Sierpień i lato 2014 w Polsce Ostatni miesiąc klimatologicznego lata dobiegł końca, pora więc na podsumowania. Sierpień rozpoczął się pogodą upalną, szczególnie w północnej i północno-wschodniej części naszego kraju. Szczególnie upalnie było 3 i 4 sierpnia, kiedy miejscami temperatura maksymalna przekroczyła 35 C. Temperatura maksymalna 3 sierpnia 2014, autor: Jarek Lewandowski.
Analiza DWD, 3 sierpnia 12UTC.
Autor: Krzysztof Sławiński. W tych dniach najwyższą temperaturę notowano w Ustce (+35.4 C). Spośród posterunków meteorologicznych cieplej było w Kmiecinie (+35.7 C). W kolejnych dniach upał stopniowo wycofywał się za nasze wschodnie granice. 4 sierpnia bardzo upalnie było już tylko na północno-wschodnich krańcach naszego kraju.
Temperatura maksymalna 4 sierpnia 2014, autor: Jarek Lewandowski. Miejscami sporo w tych dniach popadało, lokalnie sumy dobowe opadu wzrosły do około 100mm.
Źródło: limanowa.in.
W dniach 6-8 sierpnia temperatury znacznie się obniżyły, chociaż przekraczały 25 C. Cieplej zrobiło się ponownie 9 sierpnia, kiedy miejscami temperatura przekroczyła 30 C. Temperatura maksymalna 9 sierpnia, autor: Jarek Lewandowski. Pogoda ostatecznie zaczęła się zmieniać na dobre 11 sierpnia, za sprawą niżu z centrum nad północną częścią Morza Północnego.
Źródło: sat24.com.
Analiza DWD, 11 sierpnia 12UTC.
Autor: Krzysztof Sławiński. Po tym dniu stopniowo się ochładzało. 14 sierpnia temperatury maksymalne nie osiągnęły już pułapu 25 C, miejscami notowano poniżej 20 C, nieco cieplej było 18 i 19 sierpnia, kiedy temperatura wzrosła do +25.9 C (Tarnów). Bardzo chłodno zrobiło się z kolei 21 sierpnia, szczególnie w południowowschodniej części kraju.
Temperatura maksymalna 21 sierpnia. Autor: Jarek Lewandowski.
Analiza DWD, 21 sierpnia 12UTC. Niskie temperatury 21 sierpnia spowodowane były wysokim zachmurzeniem i opadami deszczu związanymi z płytkim niżem, którego centrum znajdowało się nieopodal naszych południowowschodnich granic. Chłodno było również 24 sierpnia, a 25 rano temperatury minimalne spadły miejscami do około 2 C.
Temperatura minimalna 25 sierpnia, autor: Jarek Lewandowski.
Temperatura maksymalna 26 sierpnia. Autor: Jarek Lewandowski. Ostatecznie wysokie temperatury, przekraczające 25 C powróciły jeszcze na sam koniec miesiąca. Analiza GFS Wg analizy GFS anomalia temperatury w Polsce (w stosunku do wielolecia 1981-2010) osiągnęła -0.41 C, jest to wartość o 0.1 C niższa, niż wynika z danych pomiarowych.
Globalny rozkład temperatury przedstawiał się następująco:
Tradycyjnie prognozę CFS z ostatniego dnia lipca można uznać za udaną tylko w niektórych miejscach naszej planety. Europa raczej do nich nie należała.
Dane obserwacyjne Anomalia temperatury w sierpniu 2014, uśredniona do obszaru całego kraju, wyniosła +0.68 C w stosunku do okresu referencyjnego 1961-1990 (-0.30 C w stosunku do okresu 1981-2010). Był to więc miesiąc lekko ciepły w stosunku do używanego tu okresu referencyjnego, ale w stosunku do ostatniego trzydziestolecia był to już miesiąc z temperaturami lekko poniżej średniej. Należy zauważyć, że na taką, a nie inną średnią temperaturę sierpnia mocno wpłynęły wysokie temperatury panujące w pierwszej dekadzie miesiąca. Pozostałe dwie dekady były raczej chłodne. Od razu uprzedzam liczenie mediany z średnich dobowych temperatur to wyjątkowo kiepski pomysł, szczególnie w miesiącach zimowych.
Jak widać, sierpień najchłodniejszy okazał się w południowozachodniej części kraju. Tam średnie temperatury miesięczne były poniżej średniej z lat 1961-1990 (Zielona Góra, Zgorzelec, Śnieżka). Nieco chłodniejszy od bieżącego sierpień (+0.43 C) wystąpił w 2006. Rozkład anomalii był wtedy podobny do tegorocznego.
Jeszcze chłodniej było w 2005 (+0.09 C).
Jednak ostatni chłodny w stosunku do lat 1961-1990 sierpień wystąpił w 1998 (-0.59 C).
Zimno było również w 1993 (-0.66 C).
Być może ciężko w to uwierzyć, ale w latach 1988-2014 tylko te dwa sierpnie charakteryzowały się średnią temperaturą niższą od tej z lat 1961-1990. Bardzo zimno było za to w 1987 (-1.79 C).
W latach 1901-2014 tylko dwa sierpnie były chłodniejsze od tego z 1987. Był to sierpień 1902 (-1.84 C)
oraz 1940 (-1.99 C)
Szczególnie w przypadku sierpnia 1940 można mieć wątpliwości co do jednorodności danych. Wydaje się jednak, że faktycznie częściowo na Dolnym Śląsku i Śląsku (Zgorzelec, Wrocław, Katowice) było nieco cieplej, niż np. na Ziemi Lubuskiej. Najchłodniejsze sierpnie występowały jednak przed 1901. W 1885 anomalia temperatury uśredniona dla całej Polski spadła do -2.60 C.
Warto tu wspomnieć, że wyjątkowy chłód widoczny na mapie na krańcach północno-wschodnich, związany jest z wyjątkowo niską anomalią tego sierpnia w Wilnie. Wartość około -6 C widnieje zarówno w bazach GHCN, CRU jak i w Pamiętniku Fizyograficznym z 1916 roku, trudno ją więc jednoznacznie odrzucić. Moim zdaniem jest ona jednak błędna. Nie wpływa to jednak znacząco na wyliczoną średnią Polski. Odrzucenie wartości z Wilna podwyższa ją jedynie o 0.05 C. Jeszcze zimniej (-2.71 C) było w sierpniu 1864:
Zaś najzimniejszy sierpień w całej serii (rozszerzonej do 1781) wystąpił w 1833: -3.51 C.
Średnia temperatura spadła wtedy do 14.2 C na stacji WrocławObserwatorium (Bryś 2010), 14.0 C było w Warszawie (Lorenc 2000). W bazach danych figuruje wartość 12.7 C z Orzysza, w Tylży było 13.2 C. Jeżeli chodzi o sierpnie ciepłe, to jak już wspomniano w latach 1988-2014 niemal wszystkie przekraczały średnią z lat 1961-1990. Najcieplejsze sierpnie ostatnich lat to sierpień 2010 (+2.01 C):
Znacznie cieplej (+3.34 C) było w 2002:
Sierpień 1992 był zaś najcieplejszy w latach 1808-2014 (+3.77 C).
Wg wczesnych pomiarów instrumentalnych, pierwsza dekada XIX wieku charakteryzowała się bardzo ciepłymi sierpniami. Ciężko ocenić, na ile te wartości są prawidłowe, ale fakt faktem na wszystkich stacjach sierpień 1807 okazał się być ekstremalnie ciepły. Nawet w Gdańsku jego średnia temperatura dobijała do 22.0 C (podano 21.8 C). Wg rekonstrukcji H. Lorenc dla Warszawy otrzymano wartość +23.8 C, Bryś podaje dla Wrocławia +24.6 C. Około +23.6 C było prawdopodobnie w Berlinie. Przy Budapeszcie widnieje wartość +24.9 C. O ile wartość dla Wrocławia wydaje się nieco zawyżona, o tyle z pewnością był to najcieplejszy sierpień w całej serii 1781-2014 jego odchylenie to +6.05 C.
(brak izolinii jest wynikiem braku danych w domenie ale nie na obszarze Polski). W serii 1781-2014 pojawia się jeszcze jeden wyjątkowy sierpień 1781 (+4.26 C). Wydaje się jednak ona być przeszacowana dzięki pojedynczej wartości z Warszawy (+5.1 C). Stacje na około naszego kraju charakteryzowały się tego sierpnia anomaliami od +2.9 C (Praga, Budapeszt) po 3.7 C (Wilno). W trzydziestoleciu 1781-1810 sierpień był przeciętnie o 0.71 C cieplejszy od tego z lat 1961-1990. Można debatować na ile jest to wynik rzeczywisty czy przypadkiem nie wystąpiły tu jakieś niehomogeniczności. W tym samym czasie cieplejszy od normy był również lipiec (+0.35 C), czerwiec charakteryzował się średnimi poniżej tych z lat 1961-1990 (-0.27 C). Średnia temperatura roczna w latach 1781-1810 była przeciętnie o 0.75 C niższa, niż w latach 1961-1990.
Kwantylowa termiczna (okres bazowy 1951-2010) charakterystyka
Bazując na kwantylowej charakterystyce termicznej, tegoroczny sierpień należy uznać za normalny.
Jedynie w województwach podkarpackim i lubelskim sierpień zapisał się jako ciepły. W województwach warmińsko-mazurskim, pomorskim i podlaskim był to sierpień lekko ciepły, na pozostałym obszarze normalny. CFSv2 Prognoza CFSv2 na wrzesień (z 31 sierpnia).
Lato 2014 w Polsce Tegoroczne lato może budzić wiele mieszanych uczuć. Pod względem średniej anomalii w stosunku do wielolecia 1961-1990 było ono ciepłe z odchyleniem +1.28 C. Tak naprawdę bardzo ciepły był jedynie lipiec z anomalią znacznie przekraczającą +3 C. Czerwiec był lekko poniżej średniej, odczuwany był zapewne jako jeszcze chłodniejszy. Sierpień, mimo dodatniej anomalii ciepły był tylko do 13-14 dnia miesiąca, a pozostałe dni były raczej chłodne wpłynęło to na odczuwalne skrócenie lata. W ogólnym odczuciu lato to mogło się jawić jako nieszczególne.
W ostatnich latach zimne sezony letnie nie występowały. Średnia anomalia lata w okresie 2001-2014 to +1.46 C (1991-2000 = +0.77 C). Ostatnie lato lekko poniżej średniej to lato 1996 (-0.03 C).
Znacznie chłodniejsze lato wystąpiło w 1993 (-0.84 C).
W latach powojennych wyjątkowo (-1.22 C) i 1962 (-1.29 C). chłodne były lata 1978
W latach 1901-2014 najchłodniejszym latem było lato 1923 z anomalia równą -1.78 C.
Najzimniejszym latem w całej serii było lato 1844 (-2.31 C).
W przypadku lat ciepłych skupię się tylko na tych najcieplejszych. W latach 1812-2014 bez wątpienia najcieplejsze było lat 1992 z anomalią +2.57 C.
Jest wysoce prawdopodobne, że cieplejszym od lata 1992 było lato 1811 z wyliczoną anomalią +2.90 C.
Jak już wspomniano wcześniej, niektóre miesiące letnie były bardzo ciepłe w pierwszych 30 latach serii (1781-1810). Te ciepłe lata zakończyły się właśnie w 1811. Po tym okresie odnotowano dość silne ochłodzenie, rzędu 0.6 C. W latach 1812-1841 średnia temperatura lata była niższa od tej z wielolecia 1961-1990 przeciętnie o 0.3 C, zaś w latach 1781-1811 anomalia ta wynosiła +0.35 C. Podobnego wahnięcia nie widać w średnich anomaliach rocznych. Dla okresu 1781-1811 jest to -0.70 C, zaś dla okresu 1812-1841 -0.86 C. Tu spadek temperatury był dość niewielki. Kwantylowa charakterystyka termiczna lata 2014 (okres bazowy 1951-2010)
Poniżej: jedenastoletnia średnia ruchoma anomalia temperatury lata w Polsce (w odniesieniu do wielolecia 1961-1990).
Trochę padało we Wrocławiu. Dodatkową atrakcją był grad.
Miesiące anomalnie chłodne i ciepłe (aktualizacja) Poniżej: jedenastoletnia średnia ruchoma (centrowana) liczba miesięcy (w roku) anomalnie ciepłych i anomalnie chłodnych w Polsce ujęcie kwantylowe.
Statystyka oparta o wielolecie 1951-2010. W ostatnich 11 latach mieliśmy średnio 2 miesiące anomalnie ciepłe w roku. Miesiąc anomalnie chłodny zdarzał się raz na dwa lata. W niektórych okresach przed 1900 odnotowywano średnio nawet 7 miesięcy anomalnie chłodnych w ciągu dwóch lat. Miesiące anomalnie ciepłe zdarzały się wtedy średnio raz na dwa lata. Aktualizacja:
Powyżej wykres przedstawiający to samo w odniesieniu do miesięcy chłodnych (p <= 0.40), ciepłych (p > 0.60) i normalnych (pozostałe). Okazuje się, że w roku miesięcy w normie jest stosunkowo mało (co jest dość logiczne, ponieważ zakres uznany za normalny nie jest zbyt szeroki). Interesujący może być fakt, że stosunkowo rzadko zdarzał się rok z wszystkimi miesiącami chłodnymi było tak w 1832 i 1888. Po 1908 w ani jednym roku liczba miesięcy chłodnych nie osiągnęła 10. W 1934 miesięcy chłodnych nie było w ogóle, odnotowano 8 miesięcy ciepłych i 4 w normie. Był to jedyny taki rok, w innych latach wystąpił co najmniej jeden miesiąc chłodny. Maksymalna ilość miesięcy ciepłych nigdy nie osiągnęła 12. Najwięcej (11) było ich w 2008. Ani jednego miesiąca ciepłego nie notowano w 1786, 1799, 1815, 1816, 1818, 1832, 1837, 1844, 1870, 1871, 1881, 1883, 1888, 1933, 1956, 1980. Największą liczbą miesięcy normalnych mógł się pochwalić rok 1905 (8). Wstępnie o sierpniu jaki będzie cały rok 2014? Nie wydaje się, żeby ostatni dzień sierpnia miał coś namieszać w statystykach, więc sądzę, że bezpiecznie można go już wstępnie, krótko oszacować. Anomalia temperatury sierpnia 2014 wyliczona w stosunku do normy z lat 1961-1990 powinno wynieść między +0.62 a +0.72 C. Na dzień dzisiejszy jest to właśnie +0.72 C. W stosunku do lat 1981-2010 anomalia będzie ujemna i wyniesie około -0.3-0.2 C. W ujęciu kwantylowym miesiąc ten okazał się być miesiącem w normie termicznej. Był to jednocześnie pierwszy nie ciepły sierpień od 2006.
Ponieważ tego lata wyjątkowo ciepły okazał się być lipiec (+3.41 C), średnia anomalia całego lata będzie dość wysoka ok. +1.3 C będzie to więc lato zbliżone do lata 2011 (+1.33 C). Chłodniejsze lato wystąpiło w 2009 (+0.88 C). Średnia roczna anomalia do sierpnia włącznie nadal jest rekordowo wysoka +2.1 C, nie jest jednak jasne, czy nie spadnie ona w kolejnych miesiącach wiele namieszać mogą szczególnie dwa ostatnie miesiące roku. Najcieplejszym rokiem był rok 2000 z anomalią +1.91 C. Zależność średniej anomalii rocznej w 2014 od różnego przebiegu ostatnich miesięcy w latach 1951-2013 przedstawiono poniżej: Poziom a linia oznacza wartość rekordową. Gdyby miesiące wrzesieńgrudzień były analogiczne, jak w 2006, anomalia roczna w 2014 osiągnęła by poziom rekordowy: +2.48 C. Gdyby powtórzyła się jednak sytuacja z 2010, 1998 lub 1952 spadłaby ona poniżej +1 C (najmniej w 1952, +0.93 C). Oznacza to, że o ile rekord ciepła jest mało prawdopodobny, to rok ten powinien być ostatecznie bardzo ciepły. Średnio na poziomie ok. +1.46 C. Powtórzenie się warunków jesiennozimowych z roku ubiegłego, daje wyrównanie rekordu z 2000. Szanse na to, by rok 2014 okazał się być rokiem chłodnym są
skrajnie małe. W latach 1781-2013 (233 przypadki) tylko w 1829 miesiące wrzesień-grudzień były tak chłodne, że powtórzenie się takiej sytuacji w tym roku skutkowałoby roczną anomalią równą -0.09 C. Rozkład częstości wyników dla całego okresu 1781-2013: Rów nież tutaj najbardziej prawdopodobne wydają się wartości między 1 a 1.4 C. Straszne rzeczy można przeczytać zarówno w GeekWeek, jak i w serwisie Twoja Pogoda. Między innymi to, że: Do całkowitego roztopienia się lodu na Grenlandii dojdzie jeszcze przed 2199 rokiem i wówczas poziom światowych oceanów będzie wyższy od obecnego o 6 metrów.
Nie bardzo wiem, skąd serwis Twoja Pogoda wziął taką informację. Jeszcze parę lat temu w Nature Climate Change można było przeczytać, że w przypadku ocieplenia o 2 C zakłócenie bilansu masy lodowca mogło by doprowadzić do jego stopienia w ciągu 50 tysięcy lat. Ocieplenie o 8 C, skróciło by ten okres do 2000 lat. Ciężko powiedzieć, jak bardzo by musiało się ocieplić, by stało się to w mniej, niż 200 lat. Trochę to przypomina informację krążącą w mediach przed dwoma laty fakt, że 97% powierzchni lodowca grenlandzkiego ulegało topnieniu niektóre media zinterpretowały, jak stopienie się 97% Grenlandii, co dokonane w czasie jednego sezonu letniego byłoby wyczynem zaiste niezwykłym. Nie jest jasne, skąd te informacje pochodzą, jednak zdecydowanie nie przyczyniają się do zrozumienia problemu. Wcale, ale śmieszne to wcale nie
Źródło. Lecicie gdzieś samolotem, uważajcie, bo może jakiś Anioł Stróż będzie miał ciekawe pomysły, nie koniecznie związane z użyciem rakiet. Z cyklu: śmieszne wykresy Tym razem kolejny przykład mieszania danych. Taki oto wykres:
Przedstawia on zmiany temperatury na Grenlandii w oparciu o dane uzyskane z rdzeni lodowych (GISP2). Najprawdopodobniej w założeniu autora miał on przedstawiać nieistotność obecnego ocieplenia w stosunku do zmian w poprzednich tysiącleciach. Problemy z tym wykresem są w zasadzie dwa. Po pierwsze, koniec wykresu nie przedstawia danych bieżących, tylko dane dla roku 1855. Dlaczego 1855? Ostatni punkt danych opisany jest jako 95 years before present. Wykres sugeruje, że present to rok 2000, w rzeczywistości jest to rok 1950 taka panuje konwencja w paleoklimatologii (jak nie wierzycie, możecie zapytać samego Alleya) i o ile wyraźnie nie stwierdzono inaczej, to właśnie ten rok jest traktowany jako present. Błąd popełnił autor wykresu D. Easterbrook. Drugi problem polega na tym, że nie można tych danych traktować, jako dane globalne, z tego prostego powodu, że jest to zapis temperatury w jednym konkretnym miejscu w tym wypadku na szczycie grenlandzkiego lodowca.
Skądinąd wiadomo, że obszary polarne ulegają największym zmianom temperatury (i nie koniecznie w tym samym kierunku, co w pozostałej części globu temperatura Grenlandii może równie dobrze bardzo mocno reagować na cykl AMO), co oznacza że dane z tego punktu pomiarowego (jak i zresztą z każdego innego punktu, jeśli traktujemy go osobno) nie mogą stanowić proxy dla temperatury globalnej, podobnie jak nie będą go stanowiły
dane z Pcimia Dolnego. Nie przeszkadza to jednak niektórym w doklejaniu temperatury globalnej do serii GISP2, co nawet nie jest już błędem, co swego rodzaju oszustwem. Jasne jest, że jeśli już koniecznie chcemy jakieś dane do tego dokleić, to powinny być to dane z tego samego miejsca. Okazuje się, że od połowy XIX w. temperatura wzrosła tam o około 1.5 C (Box 2011). Jeśli dokleimy te dane do GISP2 okaże się, że dawno zostawiliśmy w tyle ciepły okres średniowiecza, co więcej dobijamy powoli do szczytu czasów rzymskich. Pojedynczy rok 2010 byłby w tej serii ciepły nawet w stosunku do najcieplejszych okresów holocenu, co jest o tyle ciekawe, że w związku z cyklami Milankovicia, które bardzo obrazowo objaśnia tu R. Alley (tak, ten sam od GISP2), klimat powinien się tam ochładzać i to właśnie robił do XIX wieku. http://www.youtube.com/watch?v=-nqpolcyoic Nawiasem mówiąc Richard Alley nie jest sceptyczny wobec AGW. Jezioro Aralskie aktualizacja. znowu niedomaga. W poprzednich latach udało się odtworzyć wschodni basen jeziora. Niestety w tym roku ponownie wysechł.
(Terra MODIS) W chwili obecnej w zasadzie z jeziora nic nie zostało.
Źró dło. Aktualizacja: Model GFS widzi Jezioro Aralskie w prawie nie zmienionej formie.
Powyżej: Temperatura powierzchni w modelu GFS. Pokłosie wojny? Donieck http://www.ogimet.com/cgi-bin/gsynres?lang=en&ind=34519&ano=20 14&mes=06&day=30&hora=23&min=0&ndays=61 Ługańsk http://www.ogimet.com/cgi-bin/gsynres?lang=en&ind=34523&ano=20 14&mes=07&day=31&hora=23&min=0&ndays=61
To do Ługańska należy rekord ciepła Ukrainy z 2010. 12 sierpnia notowano tam +42.0 C. Gdyby sytuacja ta miała miejsce w tym roku, rekord ów nie zostałby odnotowany. Ciepła zima przesądzona? Fakt przepowiada bowiem zimę mroźną: http://www.fakt.pl/wydarzenia/biciany-odlatuja-do-cieplych-kta jow-zima-bedzie-sroga,artykuly,484057.html Dlaczego tak mówię? A no dlatego: http://pl.misc.meteorologia.narkive.com/hy95jj82/fakt-zapowiad a-ostra-zime-a-wiec-jednak-ciepla (wątek z września 2007).