Gorący temat: Zakażenie HPV w onkologii Nowe wezwania W. T. Olszewski LAO Warszawa 11 08 2016
RAK SZYJKI MACICY RAK JAMY USTNEJ I GARDŁA ( oropharynx )
POLSKA Populacja 38 milionów Rak szyjki macicy Zachorowalność 3.200 rocznie Śmiertelność 1750 rocznie
Rak szyjki macicy na 100 000 kobiet
POLSKA ZACHOROWALNOŚĆ RAK SZYJKI MACICY na 100.000 kobiet
Rak szyjki macicy na 100 000 kobiet
RAK SZYJKI MACICY CZYNNIKI RYZYKA Wczesny wiek pierwszego stosunku płciowego Liczni partnerzy seksualni Męski partner z licznymi wcześniejszymi partnerami seksualnymi Przetrwałe zakażenie hr HPV
Test na HPV dlaczego? hr HPV pojedynczy najważniejszy czynnik ryzyka raka szyjki macicy hr HPV DNA - 99.7% raków szyjki macicy Hr HPV DNA - silny wskaźnik ryzyka CIN Niestwierdzenie hr HPV praktycznie brak ryzyka rozwoju CIN3
Classification of HPV types Oncogenic 16, 18, 31 33, 35, 39, 45, 51 52, 56, 58,59, 68, 73, 82 Putatively oncogenic 26, 53, 66, 70 Non oncogenic 6, 11, 40, 42, 54, 55, 57 84
REKOMENDACJE 2012 ( USA ) < 21 lat 21 29 lat 30 65 lat > 65 lat Po histerektomi Po szczepieniu HPV Bez skriningu Cytologia co 3 lata Cytologia i HPV co 5 lat lub cytologia co 3 lata Bez skriningu Bez skriningu Postępowanie wg wieku
REKOMENDACJE POLSKIE PTG KIDL 21 29 lat Cytologia co 3 lata 30 65 lat > 65 lat Cytologia i HPV co 5 lat lub cytologia co 3 lata Bez skriningu Po szczepieniu HPV Postępowanie wg wieku Ginekol Pol 2013
Wdrożenie testu podwójnego - badania cytologicznego i oznaczenia DNA HPV HR na terenie województwa mazowieckiego 18 września 2014 roku
PROJEKT PILOTAŻOWY łączne badanie cytologia & hr HPV w skriningu raka szyjki macicy Kobiety podlegające skriningowi Wiek 30-59 lat Dwa ośrodki po 10.000 kobiet
2014, 2015 GDAŃSK SZCZECIN BYDGSZCZ BIAŁYSTOK POZNAŃ WARSZAWA WROCŁAW ŁÓDŹ LUBLIN 20 000 badań KRAKÓW
Warszawa Instytut Onkologii w Warszawie i 12 współpracujących ośrodków działających w ramach narodowego programu Okres 1 listopad 31 grudzień 2014 Liczba wykonanych co-testów 3094 Okres 1 wrzesień 15 grudzień 2015 Liczba wykonanych co-testów 7008
Procent hr HPV dodatnich przypadków wg ośrodków 2014 rok Procent hr HPV dodatnich przypadków wg ośrodków 2015 rok 14 12 10 8 6 4 2 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
411 hr HPV dodatnich przypadków wśród 7006 ocenianych - 2015 rok 100% 80% 60% 40% others HPV 18 HPV 16 20% 0%
Typ hr HPV vs ośrodki CMD 4,9 % COI 7,5%
HPV vs WIEK
RECOMMENDATION FOR COTESTING - CYTOLOGY AND DNA hr HPV - FOR PROPHILACTIC IN CERVICAL CARCINOMA Women age >=30 y DNA HPV HR* and cytology (each 5 y) COTESTING DNA HPV HR (-) DNA HPV HR (+) cytology (-) DNA HPV HR (+) cytology (+) or ASC-US Cytology (-) ASC-US HPV 16/18 (-) HPV 16/18 (+) NEXT COTEST after 5 y HPV DNA Cytologia Cytology after za 1 rok 1 y Kolposkopia Colposcopy
ZASTOSOWANIE TESTU hr HPV Skrining -CO-TEST Rozpoznanie? np. ASCUS
ASCUS/ ASCUS-H
CYTOLOGIA NA PODŁOŻU PŁYNNYM LIQUID BASED CYTOLOGY LBC
Physician Office Laboratory Sample Collected Representative sample Even distribution of cells Minimal obscuring material Dispersion / Collection / Transfer
CYTOLOGIA PŁYNNA ZALETY Jednolite pobieranie materiału ( 100% ) Natychmiastowe utrwalenie Unikniecie artefaktów ( zgniecenie, wyschnięcie ) Standaryzacja barwienia Szybszy skrinning ( 30-50 % ) Możliwość wykonania dodatkowych badań HPV!!
SZWECJA NOWY PROGRAM SKRYNINGOWY 23 29 lat 30 49 lat 50 64 lat HPV +/ CYT + HPV +/ NILM Cytologia co 3 lata Cytologia i HPV co 5 lat Cytologia i HPV co 7 lat Kolposkopia Co-test co 3 lata
HPV vs Cytologia HPV wysoka czułość mała specyficzność Cytologia mała czułość wysoka specyficzność
39th European Congress of Cytology Milano 20-23 IX 2015 Wielka Brytania Test hr HPV ujemny dodatni 15% Test hr HPV za 5 lat Cytologia
AUSTRALIA & NOWA ZELANDIA NOWE ZASADY SKRYNINGU RAKA SZYJKI MACICY od 2017 HPV co 5 lat HPV + - badanie cytologiczne
Wnioski Ocena łączna cytologiczna i HPV?!?! Gdzie wykonywać takie badania? Czy jesteśmy na to przygotowani - TAK Czy nas na to stać - TAK
PROGRAM POŁĄCZONEGO SKRININGU CYT & HPV Zalety Mniejsza liczba badań ( o 40 % ), LBC krótszy czas oceny rozmazu, Mniej kolposkopii, mniej biopsji!!!!. Wady koszt!!!! Pap test w Polsce 20 PLZ ( 5 EURO ) HPV test w Polsce 100 PLZ ( 25 EURO ) Koszt łączny 120 PZL????????
REKOMENDACJE POLSKIE PTG KIDL 21 29 lat Cytologia co 3 lata 30 65 lat > 65 lat Cytologia i HPV co 5 lat lub cytologia co 3 lata Bez skriningu Po szczepieniu HPV Postępowanie wg wieku
REKOMENDACJE POLSKIE 21 29 lat Cytologia co 3 lata 30 65 lat Cytologia i HPV co 5 lat > 65 lat Bez skriningu Po szczepieniu HPV Postępowanie wg wieku
RAK SZYJKI MACICY RAK JAMY USTNEJ I GARDŁA ( oropharynx )
JCO 34 11 04 2016
OROPHARYNGEAL CARCINOMA Czynniki ryzyka: palenie tytoniu, alkohol, infekcja HPV ( hr HPV 16 ) Typ histologiczny rak płaskonabłonkowy Częściej u mężczyzn niż kobiet 70 vs 30 % Dwa okresy występowania ( 30 rż 55 rż ) Częściej w krajach rozwiniętych
Zakażenie hrhpv Rak szyjki macicy - nowy algorytm skriningu i wskazań diagnostycznych Rak gardła i jamy ustny ( oropharynx ) różnicowanie nowotwór HPV zależny czy HPV niezależny
Rozpoznania ASCUS w ramach programu skriningowego w Polsce 2011 10490 2012 9642 2013 9355 2014 8884
Proponowane nowe zasady skriningu raka szyjki macicy EFCS 2012 Badania cytologiczne i ocena HPV 2x 20 do 30 roku życia Cyt + & HPV + coroczne badanie Cyt - & HPV + coroczne badanie Cyt + & HPV -?????????? Cyt - & HPV - badanie cytologiczne co 5 lat?
HPV vs Cytologia HPV jako skryning HPV & cytologia - co-test HPV jako diagnostyka