AKADEMIA MORSKA w GDYNI WYDZIAŁ MECHANICZNY Nr 8 Przedmiot: Maszyny i urządzenia okrętowe Kierunek/Poziom kształcenia: Forma studiów: Profil kształcenia: Specjalność: MiBM/ studia drugiego stopnia stacjonarne praktyczny Eksploatacja Siłowni Okrętowych i Obiektów Oceanotechnicznych (ESO2) Semestr ECTS Liczba godzin w tygodniu Liczba godzin w semestrze W C L P S W C L P I 2 2 30 II E 2 2 20 10 IV 1 0,5 5 Razem w czasie studiów: 65 Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i innych kompetencji (jeśli dot. ) 1. Wiedza i umiejętności w zakresie wyższej szkoły technicznej 1 stopnia 2. Program musi być zgodny z programem kursu of. Mechanika okrętowego. Tab. 3.1.17 Cele 1. Celem jest przekazanie podstawowej wiedzy i umiejętności w zakresie budowy i eksploatacji okrętowych maszyn i urządzeń okrętowych niezbędnych do bezpiecznej obsługi technicznego wyposażenia statku Efekty kształcenia dla całego (EKP) po zakończeniu cyklu kształcenia: Symbol Po zakończeniu student potrafi: Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia EKP1 ma uporządkowaną wiedzę ogólną z zakresu budowy, wytwarzania i K_W03 eksploatacji maszyn okrętowych EKP2 ma szczegółową wiedzę techniczną niezbędną do prawidłowego utrzymania, K_W04 obsługiwania oraz eksploatacji urządzeń i instalacji okrętowych, urządzeń elektrycznych, elektronicznych i układów sterowania automatycznego oraz do kierowania bezpieczną eksploatacją siłowni okrętowej EKP3 ma szczegółową wiedzę o cyklu życia maszyn i urządzeń siłownianych i K_W07 ogólnookrętowych EKP4 zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich związanych z eksploatacją siłowni i statku K_W09
EKP5 ma szczegółową wiedzę dotyczącą zarządzania bezpieczną eksploatacją statku, K_W12 organizacją i zarządzaniem zasobami siłowni okrętowej EKP6 potrafi planować i przeprowadzać eksperymenty, w tym pomiary i symulacje K_U08 komputerowe, interpretować uzyskane wyniki i wyciągać wnioski EKP7 potrafi stosować wiedzę do interpretacji zjawisk zachodzących w maszynach, K_U13 urządzeniach i instalacjach statkowych EKP8 potrafi dokonać krytycznej analizy sposobu funkcjonowania mechanizmów i K_U15 urządzeń okrętowych i ocenić istniejące rozwiązania techniczne niezbędne do prawidłowej i EKP9 potrafi dokonać identyfikacji i sformułować specyfikację prostych zadań K_U16 inżynierskich o charakterze praktycznym m.in.: usunięcie awarii, przeglądy, planowanie i wykonanie remontu urządzeń i instalacji energetycznych (w szczególności okrętowych) EKP10 potrafi ocenić przydatność i zastosować właściwą metodę (procedurę) i K_U18 narzędzia do rozwiązania prostych zadań inżynierskich o charakterze praktycznym, związanych z eksploatacją mechanizmów i urządzeń siłowni okrętowych EKP11 potrafi i ma doświadczenie w obsługiwaniu i utrzymywaniu w ruchu maszyn, K_U20 instalacji, maszyn i urządzeń siłowni okrętowych (właściwe dla dyplomu oficera mechanika wachtowego) EKP12 umie posługiwać się i wykorzystać informacje dotyczące: dokumentacji K_U22 konstrukcyjnej i statecznościowej statku, dokumentacji techniczno-ruchowej urządzeń okrętowych, schematów instalacji okrętowych. EKP13 ma świadomość znaczenia zawodowej i etycznej odpowiedzialności za K_K01 podejmowaną decyzję w zakresie eksploatacji urządzeń siłowni okrętowej w specyficznych warunkach morskich, potrafi działać w sposób przedsiębiorczy K_K10 K_W02, K_U08; K_K05 symbole efektów kształcenia dla kierunku (W-wiedza, U-umiejętności, K-kompetencje społeczne) Treści programowe: Semestr I Lp. Zagadnienia 1. Mechanizmy siłowni okrętowych: a) rodzaje pomp oraz ich przeznaczenie, niesprawność, obsługa: - pompy wirowe krętne, - pompy wirowe krążeniowe, - pompy wyporowe tłokowe, - pompy wyporowe zębate, - pompy wyporowe śrubowe, - pompy wyporowe membranowe, b) sprężarki wyporowe i wirowe, podział i zastosowanie, niesprawność, obsługa, c) urządzenia do oczyszczania paliw i olejów smarowych, cel stosowania, rodzaje wirówek i filtrów, metody oczyszczania, niesprawność, obsługa. 2. Mechanizmy pokładowe: a) windy kotwiczne, b) windy cumownicze. 3. Urządzenia pokładowe: a) rodzaje i przeznaczenie urządzeń pokładowych, b) urządzenia sterowe: klasyczne, stery strumieniowe, dysze Corta, c) urządzenia kotwiczne i cumownicze: rodzaje, rozmieszczenie, przeznaczenie, d) urządzenia przeładunkowe bomowe, dźwigowe, bramowe, suwnice. 4. Pompy i układy pompowe: a) podział i klasyfikacja, Liczba godzin W C L/P Odniesienie do EKP dla 7 EKP1, EKP4; EKP5; EKP6; EKP7; EKP8; EKP9 2 EKP1, EKP4; EKP5; EKP6; EKP7; EKP8; EKP9 3 EKP1, EKP4; EKP5; EKP6; EKP7; EKP8; EKP9 3 EKP2; EKP3;
b) bilans energetyczny pompy i układu pompowego, c) wydajność, moc i sprawność pompy, d) pompy: wyporowe, tłokowe, zębate, śrubowe, z wirującymi cylindrami, łopatkowe - budowa i zastosowanie, e) pompy wirowe kręte, przepływ cieczy przez wirnik, wysokość podnoszenia wirnika, f) charakterystyki przepływu, mocy i sprawności pomp wirowych i wyporowych, g) wyróżniki szybkobieżności pomp wirowych, h) szeregowa i równoległa współpraca pomp z instalacjami, i) kawitacja pomp i siły poosiowe, j) pompy wirowe, krążeniowe: zasada pracy, budowa, k) elementy konstrukcyjne pomp i eksploatacja pomp, l) pompy strumieniowe: zasada pracy, budowa i eksploatacja. ł) działania prowadzone za pomocą systemów pompowych - bezpieczna eksploatacja ogólnostatkowych systemów pompowych, (zwrócenie uwagi na rodzaj mediów pod kątem zagrożeń jak i ważności w pracy siłowni, utrzymywanie dobrego stanu technicznego urządzeń i instalacji, pełnej szczelności) - bezpieczna eksploatacja ładunkowych systemów pompowych, (zwrócenie uwagi na rodzaj mediów pod kątem zagrożeń pożarowego i chemicznego, utrzymywanie dobrego stanu technicznego urządzeń i instalacji, pełnej szczelności) - systemy monitoringu i kontroli systemów pompowych oraz ich ogólna budowa i działanie 5. Sprężarki: a) wiadomości teoretyczne na temat procesu sprężania, sprawność wolumetryczna, b) budowa sprężarek tłokowych, śrubowych i łopatkowych, c) rozrząd sprężarek, d) eksploatacja sprężarek wyporowych, e) przepisy instytucji klasyfikacyjnych dotyczące sprężarek, f) sprężarki wirowe: podział i zastosowanie, g) podstawy teoretyczne pracy sprężarek wirowych i wentylatorów, h) charakterystyki dławienia, mocy i sprawności, i) współpraca sprężarki z przewodem i zbiornikiem, j) pompowanie turbosprężarek, przyczyny, skutki i zapobieganie uszkodzeniom. 6. Urządzenia do oczyszczania paliw i olejów: a) zanieczyszczenia paliw i olejów oraz ich wpływ na eksploatację silnika, b) metody oczyszczania paliw i olejów, c) sedymentacja grawitacyjna, wirowanie, filtrowanie paliw i olejów, d) podstawy teoretyczne procesu wirowania, e) budowa wirówek, f) dobór parametrów wirowania, g) eksploatacja wirówek paliwowych, h) wirowanie olejów smarowych. 7. Filtry, filtracja i oczyszczanie: a) podstawy teoretyczne filtracji, b) przegrody filtracyjne, c) budowa i eksploatacja filtrów paliwowych i olejowych, d) odolejanie wód zęzowych, odolejacze - budowa i eksploatacja, e) spalarki - budowa i eksploatacja, f) urządzenia do obróbki ścieków sanitarnych - budowa i eksploatacja. 8. Wymienniki ciepła: a) podział, budowa, charakter wymiany ciepła, dane EKP10;EKP11; EKP12;EKP13; 3 EKP2; EKP3; EKP10; EKP11; EKP12; EKP13; 4 EKP11; EKP12; EKP13; 2 EKP1 3 EKP11; EKP12; EKP13;
charakterystyczne wymienników i ich eksploatacja, b) wyparowniki: rodzaje, budowa, obsługa i eksploatacja, c) rodzaje korozji w wymiennikach ciepła, sposoby jej zapobiegania, d) wpływ czynników eksploatacyjnych na sprawność wymiennika ciepła. 9. Systemy hydrauliki okrętowej: a) hydraulika siłowa, wiadomości teoretyczne, podstawowe schematy. 3 Semestr II Lp. Zagadnienia Liczba godzin Odniesienie W Ć L do EKP dla 10. Systemy hydrauliki okrętowej: 2 1 EKP11; EKP12 a) przykładowe rozwiązania instalacji, symbole stosowane w hydraulice. 11. Urządzenia sterowe: a) urządzenia sterowe, podział, b) zwrotność i stateczność kursowa statku, c) teoria płata i obciążenia układu sterowego, d) rodzaje uszkodzeń urządzeń sterowych, e) budowa i obsługa elektrohydraulicznej maszyny sterowej: tłokowej, łopatkowej, toroidalnej, f) regulacja maszyny sterowej, g) przepisy instytucji klasyfikacyjnych dotyczące urządzeń sterowych, h) eksploatacja maszyny sterowej. 12. Śruby nastawne: a) śruby nastawne, budowa mechanizmów śrub nastawnych, systemy sterowania śrubami, b) eksploatacja śrub nastawnych. 13. Urządzenia do oczyszczania paliw i olejów: a) zanieczyszczenia paliw i olejów oraz ich wpływ na eksploatację silnika, b) metody oczyszczania paliw i olejów, c) sedymentacja grawitacyjna, wirowanie, filtrowanie paliw i olejów, d) podstawy teoretyczne procesu wirowania, e) budowa wirówek, f) dobór parametrów wirowania, g) eksploatacja wirówek paliwowych, h) wirowanie olejów smarowych. 4. Urządzenia pokładowe sterowane hydraulicznie: a) windy kotwiczne i kabestany elektryczne, budowa i eksploatacja, b) windy kotwiczne i kabestany hydrauliczne, budowa i eksploatacja, c) budowa instalacji pokryw lukowych, d) eksploatacja instalacji, e) windy ładunkowe topenantowe, gajowe, budowa, obsługa i eksploatacja, f) dźwigi hydrauliczne, budowa i obsługa, g) rodzaje stabilizatorów, h) zasada pracy stabilizatorów, i) eksploatacja stabilizatorów przechyłów, j) budowa i obsługa mechanizmów wind łodziowych. 6 EKP2; EKP3; EKP10; EKP11; EKP12; EKP13; 4 EKP2; EKP3; EKP10; EKP2; EKP3; EKP10; 9 8 EKP2; EKP3; EKP10; EKP13;
Semestr III (praktyka morska) Lp. Zagadnienia 1. Zajęcia na statku podczas praktyki eksploatacyjnej realizowanej zgodnie z programem zawartym w Dzienniku Praktyki Morskiej [Training Record Book]. Wykonanie programu potwierdza podpisem starszy mechanik. Zapoznanie się z obsługą i eksploatacją maszyn i urządzeń pomocniczych w różnych stanach eksploatacyjnych statku. Wykonanie schematów instalacji wyparownika wody morskiej, hydrauliki siłowej, wirowania paliwa, wirowania oleju smarnego, odolejacza wody zęzowej, oczyszczania ścieków oraz schematu urządzenia sterowego. Liczba godz. W C L/P Min. 6 miesięcy Odniesienie do EK dla EKP2; EKP3; EKP10; EKP11; EKP12; EKP13; Semestr IV Liczba godzin Odniesienie Lp. Zagadnienia do EKP dla W Ć S 1. Analiza eksploatacyjna pracy maszyn i urządzeń pomocniczych statku na 5 EKP2; EKP3; podstawie umiejętności nabytych na symulatorze i podczas praktyki morskiej EKP6; Metody weryfikacji efektów kształcenia /w odniesieniu do poszczególnych efektów/: Symbol EKP Test Egzamin ustny Egzamin pisemny Kolokwium Sprawozdanie Projekt Prezentacja Zaliczenie praktyczne Inne EKP1 EKP2 EKP3 EKP4 EKP5 EKP6 EKP7 EKP8 EKP9 EKP10 EKP11 EKP12 EKP13
Kryteria zaliczenia : Uwaga: student otrzymuje ocenę powyżej dst., jeżeli uzyskane efekty kształcenia przekraczają wymagane minima Semestr I II IV Ocena pozytywna (min. dostateczny) Student uzyskał zakładane efekty kształcenia oraz spełnia wymagania konwencji STCW odnośnie zaliczenia. Uczęszczał na wykłady (dopuszczalne 3 nieobecności). Wykład: zaliczenie - kolokwium z wykładu. Student uzyskał zakładane efekty kształcenia oraz spełnia wymagania konwencji STCW odnośnie zaliczenia.uczęszczał na wykłady (dopuszczalne 3 nieobecności). Wykład: zaliczenie - kolokwium z wykładu. Laboratoria: Wykonanie i zaliczenie wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych, zgodnie z harmonogramem. Ocena końcowa średnia z ocen za wiadomości teoretyczne, z pracy w laboratorium, ze sprawozdania. Egzamin końcowy z całości materiału z I i II semestru. Ocena do indeksu po pozytywnym zaliczeniu 2 form zajęć z oceną uśrednioną z otrzymanych ocen z wykładu i laboratorium. Student uzyskał zakładane efekty kształcenia. Wykonał czynności wymienione w Dzienniku Praktyki Morskiej [Training Record Book]. Seminarium: zaliczenie Dziennika Praktyki Morskiej i prezentacji n/t pracy wybranych maszyn urządzeń pomocniczych statku. Ocena do indeksu po pozytywnym zaliczeniu Nakład pracy studenta: Szacunkowa liczba godzin na Forma aktywności zrealizowanie aktywności W, C L P S Godziny kontaktowe 50 10 5 Czytanie literatury 20 Przygotowanie do zajęć laboratoryjnych, projektowych 10 5 Przygotowanie do egzaminu, zaliczenia 20 Opracowanie dokumentacji projektu/sprawozdania 10 10 Uczestnictwo w zaliczeniach i egzaminach 4 2 Udział w konsultacjach 2 2 Łącznie godzin 96 34 20 Liczba punktów ECTS Sumaryczna liczba punktów ECTS dla 5 Literatura: Literatura podstawowa 1. Górski Z.: Okrętowe Mechanizmy i Urządzenia Okrętowe, TI,II, Wydawnictwo TRADEMAR, Gdynia, 2013. 2. Orszulok W., Wewiórski S.: Wyposażenie Pokładowe Statku Handlowego, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1982. 3. Wojtaszczyk B.: Urządzenia Przeładunkowe drobnicowców ro-ro i lo-lo, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1988. 4. Kozak E., Klein E.: Eksploatacja Urządzeń Portowych, Wydawnictwo WSM Szczecin, 1994. Literatura uzupełniająca 1. Górski Z. Construction and Operation of Marine Pumps, Wydawnictwo TRADEMAR, Gdynia, 2010. 2. Górski Z. Construction and Working of Marine Compressors, Blowers and Fans, Fundacja Rozwoju Akademii Morskiej w Gdyni, Gdynia, 2006. 3. Górski Z. Construction and Operation of Marine Cleaning Machinery, Wydawnictwo TRADEMAR,
Gdynia, 2009. 4. Górski Z. Construction and Working of Marine Headt Exchangers, Fundacja Rozwoju Akademii Morskiej w Gdyni, Gdynia, 2007. 5. Górski Z. Construction and Operation of Hydraulic Machinery, Wydawnictwo TRADEMAR, Gdynia, 2008. 6. Górski Z. Construction and Operation of Marine Steering Gears, Controllable Pitch Propellers and Stern Tubes, Wydawnictwo TRADEMAR, Gdynia, 2009. Prowadzący przedmiot: Tytuł/stopień, imię, nazwisko 1. Osoba odpowiedzialna za przedmiot: dr inż. Zygmunt Górski prof. nadzw. AM 2. Pozostałe osoby prowadzące zajęcia: dr inż. Andrzej Młynarczak mgr inż. Rafał Krakowski Jednostka dydaktyczna Katedra Siłowni Okrętowych Katedra Siłowni Okrętowych Katedra Siłowni Okrętowych Objaśnienie skrótów: W zajęcia audytoryjne, Ć ćwiczenia, L laboratorium, P projekt, S seminarium E egzamin ECTS - (ang. European Credit Transfer System) - punkty zdefiniowane w europejskim systemie akumulacji i transferu punktów zaliczanych jako miara średniego nakładu pracy osoby uczącej się, niezbędnego do uzyskania zakładanych efektów kształcenia Konwencja STCW (ang. Standards of Training, Certification and Watchkeeping) - międzynarodowa konwencja o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania świadectw oraz pełnienia wacht. MiBM kierunek studiów; Mechanika i Budowa Maszyn Data aktualizacji: 20.03.2013 r.