Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze ćwiczenia 8 Wprowadzenie do części finansowej: Przypomnienie SNA, Bilans Płatniczy Tomasz Gajderowicz
Agenda Eksperyment badawczy Mierniki wartości Dochodu Produktu Inflacji Rachunek dochodu narodowego Bilans płatniczy Zadania
Co oznacza że inflacja wzrosła do 3? Problem doboru miary Manipulacja danymi Kreatywna księgowość Poznajmy podstawowe kategorie ekonomiczne:
SNA Now, back to reality
PKB (GDP) PODSTAWOWA KATEGORIA wartość wszystkich dóbr finalnych wytworzonych w kraju w danym roku suma wartości dodanych podane w cenach rynkowych, uwzględnia podatki pośrednie w cenach czynników produkcji, nie uwzględnia podatków pośrednich
PKB od strony dochodowej PKB + płace + zyski przedsiębiorstw + dochody z kapitału (odsetki, dywidendy) + dochody z ziemi (renty) + dochody z dzierżawy (czynsz)
PKB, PNB, PKN,... PNB (GNP) = Wartość dóbr finalnych wytworzonych przez dane państwo PNB PKB = dochody netto czynników produkcji z własności za granicą PKN (NDP) = PKB Amortyzacja (A = I brutto I netto = I (restytucyjne)) I = Ikapitału + Izapasów
Dochód Narodowy (NI) PNN w cenach bazowych (producenta) suma dochodów czynników produkcji DN + PNN (ceny rynkowe) Te (podatki pośrednie)
Dochód Osobisty (PI) DO + Dochód narodowy - elementy DN, które nie trafiają do gd + elementy dochody gd, których nie uwzględnia DN
Dochód Osobisty (PI) DO + DN zyski niepodzielone korporacji podatki od tych zysków składki na ubezpieczenie społeczne (ZUS) + transfery (TR albo B) + odsetki od długu publicznego
Rozporządzalny dochód osobisty (DI, RDO, DOD, - nie żartuję ) To tyle ile gospodarstwa domowe mogą przeznaczyć na konsumpcję i oszczędności RDO DO Td (podatki bezpośrednie) = C + S
Ściągawka z rachunku dochodów Produkt krajowy brutto (PKB) Amortyzacja Produkt krajowy netto (PKN) Podatki pośrednie Dochód krajowy Podatki od przedsiębiorców, zyski niespodziewane Dochody osobiste Podatki od dochodów osobistych Dochody osobiste do dyspozycji
Wersja dokładniejsza ze skrótami anglojęzycznymi
Inflacja wzrost ogólnego poziomu cen proces powodujący niekontrolowane i nieakceptowane społecznie zmiany proporcji podziału dochodu narodowego Zjawisko iluzji pieniądza
Miary inflacji Deflator PKB (indeks Paaschego) Deflator PKB = Nominalny PKB/ Realny PKB
Miary inflacji CPI (indeks Laspeyersa) CPI indeks cen konsumenta stały koszyk dóbr z okresu bazowego
Indeks cen Fishera nieważona średnia geometryczna indeksów Laspeyresa i Paaschego PI F CPI * DeflatorPKB PI L * PI P
Tożsamości makroekonomiczne (zapis): Gospodarka zamknięta, bez deficytu Y PKB tożsamy z dochodem gd C wydatki konsumpcyjne gd S oszczędności gd To: S = Y C, a więc: Yd = C + S PKB jako strumień dochodów czynników produkcji Yd = C + I PKB jako suma wydatków końcowych (na dobra finalne) A więc: C + S = C + I, S = I odpływy = dopływy
Trochę praktyki: Zadanie
Zadanie
Deficyt budżetowy Państwa Deficyt budżetowy Wydatki dochody Równy różnicy oszczędności i inwestycji G + B - T = S - I W gospodarce otwartej: G + B - T + NX = S - I
Pieniądz
Rodzaje pieniądza Pieniądz symboliczny (jego siła nabywcza znacznie przewyższa koszt wytworzenia) Pieniądz bezgotówkowy (którego podstawą jest wierzytelność danej osoby lub przedsiębiorstwa) Pieniądz towarowy - dobra o zastosowaniu przemysłowym, które równocześnie pełnią funkcję środka wymiany.
Agregaty pieniężne M0 = H = C(gotówka) + R(rezerwy) M1 = C + D(wkłady na żądanie) M2 = M1 + depozyty oszczędnościowe + małe depozyty terminowe (100 tys. $) M3 = M2 + duże depozyty terminowe + certyfikaty depozytowe i in.
Różnice pomiędzy agregatami Szerokość aktywów Płynność (im wyższy agregat tym mniejsza płynność) Oprocentowanie (im mniej płynne aktywa tym wyższe oprocentowanie)
Ilościowa teoria pieniądza szybkość obiegu Szybkość obiegu pieniądza - wskazuje ile razy dana ilość pieniędzy jest używana w ciągu roku do finansowania transakcji. (Np. w 1991 w USA PKB wynosił 5,677 miliardów $, a M1 862 $ miliardy. Prędkość obiegu pieniądza wynosiła więc 6.59, co oznacza, że przeciętny dolar finansował 6.69 $ w transakcjach.)
Szybkość obiegu pieniądza Wzór na szybkość obiegu pieniądza: Co można zapisać jako:
Bilans płatniczy Zestawienie wszystkich rodzajów transakcji ekonomicznych dokonanych pomiędzy podmiotami gospodarki krajowej a zagranicą 28
Bilans płatniczy W pełnej księgowości bilansu płatniczego występuje bardzo dużo rodzajów transakcji. Zwykle bilans płatniczy składa się (w uproszczeniu) z czterech rachunków: BP = BOB + BOK + RZRR + SBO = 0 29
Bilans płatniczy Bilans obrotów bieżących Eksport Import Saldo dochodów Saldo transferów Bilans obrotów kapitałowych, przepływ inwestycji bezpośrednich osób i firm prywatnych, a także długo- i krótkookresowe przepływy pieniężne zarówno prywatne, jak i rządowe. Rachunek zmian rezerw rządowych, złota, obcych środków płatniczych i innych zasobów o charakterze rezerw. Saldo błędów i opuszczeń. 30
Bilans Płatniczy jak rozwiązać dowolne zadanie? Bilans płatniczy Eksport 1 Import 2 Bilans handlowy 3 = 1-2 Saldo dochodów 4 Saldo transferów 5 Bilans obrotów bieżących 6=3+4+5 Zakup aktywów krajowych przez inwestorów zagranicznych 7 Zakup aktywów zagranicznych przez inwestorów krajowych 8 Bilans obrotów kapitałowych 9 = 7-8 Saldo błędów i opuszczeń 10 Zmiana rezerw bankowych 11 Razem bilans płatniczy 31 12 = 6 + 9 + 10 + 11
Dziękuję Państwu za uwagę