Cyfrowe dokumenty muzyczne w Internecie Biblioteki cyfrowe w pracy biblioteki muzycznej Maciej Dynkowski Biblioteka Główna Akademii Muzycznej Im. G. i K. Bacewiczów w Łodzi
Zalety dokumentów cyfrowych Dokument cyfrowy udostępniony w Internecie jest dostępny 24 godziny na dobę Łatwo go skopiować, wydrukować, przesłać sam dokument lub odnośnik/link do niego Nie potrzebuje takiej przestrzeni, jaka jest niezbędna dla dokumentów tradycyjnych Urządzenia do ich odczytywania są coraz wygodniejsze w użyciu Użytkownik może dostosować dokument do swoich potrzeb
Następuje wzrost ilości, jakości oraz znaczenia bibliotek cyfrowych. Rozwój IT sprawił, że każdy dokument dostępny w wersji tradycyjnej może zostać zastąpiony wersją cyfrową. Niektóre instytucje rezygnują z wydawania tradycyjnych wersji czasopism na rzecz czasopism elektronicznych
Szybko rośnie liczba bibliotek cyfrowych i repozytoriów zapewniających otwarty dostęp do zawartych w nich zbiorów Biblioteki cyfrowe nie są jeszcze w stanie zastąpić bibliotek tradycyjnych, ale mogą w ogromnym stopniu wzbogacić i uzupełnić ich zbiory
Twórcy kolekcji cyfrowych Kolekcje cyfrowe o dostępie otwartym tworzone przez biblioteki i inne instytucje Kolekcje cyfrowe o dostępie otwartym tworzone przez użytkowników serwisów Web 2.0 Serwisy powstające w ramach ruchu Open Access Kolekcje cyfrowe powstające w serwisach komercyjnych Dostęp płatny
Podział serwisów ze względu na zawartość Serwisy zawierające dokumenty/obiekty dot. wielu dziedzin w tym muzyki Serwisy zawierające dokumenty/obiekty muzyczne Serwisy ogólne Serwisy ograniczone do wąskiego zagadnienia Lub osoby
Kolekcje cyfrowe o dostępie otwartym tworzone przez biblioteki i inne instytucje
Serwis utrzymywany przez Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe Zasoby tworzy 85 bibliotek cyfrowych, które są dziełem większej liczby instytucji. Współpracuje z Europeaną, ViFaOst, DART-Europe Większość publikacji dostępna jest w formacie DjVu i PDF Zawiera ok. 2800 druków muzycznych. Federacja Bibliotek Cyfrowych http://fbc.pionier.net.pl/owoc
Dolnośląska Biblioteka Cyfrowa http://www.dbc.wroc.pl/dlibra
Kolekcja powstała w Bibliotece Uniwersytetu w Chicago, liczy ponad 400 cyfrowych kopii pierwodruków i wczesnych wydań. Składają się na nią zeskanowane obrazy publikacji w formacie JPG Chopin Early Editions http://chopin.lib.uchicago.edu/
Jedna z kolekcji dokumentów muzycznych Library of Congress - Music for the Nation: American Sheet Music Zawiera nuty 62,500 utworów z lat 1820-1885 Nuty w formacie graficznym GIFF oraz do pobrania TIFF Możliwość odsłuchania niektórych utworów. Music for the Nation: American Sheet Music http://memory.loc.gov/ammem/ mussmhtml/mussmhome.html
Kolekcje cyfrowe o dostępie otwartym tworzone przez użytkowników serwisów Web 2.0
International Music Score Library Project IMSLP http://imslp.org/ Istnieje od 2006, jest dziełem wolontariuszy 45,022 utworów 128,722 nut 3,781 nagrań dźwiękowych 6,560 kompozytorów 105 wykonawców Nuty w formacie PDF IMSLP zawiera edycję Bach Gesellschaft Ausgabe Od 2011 r. IMSLP łączy się z Werner Icking Music Archive Serwisem istniejącym od 2001 r.
the Mutopia Project http://www.mutopiaproject.org/ Projekt nie rozwijany Interesujący ze względu na ilość formatów, w jakich udostępniane są nuty oraz możliwości dostępu do nich
Serwisy powstające w ramach ruchu Open Access
Serwis w części Audio udostępnia ponad dwieście tysięcy nagrań w innych działach dostępne są nuty oraz teksty poświęcone muzyce Internet Archive http://www.archive.org/
Serwis zawiera nagrania, których prawa autorskie wygasły. Nagrania dostępne są w formacie mp3 Open Music Archive http://www.openmusicarchive.org/
W indeksie DOAJ dostępnych jest 45 czasopism o tematyce muzycznej Brak czasopism w języku polskim DOAJ -- Directory of Open Access Journals http://www.doaj.org/
Kolekcje cyfrowe powstające w serwisach komercyjnych
Open Music Archive http://www.openmusicarchive.org/ Wirtualna Biblioteka Nauki http://wbn.edu.pl/
SpringerLink http://www.springerlink.com/
EBSCO http://web.ebscohost.com/ehost/selectdb
61500 płyt z ponad 400 wytwórni Nagrania w jakości zbliżonej do CD odtwarzane strumieniowo Naxos Music Library http://www.naxosmusiclibrary.com/
Ponad 1330 nagrań przedstawień operowych i baletowych, koncertów i filmów dokumentalnych Naxos Video Library http://www.naxosvideolibrary.com/
Podsumowanie W powyższej prezentacji przedstawione zostały jedynie przykładowe źródła dokumentów cyfrowych dostępnych w Internecie. Jednak i w tych przykładach liczba dostępnych dokumentów jest imponująca i stanowi znaczące wsparcie tradycyjnych zbiorów bibliotek. Tym, co stanowi poważny przeszkodę w ich wykorzystywaniu jest zarówno mnogość formatów udostępnianych plików, jak i rozproszenie źródeł i brak narzędzi do przeszukiwania wszystkich kolekcji.
Dziękuję za uwagę Maciej Dynkowski m.dynkowski@amuz.lodz.pl