Publikacja ma na celu przybliżenie Czytelnikowi szerokiego zakresu kompetencji kontrolnych oraz statusu prawnego Najwyższej Izby Kontroli jako naczelnego organu kontroli państwowej. Kontrola NIK obejmuje szerokie spektrum zagadnień z zakresu działalności naczelnych organów administracji rządowej, działalności samorządu terytorialnego oraz innych jednostek organizacyjnych, a także przedsiębiorców. Przedstawione w komentarzu zagadnienia dotyczą statusu prawnego NIK, zasad przygotowania i przeprowadzania kontroli, postępowania w sprawie zgłoszonych zastrzeżeń, współpracy z innymi organami kontroli, a także pozycji kontrolera jako pracownika NIK. Książka jest skierowana do wszystkich osób, które z różnych powodów chcą poznać zagadnienia ściśle związane z kontrolą państwową i jej znaczeniem dla funkcjonowania państwa. Przede wszystkim jest ona adresowana do pracowników organów administracji publicznej i przedsiębiorców, a więc podmiotów podlegających kontroli NIK. Będzie ona również cennym źródłem wiedzy dla pracowników NIK oraz uczestników aplikacji kontrolerskich. Skorzystać z niej mogą studenci. Komentarz może być polecany jako podręcznik podstawowy na aplikacji kontrolerskiej oraz do nauczania przedmiotu Kontrola i nadzór w administracji publicznej. Tym co szczególnie wyróżnia niniejszą publikację od innych opracowań poświęconych tej samej materii, jest przedstawienie przez Autorów propozycji interpretacji przepisów pozwalających na wyeliminowanie wątpliwości pojawiających się w procesie stosowania prawa w kontekście wielu praktycznych zagadnień i problemów. Zostały one omówione z uwzględnieniem własnych doświadczeń Autorów w długoletniej pracy w NIK, udziale w pracach parlamentarnych nad zmianą ustawy o NIK, poglądów przedstawicieli nauki oraz z powołaniem się na bogate orzecznictwo sądowe. Stan prawny 31.01.2015 r. Elżbieta Jarzęcka-Siwik dr nauk prawnych, od 20 lat pracownik NIK, najpierw na stanowisku doradcy prawnego, a od 2008 r. na stanowisku wicedyrektora Departamentu Prawnego i Orzecznictwa Kontrolnego Najwyższej Izby Kontroli, adiunkt w Społecznej Akademii Nauk w Łodzi. W przeszłości była Prokuratorem Rejonowym dla dzielnicy Warszawa Wola. Bogdan Skwarka dr nauk prawnych, od 15 lat pracownik NIK, jest dyrektorem Departamentu Administracji Publicznej. W przeszłości był pracownikiem naukowym PAN, przez 6 lat dyrektorem Biura Legislacyjnego Kancelarii Senatu a następnie Szefem Kancelarii Senatu. Brał udział w pracach legislacyjnych dotyczących zmiany ustawy o NIK w czasie V i VI kadencji Sejmu RP. Spis treści:
Wykaz skrótów Słowo wstępne Ustawa z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (Dz.U. z 2012 r., poz. 82, ze zm.) Rozdział I. Zadania i zakres działania Najwyższej Izby Kontroli Art. 1. [Pozycja ustrojowa NIK] Art. 2. [Zakres kompetencji NIK] Art. 2a. [Definicje ustawowe] Art. 3. [Przedmiot kontroli] Art. 4. [Kontrola naczelnych i centralnych organów] Art. 5. [Ustawowe kryteria kontroli] Art. 6. [Inicjowanie kontroli] Art. 7. [Dokumenty przedkładane Sejmowi] Art. 7a. [Audyt zewnętrzny] Art. 7b. [Zlecanie audytu] Art. 7c. [Przeprowadzanie audytu] Art. 7d. [Sprawozdanie z audytu] Art. 8. [Dokumenty przedkładane Prezydentowi i Premierowi] Art. 9. [Informacje lokalne] Art. 10. [Publikacja wyników kontroli] Art. 11. [Wnioski do Trybunału Konstytucyjnego] Art. 11a. [Wnioski de lege ferenda] Art. 12. [Współpraca z innymi organami kontroli] Art. 12a. [Współpraca międzynarodowa] Rozdział II. Organizacja Najwyższej Izby Kontroli Art. 13. [Zakres odpowiedzialności Prezesa NIK] Art. 14. [Powołanie Prezesa NIK] Art. 15. [Przysięga Prezesa NIK] Art. 16. [Kadencja Prezesa NIK] Art. 17. [Odwołanie Prezesa NIK] Art. 18. [Immunitet Prezesa NIK] Art. 19. [Apolityczność Prezesa NIK] Art. 20. [Udział w posiedzeniach Sejmu] Art. 21. [Status pozostałych członków kierownictwa NIK] Art. 22. [Kolegium NIK] Art. 23. [Kompetencje Kolegium NIK] Art. 24. [Posiedzenia Kolegium NIK] Art. 24a. [Wynagrodzenie członków Kolegium NIK] Art. 25. [Jednostki organizacyjne NIK] Art. 26. [Budżet NIK]
Rozdział III. Postępowanie dowodowe i postępowanie odwoławcze Art. 27. [Podstawy prawne postępowania kontrolnego] Art. 28. [Cel postępowania i przygotowanie kontroli] Art. 28a. [Program kontroli i tematyka kontroli] Art. 29. [Uprawnienia i obowiązki stron] Art. 30. [Upoważnienie do kontroli] Art. 31. [Wyłączenie kontrolera] Art. 32. [Miejsce i czas kontroli] Art. 33. [Uprawnienia kontrolera] Art. 34. [Koszty kontroli] Art. 35. [Katalog dowodów] Art. 35a. [Akta kontroli] Art. 35b. [Protokół z czynności dowodowych] Art. 35c. [Sprostowanie oczywistej omyłki] Art. 36. [Zabezpieczenie materiałów dowodowych] Art. 37. [Dokumenty] Art. 38. [Pobranie rzeczy] Art. 39. [Oględziny] Art. 40. [Wyjaśnienia] Art. 41. [Oświadczenia] Art. 42. [Wezwanie świadka] Art. 43. [Bezwzględne zakazy dowodowe] Art. 44. [Względne zakazy dowodowe] Art. 45. [Prawo odmowy zeznań] Art. 46. [Pouczenie świadka o odpowiedzialności] Art. 47. [Dokumentowanie zeznań świadka] Art. 48. [Niestawiennictwo świadka] Art. 49. Biegły i specjalista] Art. 49a. [Opinia Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa] Art. 50. [Zwrot kosztów i wynagrodzenie biegłego oraz specjalisty] Art. 51. [Sygnalizacja niebezpieczeństwa] Art. 52. [Narada] Art. 53. [Wystąpienie pokontrolne] Art. 54. [Prawo zgłoszenia zastrzeżeń] Art. 55. [Cofnięcie zastrzeżeń] Art. 56. [Przekazanie zastrzeżeń komisji rozstrzygającej] Art. 57. [Przekazanie zastrzeżeń Kolegium NIK] Art. 58. [Członkowie komisji rozstrzygającej] Art. 59. [Zespoły orzekające] Art. 60. [Niezależność członków Komisji rozstrzygającej] Art. 61. [Jawność posiedzeń] Art. 61a. [Przebieg posiedzenia Komisji rozstrzygającej] Art. 61b. [Jednolity tekst wystąpienia pokontrolnego]
Art. 62. [Obowiązki informacyjne podmiotu kontrolowanego] Art. 62a. [Powiadomienie o wynikach kontroli] Art. 63. [Zawiadomienie o czynach karalnych] Art. 64. [Informacja o wynikach kontroli] Art. 64a. [Zażalenie] Art. 64b. [Terminy] Art. 65. [Upoważnienie do wydania zarządzenia w sprawie postępowania kontrolnego] Rozdział IV. Pracownicy Najwyższej Izby Kontroli Art. 66. [Pracownicy NIK] Art. 66a. [Korpus kontrolerski] Art. 67. [Kwalifikacje kontrolerów] Art. 68. [Mianowanie] Art. 68a. [Przeniesienie ze służby cywilnej] Art. 69. [Pracownicy biur] Art. 69a. [Nabór na stanowiska kontrolerskie] Art. 69b. [Ogłoszenie o naborze] Art. 69c. [Informacja o wyniku naboru] Art. 69d. [Uprawnienie do wydania zarządzeń w sprawie naboru] Art. 69e. [Konkurs na stanowiska dyrektorów i wicedyrektorów] Art. 69f. [Przebieg konkursu] Art. 69g. [Uprawnienie do wydania zarządzenia w sprawie konkursu] Art. 70. [Przyrzeczenie i akt mianowania] Art. 71. [Obowiązki kontrolerów] Art. 72. [Polecenie służbowe] Art. 73. [Tajemnica kontrolerska] Art. 74. [Apolityczność kontrolerów] Art. 75. [Dodatkowe zajęcia] Art. 76. [Ocena kwalifikacyjna] Art. 76a. [Odwołanie od negatywnej oceny] Art. 76b. [Skarga do sądu administracyjnego] Art. 77. [Przeniesienie służbowe] Art. 77a. [uchylony] Art. 78. [Delegacja służbowa] Art. 79. [Dodatkowy urlop wypoczynkowy] Art. 80. [Urlop dla poratowania zdrowia] Art. 81. [Dodatek stażowy] Art. 82. [Nagrody jubileuszowe] Art. 83. [Odprawa emerytalna] Art. 84. [Dodatkowe wynagrodzenie roczne] Art. 85. [Czas pracy] Art. 86. [Związki zawodowe] Art. 87. [Zakaz uczestnictwa w strajku] Art. 88. [Immunitet kontrolerów]
Art. 89. [uchylony] Art. 90. [uchylony] Art. 91. [Zawieszenie w obowiązkach służbowych] Art. 91a. [Wygaśnięcie stosunku pracy] Art. 92. [Rozwiązanie stosunku pracy bez wypowiedzenia] Art. 93. [Rozwiązanie stosunku pracy za wypowiedzeniem] Art. 94. [Inny tryb rozwiązania stosunku pracy] Art. 95. [Zwolnienie z obowiązków służbowych] Art. 96. [Prawo do sądu] Art. 97. [Uprawnienie do wydania zarządzenia w sprawie wynagrodzenia] Rozdział V. Odpowiedzialność dyscyplinarna mianowanych kontrolerów Art. 97a. [Zasady odpowiedzialności dyscyplinarnej] Art. 97b. [Kara za przewinienia mniejszej wagi] Art. 97c. [Wyznaczenie rzecznika dyscyplinarnego] Art. 97d. [Wszczęcie postępowania dyscyplinarnego] Art. 97e. [Wniosek o ukaranie] Art. 97f. [Zawieszenie postępowania dyscyplinarnego] Art. 97g. [Zespoły orzekające] Art. 97h. [Przebieg rozprawy] Art. 97i. [Orzeczenia Komisji Dyscyplinarnej] Art. 97j. [Ogłoszenie orzeczenia] Art. 97k. [Uzasadnienie orzeczenia] Art. 97l. [Odwołanie od orzeczenia] Art. 97m. [Umorzenie postępowania odwoławczego] Art. 97n. [Rozprawa przed Odwoławczą Komisją Dyscyplinarną] Art. 97o. [Zatarcie ukarania] Art. 97p. [Odesłanie do k.p.k.] Art. 97q. [Uprawnienie do wydania zarządzenia w sprawie składu komisji] Rozdział VI. Przepisy karne Art. 98. [Utrudnianie kontroli] Rozdział VII. Przepisy przejściowe z ustawy nowelizującej Art. 2. [Ciągłość niezakończonych postępowań kontrolnych] Art. 3. [Ciągłość niezakończonych postępowań dyscyplinarnych] Art. 4. [Zakazy dotyczące sprawowania mandatów] Art. 5. [Wygaśnięcie stosunku pracy wiceprezesów NIK] Art. 6. [Skierowanie na aplikację kontrolerską] Art. 7. [Wprowadzenie konkursów] Art. 8. [Przekształcenie stosunku pracy radców prezesa NIK] Art. 9. [Przekształcenie stosunku pracy z mianowania]
Art. 10. [Zatrudnianie w biurach] Art. 11. [Mianowanie po zakończeniu aplikacji] Art. 12. [Derogacja przepisów wykonawczych] Art. 13. [Termin pierwszego audytu] Art. 14. [Wejście w życie kadencyjności] Art. 15. [Wejście w życie przepisów ustawy] Bibliografia