P R O T O K Ó Ł. Ustalenia kontroli

P R O T O K Ó Ł kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Ośrodku Pomocy Społecznej w Lipianach, ul. Myśliborska 3, w dniach 11-13, 31 sierpnia 2015 r. Kontrolę przeprowadził zespół inspektorów Wydziału Spraw Społecznych Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie w składzie: Sandra Klimas - inspektor wojewódzki, osoba kierująca zespołem, Katarzyna Rzymyszkiewicz inspektor wojewódzki, na podstawie upoważnień Wojewody Zachodniopomorskiego nr: - 35/2015 z dnia 10 lipca 2015 r. - 40/2015 z dnia 21 sierpnia 2015 r. W dniu 10 sierpnia 2015 r. kontrolujący złożyli oświadczenia o braku okoliczności uzasadniających wyłączenie ich od udziału w kontroli. (akta kontroli str. 1,12-16) Kontrolę przeprowadzono na podstawie art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2015, poz. 163 późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.). Przedmiot kontroli Kontrolą objęto zagadnienia dotyczące sposobu realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej za okres od 1 stycznia 2014 r. do dnia kontroli. Zakres kontroli obejmował: 1. Strukturę organizacyjną ośrodka pomocy społecznej. 2. Stan zatrudnienia i kwalifikacje osób zatrudnionych. 3. Ogólne założenia polityki społecznej gminy. 4. Tryb przyznawania świadczeń z pomocy społecznej (świadczenia pieniężne), w tym: - prawidłowość kwalifikowania do poszczególnych rodzajów świadczeń, - sposób przygotowania dokumentacji stanowiącej podstawę do przyznania świadczeń, - terminowość wydawania decyzji administracyjnych i wypłacania świadczeń. 5. Sposób organizowania pomocy ( świadczenia niefinansowe), 6. Sposób organizowania pomocy w ramach Programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania. Kontrolę przeprowadzono w obecności Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Lipianach Pani Iwony Tabor. Ustalenia kontroli I. Struktura organizacyjna Zarządzeniem Naczelnika Miasta i Gminy w Lipianach z dnia 15 maja 1990 r. utworzono Ośrodek Pomocy Społecznej w Lipianach. (akta kontroli str. 17-18) 1

Cele, zadania i organizację działania Ośrodka określają: 1. Statut Ośrodka Pomocy Społecznej w Lipianach, przyjęty Uchwałą Nr XXX/250/2013 Rady Miejskiej w Lipianach z dnia 19 grudnia 2013 r. w sprawie uchwalenia Statutu Ośrodka Pomocy Społecznej w Lipianach. 2. Regulamin Organizacyjny Ośrodka Pomocy Społecznej w Lipianach, przyjęty Zarządzeniem Nr 1/2011 Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Lipianach z 01 lipca 2011 roku w sprawie wprowadzenia Regulaminu Organizacyjnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lipianach. Stwierdzono, że Regulamin Organizacyjny Ośrodka Pomocy Społecznej w Lipianach nie zawiera aktualnych zapisów w zakresie: aktów prawnych, struktury organizacyjnej oraz organizacji pracy. (akta kontroli str. 16-40) Gmina Lipiany położona jest w południowej części powiatu pyrzyckiego. Siedziba Ośrodka mieści się w budynku przy ul. Myśliborskiej 3. Przy wejściu do budynku znajdują się bariery architektoniczne, wysokie schody do sekretariatu i do pokoju pracowników socjalnych. W przypadku konieczności przeprowadzenia wywiadu z osobą niepełnosprawną, pracownik socjalny przeprowadza wywiad w pokoju znajdującym się w podpiwniczeniu budynku- przy wejściu nie występują bariery architektoniczne oraz zamontowano dzwonek. Ośrodkiem kieruje Kierownik, który reprezentuje Ośrodek na zewnątrz i jest za niego odpowiedzialny. Kierownikiem Ośrodka Pomocy Społecznej w Lipianach do dnia 30 listopada 2014 r. była Pani Grażyna Łapczyńska, od 1 grudnia 2014 r. do 28 lutego 2015 obowiązki kierownika pełniła Pani Jolanta Molińska- Wicka, zaś od 2 marca 2015 r. Kierownikiem Ośrodka jest Pani Iwona Tabor. Upoważnienie do wydawania decyzji administracyjnych w zakresie pomocy społecznej posiadają 2 osoby. Kierownik Ośrodka Pani Iwona Tabor na podstawie Zarządzenia Nr 33/2015 Burmistrza Lipian z dnia 10 marca 2015 r. w sprawie upoważnienia Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Lipianach do wydawania decyzji administracyjnych z zakresu pomocy społecznej, a także inspektor ds. świadczeń rodzinnych i funduszy alimentacyjnego Pani Jolanta Molińska- Wicka na podstawie Zarządzenia Nr 133/2014 Burmistrza Lipiany z dnia 2 grudnia 2014 r. w sprawie upoważnienia pełniącego obowiązki Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Lipianach do wydawania decyzji administracyjnych z zakresu pomocy społecznej. Stwierdzono, że powyższe upoważnienie nie jest zgodne z aktualnym stanowiskiem pracy Pani Jolanty Molińskiej- Wickiej. Nadzór nad działalnością Ośrodka sprawuje Burmistrz Gminy. (akta kontroli str.41-44) Ośrodek Pomocy Społecznej w Lipianach realizuje zadania z zakresu pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych, dodatków mieszkaniowych, dodatków energetycznych, funduszu alimentacyjnego, wspierania rodziny i pieczy zastępczej oraz ubezpieczeń zdrowotnych. Posiadane warunki lokalowe zapewniają prawidłowe funkcjonowanie Ośrodka. Ośrodek wyposażony jest w sprzęt biurowy i komputerowy oraz pracuje z zastosowaniem systemu informatycznego POMOST. Dokumentacja dotycząca klientów jest odpowiednio przechowywana w pokoju, w szafach zamykanych na klucz. W trakcie kontroli ustalono, że wnioski klientów kierowane do Ośrodka rejestrowane są w Dzienniku korespondencyjnym. 2

Pracownik socjalny porusza się po terenie gminy samochodem prywatnym w ramach podpisanej umowy użyczenia. Świadczenia z pomocy społecznej wypłacane są w kasie Urzędu Miasta i Gminy w Lipianach, czynnej od pon. do pt., od 9 do 14, a także przelewem na konto osobiste klienta. II. Kwalifikacje pracowników W Ośrodku Pomocy Społecznej w Lipianach zatrudnionych jest 9 pracowników. W trakcie kontroli sprawdzono kwalifikacje kierownika oraz pracowników socjalnych realizujących zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Zgodnie z art. 122 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej osoby kierujące jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej są obowiązane posiadać co najmniej 3-letni staż pracy w pomocy społecznej oraz specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej. Kierownik posiada świadectwo ukończenia studiów podyplomowych w zakresie Organizacji Pomocy Społecznej Wyższej Szkoły Administracji Publicznej w Szczecinie z dnia 13 grudnia 2011 r. Ustalono, że zarówno kierownik jak i kontrolowani pracownicy socjalni posiadają wymagane przepisami kwalifikacje. Wymagania kwalifikacyjne pracowników socjalnych określa art. 116 ust. 1 oraz art. 156 ustawy o pomocy społecznej. Ośrodek Pomocy Społecznej w Lipianach zatrudnia 2 pracowników socjalnych. Zgodnie z art. 110 ust. 11 ustawy o pomocy społecznej ośrodek pomocy społecznej zatrudnia pracowników socjalnych proporcjonalnie do liczby ludności gminy w stosunku jeden pracownik socjalny zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na 2 tys. mieszkańców w stosunku jeden pracownik socjalny zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na nie więcej niż 50 rodzin i osób samotnie gospodarujących. Gminę Lipiany zamieszkuje ok. 6.000 mieszkańców. Art. 110 ust. 12 ustawy o pomocy społecznej wskazuje, że ośrodek pomocy społecznej zatrudnia w pełnym wymiarze czasu pracy nie mniej niż 3 pracowników socjalnych. Należy zatem stwierdzić, że stan zatrudnienia pracowników socjalnych Ośrodka nie jest zgodny z art. 110 ustawy. III. Ogólne założenia polityki społecznej gminy Gminną Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Lipiany na lata 2007-2017 przyjęto Uchwałą Nr XI/96/2007 Rady Miejskiej w Lipianach z dnia 8 listopada 2007 r. w sprawie przyjęcia Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Lipiany na lata 2007-2017. (akta kontroli str. 45-47) W trakcie kontroli udzielono instruktażu, przydatnego do opracowywania nowej, na kolejne lata Strategii gminy, zgodnie z art. 16b ustawy o pomocy społecznej. W myśl art. 16a ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej opracował Ocenę zasobów pomocy społecznej w oparciu o analizę lokalnej sytuacji społecznej i demograficznej Gminy Lipiany. Kierownik Ośrodka przedłożył ocenę zasobów Radzie Miasta 16 czerwca 2015 r., co jest niezgodne z art. 16a ust. 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. (akta kontroli str. 48-49) 3

Ponadto Ośrodek Pomocy Społecznej w Lipianach opracował Informację z działalności Ośrodka Pomocy Społecznej w Lipianach za 2014 rok oraz Informację z działalności Ośrodka Pomocy Społecznej za I półrocze 2015 r. (akta kontroli str. 50-59) Gmina nie prowadzi mieszkań chronionych oraz środowiskowych domów samopomocy. Osoby przewlekle chore psychicznie oraz upośledzono umysłowo z terenu Gminy Lipiany na podstawie porozumienia międzygminnego zawartego w dniu 8 grudnia 2014 r. kierowane są do Środowiskowego Domu Samopomocy w Mielęcinie (Gmina Pyrzyce). Dodatkowo zawarte porozumienie reguluje Uchwała Nr XXXVIII/304/2014 Rady Miejskiej w Lipianach z dnia 23 września 2014 r. w sprawie zawarcia porozumienia międzygminnego w zakresie powierzenia gminie Pyrzyce zadania publicznego w zakresie prowadzenia i zapewnienia miejsc w Środowiskowym Domu Samopomocy w Mielęcinie oraz kierowania do niego osób wymagających opieki. (akta kontroli str. 60-61) W sytuacjach wymagających udzielenia pomocy w formie schronienia Ośrodek współpracuje z Domem Pomocy Społecznej w Pyrzycach. IV. Tryb przyznawania świadczeń z pomocy społecznej Na podstawie losowo wybranych teczek osobowych zbadano dokumentację świadczeniobiorców korzystających z poszczególnych form pomocy. Zasiłki stałe- art. 37 ustawy o pomocy społecznej Sprawdzono losowo wybraną dokumentację osób otrzymujących zasiłki stałe przyznane na podstawie następujących decyzji: 1. OPS.20014/000352 z dnia 3 listopada 2014 r. 2. OPS.2015/000138/EM z dnia 22 kwietnia 2015 r. 3. OPS.2015/000171/EM z dnia 21 maja 2015 r. 4. OPS.2015/000196/EM z dnia 30 czerwca 2015 r. 5. OPS.2015/000120/EM z dnia 14 kwietnia 2015 r. 6. OPS.2014/000221 z dnia 11 lipca 2014 r. 7. OPS.2014/000376 z dnia 26 listopada 2014 r. Pomoc przyznano zgodnie z art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Poddana kontroli dokumentacja zawiera wniosek, a także dokumenty stanowiące podstawę przyznania świadczenia. Przyznanie zasiłków stałych poprzedzone było rodzinnymi wywiadami środowiskowymi. Wywiady zostały podpisane przez pracowników socjalnych oraz klientów, którzy ubiegali się o pomoc. Decyzje zostały wydane w terminie do 30 dni od daty wpływu do Ośrodka wniosku wraz z wymaganą dokumentacją. W decyzjach odnotowano potwierdzenie odbioru decyzji przez stronę. W przypadku decyzji nr OPS.2015/000120/EM z dnia 14 kwietnia 2015 r. stwierdzono na wywiadzie środowiskowym brak zatwierdzonego planu pracy przez kierownika jednostki pomocy społecznej. W 2014 r. pomoc w formie zasiłku stałego przyznano na kwotę 125.028 zł. Pomoc przyznano 35 osobom. Liczba świadczeń wynosiła 318. 4

Zasiłki okresowe- art. 38 ustawy o pomocy społecznej Sprawdzono wybraną losowo dokumentację osób otrzymujących zasiłki okresowe przyznane na podstawie następujących decyzji: 1. OPS.2014/000280 z dnia 4 kwietnia 2014 r. 2. OPS.2015/000175/EM z dnia 26 maja 2015 r. 3. OPS.2015/000122/EM z dnia 16 kwietnia 2015 r. 4. OPS.2014/000405 z dnia 12 grudnia 2014 r. 5. OPS.2015/000100 z dnia 18 marca 2015 r. 6. OPS.2015/000028 z dnia 20 stycznia 2015 r. 7. OPS.2015/000186/EM z dnia 24 czerwca 2015 r. 8. OPs.2015/000155/EM z dnia 28 kwietnia 2015 r. 9. OPS.2015/000078 z dnia 18 lutego 2015 r. Pomoc przyznano zgodnie z art. 38 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Z powyższej dokumentacji wynika, iż zasiłki okresowe w Ośrodku przyznawane są z tytułu bezrobocia, długotrwałej choroby i niepełnosprawności. Poddana kontroli dokumentacja zawiera wniosek, a także dokumenty stanowiące podstawę przyznania świadczenia. Przyznanie zasiłków okresowych poprzedzone było rodzinnymi wywiadami środowiskowymi lub ich aktualizacją. Decyzje zostały wydane w terminie do 30 dni od daty wpływu do Ośrodka wniosku wraz z wymaganą dokumentacją. Nie wniesiono uwag do kontrolowanej dokumentacji. W 2014 r. pomoc w formie zasiłku okresowego przyznano na kwotę 43.762 zł. Pomoc przyznano 57 osobom. Liczba świadczeń wynosiła 179. Zasiłki celowe i specjalne celowe- art.39 i art.41 ustawy o pomocy społecznej Sprawdzono wybraną losowo dokumentację osób otrzymujących zasiłki celowe przyznane na podstawie następujących decyzji: 1. OPS.2014/000212 z dnia 24 czerwca 2014 r. 2. OPS.2014/000164 z dnia 16 kwietnia 2014 r. 3. OPS.2014/000203 z dnia 9 czerwca 2014 r. 4. OPS.2014/000343 z dnia 29 października 2014 r. 5. OPS.2015/000076 z dnia 17 lutego 2015 r. 6. OPS. 2014/000213 z dnia 27 czerwca 2014 r. 7. OPS.2014000331 z dnia 6 października 2014 r. 8. OPS.2014/000267 z dnia 3 września 2014 r. 9. OPS.2014/000118 z dnia 18 lutego 2014 r. 10. OPS.2014/000279 z dnia 4 września 2014 r. 11. OPS.2014/000125 z dnia 4 marca 2014 r. 12. OPS.2015/000011 z dnia 14 stycznia 2015 r. 13. OPS.2014/000123 z dnia 21 lutego 2014 r. 14. OPS.2014/000167 z dnia 16 kwietnia 2014 r. 15. OPS.2014/000246 z dnia 21 sierpnia 2014 r. 16. OPS.2014/000182 z dnia 12 maja 2014 r. 17. OPS.2015/000166/EM z dnia 15 maja 2015 r. 18. OPS.2015/000038 z dnia 23 stycznia 2015 r. 19. OPS.2015/0002013 z dnia 29 lipca 2015 r. 5

Pomoc przyznano zgodnie z art. 39 i art. 41 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. W przypadku wydania decyzji nr OPS.2014/000203 z dnia 9 czerwca 2014 r. stwierdzono brak wpływu wniosku do Ośrodka. W dokumentacji do decyzji nr OPS.2015/000166/EM z dnia 15 maja 2015 r. stwierdzono na wywiadzie środowiskowym brak zatwierdzonego planu pracy przez kierownika jednostki pomocy społecznej. Natomiast w decyzjach nr: 1. OPS.2015/000038 z dnia 23 stycznia 2015 r. 2. OPS.2015/0002013 z dnia 29 lipca 2015 r. 3. OPS.2014/000125 z dnia 4 marca 2014 r. stwierdzono brak potwierdzenia odbioru przez stronę. Ponadto, pozostała poddana kontroli dokumentacja zawiera wniosek oraz dokumenty, stanowiące podstawę przyznania świadczenia. Przyznanie zasiłków celowych poprzedzone było rodzinnymi wywiadami środowiskowymi lub ich aktualizacją. Pomoc w formie zasiłku celowego przyznawana była na zaspokojenie niezbędnych potrzeb, w szczególności na pokrycie w części lub całości wydatków związanych z potrzebami bytowymi, zakupem leków, zakupem odzieży, pokryciem kosztów leczenia oraz na dofinansowanie spłacenia zadłużenia czynszu. Ośrodek w 2014 r. przyznał zasiłki celowe dla 108 rodzin, na wypłatę zasiłków celowych przeznaczono kwotę 64.088 zł. Program Pomoc państwa w zakresie dożywiania Sprawdzono wybraną losowo dokumentację osób otrzymujących pomoc w ramach programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania, przyznaną na podstawie następujących decyzji: 1. OPS.2014/000281 z dnia 4 września 2014 r. 2. OPS.2014/000269 z dnia 3 września 2014 r. 3. OPS.2014/000264 z dnia 2 września 20014 r. 4. OPS.2014/000256 z dnia 2 września 2014 r. 5. OPS.2014/000407 z dnia 12 grudnia 2014 r. 6. OPS.2015/000181/EM z dnia 17 czerwca 2015 r. 7. OPS.2014/000430 z dnia 17 grudnia 2014 r. 8. OPS.2014/000390 z dnia 9 grudnia 2014 r. 9. OPS.2014/000406 z dnia 12 grudnia 2014 r. 10. OPS.2015/000032 z dnia 21 stycznia 2015 r. 11. OPS.2015/000072 z dnia 13 lutego 2015 r. 12. OPS.2014/000401 z dnia 11 grudnia 2014 r. 13. OPS.2014/000323 z dnia 29 września 2014 r. 14. OPS.2015/000191/EM z dnia 26 czerwca 2015 r. 15. OPS.2014/000334 z dnia 8 października 2014 r. 16. OPS.2014/000056 z dnia 15 stycznia 2014 r. 17. OPS.2014/000304 z dnia 16 września 2014 r. 18. OPS.2014/000038 z dnia 15 stycznia 2014 r. 19. OPS.2014/000055 z dnia 15 stycznia 2014 r. 20. OPS.2014/000288 z dnia 9 września 2014 r. 21. OPS.2015/000113 z dnia 31 marca 2015 r. 6

22. OPS.2014/000354 z dnia 6 listopada 2014 r. 23. OPS.2014/000276 z dnia 4 września 2014 r. 24. OPS.2014/000327 z dnia 1 października 2014 r. 25. OPS.2014/000255 z dnia 2 września 2014 r. 26. OPS.2014/000263 z dnia 2 września 2014 r. 27. OPS.2014/000053 z dnia 15 stycznia 2014 r. 28. OPS.2015/000080 z dnia 18 lutego 2015 r. 29. OPS.2015/000165/EM z dnia 14 maja 2015 r. 30. OPS.2014/000128 z dnia 6 marca 2014 r. 31. OPS.2015/000020 z dnia 16 stycznia 2015 r. 32. OPS.2014/000015 z dnia 14 stycznia 2014 r. 33. OPS.2014/000411 z dnia 15 grudnia 2014 r. 34. OPS.2014/000039 z dnia 15 stycznia 2014 r. 35. OPS.2014/000298 z dnia 12 września 2014 r. 36. OPS.2014/000297 z dnia 11 listopada 2014 r. 37. OPS.2015/000182/EM z dnia 18 czerwca 2015 r. 38. OPS.2015/000054 z dnia 4 lutego 2015 r. 39. OPS.2014/000268 z dnia 3 września 2014 r. 40. OPS.2015/000143/EM z dnia 23 kwietnia 2015 r. 41. OPS.2014/000270 z dnia 3 września 2014 r. 42. OPS.2014/000413 z dnia 15 grudnia 2014 r. 43. OPS.2014/000051 z dnia 15 stycznia 2014 r. 44. OPS.2014/000048 z dnia 15 stycznia 2014 r. Od 01 stycznia 2014 r. przy realizacji Programu obowiązywały zasady Uchwały Nr 221 Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania Pomoc państwa w zakresie dożywiania na lata 2014 2020. Gmina Lipiany dodatkowo przyjęła Uchwałę Nr LXXXII/260/2014 Rady Miejskiej w Lipianach z dnia 28 stycznia 2014 r., w sprawie podwyższenia kryterium dochodowego uprawniającego do przyznania nieodpłatnie pomocy w zakresie dożywiania w formie świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności dla osób objętych wieloletnim programem wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania Pomoc państwa w zakresie dożywiania na lata 2014-2020. (akta kontroli str. 62) Na podstawie sprawdzonej dokumentacji stwierdzono zbyt ogólne uzasadnienia wydanych decyzji administracyjnych oraz brak indywidualnych opisów sytuacji klientów. Art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.), określa podstawowe części składowe, jakie winna zawierać decyzja. Zgodnie z jego brzmieniem należy do nich między innymi uzasadnienie faktyczne i prawne. Należy przez to rozumieć, że w uzasadnieniu faktycznym ośrodek wskazuje fakty ustalone podczas postępowania oraz przedstawia powody, które miały wpływ na decyzje. Odnosząc się do uzasadnienia prawnego ośrodek wyjaśnia podstawy prawne decyzji, podając przyczyny powiązania konkretnych przepisów z ustalonym stanem faktycznym. Należy podkreślić, iż podstawą prawną mogą być tylko przepisy powszechnie obowiązujące. W decyzjach nr: 1. OPS.2015/000165/EM z dnia 14 maja 2015 r. 7

2. OPS.2014/000128 z dnia 6 marca 2014 r. stwierdzono brak podpisu oraz pieczątki osoby upoważnionej do wydania decyzji. Ponadto w decyzji wskazanej pod nr 2 w podstawie prawnej przywołano normy nieobowiązującej od dnia 1 stycznia 2014 r. ustawy z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania (Dz.U. Nr 267 poz 2259 z późn. zm.). W przypadku decyzji nr: 1. OPS.2014/000281 z dnia 4 września 2014 r. 2. OPS.2014/000269 z dnia 3 września 2014 r. 3. OPS.2014/000264 z dnia 2 września 2014 r. 4. OPS.2014/000256 z dnia 2 września 2014 r. 5. OPS.2014/000334 z dnia 8 października 2014 r. 6. OPS.2014/000056 z dnia 15 stycznia 2014 r. 7. OPS.2014/000304 z dnia 16 września 2014 r. 8. OPS.2014/000038 z dnia 15 stycznia 2014 r. 9. OPS.2014/000055 z dnia 15 stycznia 2014 r. 10. OPS.2014/000288 z dnia 9 września 2014 r. 11. OPS.2015/000113 z dnia 31 marca 2015 r. 12. OPS.2014/000354 z dnia 6 listopada 2014 r. 13. OPS.2014/000276 z dnia 4 września 2014 r. 14. OPS.2014/000327 z dnia 1 października 2014 r. 15. OPS.2014/000255 z dnia 2 września 2014 r. 16. OPS.2014/000263 z dnia 2 września 2014 r. 17. OPS.2014/000053 z dnia 15 stycznia 2014 r. 18. OPS.2015/000165/EM z dnia 14 maja 2015 r. 19. OPS.2014/000128 z dnia 6 marca 2014 r. 20. OPS.2015/000020 z dnia 16 stycznia 2015 r. 21. OPS.2014/000015 z dnia 14 stycznia 2014 r. 22. OPS.2014/000039 z dnia 15 stycznia 2014 r. 23. OPS.2014/000297 z dnia 11 listopada 2014 r. 24. OPS.2015/000182/EM z dnia 18 czerwca 2015 r. 25. OPS.2015/000054 z dnia 4 lutego 2015 r. 26. OPS.2014/000268 z dnia 3 września 2014 r. 27. OPS.2015/000143/EM z dnia 23 kwietnia 2015 r. 28. OPS.2014/000270 z dnia 3 września 2014 r. 29. OPS.2014/000413 z dnia 15 grudnia 2014 r. 30. OPS.2014/000051 z dnia 15 stycznia 2014 r. 31. OPS.2014/000048 z dnia 15 stycznia 2014 r. przyznano posiłki wstecz, przed wydaniem decyzji administracyjnej. Ponadto w przypadku decyzji: 1. OPS.2014/000015 z dnia 14 stycznia 2014 r. 2. OPS.2014/000039 z dnia 15 stycznia 2014 r. 3. OPS.2014/000048 z dnia 15 stycznia 2014 r. 4. OPS.2014/000038 z dnia 15 stycznia 2014 r. 5. OPS.2014/000055 z dnia 15 stycznia 2014 r. 6. OPS.2014/000051 z dnia 15 stycznia 2014 r. 8

7. OPS.2014/000056 z dnia 15 stycznia 2014 r. 8. OPS.2014/000053 z dnia 15 stycznia 2014 r. 9. OPS.2015/000020 z dnia 16 stycznia 2015 r. 10. OPS.2015/000080 z dnia 18 lutego 2015 r. 11. OPS.2014/000297 z dnia 11 listopada 2014 r. 12. OPS.2015/000054 z dnia 4 lutego 2015 r. 13. OPS.2014/000288 z dnia 9 września 2014 r. 14. OPS.2015/000182/EM z dnia 18 czerwca 2015 r. 15. OPS.2014/000304 z dnia 16 września 2014 r. 16. OPS.2014/000411 z dnia 15 grudnia 2014 r. 17. OPS.2014/000298 z dnia 12 września 2014 r. 18. OPS.2014/000334 z dnia 8 października 2014 r. 19. OPS.2014/000255 z dnia 2 września 2014 r. 20. OPS.2014/000270 z dnia 3 września 2014 r. 21. OPS.2014/000413 z dnia 15 grudnia 2014 r. 22. OPS.2014/000276 z dnia 4 września 2014 r. 23. OPS.2014/000354 z dnia 6 listopada 2014 r. 24. OPS.2015/000143/EM z dnia 23 kwietnia 2015 r. 25. OPS.2014/000268 z dnia 3 września 2014 r. 26. OPS.2015/000113 z dnia 31 marca 2015 r. wskazano błędną podstawę prawną. W powyższych decyzjach, przyznających świadczenie niepieniężne (posiłek) przywołano w podstawie prawnej decyzji art. 41 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Przytoczona norma prawna reguluje przyznanie świadczeń pieniężnych. W przypadku przyznania świadczenia niepieniężnego powinien mieć zastosowanie art. 41 pkt 2 z uwzględnieniem zapisu o warunku zwrotu części lub całości kwoty zasiłku lub wydatków na pomoc rzeczową. W przypadku decyzji nr OPS.2015/000165/EM z dnia 14 maja 2015 r. wskazano również nieprawidłową podstawę prawną. Przyznając klientowi świadczenie niepieniężne (posiłek) przywołano art. 39 ust. 1 i 2, który reguluje przyznanie pomocy formie zasiłku celowego. Natomiast w przypadku decyzji nr: 1. OPS.2014/000334 z dnia 8 października 2014 r. 2. OPS.2014/000304 z dnia 16 września 2014 r. 3. OPS.2014/000288 z dnia 9 września 2014 r. 4. OPS.2015/000113 z dnia 31 marca 2015 r. 5. OPS.2014/000354 z dnia 6 listopada 2014 r. 6. OPS.2014/000276 z dnia 4 września 2014 r. 7. OPS.2014/000327 z dnia 1 października 2014 r. 8. OPS.2014/000255 z dnia 2 września 2014 r. 9. OPS.2014/000263 z dnia 2 września 2014 r. 10. OPS.2015/000080 z dnia 18 lutego 2015 r. 11. OPS.2015/000165/EM z dnia 14 maja 2015 r. 12. OPS.2014/000128 z dnia 6 marca 2014 r. 13. OPS.2015/000020 z dnia 16 stycznia 2015 r. 14. OPS.2014/000411 z dnia 15 grudnia 2014 r. 15. OPS.2014/000298 z dnia 12 września 2014 r. 16. OPS.2014/000297 z dnia 11 listopada 2014 r. 9

17. OPS.2015/000182/EM z dnia 18 czerwca 2015 r. 18. OPS.2015/000054 z dnia 4 lutego 2015 r. 19. OPS.2014/000268 z dnia 3 września 2014 r. 20. OPS.2015/000143/EM z dnia 23 kwietnia 2015 r. 21. OPS.2014/000270 z dnia 3 września 2014 r. 22. OPS.2014/000413 z dnia 15 grudnia 2014 r. przyznano świadczenie w formie posiłku osobom przekraczającym 100% kryterium dochodowego, mimo braku stosownej uchwały. (akta kontroli str. 63) Odnosząc się do wytycznych w zakresie realizacji uchwały Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie ustanowienia wieloletniego programu wspierania finansowego gmin w zakresie dożywiania Pomoc państwa w zakresie dożywiania na lata 2014 2020, warunkiem otrzymania przez gminę dotacji z Programu na dofinansowanie pomocy w formie posiłku albo świadczenia rzeczowego w postaci produktów żywnościowych dla osób przekraczających kryteria dochodowe do wysokości 150% kryterium jest przyjęcie przez gminę stosownej uchwały podwyższającej kwotę kryterium dochodowego do 150% do wysokości której nie żąda się zwrotu wydatków za udzielony posiłek albo świadczenie rzeczowe w postaci produktów żywnościowych. Gmina Lipiany powyższej uchwały nie posiada. Należy zatem stwierdzić, że w/w osoby nie powinny być objęte pomocą w ramach Programu. Na podstawie zestawienia przygotowanego przez Kierownika Ośrodka ustalono, że środki finansowe wydatkowane przez OPS w Lipianach na posiłek dla osób przekraczających kryterium dochodowe wynoszą: - w 2014 r. 13.357,32 zł, - w 2015 r. 25.889,90 zł. Ponadto w toku czynności kontrolnych ustalono, że we wszystkich kontrolowanych decyzjach nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Należy zaznaczy, że zgodnie z art. 108 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, rygor natychmiastowej wykonalności można nadać decyzjom nieostatecznym, tylko wtedy kiedy jest to niezbędne ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego albo dla zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed ciężkimi stratami bądź też ze względu na inny interes społeczny lub wyjątkowo ważny interes strony. Ośrodek Pomocy Społecznej w Lipianach w ramach wieloletniego programu wspierania Pomoc państwa w zakresie dożywiania na lata 2014-2020 objął w 2014 roku 255 osób. Pomoc w formie posiłku otrzymało 112 osób, w tym 102 dzieci. Ośrodek pokrywa koszty dożywiania dzieci uczących się m.in. w: 1. Szkole Podstawowej im. K. Makuszyńskiego Zespole Szkół, ul. Kościuszki 1 w Lipianach 2. Przedszkolu Miejskim im. Kubusia Puchatka, ul. Bema 19 w Lipianach 3. Szkole Podstawowej w Mielęcinie 4. Ośrodku Szkolno Wychowawczy w Pyrzycach Koszt jednego posiłku w powyższych jednostkach w 2014 r. wyniósł od 2,90 zł do 12,00 zł. W gminie Lipiany dzieci spożywają posiłki wspólnie na stołówce przyszkolnej. Obiady przygotowywane są przez kucharza zatrudnionego w szkole. 10

W okresie ferii zimowych, przerw świątecznych, a także w dni wolne od zajęć dydaktycznych dzieci nie mają możliwości skorzystania z posiłków w szkołach. W związku z utrudnionym dostępem do posiłku w okresie wyłączonym z dożywiania, rodzinie danego dziecka przyznawany jest zasiłek celowy na zakup żywności. Usługi opiekuńcze Sprawdzono wybraną dokumentację osób otrzymujących pomoc w postaci usług opiekuńczych przyznanych na podstawie następujących decyzji: 1. OPS..8131/3/2015 z dnia 8 stycznia 2015 r. 2. OPS.8131/2/15 z dnia 12 stycznia 2015 r. 3. OPS.8131/3/2014 z dnia 29 stycznia 2014 r. Dokumentacja nie budzi zastrzeżeń co do zasadności kwalifikowania osób do świadczenia tej formy pomocy. Ośrodek od kwietnia 2015 r. prowadzi karty czasu pracy opiekuna, w których określono dane personalne osoby wykonującej usługi oraz podopiecznego, termin usługi, czas pracy, liczbę godzin wykonywanych usług oraz potwierdzenie wykonanych usług przez świadczeniobiorcę. W okresie od stycznia 2014 r. do marca 2015 r. karty czasu pracy opiekuna nie były prowadzone. Sposób realizacji powyższych usług reguluje Uchwała Nr XXVIII/267/2002 Rady Miejskiej w Lipianach z dnia 25 kwietnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze, szczegółowych zasad częściowego lub całkowitego zwolnienia z opłat oraz trybu opłat. Powyższa uchwała nie reguluje przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze w oparciu o ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Uchwała nie zawiera aktualnych i obowiązujących przepisów prawa, a także nie zawiera szczegółowych warunków odpłatności za usługi opiekuńcze, tj. wysokości kosztu jednej roboczogodziny za świadczone usługi opiekuńcze. (akta kontroli str. 67-70) W przypadku decyzji nr OPS.8131/2/15 z dnia 12 stycznia 2015 r. stwierdzono brak oznaczenia daty wpływu wniosku do Ośrodka. Kierowanie do domów pomocy społecznej Sprawdzono wybraną dokumentację osób skierowanych do domu pomocy społecznej, zgodnie z art. 59 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej: 1. OPS.8226/18/2013 z dnia 29 listopada 2013 r. 2. OPS.8226/17/2012 z dnia 6 września 2012 r. 3. OPS.813/5/2007 z dnia 14 maja 2007 r. Nie wniesiono uwag do kontrolowanej dokumentacji. Powyższe kierowania odbyły się w latach 2007-2013. Gmina Lipiany w 2014 r. i 2015 r. nie odnotowała skierowań swoich mieszkańców do domów pomocy społecznej. Ustalono, że w razie potrzeby kierowania do domów pomocy społecznej, Ośrodek kieruje do DPS znajdujących się w: Pyrzycach, Żabowie, Kamieniu Wielkim, Jarominie, Myśliborzu, Rokitnie i Skwierzynie. W 2014 r. gmina ponosiła odpłatność za 15 osób przebywających w domu pomocy społecznej na łączną kwotę 381.759 zł. 11

Sprawienie pogrzebu Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym. Sprawienie pogrzebu odbywa się w oparciu o Uchwałę Nr V/33/2015 Rady Miejskiej w Lipianach z dnia 31 marca 2015 r. w sprawie sposobu sprawiania pogrzebu oraz określenia zasad zwrotu wydatków na pokrycie kosztów pogrzebu. (akta kontroli str. 71-) W 2014 r. Ośrodek Pomocy Społecznej w Lipianach nie ponosił kosztów związanych ze sprawowaniem pogrzebu. Natomiast w 2015 r. na koszt gminy Ośrodek sprawił pochówek 1 osobie na łączny koszt 2.123,28 zł., decyzja nr OPS.2015/000172/EM z dnia 25 maja 2015 r. Pogrzeb zorganizowano we współpracy z Zakładem Usług Komunalnych i Handlu Detalicznego przy ulicy Szkolnej w Lipianach. Nie wniesiono uwag do kontrolowanej dokumentacji. W celu sprawdzenia terminowości wypłaty świadczeń sprawdzono następujące decyzje z listą wypłat: 1. OPS.2015/000120/Em z dnia 14 kwietnia 2015 r. 2. OPS.2015/000175/EM z dnia 26 maja 2015 r. 3. OPS.2015/000100 z dnia 18 marca 2015 r. 4. OPS.2014/000213 z dnia 27 czerwca 2014 r. 5. OPS.2014/000118 z dnia 18 lutego 2014 r. Nieprawidłowości nie stwierdzono. Decyzje administracyjne w sprawach przyznawania świadczeń pomocy społecznej podejmowane są zgodnie z terminem określonym w art. 35 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, niezwłocznie nie później niż w terminie miesiąca od dnia złożenia wniosku. Wydane decyzje zawierają elementy określone w art. 107 ustawy. V. Sposób organizowania pomocy (świadczenia niepieniężne). Na postawie art. 108 ustawy o pomocy społecznej Ośrodek Pomocy Społecznej w Lipianach zawarł: - w 2014 r. 0 kontraktów socjalnych, - w 2015 r. 6 kontraktów socjalnych (stan na dzień kontroli 13.08.2015 r.). Sprawdzono dokumentację osób z którymi podpisano kontrakt socjalny. 1. W.B. z dnia 23 czerwca 2015 r. 2. A.B z dnia 24 kwietnia 2015 r. 3. K.K z dnia 10 września 2015 r. 4. L.S z dnia 22 maja 2015 r. 5. E.R. z dnia 18 maja 2015 r. 6. J.S z dnia 18 maja 2015 r. Kontrakty dotyczyły głównie poprawy sytuacji życiowej poprzez podjęcie zatrudnienia, podjęcie leczenia odwykowego oraz usamodzielnienia się. 12

W przypadku kontraktu J.S z dnia 18 maja 2015 r. pracownik socjalny nie dokonał oceny realizacji działań ustalonych w kontrakcie socjalnym. W przypadku kontraktu L.S z dnia 22 maja 2015 r. nie wskazano na kontrakcie oceny realizacji ustalonych działań, a następnie dokonano ocenę bez daty i podpisu pracownika socjalnego. W przypadku kontraktu W.B. z dnia 23.06.2015 r. stwierdzono zbyt krótki okres czasu na realizację kontraktu, ocena po 7 dniach. W ramach projektu systemowego z działania 7.1 Rozwój i upowszechnienie aktywnej integracji współfinansowanego ze środków UE w ramach POKL pracownicy socjalni zawarli kontrakty socjalne, zgodnie z art. 108 ust 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. W projekcie realizowanym od marca do grudnia 2014 r. udział wzięło 8 osób, kobiety w wieku od 22 do 60 lat. Celem głównym projektu było upowszechnienie pracy socjalnej poprzez aktywizację społeczno-zawodową. Wszystkie uczestniczki ukończyły kurs: Opiekun osoby zależnej z językiem niemieckim. Kurs ten został przeprowadzony przez Centrum Edukacyjne Omnibus w Stargardzie Szczecińskim w lipcu 2014 r. Uczestniczki otrzymały zaświadczenie o ukończeniu kursu. Sprawdzono losowo wybraną dokumentację osób z którymi podpisano kontrakt socjalny: 1. L.S. z dnia 10 marca 2014 r. 2. K.K. z dnia 4 marca 2014 r. 3. W.D. z dnia 6 marca 2014 r. 4. A.I. z dnia 3 marca 2014 r. 5. J.B. z dnia 4 marca 2014 r. Nie wniesiono uwag do kontrolowanej dokumentacji. Na rzecz poprawy funkcjonowania osób i rodzin w środowisku świadczona jest praca socjalna. Pomoc udzielana jest osobom i rodzinom, które mają trudności w rozwiązywaniu codziennych problemów. W ramach pracy socjalnej pracownicy udzielają podopiecznym informacji, wskazówek i pomocy w rozwiązywaniu trudnych sytuacji. Głównym celem jest wzmacnianie osób i rodzin w odzyskiwaniu zdolności prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie oraz usamodzielnienie osobiste i społeczne. Nie wniesiono uwag do kontrolowanej dokumentacji. Ośrodek nie jest powiadamiany przez Zakłady Karne o terminie zwolnienia mieszkańca gminy z zakładu karnego bądź aresztu śledczego, mimo takiego obowiązku wynikającego z Porozumienia z dnia 13 czerwca 2000 r. zawartego pomiędzy Ministrem Pracy i Polityki Społecznej a Centralnym Zarządem Służby Więziennej w sprawie zasad współpracy w zakresie organizacji pomocy na rzecz osób zwalnianych z zakładów karnych i aresztów śledczych oraz rodzin osób pozbawionych wolności. Na tym kontrolę zakończono. Przeprowadzenie kontroli zostało odnotowane w rejestrze kontroli pod nr 9 i 10. 13

Przed podpisaniem protokołu kontroli kontrolowany może zgłosić zastrzeżenie na piśmie co do jego treści, w ciągu 7 dni od daty otrzymania do podpisu. Odmowa podpisania protokołu powinna być poprzedzona złożeniem pisemnych wyjaśnień przyczyn odmowy, co nie stanowi przeszkód do wszczęcia postępowania pokontrolnego. Protokół sporządzono dnia 4 września 2015 r. w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, z których egzemplarz nr 1 pozostaje w jednostce kontrolowanej. Miejsce i data podpisania protokołu:..... Kierownik jednostki kontrolowanej. Kontrolujący Oświadczam, że w dniu..zostałam zapoznana z treścią niniejszego protokołu i otrzymałam jeden jego egzemplarz. 14