POWIATOWY URZĄD PRACY 97-200 Tomaszów Maz., ul. Konstytucji 3 Maja 46 tel. (044) 724-60-79, (044) 724-62-82, (044) 724-26-75, fax (044) 724-26-75 e-mail: loto@praca.gov.pl strona:www.puptomaszow.pl MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH w powiecie tomaszowskim raport diagnostyczny za 2014 rok marzec 2015 rok
SPIS TREŚCI 1.WSTĘP.3 2. ANALIZA BEZROBOCIA WG ZAWODÓW W 2014 ROKU 2.1 Struktura bezrobocia wg zawodów..4 2.2 Napływ bezrobotnych wg zawodów.8 3. ANALIZA OFERT PRACY I MIEJSC AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ WG ZAWODÓW W 2014 ROKU... 3.1 Oferty pracy i miejsca aktywizacji zawodowej wg zawodów.10 3.2 Oferty pracy i miejsca aktywizacji zawodowej wg Polskiej Klasyfikacji Działalności.12 3.3 Wskaźniki szansy uzyskania oferty pracy w zawodzie...14 4. ANALIZA ZAWODÓW NADWYŻKOWYCH I DEFICYTOWYCH W 2014 ROKU........16 5. WNIOSKI..25 2
1. WSTĘP Monitoring zawodów jest procesem systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy. Przeobrażenia społeczno-gospodarcze powodują, że popyt i podaż na określone zawody ulegają zmianie, w związku z tym niezbędna jest szybka ewaluacja kwalifikacji zawodowych, a gdy zachodzi konieczność nawet zupełna zmiana zawodu. W ramach monitoringu określa się rankingi zawodów deficytowych i nadwyżkowych, co jest istotne dla lokalnej edukacji jak i potrzeb szkoleniowych bezrobotnych. Zawody o najniższych i najwyższych wskaźnikach intensywności deficytu / nadwyżki uwzględniane są w systemie działań dopasowujących popyt na pracę do podaży pracy. Metodologia zawarta w zaleceniach metodycznych do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych (wydanych przez Departament Rynku Pracy Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej - Warszawa 2003) jednocześnie określa pojęcie zawodu deficytowego, nadwyżkowego, czy zrównoważonego poprzez wielkość wskaźnika intensywności nadwyżki / deficytu. Do zawodów deficytowych zaliczyć należy wszystkie zawody, dla których wskaźnik W k n (stosunek średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie do średniej miesięcznej liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie) jest większy od 1,1. Zawody zrównoważone wykazujące równowagę na rynku pracy określa wskaźnik 0,9 W k n 1,1. Zawody nadwyżkowe posiadają wskaźnik intensywności nadwyżki W k n <0,9. Statystyka z zakresu stosowania zawodów i specjalności zarejestrowanych bezrobotnych sporządzana jest na podstawie Rozporządzenia MP i PS z dnia 27 kwietnia 2010r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 82, poz. 537) oraz Rozporządzenia MP i PS z dnia 12 listopada 2012r. zmieniające rozporządzenie w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. z 19 listopada 2012r. poz.1268). Klasyfikacja zawodowa jest pięciopoziomowym, hierarchicznie usystematyzowanym zbiorem zawodów i specjalności występujących na rynku pracy, który grupuje poszczególne zawody w coraz bardziej zagregowane grupy oraz ustala ich symbole i nazwy. Struktura klasyfikacji oparta jest na systemie pojęć, z których najważniejsze to: zawód, specjalność, umiejętność oraz kwalifikacje zawodowe. Zawód zdefiniowany został jako zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji (wiedzy i umiejętności), zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Zawód może dzielić się na specjalności. Specjalność jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera część czynności o podobnym charakterze (związanych z wykonywaną funkcją lub podmiotem pracy) wymagających pogłębionej lub dodatkowej wiedzy i umiejętności, zdobytych w wyniku dodatkowego szkolenia lub praktyki. Umiejętność określono jako sprawdzoną możliwość wykonywania odpowiedniej klasy zadań w ramach zawodu (specjalności), natomiast przez kwalifikacje zawodowe rozumiane są układy wiedzy i umiejętności wymagane do realizacji składowych zadań zawodowych. 3
Struktura klasyfikacji jest wynikiem grupowania poszczególnych zawodów i specjalności w grupy elementarne, a te z kolei w bardziej zagregowane grupy średnie, duże i wielkie na podstawie podobieństwa kwalifikacji zawodowych wymaganych dla realizacji zadań danego zawodu (specjalności), z uwzględnieniem obydwu aspektów kwalifikacji, tj. ich poziomu i specjalizacji. W końcowym efekcie struktura klasyfikacji obejmuje: 10 grup wielkich, 43 grupy duże (jako wewnętrzny podział grup wielkich), 132 grupy średnie (jako wewnętrzny podział grup dużych) i 444 grupy elementarne (jako wewnętrzny podział grup średnich), przy czym grupy elementarne obejmują 2366 zawodów i specjalności. 2. ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW W 2014 ROKU 2.1 Struktura bezrobocia według zawodów Na dzień 31.12.2014r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Maz. zarejestrowanych było 6279 bezrobotnych, w tym 3017 kobiet. Stopa bezrobocia w powiecie tomaszowskim na koniec grudnia 2014 roku wynosiła 14,0%. Na koniec analizowanego okresu w ewidencji Urzędu Pracy odnotowano: - 5447 bezrobotnych poprzednio pracujących - 86,7%, - 832 osoby dotychczas niepracujące - 13,3 %. Wśród ogółu bezrobotnych zarejestrowanych w PUP 31,9% (2004 osoby) stanowiły osoby pozostające bez pracy powyżej 12 miesięcy. Osoby zarejestrowane w Urzędzie Pracy w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki w liczbie 265 stanowiły 4,2% ogółu bezrobotnych. Na koniec grudnia 2014 roku 832 bezrobotnych tj. 13,3% nie posiadało zawodu. W grupie tej odnotowano: - 393 kobiety - 47,2% - 136 osób zarejestrowanych do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki - 16,3% - 92 osoby pozostających bez pracy ponad 12 miesięcy (dot. pracujących) - 11,1% Wśród 5447 bezrobotnych zarejestrowanych w ponad 600 zawodach najliczniejsze zawody to: Tabela 1. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w końcu 2014 roku w/g elementarnych zawodów (zawody z największą liczbą bezrobotnych) L.p. Nazwa zawodu Liczba bezrobotnych Udział % w ogółem 1 sprzedawca 474 7,6 2 robotnik budowlany 290 4,6 3 szwaczka 160 2,5 4 robotnik pomoc. w przem. przetwórczym 138 2,2 5 ślusarz 123 2,0 6 robotnik gospodarczy 122 1,9 7 murarz 102 1,6 8 kucharz 99 1,6 9 fryzjer 81 1,3 10 technik mechanik 77 1,2 11 technik ekonomista 74 1,2 4
Warto nadmienić, że osoby zarejestrowane w powyższych zawodach stanowiły 27,7% wszystkich bezrobotnych w PUP oraz 31,9% osób z zawodem. Wśród bezrobotnych kobiet najliczniejsze zawody to: - sprzedawca w liczbie 426 osób tj.14,1% - szwaczka w liczbie 158 osób tj. 5,2% - kucharz w liczbie 81osób tj. 2,7% - robotnik pomocniczy w przem. przetwórczym w liczbie 76 osób tj. 2,5% - fryzjer w liczbie 72 osoby tj. 2,4% - sprzątaczka biurowa w liczbie 68 osób tj. 2,3% - technik ekonomista w liczbie 65 osób tj. 2,2% Kobiety zarejestrowane w tych 7 zawodach stanowiły 31,4% tej populacji oraz 36,1 % kobiet z zawodem. W grupie osób zarejestrowanych do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki dominowały zawody: - specjalista administracji publicznej - 7 osób - ratownik medyczny - 6 osób - technik organizacji reklamy - 5 osób - technik logistyk - 5 osób - inżynier leśnictwa - 4 osoby - nauczyciel nauczania początkowego - 4 osoby - technik masażysta - 4 osoby - mechanik pojazdów samochodowych - 4 osoby Osoby zarejestrowane w w/w wymienionych zawodach stanowiły 14,7% ogółu osób tej populacji oraz 30,2% osób z zawodem. Wśród bezrobotnych poprzednio pracujących pozostających bez pracy 12 m-cy i dłużej 23,2% to osoby zarejestrowane w pięciu poniższych zawodach: - sprzedawca - 150 osób - robotnik budowlany - 92 osoby - robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym - 61 osób - szwaczka - 59 osób - ślusarz - 41 osób Tabela 2. Liczba osób bezrobotnych w końcu 2014 roku wg dwucyfrowego kodu grupy zawodów Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Liczba bezrobotnych Udział w strukturze bezrobotnych 52 Sprzedawcy i pokrewni 566 10,3898 93 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 553 10,1524 Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce 75 drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 476 8,7388 51 Pracownicy usług osobistych 444 8,1513 71 Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłącz. elektryków) 403 7,3986 5
72 Robotnicy obróbki metali, mechan. maszyn i urządzeń 372 6,8295 i pokrewni 31 Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i 303 5,5626 technicznych 81 Operatorzy maszyn i urządzeń wydob. i przetwórczych 289 5,3057 33 Średni personel do spraw biznesu i administracji 183 3,3599 24 Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania 174 3,1944 83 Kierowcy i operatorzy pojazdów 165 3,0291 91 Pomoce domowe i sprzątaczki 143 2,6253 32 Średni personel do spraw zdrowia 130 2,3868 41 Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 128 2,3499 43 Pracownicy do spraw finansowo- statystycznych i ewidencji 111 2,0379 materiałowej 21 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i techniczn. 108 1,9827 23 Specjaliści nauczania i wychowania 108 1,9827 26 Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych 101 1,8543 i kultury 74 Elektrycy i elektronicy 98 1,7992 96 Ładowacze nieczystości i inni prac. przy pracach prostych 98 1,7991 73 Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 94 1,7258 61 Rolnicy produkcji towarowej 56 1,0281 54 Pracownicy usług ochrony 44 0,8079 42 Pracownicy obsługi klienta 42 0,7712 82 Monterzy 38 0,6976 22 Specjaliści do spraw zdrowia 36 0,6610 94 Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki 28 0,5141 25 Specjaliści do spraw technologii informacyjno- 25 0,4590 komunikacyjnych 35 Technicy informatycy 27 0,4957 62 Leśnicy i rybacy 21 0,3855 53 Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 20 0,3671 6
34 Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, 18 0,3305 kultury i pokrewni 14 Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych 14 0,2571 branżach usługowych 44 Pozostali pracownicy obsługi biura 10 0,1836 13 Kierownicy do spraw produkcji i usług 9 0,1653 92 Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie 7 0,1285 i rybołówstwie 11 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy 2 0,0368 i dyrektorzy generalni 12 Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 2 0,0368 03 Żołnierze szeregowi 1 0,0184 Jak wynika z powyższej tabeli największe grupy zawodowe wśród bezrobotnych z dwucyfrowym kodem grupy zawodów stanowili: - sprzedawcy i pokrewni (kod 52) - 566 osób, 10,39% ogółu bezrobotnych z zawodem. Najwięcej zarejestrowanych z tej grupy było sprzedawców - 474 osoby tj. 83,7%; - robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie (kod 93) - 553 osoby tj. 10,15 % ogółu bezrobotnych z zawodem. Najliczniejszą grupą elementarną w tej grupie zawodowej byli: robotnik budowlany (290 osób), robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym (138 osób); - robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni (kod 75) - 476 osób, stanowili oni 8,74% bezrobotnych z zawodem. Grupa ta zawiera w sobie elementarne grupy zawodów: szwaczki (160 osób), krawców (62 osoby), stolarzy (57 osób); piekarzy (51osób); - pracownicy usług osobistych ( kod 51) - 444 osoby tj. 8,15% bezrobotnych z zawodem. Najliczniejsze zawody w tej grupie to: robotnik gospodarczy - 122 osoby, kucharz - 99 osób, fryzjer - 81 osób, kucharz małej gastronomii - 61 osób; - robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) - kod 71-403 osoby tj. 7,40% bezrobotnych z zawodem. W większości byli to: murarze - 102 osoby, betoniarze - 67 osób, malarze budowlani - 37 osób; - robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni (kod 72) - 372 osoby, 6,83% ogółu bezrobotnych z zawodem. W tej grupie najliczniejsze zawody to: ślusarz - 123 osoby, mechanik pojazdów samochodowych - 60 osób. Bezrobotni zarejestrowani w PUP na 31.12.2014r. w w/w grupach stanowili ponad połowę ogółu bezrobotnych sklasyfikowanych w 39 dużych grupach zawodowych. 7
2.2 Napływ bezrobotnych wg zawodów W 2014 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Maz. zarejestrowano 9782 bezrobotnych (w tym 4522 kobiety - 46,2 %), spośród których 8097 osób to bezrobotni poprzednio pracujący (82,8 %), a 1685 osób tj.17,2% nie posiadało stażu pracy. Wśród napływu bezrobotnych w analizowanym roku odnotowano 836 osób zarejestrowanych w okresie do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki tj.8,5% ogółu bezrobotnych. W tej grupie przeważały kobiety i stanowiły 54,7% napływu absolwentów. Najliczniejszą grupę napływu bezrobotnych w okresie I-XII 2014r. stanowiły osoby bez zawodu - 1688 osób tj. 17,3% ogółu zarejestrowanych w tym czasie, w tym 707 kobiet i 392 absolwentów. Największy napływ bezrobotnych w 2014 roku odnotowano w zawodach zawartych w tabeli 3. Tabela 3. Napływ osób bezrobotnych w 2014 roku wg zawodów L. p. Nazwa zawodu Liczba bezrobotnych ogółem 1 sprzedawca 609 2 robotnik budowlany 348 3 ślusarz 190 4 szwaczka 189 5 robotnik gospodarczy 166 6 robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 157 7 technik mechanik 143 8 kucharz 143 9 mechanik pojazdów samochodowych 140 10 technik ekonomista 137 11 kucharz małej gastronomii 131 12 murarz 127 13 fryzjer 118 14 magazynier 114 15 stolarz 104 16 operator urządzeń przetwórstwa drobiu 103 Bezrobotni zarejestrowani w powyższych zawodach stanowili 29,8% ogółu napływu w 2014r. oraz 36,1% osób posiadających zawód. Największy napływ bezrobotnych kobiet w analizowanym roku odnotowano w następujących zawodach: - sprzedawca - 548 osób - szwaczka - 187 osób - technik ekonomista - 123 osoby - kucharz - 111 osób - fryzjer - 101 osób - sprzątaczka biurowa - 85 osób 8
- robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym - 83 osoby - krawiec - 76 osób Kobiety zarejestrowane w tych ośmiu zawodach stanowiły aż 29,1% wszystkich kobiet zarejestrowanych w tym czasie oraz 34,4% kobiet z zawodem. Wśród osób zarejestrowanych w okresie do 12 m-cy od dnia ukończenia nauki najliczniejsze zawody to: - fryzjer - 16 osób - specjalista administracji publicznej - 15 osób - mechanik pojazdów samochodowych - 14 osób - ekonomista - 13 osób - inżynier leśnictwa - 12 osób - technik logistyk - 12 osób - kucharz małej gastronomii - 12 osób - ratownik medyczny - 11 osób - specjalista do spraw organizacji usług gastron., hotelarskich i turystycznych - 10 osób - technik organizacji reklamy - 10 osób Absolwenci zarejestrowani w tych zawodach stanowili 28,2% ogółu tej kategorii bezrobotnych posiadających zawód. Analizując napływ bezrobotnych w 2014 roku wg 2-cyfrowego kodu grupy zawodów stwierdzić należy, że najliczniejsze grupy zawodowe to: - 52 - sprzedawcy i pokrewni - 758 osób (9,36%) - 75 - robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstyl- - 709 osób (8,76%) nych i pokrewni - 51 - pracownicy usług osobistych - 698 osób (8,62%) - 93 - robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie - 684 osoby (8,45%) - 72 - robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni - 605 osób (7,47%) - 71 -robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłącz. elektryków) - 522 osoby (6,45%) Należy podkreślić, że zarejestrowani bezrobotni w w/w grupach w badanym okresie stanowili połowę ogólnej liczby osób zarejestrowanych z zawodem. Uwzględniając rodzaj działalności ostatniego pracodawcy, najwięcej bezrobotnych zarejestrowało się z poniższych sekcji PKD: przetwórstwa przemysłowego 1917 osób handlu hurtowego i detalicznego; naprawy pojazdów samochodowych, włączając motocykle 1289 osób budownictwa 929 osób 9
3. ANALIZA OFERT PRACY I MIEJSC AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) W 2014 ROKU 3.1 Oferty pracy i miejsca aktywizacji zawodowej wg zawodów W okresie I - XII 2014 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Maz. zarejestrowano 3007 miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej. Najliczniejsze oferty dotyczyły poniższych zawodów: - robotnik gospodarczy (głównie na roboty publiczne i prace społecznie - użyteczne) - 420 ofert (14,0%) - technik prac biurowych (głównie w ramach umów stażowych) - 284 oferty (9,4%) - sprzedawca - 271 ofert (9,0%) Stanowiły one aż 32,4% wszystkich ofert pracy i miejsc aktywizacji zawodowej zgłoszonych w 2014 roku. Tabela 4. Struktura ofert pracy i miejsc aktywizacji zawodowej wg grup zawodowych w powiecie tomaszowskim w 2014 roku L. p. Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Oferty pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone % 1 51 Pracownicy usług osobistych 17,9236 2 52 Sprzedawcy i pokrewni 12,7702 3 41 4 93 5 81 6 43 7 72 Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych Pracownicy do spraw finansowo- statystycznych i ewidencji materiałowej Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 10,5753 8,3804 5,0551 4,8886 4,2568 8 91 Pomoce domowe i sprzątaczki 4,1570 9 75 Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 4,1237 10 83 Kierowcy i operatorzy pojazdów 3,4919 11 71 Robotnicy budowlani i pokrewni ( z wyłączeniem elektryków) 3,4918 12 94 Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki 2,2614 13 33 Średni personel do spraw biznesu i administracji 2,1285 10
14 96 Ładowacze nieczystości i inni prac. przy pracach prostych 2,0286 15 53 Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 1,6961 16 34 Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewni 1,6629 17 32 Średni personel do spraw zdrowia 1,4300 18 21 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 0,9645 19 24 Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządz. 0,9644 20 54 Pracownicy usług ochrony 0,9644 21 73 Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 0,8647 22 42 Pracownicy obsługi klienta 0,8315 23 74 Elektrycy i elektronicy 0,7649 24 44 Pozostali pracownicy obsługi biura 0,5987 25 23 Specjaliści nauczania i wychowania 0,5655 26 22 Specjaliści do spraw zdrowia 0,5654 27 35 Technicy informatycy 0,4323 28 31 29 92 Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie 0,3992 0,3991 30 82 Monterzy 0,3325 31 14 Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych 0,2328 32 62 Leśnicy i rybacy 0,2328 33 26 Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury 0,1995 34 61 Rolnicy produkcji towarowej 0,1995 35 12 Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 0,0666 36 13 Kierownicy do spraw produkcji i usług 0,0665 37 25 Specjaliści do spraw technologii informacyjno -komunikacyjnych 0,0333 38 03 Żołnierze szeregowi 0,0000 39 11 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni 0,0000 40 63 Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 0,0000 Ogółem X 100,00 11
Jak wynika z powyższego zestawienia największa liczba ofert pracy i miejsc aktywizacji zawodowej charakteryzowała 4 poniższe grupy zawodowe: - pracownicy usług osobistych - 539 ofert (17,9%); propozycje zatrudnienia były skierowane tutaj w większości do robotników gospodarczych - 420 miejsc; - sprzedawcy i pokrewni - 384 oferty tj. 12,8%; w tej grupie najwięcej zapotrzebowań dotyczyło sprzedawców ( 271 miejsc); - sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni - 318 ofert tj.10,6% wszystkich zgłoszonych ofert. Były tu przede wszystkim propozycje pracy dla techników prac biurowych (284 miejsca, głównie na staże); - robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie - 252 oferty (8,4%). Najwięcej ofert dotyczyło w tej grupie robotników budowlanych (86 miejsc) i pakowaczy (76 miejsc). Zgłoszone oferty pracy i miejsca aktywizacji zawodowej w tych czterech grupach zawodowych stanowiły 49,7% wszystkich ofert zgłoszonych do Urzędu Pracy w analizowanym okresie. 3.2 Oferty pracy i miejsca aktywizacji zawodowej wg Polskiej Klasyfikacji Działalności Tabela 5. Oferty pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone w 2014 roku wg Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) Sekcja PKD Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle Oferty pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłoszone 642 Administracja publiczna i obrona narodowa ; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 585 Przetwórstwo przemysłowe 558 Budownictwo 227 Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 172 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 172 Edukacja 117 Transport i gospodarka magazynowa 114 Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 102 Pozostała działalność usługowa 79 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 74 Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 60 Informacja i komunikacja 27 Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 26 12
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 26 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo rybactwo 16 Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 5 Górnictwo i wydobywanie 4 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów 1 klimatyzacyjnych Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące 0 usługi na własne potrzeby Organizacje i zespoły eksterytorialne 0 Ogółem 3007 Dane zawarte w tabeli 5 informują, że do PUP w Tomaszowie Maz. napłynęły oferty pracy z 19 sekcji klasyfikacji działalności. Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej zgłosili pracodawcy głównie z trzech sekcji PKD, tj.: - handlu hurtowego i detalicznego, naprawy pojazdów samochodowych, włączając motocykle - 21,4%; - administracji publicznej i obrony narodowej; obowiązkowego zabezpieczenia społecznego - 19,5 %; - przetwórstwa przemysłowego - 18,6%. Oferty pracy i miejsca aktywizacji zawodowej pochodzące z powyższych sekcji stanowiły 59,5% wszystkich ofert zgłoszonych w 2014 roku. W tutejszym Urzędzie Pracy nie odnotowano ofert z dwóch sekcji, a mianowicie gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników ; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby oraz organizacje i zespoły eksterytorialne. Na koniec 2014r. posiadaliśmy tylko 9 wolnych miejsc pracy. W zawodzie sprzedawca odnotowano 2 oferty, a pojedyncze zapotrzebowania dotyczyły zawodów: asystentka stomatologiczna, technik prac biurowych, asystent do spraw księgowości, magazynier, szwaczka, operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej, kierowca samochodu osobowego. Uwzględniając sekcje PKD oferty, którymi dysponował Urząd Pracy na koniec grudnia 2014 roku dotyczyły: - handlu hurtowego i detalicznego; naprawy pojazdów samochodowych, włączając motocykle - 5 miejsc - przetwórstwa przemysłowego - 2 miejsca - działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej - 1 miejsce - opieki zdrowotnej i pomocy społecznej - 1 miejsce 13
3.3 Wskaźniki szansy uzyskania oferty pracy w zawodzie Ranking zawodów w ramach ofert pracy zgłoszonych do PUP w Tomaszowie Maz. w 2014 roku ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty przedstawia poniższa tabela: Tabela 6. Ranking zawodów * zgłoszonych w ofertach pracy w powiecie tomaszowskim w 2014 roku ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty L. p. Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Wskaźnik szansy uzyskania oferty (W k si 1 03 Żołnierze szeregowi 0,0000 2 11 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni 0,0000 3 31 Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 0,0025 4 25 Specjaliści do spraw technologii informacyjno -komunikacyjnych 0,0034 5 26 Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury 0,0043 6 61 Rolnicy produkcji towarowej 0,0090 7 23 Specjaliści nauczania i wychowania 0,0105 8 24 Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządz 0,0135 9 13 Kierownicy do spraw produkcji i usług 0,0139 10 74 Elektrycy i elektronicy 0,0158 11 73 Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 0,0163 12 75 13 71 14 21 15 72 Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrob. tekstylnych i pokrewni Robotnicy budowlani i pokrewni ( z wyłączeniem elektryków) Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 0,0185 0,0196 0,0214 0,0221 16 32 Średni personel do spraw zdrowia 0,0254 17 33 Średni personel do spraw biznesu i administracji 0,0254 18 82 Monterzy 0,0273 19 35 Technicy informatycy 0,0281 20 14 Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych 0,0299 21 22 Specjaliści do spraw zdrowia 0,0337 22 62 Leśnicy i rybacy 0,0395 14
23 93 24 81 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 0,0446 0,0447 25 12 Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 0,0476 26 63 27 96 Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby Ładowacze nieczystości i inni prac. przy pracach prostych 0,0476 0,0512 28 42 Pracownicy obsługi klienta 0,0535 29 83 Kierowcy i operatorzy pojazdów 0,0555 30 52 Sprzedawcy i pokrewni 0,0585 31 54 Pracownicy usług ochrony 0,0586 32 91 Pomoce domowe i sprzątaczki 0,0929 33 51 Pracownicy usług osobistych 0,0998 34 43 Pracownicy do spraw finansowo- statystycznych i ewidencji materiałowej 0,1054 35 94 Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki 0,1858 36 34 Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewni 0,1894 37 44 Pozostali pracownicy obsługi biura 0,1966 38 53 Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 0,2329 39 41 Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 0,2604 40 92 Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie 0,2667 * Grupy zawodów wg kodu dwucyfrowego uszeregowane od najniższego do najwyższego wskaźnika W k s Z informacji zawartych w tab. 6 wynika, że w dwóch grupach zawodowych, tj. żołnierze szeregowi, przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni wystąpił zerowy wskaźnik szansy uzyskania oferty pracy, tzn., że w tych grupach zawodowych średnia miesięczna liczba ofert pracy w 2014 roku była równa 0. Najwyższe szanse uzyskania oferty pracy odnotowano w poniższych grupach: - robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie (0,2667); - sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni (0,2604) - głównie na staż i inne formy subsydiowane; - pracownicy opieki osobistej i pokrewni (0,2329); - pozostali pracownicy obsługi biura (0,1966); - średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewni (0,1894); - pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki (0,1858). Dla pozostałych 32 grup wskaźnik wahał się w przedziale 0,0025-0,1054. Bardziej szczegółową informację dla danego zawodu można uzyskać na podstawie rankingu zawodów zgłoszonych w ofertach pracy wg 4-cyfrowego kodu grupy zawodów. W powiecie tomaszowskim wystąpiło 326 takich grup zawodowych, 15
z których 123 wykazało zerowe szanse uzyskania oferty pracy. Wymienić tu można m.in.: - w grupie pierwszej wielkiej: kierowników w hotelarstwie, kierowników do spraw budownictwa, kierowników do spraw produkcji przemysłowej; - w grupie drugiej wielkiej: farmaceutów, nauczycieli szkół specjalnych, chemików, biologów i pokrewnych, fizyków i astronomów, inżynierów elektryków, inżynierów elektroników, inżynierów chemików i pokrewnych, specjalistów do spraw ochrony środowiska, architektów, artystów plastyków, dziennikarzy; - w grupie trzeciej wielkiej: techników leśnictwa, techników weterynarii, techników chemików i pokrewnych, fotografów, pośredników handlowych, operatorów urządzeń telekomunikacyjnych; - w grupie czwartej wielkiej: planistów produkcyjnych, operatorów centrali telefonicznych; - w grupie piątej wielkiej: pomocniczy personel medyczny, pracownicy usług domowych, przewodników turystycznych i pilotów wycieczek; - w grupie szóstej wielkiej: hodowców drobiu, rolników upraw polowych, rolników upraw mieszanych, rolników produkcji roślinnej i zwierzęcej; - w grupie siódmej wielkiej: kaletników, rymarzy i pokrewnych, obuwników i pokrewnych, klasyfikatorów żywności i pokrewnych, robotników obróbki kamienia, jubilerów, złotników i pokrewnych; - w grupie ósmej wielkiej: maszynistów kolejowych i metra, monterów sprzętu elektrycznego, elektronicznego, operatorów maszyn do produkcji wyrobów papierniczych, operatorów urządzeń do produkcji wyrobów szklanych i ceramicznych; - w grupie dziewiątej wielkiej: pomoce domowe i sprzątaczki. Trzy grupy zawodowe tj. pomocnicy biblioteczni, operatorzy wprowadzania danych, pracownicy centrów obsługi telefonicznej posiadały wskaźnik szansy uzyskania oferty max, przy których średni miesięczny poziom rejestrowanego bezrobocia był równy 0. Należy jednak zaznaczyć, że średnia miesięczna liczba ofert pracy w tej grupie zawodowej była również niska. Najwyższy wskaźnik szansy uzyskania oferty pracy charakteryzował grupę - mechanicy pojazdów jednośladowych tj.2,3332. W pozostałych grupach zawodowych wskaźnik wahał się w przedziale 0,0006-1,7777. 4. ANALIZA ZAWODÓW NADWYŻKOWYCH I DEFICYTOWYCH W 2014 ROKU Zawody nadwyżkowe to takie zawody, w których liczba zarejestrowanych bezrobotnych jest większa niż zapotrzebowanie na rynku pracy. Przyjęto, że zawody nadwyżkowe posiadają wskaźnik intensywności nadwyżki zawodów W k n< 0,9. Zawody zrównoważone to zawody, które wykazują równowagę na rynku pracy pomiędzy średnią miesięczną liczbą zgłoszonych ofert pracy, a średnią miesięczną liczbą zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie. Wskaźnik intensywności nadwyżki /deficytu zawodów zrównoważonych waha się w przedziale od 0,9 do 1,1 (0,9 W k n 1,1). Zawody deficytowe charakteryzujące się mniejszą liczbą zarejestrowanych bezrobotnych niż liczba ofert pracy w danym zawodzie posiadają wskaźnik W k n >1,1. Monitoring zawodów nadwyżkowych i deficytowych przeprowadzono w oparciu o zgłoszone oferty pracy i liczbę zarejestrowanych bezrobotnych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Mazowieckim. 16
Tabela 7. Ranking zawodów* deficytowych i nadwyżkowych w powiecie tomaszowskim w 2014 roku L.p. Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Wskaźnik intensywności nadwyżki/ deficytu zawodów (W k n ) 1 03 Żołnierze szeregowi 0,0000 2 11 3 63 4 31 5 26 6 25 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni 0,0000 Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 0,0000 Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 0,0260 Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury 0,0283 Specjaliści do spraw technologii informacyjno- komunikacyjnych 0,0345 7 23 Specjaliści nauczania i wychowania 0,0829 8 61 Rolnicy produkcji towarowej 0,0896 Specjaliści do spraw ekonomicznych 9 24 i zarządzania 0,0997 10 74 Elektrycy i elektronicy 0,1474 11 21 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 0,1487 12 75 Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 0,1749 13 73 Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 0,1955 Średni personel do spraw biznesu 14 33 i administracji 0,1957 15 13 Kierownicy do spraw produkcji i usług 0,2000 Robotnicy budowlani i pokrewni ( z wyłączeniem 16 71 elektryków) 0,2011 17 32 Średni personel do spraw zdrowia 0,2048 18 82 Monterzy 0,2083 Robotnicy obróbki metali, mechanicy 19 72 maszyn i urządzeń i pokrewni 0,2116 20 35 Technicy informatycy 0,2203 21 22 Specjaliści do spraw zdrowia 0,2615 17
22 12 Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 0,2857 23 42 Pracownicy obsługi klienta 0,3289 24 81 Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 0,3543 25 96 Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych 0,3653 26 93 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 0,3684 27 14 Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych 0,3889 28 62 Leśnicy i rybacy 0,4118 29 83 Kierowcy i operatorzy pojazdów 0,4506 30 52 Sprzedawcy i pokrewni 0,5066 31 54 Pracownicy usług ochrony 0.5273 32 91 Pomoce domowe i sprzątaczki 0,7485 33 51 Pracownicy usług osobistych 0,7722 34 43 Pracownicy do spraw finansowostatystycznych i ewidencji materiałowej 0,8963 35 34 Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewni 1,1628 36 44 Pozostali pracownicy obsługi biura 1,2857 37 92 Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie 1,3333 38 94 Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki 1,6585 39 41 Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 1,8171 40 53 Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 2,1250 * Grupy zawodów wg kodu dwucyfrowego uszeregowane od najniższego do najwyższego wskaźnika W k n Badając wskaźnik intensywności nadwyżki bądź deficytu zawodów wg dwucyfrowego kodu grupy zawodów stwierdzić należy, że w 34 dużych grupach odnotowano wskaźnik W k n<0,9, co oznacza, że są to grupy zawodów nadwyżkowych, przy czym 3 z nich posiadały wskaźnik zerowy (średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w 2014 roku w tych zawodach wyniosła 0). Sześć grup zawodowych średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewny (1,1628), pozostali pracownicy obsługi biura (1,2857), robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie (1,3333), pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki (1,6585), sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni (1,8171), pracownicy opieki osobistej i pokrewni (2,1250) charakteryzował 18
wskaźnik W k n >1,1 i tym samym uznane zostały za zawody deficytowe. Najbardziej szczegółowy obraz zawodów deficytowych, zrównoważonych i nadwyżkowych daje prezentacja zawodów wg kodu sześciocyfrowego. Spośród 791 zawodów 621 to zawody nadwyżkowe posiadające W k n<0,9, przy czym aż 464 zawody wykazało wskaźnik zerowy, co oznacza, że średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w 2014r. w tych zawodach była równa 0. Są to m.in. takie zawody jak: kierownik budowy, kierownik hurtowni, chemik, geograf, matematyk, biolog, biotechnolog, inżynier ogrodnictwa, inżynier rolnictwa, inżynier zootechniki, inżynier inżynierii środowiska - gospodarka wodna i hydrologia, inżynier mechanik - maszyny i urządzenia energetyczne, inżynier mechanik - środki transportu, inżynier technologii żywności, inżynier elektryk, inżynier mechatronik, architekt krajobrazu, specjalista zdrowia publicznego, nauczyciel biologii, chemii, techniki, specjalista bankowości, prawnik legislator, socjolog, historyk, technik analityk, technik elektronik, technik mechatronik, technik mechanizacji rolnictwa, technik technologii chemicznej, technik włókiennik, technik rolnik, technik technologii żywności, technik ochrony środowiska, inspektor budowlany, technik organizacji usług gastronomicznych, technik hotelarstwa, siostra PCK, pomoc dentystyczna, kamieniarz, zbrojarz, monter izolacji budowlanych, malarz - tapeciarz, szlifierz metali, złotnik jubiler, rzeźnik - wędliniarz, tapicer, obuwnik, rymarz, operator maszyn dziewiarskich, operator urządzeń do produkcji pieczywa, operator urządzeń przemysłu ceramicznego, monter sprzętu gospodarstwa domowego, monter maszyn elektrycznych, mechanik - operator pojazdów i maszyn rolniczych, pomoc domowa, robotnik mostowy, robotnik na rampie. Inne zawody nadwyżkowe, dla których średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w 2014 roku jest 5, to: - specjalista administracji publicznej 0,0000 - ekonomista 0,0000 - technik mechanik 0,0000 - technik żywienia i gospodarstwa domowego 0,0000 - technik ekonomista 0,0000 - magazynier 0,6491 - kucharz 0,1748 - kucharz małej gastronomii 0,0000 - fryzjer 0,2881 - sprzedawca 0,4450 - technik handlowiec 0,2432 - murarz 0,0630 - betoniarz 0,1646 - ślusarz 0,1526 - mechanik pojazdów samochodowych 0,1000 - piekarz 0,0333 - stolarz 0,1731 - krawiec 0,0465 - szwaczka 0,2275 - operator urządzeń przetwórstwa drobiu 0,4563 - kierowca samochodu ciężarowego 0,5584 - sprzątaczka biurowa 0,8000 - robotnik budowlany 0,2471 - robotnik pomocniczy w przem. przetwórczym 0,0764 19
Spośród w/w zawodów najwyższe średnie miesięczne nadwyżki podaży siły roboczej w 2014roku nad średnimi miesięcznymi liczbami ofert pracy zgłoszonymi w tym okresie odnotowano w następujących zawodach: - sprzedawca - robotnik budowlany - ślusarz - szwaczka - robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym - technik mechanik - technik ekonomista - kucharz małej gastronomii - mechanik pojazdów samochodowych - murarz - kucharz 35 zawodów posiadało wskaźnik intensywności nadwyżki/deficytu 0,9«W nk «1,1, co oznacza, że uznaje się te zawody jako zrównoważone na rynku pracy. Są to: - kierownik lokalu gastronomicznego 1,0000 - inżynier organizacji i planowania produkcji 1,0000 - inżynier geodeta - geodezyjne pomiary podstawowe i satelitarne 1,0000 - grafik komputerowy multimediów 1,0000 - projektant grafiki 1,0000 - nauczyciel języka angielskiego w szkole podstawowej 1,0000 - specjalista do spraw logistyki 1,0000 - specjalista do spraw wynagrodzeń 1,0000 - specjalista do spraw kluczowych klientów 1,0000 - agent ubezpieczeniowy 1,0000 - organizator imprez rozrywkowych 1,0000 - instruktor dyscypliny sportu 1,0000 - ekspedient pocztowy 1,0000 - pozostali pracownicy obsługi biura gdzie indziej niesklasyfikowani 1,0000 - barista 1,0000 - doradca klienta 0,9545 - pozostali opiekunowie dziecięcy 1,0000 - cieśla 1,0000 - monter sieci wodnych i kanalizacyjnych 1,0000 - lakiernik proszkowy 1,0000 - operator zgrzewarek 1,0000 - monter bram 1,0000 - operator maszyn introligatorskich 1,0000 - monter sieci telekomunikacyjnych 1,0000 - pilarz 1,0000 - szlifierz materiałów drzewnych 1,0000 - operator koparko ładowarki 1,0000 - operator maszyn i urządzeń do rozdrabniania i sortowania surowców mineralnych 1,0000 - wulkanizator 1,0000 - pracownik pralni chemicznej 1,0000 - pomoc laboratoryjna 1,0000 - meliorant 1,0000 - konserwator części 1,0000 - pracownik przygotowujący posiłki typu fast food 1,0000 20
- parkingowy 1,0000 Analizując tabelę rankingu zawodów deficytowych i nadwyżkowych pod względem intensywności nadwyżki /deficytu zawodów, stwierdzić należy, że przy 83 zawodach odnotowano wskaźnik - max. Oznacza to, że w tych zawodach średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w 2014 roku wyniosła 0. Są to m.in.: kierownik działu sprzedaży, projektant grafiki stron internetowych, nauczyciel matematyk,i nauczyciel instruktor, asystent prawny, technik automatyk, laborant bakteriologiczny, technik fizjoterapeuta, inspektor ochrony środowiska, organizator imprez sportowych, animator kultury, recepcjonista hotelowy, pomocnik biblioteczny, pomoc apteczna, cykliniarz, szklarz, blacharz budowlany, grawer, elektromonter sieci trakcyjnej, przetwórca owoców i warzyw, tartacznik, operator maszyn tkackich, kierowca mechanik, zamiatacz. Wskaźnik W k n>1,1 charakteryzuje zawody deficytowe. Takich zawodów w 2014 roku było 52 m.in.: specjalista kontroli jakości 2,0000 opiekunka dziecięca 5,0000 referent bankowości 7,0000 opiekun osoby starszej 3,0000 opiekunka środowiskowa 2,5000 florysta 2,0000 technik prac biurowych 3,8904 sekretarka 1,8750 asystent do spraw księgowości 8,5000 fakturzystka 1,6250 robotnik gospodarczy 2,5301 sprzedawca w stacji paliw 2,4000 asystent nauczyciela przedszkola 32,0000 glazurnik 0,1667 monter systemów rurociągowych 1,5000 spawacz metodą MAG 4,0000 spawacz metodą MIG 12,0000 spawacz metodą TIG 4,0000 drukarz 2,0000 introligator 6,0000 garmażer 1,6667 tapicer meblowy 2,0000 operator maszyn przędzalniczych 1,1429 operator maszyn w przemyśle włókienniczym 7,0000 monter mebli 2,0000 pokojowa 5,4286 praczka 1,5000 pakowacz 1,6889 pomoc krawiecka 2,3333 sortowacz 2,6667 pomoc kuchenna 1,7714 goniec 4,6667 Należy podkreślić, że w zawodach, które charakteryzowały wysokie wskaźniki intensywności deficytu zawodów jak np. asystent nauczyciela przedszkola, spawacz metodą MIG nie odnotowano wysokich średnich miesięcznych deficytów podaży siły roboczej (średnie miesięczne liczby ofert pracy zgłoszonych i średnie miesięczne liczby zarejestrowanych bezrobotnych były niewielkie). 21
Najwyższy średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej w 2014r. nad średnią miesięczną liczbą ofert pracy zgłoszonych w tym okresie odnotowano w zawodzie robotnik gospodarczy (zarejestrowanych bezrobotnych - 166, zgłoszonych ofert pracy i miejsc aktywizacji zawodowej - 420) oraz w zawodzie technik prac biurowych (zarejestrowanych bezrobotnych - 73, zgłoszonych ofert pracy i miejsc aktywizacji zawodowej - 284). Zapotrzebowania w zawodzie robotnik gospodarczy dotyczyły w głównej mierze robót publicznych i prac społecznie użytecznych. Praca na stanowisku robotnik gospodarczy nie wymaga specjalnych uprawnień i nie odnotowano problemów z kierowaniem bezrobotnych do tych prac. Oferty dotyczące zawodu technik prac biurowych były zgłaszane głównie w ramach umów stażowych i nie było problemu z ich realizacją. Na ofertę aktywizacji lub pracy w tym zawodzie można kierować osoby z wykształceniem minimum średnim. Tabela 8. Ranking zawodów * generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie tomaszowskim w 2014 roku. L.p. Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów. Wskaźnik długotrwałego bezrobocia W k d 1 13 Kierownicy do spraw produkcji i usług 0,5556 2 12 Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 0,5000 Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi 3 11 urzędnicy i dyrektorzy generalni 0,5000 4 73 Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 0,4362 5 53 Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 0,4000 6 34 Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewny 0,3889 7 14 Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych 0,3571 8 94 Robotnicy pomocniczy przygotowujący posiłki 0,3571 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, 9 93 przemyśle, budownictwie i transporcie 0,3472 10 54 Pracownicy usług ochrony 0,3409 11 91 Pomoce domowe i sprzątaczki 0,3357 12 71 Robotnicy budowlani i pokrewni / z wyłączeniem elektryków/ 0,3325 13 72 Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn I urządzeń i pokrewni 0,3306 14 74 Elektrycy i elektronicy 0,3265 Specjaliści do spraw technologii informacyjno 0,3200 15 25 - komunikacyjnych Pracownicy do spraw finansowostatystycznych i ewidencji 16 43 0,3153 materiałowej 22
17 23 Specjaliści nauczania i wychowania 0,3148 Średni personel nauk fizycznych, chemicznych 18 31 I technicznych 0,3102 19 52 Sprzedawcy i pokrewni 0,3074 20 96 Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych 0,3061 21 75 Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów 0,3025 tekstylnych i pokrewni 22 21 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych I technicznych 0,2870 23 62 Leśnicy i rybacy 0,2857 Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie 24 92 i rybołówstwie 0,2857 25 33 Średni personel do spraw biznesu i administr. 0,2842 26 41 Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych I pokrewni 0,2812 27 81 Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 0,2803 28 42 Pracownicy obsługi klienta 0,2619 29 35 Technicy informatycy 0,2593 30 51 Pracownicy usług osobistych 0,2545 31 61 Rolnicy produkcji towarowej 0,2500 Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin 32 26 społecznych i kultury 0,2475 33 83 Kierowcy i operatorzy pojazdów 0,2424 Specjaliści do spraw ekonomicznych 34 24 I zarządzania 0,2299 35 22 Specjaliści do spraw zdrowia 0,2222 36 32 Średni personel do spraw zdrowia 0,2154 37 82 Monterzy 0,2105 38 03 Żołnierze szeregowi 0,0000 38 44 Pozostali pracownicy obsługi biura 0,0000 * Grupy zawodów wg kodu dwucyfrowego uszeregowane od najwyższego do najniższego wskaźnika W k d 23
Wskaźnik długotrwałego bezrobocia W k d wyrażony jest stosunkiem liczby zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie k, pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy (dotychczas pracujących) wg stanu na koniec badanego okresu do liczby bezrobotnych zarejestrowanych w tym zawodzie na koniec analizowanego okresu. Analizując ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie tomaszowskim w 2014roku wg dwucyfrowego kodu grupy zawodów, zauważa się, że najwyższy wskaźnik W k d rzędu 0,5556 charakteryzował dużą grupę - kierownicy do spraw produkcji i usług. Nie oznacza to jednak, że w grupie powyższej było najwięcej bezrobotnych pozostających bez pracy 12 miesięcy i dłużej, ponieważ na koniec 2014 roku odnotowano tylko 5 osób z tej kategorii, liczba bezrobotnych ogółem w tym czasie była również niska i wynosiła 9. Należy podkreślić, że w innych grupach zawodowych odnotowano wysoką liczbę zarejestrowanych osób pozostających bez pracy powyżej 12 m-cy, ale w tych grupach była także duża liczba bezrobotnych ogółem i tym samym wskaźniki długotrwałego bezrobocia W k d były niższe. Przykładem takiej sytuacji są m.in. takie grupy zawodowe jak: - 93 - robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie - na koniec 2014r. odnotowano 192 osoby pozostające bez pracy powyżej 12 m-cy i 553 bezrobotnych ogółem ( W k d = 0,3472), - 52 - sprzedawcy i pokrewni - na koniec 2014r. odnotowano 174 osoby pozostające bez pracy powyżej 12 m-cy i 566 bezrobotnych ogółem ( W k d = 0,3074), -75 - robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni - na koniec 2014r. odnotowano 144 osoby pozostające bez pracy powyżej 12 m-cy i 476 bezrobotnych ogółem ( W k d = 0,3025). Bardziej szczególowe informacje o długotrwałym bezrobociu można uzyskać uwzględniając klasyfikację bezrobotnych wg czterocyfrowego kodu grupy zawodów. I tak najwyższy wskaźnik W k d =1,0000 (liczba bezrobotnych pow. 12 m-cy dotychczas pracujących jest równa liczbie bezrobotnych ogółem) posiadały 22 grupy zawodowe m.in.: kierownicy w hotelarstwie, kierownicy do spraw budownictwa, inżynierowie budownictwa, fotografowie, instruktorzy nauki jazdy, asystenci nauczycieli, hodowcy drobiu, pracownicy przy pracach przygotowawczych do druku, maszyniści kolejowi i metra. Zaznaczyć należy, że w większości z tych grup zawodowych odnotowano tylko po jednej osobie bezrobotnej. Wskaźnik W k d równy zero wykazały 103 grupy zawodowe przy których liczba zarejestrowanych bezrobotnych na 31.12.2014r. pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy (dotychczas pracujących) wyniosła 0. Do grupy tej zaliczani są m.in.: kierownicy do spraw finansowych, kierownicy do spraw marketingu i sprzedaży, nauczyciele kształcenia zawodowego, lektorzy języków obcych, dietetycy i specjaliści do spraw żywienia, inżynierowie elektrycy, inżynierowie elektronicy, specjaliści do spraw ochrony środowiska, dziennikarze, ratownicy medyczni, technicy medyczni i dentystyczni, agenci ubezpieczeniowi, plastycy, dekoratorzy wnętrz i pokrewni, operatorzy urządzeń teleinformatycznych, trenerzy, instruktorzy i działacze sportowi, urzędnicy do spraw podatków, listonosze i pokrewni, windykatorzy i pokrewni, operatorzy centrali telefonicznych, kasjerzy i sprzedawcy biletów, kierownicy sprzedaży w marketach, konduktorzy i pokrewni, pracownicy usług domowych, strażacy, tynkarze i pokrewni, szklarze, tapicerzy i pokrewni, klasyfikatorzy żywności i pokrewni, monterzy i serwisanci urządzeń elektronicznych, brakarze wyrobów przemysłowych, jubilerzy, złotnicy i pokrewni, operatorzy maszyn do prania, operatorzy maszyn do produkcji wyrobów papierniczych, operatorzy sprzętu do robót ziemnych i urządzeń pokrewnych, robotnicy pomocniczy w leśnictwie, robotnicy pomocniczy w kopalniach i kamieniołomach, sortowacze odpadów. 24
Przy pozostałych 180 grupach zawodowych wskaźnik długotrwałego bezrobocia wahał się w granicach 0,8000-0,0667. Spośród nich 21 grup posiadało wskaźnik W k d równy 0,5000, w których liczba bezrobotnych pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy jest o połowę niższa od liczby zarejestrowanych bezrobotnych ogółem w tej grupie zawodów. Są to m.in.: kierownicy do spraw produkcji przemysłowej, matematycy, statystycy i pokrewni, chemicy, fizycy i astronomowie, pośrednicy handlowi, operatorzy aparatury medycznej, operatorzy urządzeń telekomunikacyjnych, monterzy konstrukcji budowlanych i konserwatorzy budynków monterzy linii elektrycznych, operatorzy urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu i innych surowców, robotnicy pomocniczy w ogrodnictwie i sadownictwie, czyściciele pojazdów. Analizując wg zawodów bezrobotnych dotychczas pracujących i pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy zauważa się, że najwięcej osób zarejestrowanych było w poniższych zawodach: sprzedawca - 150 osób robotnik budowlany - 92 osoby robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym - 61 osób szwaczka - 59 osób 5. WNIOSKI Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych przeprowadzony zgodnie z metodologią zawartą w Zaleceniach metodycznych wskazuje na następujące fakty: 1. Tomaszowski rynek pracy charakteryzuje się dużym udziałem osób bez zawodu. W 2014 roku w tutejszym Urzędzie zarejestrowano 1688 bezrobotnych nieposiadających określonego zawodu, co stanowiło 17,3% ogółu napływu w tym okresie, odpowiednio w roku 2013-1970 osób bez zawodu tj. 18,1% ogółu. Na dzień 31.12.2014r. grupa ta stanowiła 13,3% ogółu bezrobotnych i wskaźnik ten był niższy o 1,2 punktu procentowego w stosunku do roku 2013. Jedną z przyczyn wysokiego udziału osób bez zawodu w ogólnej liczbie bezrobotnych jest fakt, iż wielu absolwentów zasadniczych oraz średnich szkół zawodowych nie zdaje egzaminów zawodowych i nie uzyskuje stosownych kwalifikacji; 2. Wśród ogółu bezrobotnych zarejestrowanych w naszym Urzędzie na przestrzeni 12 miesięcy 2014 roku, jak również na koniec grudnia analizowanego roku, najliczniejsze grupy stanowili: sprzedawcy, robotnicy budowlani, szwaczki, robotnicy pomocniczy w przemyśle przetwórczym, ślusarze oraz robotnicy gospodarczy; 3. W 2014 roku spośród ogółu ofert pozyskanych przez PUP największe zapotrzebowanie dotyczyło: robotników gospodarczych (głównie na zatrudnienie w ramach robót publicznych oraz prac społecznie użytecznych), techników prac biurowych (w większości były to miejsca aktywizacji zawodowej w ramach umów stażowych), sprzedawców; 25
4. Tomaszowski rynek pracy jest wysoce nadwyżkowy, bowiem wskaźnik nadwyżki zawodów W k n<0,9 odnotowano aż w 621 zawodach, przy czym największe nadwyżki podaży siły roboczej charakteryzowały zawody: sprzedawca, robotnik budowlany, ślusarz, szwaczka, robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym, technik mechanik, technik ekonomista, kucharz małej gastronomii, mechanik pojazdów samochodowych, murarz, kucharz; 5. W analizowanym okresie na lokalnym rynku pracy występowało duże zapotrzebowanie na sprzedawców, co przy jednocześnie dużym napływie bezrobotnych w tym zawodzie wskazuje na dużą fluktuację kadr w wymienionym zawodzie; 6. Najwyższy średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej w 2014r. nad średnią miesięczną liczbą ofert pracy zgłoszonych w tym okresie odnotowano w zawodach: robotnik gospodarczy, technik prac biurowych. Nie oznacza to jednak, że oferty pracy w wymienionych zawodach nie są zrealizowane, bowiem w ramach tych ofert zatrudnienie podejmują również osoby z innymi zawodami. W związku z powyższym wykaz zawodów deficytowych i nadwyżkowych nie odzwierciedla w pełni faktycznej sytuacji na lokalnym rynku pracy. Opracowała: Krystyna Płuciennik St. inspektor 26