RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 197651 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 351036 (51) Int.Cl. A01K 1/12 (2006.01) A01J 5/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 05.12.2001 (54) Sposób udoju mechanicznego mlecznych zwierząt udojowych, zwłaszcza krów oraz urządzenie udojowe (43) Zgłoszenie ogłoszono: 16.06.2003 BUP 12/03 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 30.04.2008 WUP 04/08 (73) Uprawniony z patentu: WestfaliaSurge Spółka z o.o,bydgoszcz,pl (72) Twórca(y) wynalazku: Mariusz Grygorcewicz,Bydgoszcz,PL (74) Pełnomocnik: Lech Wojciech, Kancelaria Patentowa PL 197651 B1 (57) 1. Sposób udoju mechanicznego mlecznych zwierząt udojowych, zwłaszcza krów w hali udojowej typu "rybia ość", w której zwierzęta wprowadza się na stanowiska udojowe rozmieszczone w dwóch rzędach po obu bokach hali udojowej, zaś stanowiska udojowe są utworzone z wyprofilowanych oraz prostych elementów rurowych, stanowiących rusztowanie, natomiast pośrodku hali umieszczony jest kanał udojowy, w obrębie którego znajdują się urządzenia udojowe, instalacja udojowa złożona z instalacji mlecznej, podciśnienia oraz instalacji sterującej, ponadto podczas prowadzenia udoju w jednym rzędzie, w drugim rzędzie prowadzi się wymianę zwierząt oraz zabiegi higieniczne, przy czym osprzęt udojowy tego rzędu pozostaje w spoczynku, znamienny tym, że po zakończeniu procesu udojowego w jednym rzędzie, obraca się ramiona (17) urządzeń udojowych (1) w kierunku drugiego, przeciwległego rzędu, przemieszczając zespoły udojowe (22) od stanowisk udojowych pierwszego rzędu, w pobliże stanowisk udojowych drugiego rzędu, następnie realizuje się proces udoju w drugim rzędzie znanymi metodami, przy czym mleko z udoju kierowane jest do instalacji mlecznej (27), zaś podciśnienie robocze pobierane jest przez pulsatory (26) z pojedynczego przewodu instalacji podciśnienia (28), ponadto czujniki położenia (29) ramienia (17) jednoznacznie rejestrują położenie zespołu udojowego (22) przy jednym lub przy drugim rzędzie stanowisk udojowych.
2 PL 197 651 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest sposób udoju mechanicznego mlecznych zwierząt udojowych, zwłaszcza krów oraz urządzenie udojowe zapewniające realizację tego sposobu. Rozwiązanie jest przeznaczone do stosowania w halach udojowych dwurzędowych typu "rybia ość". Znane są dotychczas hale udojowe typu "rybia ość", w których zwierzęta wprowadza się na stanowiska udojowe rozmieszczone w dwóch rzędach po obu bokach hali udojowej. Stanowiska udojowe są utworzone z odpowiednio wyprofilowanych oraz prostych elementów rurowych, powiązanych z sobą i z podłożem, które stanowią rusztowanie wypełniające przestrzeń hali udojowej. Pośrodku hali znajduje się kanał udojowy, który jest przeznaczony dla osób obsługujących proces udoju. W kanale udojowym oraz na belkach rusztowania znajdujących się ponad kanałem zamontowane są urządzenia udojowe, instalacja udojowa złożona z przewodów mlecznych, podciśnienia oraz instalacja sterująca. Podczas prowadzenia udoju w jednym rzędzie, w drugim rzędzie prowadzi się wymianę zwierząt oraz zabiegi higieniczne, przy czym osprzęt udojowy tego rzędu pozostaje w spoczynku. W powyżej opisanym, znanym rozwiązaniu każde stanowisko udojowe wyposażone jest w kompletny osprzęt udojowy, zaś instalacje są zdublowane, zasadniczo dla każdego rzędu osobne. Ponadto większa ilość instalacji mlecznej pochłania więcej czasu i środków dla utrzymania właściwej sterylności. W sposobie według wynalazku po zakończeniu procesu udojowego w jednym rzędzie, obraca się ramiona urządzeń udojowych w kierunku drugiego, przeciwległego rzędu, przemieszczając zespoły udojowe od stanowisk udojowych pierwszego rzędu, w pobliże stanowisk udojowych drugiego rzędu, następnie realizuje się proces udoju w drugim rzędzie znanymi metodami. Mleko z udoju kierowane jest do instalacji mlecznej, zaś podciśnienie robocze pobierane jest przez pulsatory z pojedynczego przewodu instalacji podciśnienia. Czujniki położenia ramienia jednoznacznie rejestrują położenie zespołu udojowego przy jednym lub przy drugim rzędzie stanowisk udojowych. Istota rozwiązania według wynalazku polega na tym, ze urządzenie udojowe zawiera pionową rurę stałą, mającą u góry nasuniętą i trwale osadzoną rurę montażową, która jest przymocowana do poziomej belki rusztowania nad kanałem udojowym w pobliżu jego osi wzdłużnej. Na pozostałą część rury stałej nasunięta jest rura obrotowa, zaś do dolnego końca rury stałej, który wystaje poza rurę obrotową, przymocowany jest rozłącznie śrubą pierścień mocujący z uformowanym na obwodzie ogranicznikiem. U dołu rury obrotowej, na jej zewnętrznej powierzchni znajduje się wspornik z zamontowaną na nim skrzynką sterowniczą oraz dwa zderzaki. Ze skrzynki sterowniczej przewody sterujące poprowadzone są wewnątrz rury stałej ku górze do rynienki instalacyjnej. Na rurze obrotowej powyżej skrzynki sterowniczej, umocowane jest trwale ramię, mające postać rury nachylonej ku dołowi i przy końcu przegiętej łukowo w dół. Wzdłuż ramienia umocowany jest podnośnik, który poprzez linkę podtrzymuje cały zespół udojowy. Przewody mleczne oraz przewody podciśnienia zespołu udojowego przeprowadzone są wewnątrz ramienia i ku górze do pulsatora i do instalacji mlecznej. Rura montażowa jest przymocowana do poziomej belki rusztowania za pomocą opaski klamrowej. Dwa zderzaki umieszczone u dołu rury obrotowej, ograniczają jej ruch obrotowy do zamierzonego zakresu, natrafiając w położeniach skrajnych na ogranicznik. Rura obrotowa jest wyposażona na końcach w tuleje ślizgowe dopasowane luźno do średnicy zewnętrznej rury stałej oraz ciasno do średnicy wewnętrznej rury obrotowej. Obydwie tuleje ślizgowe posiadają kołnierze oparte o powierzchnie czołowe rury obrotowej. Kołnierz dolnej tulei ślizgowej opiera się czołowo na górnej krawędzi pierścienia mocującego i umożliwia swobodny ruch obrotowy rury obrotowej. Dolna krawędź rury stałej wraz z pierścieniem mocującym, osłonięta jest gumowym pierścieniem zabezpieczającym. Podnośnik umocowany jest do ramienia za pomocą uchwytów. W ramieniu, w pobliżu rury obrotowej, znajduje się otwór wzdłużny, przez który wyprowadzone są ku górze przewody mleczne oraz przewody podciśnienia zespołu udojowego. W sposobie według wynalazku, przy prowadzeniu udoju zwierząt w jednym rzędzie, w przeciwległym rzędzie nie ma zespołów udojowych. Dzięki temu można sprawniej przeprowadzić wymianę zwierząt, zaś przy czyszczeniu stanowisk udojowych nie zawadza nieczynny osprzęt udojowy. Zasadniczo nad kanałem udojowym, poprowadzona jest pojedyncza sieć instalacji udojowych, zaś obrotowe ramiona urządzeń udojowych pozwalają przemieścić zespoły udojowe raz do jednego rzędu, raz do drugiego. Dzięki temu ograniczona jest o połowę ilość podstawowych urządzeń potrzebnych w procesie udoju.
PL 197 651 B1 3 Wynalazek objaśniony jest na podstawie przykładu wykonania pokazanego na rysunkach, na których fig. 1 przedstawia widok ogólny urządzenia wraz z instalacjami, fig. 2 - dolny fragment urządzenia z częściowym przekrojem, zaś fig. 3 - górny fragment urządzenia z częściowym przekrojem w miejscu łożyskowania. W sposobie według wynalazku, po zakończeniu procesu udojowego w jednym rzędzie, obraca się ramiona 17 urządzeń udojowych 1 w kierunku drugiego, przeciwległego rzędu, przemieszczając zespoły udojowe 22 od stanowisk udojowych pierwszego rzędu, w pobliże stanowisk udojowych drugiego rzędu. Następnie realizuje się proces udojowy w drugim rzędzie znanymi metodami. Mleko z udoju kierowane jest poprzez zbiorniki pomiarowe 25 do tego samego pojedynczego przewodu instalacji mlecznej 27, zaś podciśnienie robocze pobierane jest przez pulsatory 26 z pojedynczego przewodu instalacji podciśnienia 28, ponadto czujniki położenia 29 ramienia 17 jednoznacznie rejestrują położenie zespołu udojowego 22 przy jednym lub przy drugim rzędzie stanowisk udojowych. Urządzenie udojowe 1 według wynalazku, przedstawione w przykładzie wykonania, montowane w znanym typie hali udojowej, zawiera pionową rurę stalą 2, na którą u góry nasunięta jest i trwale osadzona rura montażowa 3. Rura montażowa 3 przymocowana jest za pomocą opaski klamrowej 4 do poziomej belki rusztowania 5, umieszczonej nad kanałem udojowym w pobliżu osi wzdłużnej kanału udojowego. Na pozostałą część rury stałej 2 nasunięta jest rura obrotowa 6, która wyposażona jest na końcach w tuleje ślizgowe 7 dopasowane luźno do średnicy zewnętrznej rury stałej 2 oraz ciasno do średnicy wewnętrznej rury obrotowej 6, ponadto obydwie tuleje ślizgowe 7 posiadają kołnierze 8 oparte o powierzchnie czołowe rury obrotowej 6. Do dolnego końca rury stałej 2, który wystaje poza rurę obrotową 6, przymocowany jest rozłącznie śrubą pierścień mocujący 9 z uformowanym na obwodzie ogranicznikiem 10. Kołnierz 8 dolnej tulei ślizgowej 7 opiera się czołowo na górnej krawędzi pierścienia mocującego 9 i umożliwia swobodny ruch obrotowy rury obrotowej 6, zabezpieczając jednocześnie przed jej opadaniem. Dolna krawędź rury stałej 2 wraz z pierścieniem mocującym 9, osłonięta jest gumowym pierścieniem zabezpieczającym 11. U dołu rury obrotowej 6, na jej zewnętrznej powierzchni znajduje się wspornik 12 z zamontowaną na nim skrzynką sterowniczą 13 oraz dwa zderzaki 14, które ograniczają ruch obrotowy rury obrotowej 6 do określonego zakresu, natrafiając w położeniach skrajnych na ogranicznik 10 uformowany na pierścieniu mocującym 9. Ze skrzynki sterowniczej 13, liczne przewody sterujące 15 poprowadzone są przez pierścień zabezpieczający 11, wewnątrz rury stałej 2 ku górze do rynienki instalacyjnej 16. Na rurze obrotowej 6 powyżej skrzynki sterowniczej 13, umocowane jest trwale ramię 17, mające postać rury nachylonej ku dołowi pod kątem 5 i przy końcu przegiętej łukowo w dół. W pobliżu rury obrotowej 6 w ramieniu 17 znajduje się otwór wzdłużny 18. Wzdłuż ramienia 17, za pomocą dwóch uchwytów 19, umocowany jest podnośnik 20, który poprzez linkę 21 podtrzymuje zespół udojowy 22. Przewody mleczne 23 i przewody podciśnienia 24 zespołu udojowego 22 przeprowadzone są wewnątrz ramienia 17 i poprzez otwór wzdłużny 18 ku górze do zbiornika pomiarowego 25 i pulsatora 26, które połączone są z przewodem instalacji mlecznej 27 oraz z przewodem instalacji podciśnienia 28. Na rurze montażowej 3, w pobliżu ramienia 17, zainstalowany jest czujnik położenia 29, który rejestruje położenie zespołu udojowego 22 przy jednym lub przy drugim rzędzie stanowisk udojowych. Dzięki zainstalowaniu urządzenia udojowego ogranicza się ilość niezbędnego i drogiego osprzętu biorącego udział w procesie udoju. Zmniejszenie wielkości instalacji sprzyja skróceniu czasu udoju i pozostałych czynności przygotowawczo - zakończeniowych służących zachowaniu higieny. Zastrzeżenia patentowe 1. Sposób udoju mechanicznego mlecznych zwierząt udojowych, zwłaszcza krów w hali udojowej typu "rybia ość", w której zwierzęta wprowadza się na stanowiska udojowe rozmieszczone w dwóch rzędach po obu bokach hali udojowej, zaś stanowiska udojowe są utworzone z wyprofilowanych oraz prostych elementów rurowych, stanowiących rusztowanie, natomiast pośrodku hali umieszczony jest kanał udojowy, w obrębie którego znajdują się urządzenia udojowe, instalacja udojowa złożona z instalacji mlecznej, podciśnienia oraz instalacji sterującej, ponadto podczas prowadzenia udoju w jednym rzędzie, w drugim rzędzie prowadzi się wymianę zwierząt oraz zabiegi higieniczne, przy czym osprzęt udojowy tego rzędu pozostaje w spoczynku, znamienny tym, że po zakończeniu procesu udojowego w jednym rzędzie, obraca się ramiona (17) urządzeń udojowych (1) w kierunku drugiego, przeciwległego rzędu, przemieszczając zespoły udojowe (22) od stanowisk udojowych
4 PL 197 651 B1 pierwszego rzędu, w pobliże stanowisk udojowych drugiego rzędu, następnie realizuje się proces udoju w drugim rzędzie znanymi metodami, przy czym mleko z udoju kierowane jest do instalacji mlecznej (27), zaś podciśnienie robocze pobierane jest przez pulsatory (26) z pojedynczego przewodu instalacji podciśnienia (28), ponadto czujniki położenia (29) ramienia (17) jednoznacznie rejestrują położenie zespołu udojowego (22) przy jednym lub przy drugim rzędzie stanowisk udojowych. 2. Urządzenie udojowe montowane w hali udojowej typu "rybia ość", znamienne tym, że zawiera pionową rurę stałą (2), mającą u góry nasuniętą i trwale osadzoną rurę montażową (3), która jest przymocowana do poziomej belki rusztowania (5) nad kanałem udojowym w pobliżu jego osi wzdłużnej, natomiast na pozostałą część rury stałej (2), nasunięta jest rura obrotowa (6), zaś do dolnego końca rury stałej (2), który wystaje poza rurę obrotową (6), przymocowany jest rozłącznie śrubą pierścień mocujący (9) z uformowanym na obwodzie ogranicznikiem (10), ponadto u dołu rury obrotowej (6), na jej zewnętrznej powierzchni znajduje się wspornik (12) z zamontowaną na nim skrzynką sterowniczą (13) oraz dwa zderzaki (14), natomiast ze skrzynki sterowniczej (13) przewody sterujące (15) poprowadzone są wewnątrz rury stałej (2) ku górze do rynienki instalacyjnej (16), ponadto na rurze obrotowej (6) powyżej skrzynki sterowniczej (13), umocowane jest trwale ramię (17), mające postać rury nachylonej ku dołowi i przy końcu przegiętej łukowo w dół, zaś wzdłuż ramienia (17) umocowany jest podnośnik (20), który poprzez linkę (21) podtrzymuje cały zespół udojowy (22), natomiast przewody mleczne (23) oraz przewody podciśnienia (24) zespołu udojowego (22) przeprowadzone są wewnątrz ramienia (17) i ku górze do pulsatora (26) i do instalacji mlecznej (27). 3. Urządzenie według zastrz. 2, znamienne tym, że rura montażowa (3) jest przymocowana do poziomej belki rusztowania (5) za pomocą opaski klamrowej (4). 4. Urządzenie według zastrz. 2, znamienne tym, że dwa zderzaki (14) umieszczone dołu rury obrotowej (6), ograniczają jej ruch obrotowy do zamierzonego zakresu, natrafiając w położeniach skrajnych na ogranicznik (10). 5. Urządzenie według zastrz. 2, znamienne tym, że rura obrotowa (6) jest wyposażona na końcach w tuleje ślizgowe (7) dopasowane luźno do średnicy zewnętrznej rury stałej (2) oraz ciasno do średnicy wewnętrznej rury obrotowej (6), ponadto obydwie tuleje ślizgowe (7) posiadają kołnierze (8) oparte o powierzchnie czołowe rury obrotowej (6). 6. Urządzenie według zastrz. 2 i zastrz. 3, znamienne tym, że kołnierz (8) dolnej tulei ślizgowej (7) opiera się czołowo na górnej krawędzi pierścienia mocującego (9) i umożliwia swobodny ruch obrotowy rury obrotowej (6). 7. Urządzenie według zastrz. 2, znamienne tym, że dolna krawędź rury stałej (2) wraz z pierścieniem mocującym (9), osłonięta jest gumowym pierścieniem zabezpieczającym (11). 8. Urządzenie według zastrz. 2, znamienne tym, że podnośnik (20) umocowany jest do ramienia (17) za pomocą uchwytów (19). 9. Urządzenie według zastrz. 2, znamienne tym, że w ramieniu (17), w pobliżu rury obrotowej (6), znajduje się otwór wzdłużny (18), przez który wyprowadzone są ku górze przewody mleczne (23) oraz przewody podciśnienia (24) zespołu udojowego (22).
PL 197 651 B1 5 Rysunki
6 PL 197 651 B1 Departament Wydawnictw UP RP Nakład 50 egz. Cena 2,00 zł.