Innowacyjna Gospodarka Wartość rynkowa własności przemysłowej
Działalność niezaleŝnie od podmiotu, przedmiotu, zakresu, przeznaczenia, integruje w sobie zarówno dobra materialne jak i dobra niematerialne. Przedsiębiorstwo moŝna traktować jako zespół składników materialnych i niematerialnych, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych.
Wartości niematerialne i prawne Rzeczowy majątek trwały Finansowy majątek trwały
Wartości niematerialne i prawne moŝna określić jako nierzeczowe aktywa trwałe, interpretowane w kategoriach nabytych praw majątkowych i przywilejów przedsiębiorstwa.
Wartości niematerialne i prawne to przede wszystkim oznaczenie przedsiębiorstwa, oznaczenia indywidualizujące przedsiębiorstwo i jego towary, usługi, prawa wyłączne na przedmioty własności intelektualnej, przemysłowej i handlowej. Potencjał twórczy przedsiębiorstwa stanowi dorobek intelektualny w całym zakresie prowadzonej działalności.
Zgodnie z art. 22b ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (UPDOF) oraz art. 16b ust.1 Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (UPDOP), wartościami niematerialnymi i prawnymi podlegającymi amortyzacji są nabyte i nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do uŝywania o ile przewidywany okres ich uŝywania jest dłuŝszy niŝ rok, a równocześnie są wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do uŝywania na podstawie umowy licencyjnej (sublicencyjnej), umowy najmu, dzierŝawy lub innej umowy o podobnym charakterze.
Wartościami niematerialnymi i prawnymi podlegającymi amortyzacji są nabyte i nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do uŝywania: spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkaniowego, spółdzielcze prawo do lokalu uŝytkowego, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, autorskie lub pokrewne prawa majątkowe, licencje, prawa do: wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów uŝytkowych, wzorów zdobniczych (wzorów przemysłowych, topografia układów scalonych), wartość stanowiącą równowartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej lub organizacyjnej (know how),
Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt. 14 Ustawy o rachunkowości UOR do wartości niematerialnych i prawnych zalicza w szczególności (naleŝy zwrócić uwagę, Ŝe nie jest to wyliczenie wyczerpujące, a jedynie przykładowe): autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje, prawa do wynalazków, prawa do patentów, prawa do znaków towarowych, prawa do wzorów uŝytkowych oraz zdobniczych, know how.
Kosztem uzyskania przychodów są wyłącznie odpisy od wartości niematerialnych i prawnych ( odpisy amortyzacyjne) dokonywane zgodnie z przepisami ustaw o podatkach dochodowych. Nie stanowią kosztów uzyskania przychodów te odpisy amortyzacyjne, które dokonywane są zgodnie z zasadami prawa bilansowego, innymi niŝ zasady przyjęte w prawie podatkowym.
Wartość niematerialna i prawna stanowi środek trwały podlegający amortyzacji. Wartości niematerialne i prawne jako koszty uzyskania przychodu dotyczą wynalazków, wzorów uŝytkowych, wzorów przemysłowych, topografii układów scalonych, Wartości niematerialne i prawne nie stanowią kosztów uzyskania przychodów i dotyczą znaków towarowych i oznaczeń geograficznych
Z przyjętej w obydwu ustawach o podatkach dochodowych definicji wartości niematerialnych i prawnych wynika, Ŝe uznaje się za nie wyłącznie takie składniki majątku, które zostały przez podatnika nabyte i nadają się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do uŝywania. Przepisy te nic nie wspominają o moŝliwości wytworzenia wartości niematerialnych i prawnych we własnym zakresie, choć w praktyce obrotu gospodarczego zdarza się to stosunkowo często.
Standard ten zakłada, Ŝe podstawowe znaczenie dla uznania określonych aktywów przedsiębiorstwa za wartości niematerialne i prawne ma moŝliwość zidentyfikowania tych aktywów i moŝność osiągnięcia korzyści ekonomicznych z ich posiadania. Standard nie wymaga natomiast, aby przedsiębiorstwo pozyskało te aktywa poprzez nabycie (zakup). Tym samym, zgodnie ze standardem, do wartości niematerialnych i prawnych uznawanych za aktywa trwałe zalicza się takŝe i te wartości, które wytworzone zostały przez jednostkę we własnym zakresie.
Termin innowacje w nauce ekonomii jest łączony szczególnie z J. Schumpeterem, który uznawał, Ŝe innowacje to: wprowadzenie na rynek nowego produktu, w sposób istotny róŝniącego się od innych, wprowadzenie nowej techniki produkcji, otwarcie nowego rynku zbytu, zdobycie nowych źródeł surowców, nowa organizacja jakiegoś przemysłu, np. utworzenie monopolu lub jego likwidacja. (Schumpeter Joseph Alois (1883-1950), ekonomista austriacki, przedstawiciel kierunku historycznego w ekonomii. Profesor uniwersytetów w Grazu (1911-1919) i Bonn (1925-1932), od 1932 profesor ekonomii na Uniwersytecie Harvarda.
Rosnące zapotrzebowanie na nowatorskie produkty oraz zwiększająca się konkurencja na rynku wywierają olbrzymią presję na innowacyjność przedsiębiorstw, co wiąŝe się z koniecznością : indywidualnego opracowywania nowych technologii i produktów, uzyskiwania dostępu do innowacyjnych rozwiązań będących w posiadaniu innych przedsiębiorstw, ulepszenie procesu wytwarzania produktu w celu obniŝenia kosztów i podniesienia produktywności,
Innowacje oparte przede wszystkim na wiedzy, która daje zdolność do rywalizacji w ekonomii, nie uzaleŝniają od: rozwoju gospodarczego kraju rozmiaru kraju, dostępnych surowców lub niskich kosztów produkcji ale uzaleŝniają od zdolności innowacji Sukces zaleŝy od wiedzy zawartej w towarze a nie w procesie produkcji tych towarów. Sukces ekonomiczny zaleŝy od innowacji.
wprowadzenie nowych produktów zgodnie z potrzebami rynku, wyprzedzenie konkurencji i powiększenie rynku zbytu, sprostanie wymogom rynku i zachowanie konkurencyjności produktowej i technologicznej.
20% to koszty produkcji 80% to wiedza zawarta w myśli, zwłaszcza technicznej, technologicznej i organizacyjnej.
W nowoczesnym zarządzaniu przedsiębiorstwem, które jest silnie zorientowane rynkowo, szczególne znaczenie mają innowacje produktowe. Innowacje te zaakceptowane przez rynek dają przedsiębiorstwu przewagę nad konkurentami a nawet zapewniają jej okresowo pozycję monopolistyczną.
Wiedza specjalistyczna chroniona jest: na zasadzie tajemnicy przedsiębiorstwa know - how oraz chroniona na zasadzie wyłączności poprzez urzędowe nadawanie praw.
Prawa wyłączne są waŝnym narzędziem wykorzystywanym przez przedsiębiorstwa w działalności gospodarczej, miedzy innymi w celu: osiągnięcia przewagi konkurencyjnej, podniesienia renomy przedsiębiorstwa oraz jego wartości rynkowej, uzyskania dodatkowych dochodów ze sprzedaŝy tych praw lub z udzielenia pozwolenia na korzystanie przedmiotu ochrony. Prawa wyłączne mają szczególne znaczenie dla przedsiębiorstw innowacyjnych, umoŝliwiając im skuteczną działalność w wymagającym i dynamicznym środowisku gospodarczym, zarówno na rynku krajowym, jak i rynkach zagranicznych.
poprzez nadanie prawa obowiązującego na terytorium danego kraju, poprzez nadanie prawa w procedurach międzynarodowych w oparciu o Konwencję Paryską na podstawie zgłoszeń międzynarodowych, przez tajemnicę w przedsiębiorstwie zwaną know how (wiem jak).
patent, który udzielany jest na wynalazki, który moŝe trwać do 20 lat od daty zgłoszenia, dodatkowe prawa ochronne na wynalazki dla produktów leczniczych oraz produktów ochrony roślin, które traw 5 lat od dnia upływu ochrony patentowej. (Unia Europejska wydaje dodatkowe świadectwa ochronne na te produkty) prawo ochronne udzielane na wzory uŝytkowe, które moŝe trwać do 10 lat od daty zgłoszenia, prawo z rejestracji udzielane na wzory przemysłowe, które moŝe trwać do 25 lat od daty zgłoszenia, prawo ochronne na znaki towarowe, które moŝe trwać przez kolejne 10- cio letnie okresy ochronne od daty zgłoszenia, prawo z rejestracji oznaczeń geograficznych, które trwa bezterminowo od daty zgłoszenia i rejestracji, prawo z rejestracji topografii układów scalonych ustaje po 10 latach od końca roku kalendarzowego od wprowadzenia do obrotu lub zgłoszenia w zaleŝności od tego, który z tych terminów upływa wcześniej. ( zgłoszenie moŝe być dokonane równieŝ w okresie do 2 lat od wprowadzenia do obrotu )
Wprowadzenia aportu do spółki prawa handlowego SprzedaŜy praw własności przemysłowej Ustalenie opłaty licencyjnej z tytułu korzystania z przedmiotu własności przemysłowej Dochodzenie roszczeń z tytułu naruszenia prawa
z tytułu naruszenia praw wyłącznych Zwrot nieuprawnionych korzyści Zadośćuczynienie za starty z tytułu nieuprawnionego naruszenia praw
Wartości niematerialne i prawne wycenia się na dzień bilansowy według ceny nabycia, pomniejszonej o odpisy amortyzacyjne (umorzeniowe) i ewentualne odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. ustawa o rachunkowości nie przewiduje moŝliwości aktualizacji wartości początkowej wartości niematerialnych i prawnych. Wartości niematerialne i prawne podlegają umorzeniu na przestrzeni oszacowanego okresu ich uŝywania.
stawki amortyzacyjne są ustalone w zaleŝności od okresu, w jakim jednostka przewiduje osiągnąć korzyści ekonomiczne z danego składnika. od wartości niematerialnych i prawnych nie mniej niŝ 20%.
Według ustalonej wartości rynkowej, Według wartości uŝytkowej. Zastosowanie pierwszej metody sprowadza się do ustalenia ceny rynkowej. Druga metoda jest wynikiem kalkulacji przeprowadzonej z uwzględnieniem następujących czynników: Wskaźnika zyskowności Wielkości produkcji znajdującej się na rynku, Rozmiarów przewidywanej produkcji w poszczególnych latach, Charakteru prawa lub licencji, Okres trwania prawa lub licencji.
Majątkowa Dochodowa
Księgowa, (ang. book value); przyjmująca, Ŝe wykazywana w sprawozdaniach księgowych wartość odpowiada aktualnej wartości rynkowej Skorygowanych aktywów netto, polegająca na skorygowaniu wykazywanych wartości księgowych netto do poziomu cen rynkowych Odtworzeniowo kosztowa, (ang. replacement costs); metoda polegająca na odtworzeniu nakładów poniesionych na stworzenie, ochronę i rozpropagowanie prawa do uŝytkowania lub korzystania Szacunku wartości rynkowej, (ang. market value) typowa metoda porównawcza moŝliwa do zastosowania na istniejącym specyficznym rynku wartości niematerialnych
Wielkości premii (zysku), (ang. premium pricing); metoda zakładająca, Ŝe towar lub usługa z przypisanym prawem wyłącznym, świadczona jest po cenie wyŝszej niŝ bez tego prawa wyłącznego ( np. znaku towarowego) Udział wartości wykorzystywanego prawa wyłącznego w generowaniu zysku (ang. earnings premium) prazy załoŝenie, Ŝe część zysku generowana jest ze względu na te prawa wyłączne Zdyskontowanych strumieni pienięŝnych z mnoŝnikiem zysku (ang. discounted cash flow) Opłat licencyjnych określonych na podstawie przewidywanych zysków licencjobiorcy
Bazuje na załoŝeniach wynikających z przeprowadzonych analiz: rynku, zdolnościach wytwórczych, zakładanych przychodach, ceny rynkowej, zyskowności.
Metodą UNIDO udostępnia się danemu przedsiębiorcy określonych wartości niematerialnych jako sumę zdyskontowanych opłat licencyjnych od przewidywanej wielkości na przewidywany okres lub przyjmuje się okres dotychczasowego funkcjonowania na rynku wycenianych wartości niematerialnych i prawnych.
Na podstawie materiałów studyjnych Centrum Studiów Międzynarodowych Własności Przemysłowej w Strasburgu, w wyniku badań przeprowadzonych wśród blisko 200 czołowych firm licencyjnych USA ustalono, Ŝe 97,9 % tych firm naleŝności z tytułu udzielenia licencji ustalono w oparciu o wartości osiągniętej sprzedaŝy lub uŝytkowania praw własności przemysłowej. Badania te jednoznacznie potwierdzają trafność wyboru dochodowej metody UNIDO do wyznaczania wartości niematerialnych i prawnych w oparciu o zdyskontowaną sumę opłat licencyjnych ustalonych od zysku w spodziewanych wartościach z produkcji.
Przemysł wydobywczy 5-20% przy zyskowności 10-20% Przemysł półproduktów 3-10% przy zyskowności 20-30% Wyroby trwałe powszechnego uŝytku 2-7% przy zyskowności 30-40% Artykuły nietrwałe powszechnego uŝytku 2-5% przy zyskowności 40-50% Wyroby szczytowych technologii 1-4% przy zyskowności 50-60% W dalszych latach stawki wzrastają.
Przemysł elektryczny 0,5 5% przychodu Przemysł maszynowy i obrabiarkowy 0,3 10% przychodu Przemysł chemiczny 2 5% przychodu Przemysł farmaceutyczny 2 10% przychodu
Dziękuję za uwagę