Afryka Północna (1) Obszar:strefa śródziemnomorska państw afrykańskich od Egiptu po Maroko, dolina Nilu do Asuanu, Cyrenajka i Trypolitania, góry Atlas Języki: a) rodzina semito-chamicka -gałąź semicka (arabski) -gałąź berbero-libijska (m.in. szauja, rifeni) -gałąź egipska (koptyjski jęz. liturgiczny)
Afryka Północna (2) Główne ludy: Arabowie nazwa obejmująca wszystkich potomków przybyszów z Płw. Arabskiego oraz miejscową ludność, która zarabizowała się już w średniowieczu; ok. 120 mln; Wyróżnia się 3 najważniejsze grupy ludności arabskiej: - mieszkańców miast, gł. kupców i rzemieślników, luźne związki z dawną org. plemienną; -osiadłych rolników; - koczowniczych pasterzy Beduinów, trad. struktura plemienna Arabowie są wyznawcami islamu sunnickiego.
Afryka Północna (3) Berberzy - autochtoniczna, biała ludność Afryki Pn., obecnie w większości zarabizowana. Do dziś swoją odrębność zachowują m.in. Kabylowie z pn. Algierii (2,5 mln). Budują oni char., niegdyś obronne budowle na szczytach wzgórz, słyną z pięknej ceramiki i biżuterii. W Maroku najbardziej znanymi Berberami są Szulukowie, Rifeni i Silha, znani m.in. z budowy obronnych wiosek - ksary, oraz ufortyfikowanych spichlerzy obronnych agadir. Zdecydowana większość Berberów wyznaje islam sunnicki.
Afryka Północna (4) Koptowie - potomkowie dawnych Egipcjan, ok. 5 mln, są chrześcijanami, mieszkają gł. W miastach pn. Egiptu. Język koptyjski, będący kontynuatorem egipskiego, był jęz. potocznym od ok. I w p.n.e. do podboju arabskiego, potem zakazany, wymarł w XV-XVI w. Do dziś używany jako język liturgiczny Kościoła koptyjskiego, pismo koptyjskie jest alfabetyczne i wywodzi się z greckiego z dodaniem 7 liter.
Afryka Północna (5) Charakterystyka regionu: postępujący stopień asymilacji kultury arabskiej, język arabski językiem urzędowym, dominacja islamu, liczne konflikty arabskoberberyjskie, np. w marcu 1980 roku na uniwersytecie w Tizi-Ouzou, władze odwołały wykład poświęcony poezji starokabylskiej. W reakcji ponad 1,5 tys. studentów zaprotestowało domagając się równego statusu dla ich języka. Wybuchły strajki, a później zamieszki w całej Kabylii i Algierze (wiosna berberyjska). Rząd krwawo stłumił protest. Na uczelnie i do zakładów pracy wtargnęły oddziały policji. Strajkujących bito, szczuto psami i aresztowano. Liczby śmiertelnych ofiar nigdy nie udało się do końca ustalić. Nieoficjalne szacunki mówią o kilkudziesięciu zabitych. Setki Kabylów znalazło się w więzieniach.
Sahara (1) Obszar: Sahara największy obszar pustynny świata (7-9 mln km 2 ) obejmujący znaczna część terytorium Egiptu, Sudanu, Libii, Czadu, Nigru, Mali, Mauretanii, Maroka, Algierii, Tunezji. Języki: a) rodzina semito-chamicka -gałąź semicka (arabski) -gałąź berbero-libijska (m.in. tamaszek) b) rodzina nilo-saharyjska -języki saharyjskie (m.in. kanuri, tebu) -języki chari-nilowe (m.in. nubijski)
Sahara (2) Główne ludy: Arabowie dzielą się, tak jak w Afryce Pn., na ludność osiadłą i koczowniczą. Najbardziej znani są Maurowie, czyli biali mieszkańcy dzisiejszej Mauretanii (niegdyś odrębni, społ. klasowe, dziś silnie zarabizowani), oprócz nich liczne plemiona koczownicze (m.in. Halalijczycy, Szaambowie, Regibat) i półkoczownicze.
Sahara (3) Berberowie liczne grupy zamieszkujące od Mauretanii po Libię, m.in.: Mzabici ok. 60 tys., bardzo konserwatywna (religia i obyczaje) grupa zamieszkująca 7 miast warownych w ouedzie M Zab. Sa to Ibadyci (odłam muzułmańskiej sekty charydżytów) ednogamia, kupcy, rzemiosło (tkactwo); Zenetowie rolnicy z oaz zachodniej Sahary, sprowadzili tam palmę daktylową.
Sahara (4) Tuaregowie ok. 900 tys., jęz. tamaszek (forma pisana tifinagh), niegdyś hodowla wielbłądów, handel transsaharyjski i rozboje, obecnie życie osiadłe lub półosiadłe, choć nadal silne są tradycje koczownicze. Większość wyznaje islam, ale nadal trwałe są liczne przedislamskie cechy kultu., np. matrylineaż. Hierarchiczna struktura społeczna pokrywająca się z wewnętrznym zróżnicowaniem rasowym: 1) biała arystokracja (imharen), 2) ich wasale wolni Tuaregowie (imraden), 3) wolni, lecz pogardzania rzemieślnicy z silną domieszką negroidalną (inaden), dawni niewolnicy (iklanen) oraz wyzwoleńcy (iderfanen).
Sahara (5) Haratyni- prawdopodobnie pierwotni, czarni mieszkańcy Sahary, oazy pd. Maroka i pd. Sahary, rolnicy i kopacze studni; Teda (Tubu, Tibu) śr. Sahara, pn. Czad i Niger, ok.. 400 tys., gorliwi muzułmanie, koczownicy i rolnicy, uważają się za białych Nubijczycy wsch. Sahara, pogr. Egiptu i Sudanu, ok. 1,2 mln, rolnicy, niegdyś poddani egipscy, z licznymi domieszkami negryckimi i semickimi, dawniej chrześcijanie, dziś wyłącznie muzułmanie ludy kordofańskie - trudne do sklasyfikowania, wynik mieszania się Nubijczyków z Arabami
Sahara (6) Charakterystyka regionu: peryferia współczesnych państw afrykańskich, liczne konflikty z grupami etnicznymi mieszkającymi na obrzeżu pustyni, konflikt o Saharę Zachodnią (Regibat- Polisario), Mauretania Maurowie vs. Wolofowie, rebelia tuareska, konflikty w Czadzie i Sudanie (Darfur) rząd chartumski utożsamiany z muzułmańskimi ludami pustyni usiłuje narzucić dominację mieszkańcom południa, w większości animistom i chrześcijanom Postępujący stopień asymilacji kultury arabskiej, język arabski językiem państwowym, bezwzględna dominacja islamu, konflikty arabsko-berberyjskie.