INFORMATOR Z PIONIERKI OBOZOWEJ Poradnik ten został stworzony w ramach warsztatów przed HAL Hufca ZHP Warszawa Wola. Organizując obóz trzeba pamiętać, że pionierka obozowa nie może być celem samym w sobie. Pionierka powinna współgrać z tematyką obozu, dopełniać ją i pomagać w tworzeniu atmosfery. Szukając inspiracji należy najpierw zastanowić się co nam się z danym tematem kojarzy. Rozpoczynając pionierkę należy pamiętać o właściwym przygotowaniu i podziale zadań. Nieodpowiednie podejście nie tylko zniechęcić harcerzy do pracy ale może stać się przyczyną zagrożenia. Dlatego powinno się przestrzegać kilku zasad: Przed rozpoczęciem pionierki trzeba sprawdzić stan narzędzi i ich ewentualna naprawa. Nie można powierzać harcerzom narzędzi, które mogą być uszkodzone. Należy sprawdzić czy posiadamy odpowiednią ilość narzędzi, usprawni to pracę oraz zapobiegnie niepotrzebnym sporom. Po zakończeniu prac trzeba pamiętać aby cały sprzęt został zebrany i schowany i ewentualnie sprawdzić czy nic się nie popsuło. Narzędzia nie powinny znajdować się na dworze na noc. Przed rozpoczęciem prac należy zaplanować wygląd każdego urządzenia i w podobozie i namiotach. Trzeba sprawdzić co zaplanowały zastępy, żeby się nie okazało, że pod pryczami chcą zrobić etażerki, które będą na wysokości łydki. Trzeba podzielić zadania do wykonania urządzeń obozowych odpowiednio do możliwości harcerzy czy zastępów. Drużynowy powinien nadzorować przebieg praz w podobozie, kontrolować ich postępy i doradzać w razie wątpliwości. Drużynowy swoją pracą powinien dawać przykład harcerzom inaczej ich zapał szybko spadnie. 1. Narzędzia Zasady ogólne używania narzędzi: po użyciu odłóż narzędzie na miejsce stosuj narzędzie tylko do tego, do czego jest przeznaczone pracuj w rękawiczkach ochronnych a. Młotek Baba Młotek słuŝy do wbijania gwoździ w Ŝerdzie, do wbijania toporka w Ŝerdź przy robieniu zaciosków, do ociosywania Ŝerdzi z małych patyczków- gałązek Baba (5-10 kg młot) służy do wbijania kołków w ziemię posługując się nią, pamiętaj, aby osoba trzymająca kołek była ustawiona prostopadle do toru baby i póki trzyma kołek bij nie z pełnej siły, ale za to zwracając dużą uwagę na celność bijemy dwuręcznie, z jedną ręką bliżej jej główki -- ta ręka zwiększ też celność, lecz nie może być za blisko, bo wtedy możesz nią walnąć o kołek.
b. Siekiera Toporek Toporek służy głownie do robienia zaciosów jeśli chcesz coś przerąbać, rąb pod kątem, zgodnie z włóknami drewna, a nie prostopadle rąb od nogi, a nie do nogi -- na przedłużeniu toru siekierki nie może być ani ciebie, ani nikogo innego nie wbijaj siekierki w ziemię -- tępi się! do ociosywania żerdzi z sęków, trzeba to robić,,pod włos'' czasem toporkiem można zaostrzyć żerdzi do wpijania w ziemie Siekiera służy do ostrzenia kołków Należy do tego znaleźć pieniek w lesie. Osoba trzymająca (w rękawiczkach!) trzyma żerdkę pod kątem, naciskając na nią, żeby się nie ruszała. Osoba używająca siekierki (też w rękawiczkach!) uderza prostopadle do osoby trzymającej, pod ostrym kątem do żerdki. Osoba trzymająca powinna powoli obracać żerdkę Czego nie powinniśmy robić z toporkiem czy siekierą: Zaciosy: Zacios jest po to, żeby gwóźdź przeszedł przez grubą żerdkę (uwaga nie używamy duuużych gwoździ masztówek, tylko robimy zaciosy!) oraz po to, żeby po przybiciu nie kolebnęła się w bok. Jak zrobić zacios? Tak:
1. Mierzysz, gdzie dokładnie i jak duży potrzebujesz zacios 2. Nacinasz piłą na odpowiednią głębokość prostopadle do żerdki 3. Przystawiasz toporek do przekroju belki w takim miejscu jaki ma być kształt i uderzasz młotkiem (lub drugi toporek) w trzonek pierwszego toporka. Powinno wystarczyć kilka puknięć by kawałek drewna odpadł. Uwaga. Wycięty kształt nie może przekraczać połowy średnicy belki, ponieważ osłabia to znacznie jej wytrzymałość. Należ też przewidzieć ewentualne konsekwencje wpijania gwoździ (rozszczepienia drewna lub przy naciąganiu złamania zaciosu). Jeśli robisz kolejny zacios w tej samej żerdce, musisz uważać, by były pod tym samym kątem. Najlepiej jeśli ktoś stoi na starym zaciosie i pilnuje, żeby było cały czas poziomo. Zacios w środku żerdzi:
c. Piła Służy do przekrajania Ŝerdzi na kawałki do wykonywania zaciosków d. Łom (łapka) uŝywany jest dopiero na repionierce do wyciągania gwoździ e. Gwoździe zbijamy Ŝerdzie ze sobą nawzajem Sposoby wbijania gwoździ: f. Linka (sznurek) Służy zamiast gwoździ do związywania żerdek np.: przy robieniu pryczy czy etażerek Służy do wyplatania pryczy
Sposoby związywania żerdek: g. Dołownik Służy do robienia dołków np.: pod prycze, etażerki, bramę h. Szpadel Saperka Szpadel - Saperka saperką robimy dołki na nogi do pryczek, łopatą kopiemy dół na latrynę i inne i. Wiertarka ślusarska (ręczna) Służy do robienia dziur np.: gdy pionierka jest na sznurki a chcemy zrobić stół
2. Urządzenia obozowe a. Namiot (zaplanowanie wnętrza) Podstawowe wymiary namiotu i materaca: Skład namiotu: - 2 poprzeczki tzw. Pan i Pani - 3 maszty - 12 przetyczek - 14-16 śledzi (o ile robimy naciąg z przodu i z tyłu) Namiot rozbijamy na w miarę płaskim terenie, nie podmokłym. Staramy się posprzątać teren z większych gałęzi. Trzeba pamiętać, żeby żadna z części namiotu nie dotykała krzaków lub drzew inaczej w tym miejscu namiot może zacząć przeciekać. Tak powinien wyglądać idealnie rozstawiony namiot. Wszystkie boki są idealnie naciągnięte, linki i śledzie wbite w jednej linii oraz zapałki wyprostowane. Niestety to jest przykład źle rozstawionego namiotu. Boki wiszą jak kołyska, sznurki oraz śledzie mają różne długości.
Jak prawidłowo wbijać śledzie: Śledzie i szpilki wbijamy tak, aby między tą częścią śledzia, która jest w ziemi a odciągiem było 90 stopni. Nigdy nie traktujemy ich z buta. Jeżeli nie chcą wchodzić, to może wystarczy troszeczkę popróbować z młotkiem lub poszukać kilka centymetrów dalej. Kilka przykładów rozmieszczenia pryczy i etażerek w namiocie: Oznaczenia na rysunkach: Duże kropki nogi prycz lub etażerek X maszty Strzałki oznaczają przejście przez namiot Kwadraty lub prostokąty z krzyżykiem w środku etażerki Puste prostokąty - prycze Ten układ może być wykorzystany dla zastępu 4-osobowego. Pośrodku znajdują się etażerki, które są piętrowe, wtedy dla każdej osoby przypada jedna. Przy budowaniu trzeba pamiętać aby prycze nie dotykały pół. Ten układ może być dla 3 osób a nawet dla 6 osób. Robimy wtedy prycze piętrowe. Może być jedna etażerka albo 2 wtedy drugą robimy naprzeciwko. Taki układ może być dla 4 lub 3 osobowego zastępu, odejmujemy jedną prycz. Etażerkę robimy piętrową gdzie z tyłu możemy podczepić plecaki. Ten układ może być dla 3 osób a nawet dla 6 osób. Robimy wtedy prycze piętrowe. Może być jedna etażerka krótka albo po całości długości namiotu.
Ten układ może być dla 3 osób a nawet dla 6 osób. Robimy wtedy prycze piętrowe. Może być jedna etażerka krótka albo po całości długości namiotu. Do każdego wystroju trzeba pamiętać o półkach na buty oraz półce na miski. Możemy dodać stojak na plecaki. Ten układ może być dla 3 osób a nawet dla 6 osób. Robimy wtedy prycze piętrowe. Może być jedna etażerka krótka albo po całości długości namiotu. b. Prycze Sposoby wyplatania pryczy: Najpierw przywiązujemy początek linki do jednej z długim poprzeczek pryczy. Owijamy ósemką, dość ciasno, żeby było wygodnie, ale też nie zbyt gęsto, żeby nie paść przy naciąganiu późniejszym Kilka sposobów rozrysowania pryczy i wskazówek na co zwrócić uwagę: Projektując prycz trzeba zastanowić się kto będzie na niej spał. Jeśli będą to harcerze starsi to żerdki muszą być grubsze. Z boku jest przykład pryczy 2 osobowej, gdzie jest 6 nóg i 5 nóg. W przypadku dużych osób proponuje wariant 1, w przypadku mniejszych wariant 2. Nie jestem za rozwiązaniem z 4 nagami.
Przykład ten jest na 2 osoby z 2 etażerkami. Przykład ten jest na 6 osoby, gdzie w pryczę nie ma wbudowanej etażerki. Ten przykład można zmienić nawet do 3 pryczy, wtedy możemy się zastanowić nad etażerkami na górze lub na dole. Przykład ten jest na 6 osoby, gdzie w pryczę nie ma wbudowanej etażerki. Ten przykład można zmienić nawet do 3 pryczy, tylko trzeba pamiętać, że zmieni się układ nóg w pryczy, może być nam potrzebnych więcej. c. Etażerka Półki obozowe zwane etażerkami czy kombajnem są jednym z najbardziej podstawowych urządzeń. Pozwala ona w zachowaniu porządku i schludnego wyglądu w namiocie. Poniżej najprostszy przykład etażerki:
d. Tablice e. Brama Brama obozowa jest wizytówką drużyny, jest pierwszym elementem, na który zwracamy uwagę jeszcze przed wejściem na teren podobozu.
Budowanie bramy jest jednym z najtrudniejszych zadań, dlatego też zadanie to powinno się powierzyć najstarszym i najbardziej doświadczonym harcerzom. Przed rozpoczęciem wykonania bramy analizujemy wszystkie czynniki: wysokość bramy, teren gdzie ma powstać, projekt i liczbę materiału dostępnego do jej budowy. Poniżej są zamieszczone przykładowe rozwiązania bram obozowych od bardzo prostych do bardziej skomplikowanych.
3. Zdobnictwo obozowe Zdobnictwo obozowe jest ważnym elementem obozu, decyduje o jego estetyce i funkcjonalności. Warto pamiętać, że wygląd obozu to dowód dyscypliny, zdolności organizacyjnych i smaku estetycznego, a także świadectwo umiejętności współżycia z przyrodą. Najczęstszą postacią pojawiającą się w podobozach są totemy zastępów. Niestety w aktualnych czasach wiele drużyn od tego odchodzi ponieważ nie wie jak to zrobić żeby było ładnie. Poniżej zamieszczam kilka przykładów: Z góry przepraszam za krzywizny, które wdały się w niektóre rysunki (ale żerdki też nie są poste ) Czuwaj! Phm. Katarzyna Banaszczyk