Agroserwis KWS Nr 6(7)/2013 Wyniki doświadczeń COBORU i PZPK z lat 2011-2013 Opracował dr Adam Majewski, KWS Polska Sp. z o.o. Wyniki doświadczeń z kilku lat pozwalają przekonać się o wysokości plonowania odmian i ich stabilności w różnych pogodowo sezonach. Na kolejnych stronach przedstawiamy plonowanie odmian KWS na tle innych hodowli i wzorców grup wczesności. KUKURYDZA NA KISZONKĘ Dla hodowców bydła ważny jest plon ogólny suchej masy, ale o wartości energetycznej kiszonki świadczy udział plonu suchej masy kolb, który im jest większy, tym otrzymujemy bardziej energetyczną kiszonkę. Prasa do załadunku mokrego całego ziarna do rękawa. KWS Polska Sp. z o.o. ul. Chlebowa 4/8, 61-003 Poznań Tel.: 61 873 88 00, Fax: 61 873 88 18 e-mail: QQrydza@kws.com www.qqrydza.pl
Z wielu ważnych cech ocenianych w serii doświadczeń na kiszonkę dla oceny wartości odmiany wybiera się głównie plon ogólny suchej masy (całych roślin z kolbami) i plon suchej masy kolb, gdyż te dwa parametry są łatwe do obiektywnej oceny w doświadczeniach i bardzo dobrze odzwierciedlają rzeczywistą wartość odmiany kiszonkowej: plon ogólny mówi nam o tym ile możemy spodziewać się materiału zielonego z 1 ha (oczywiście w przeliczeniu na suchą masę), a plon suchej masy kolb lub ich udział stanowi o wartości energetycznej kiszonki. Nie podlega dyskusji fakt, że znacząca większość energii z kiszonki z kukurydzy pochodzi z kolby, a właściwie z ziarna, więc w wielu krajach o najwyższym poziomie produkcji mleka to właśnie plon ziarna i jego udział w zakiszanym materiale decyduje o cenie zielonki kukurydzy. KUKURYDZA NA ZIARNO NA PÓŁNOCY POLSKI Od wielu lat COBORU w porozumieniu z Polskim Związkiem Producentów Kukurydzy (PZPK) zakłada doświadczenia z kukurydzą ziarnową w rejonie północnym w warunkach prowokacyjnych. Poniżej przedstawiamy średnie wyniki z tych doświadczeń z ostatnich 3 lat. Z uwagi na występujące w tym rejonie mniej korzystne do uprawy na suche ziarno warunki termiczne w doświadczeniu uczestniczyły odmiany wczesne i średniowczesne. Wyniki tych doświadczeń można również przenieść na inne chłodniejsze regiony Polski. W roku 2011 na północy Polski 1. miejsce pod względem wartości plonu zajęła odmiana RICARDINIO, 2. miejsce AMBROSINI, a 4-te było AMADEO (do tej oceny użyto indeksu plonowania i dochodu brutto). W ocenie wartości odmian kukurydzy na suche ziarno warto posługiwać się wyliczonym z wilgotności ziarna i jego plonu indeksem plonowania (IP) lub dochodem brutto. Dochód brutto to cena uzyskana ze sprzedaży suchego ziarna kukurydzy pomniejszona o koszty jego suszenia i jest wyrażany w złotych na 1 ha.
W roku 2012 na północy Polski 4 pierwsze miejsca pod względem wysokości plonu suchego ziarna zajęły odmiany hodowli KWS: RICARDINIO, SILVINIO, AMBROSINI i LAURINIO, a pod względem wartości indeksu plonowania 1. miejsce zajęło RICARDINIO, drugie - LAURINIO, 4-te SILVINIO i 5-te AMBROSINI. W rankingu odmian badanych na północy Polski w roku 2013 pod względem wartości indeksu plonu 2. miejsce zajęła odmiana RICARDINIO, 3. miejsce SILVINIO, 5-te LAURINIO i 6-te AMBROSINI. Odmiany hodowli KWS od wielu lat potwierdzają swoją wybitną przydatność do uprawy na ziarno w najzimniejszych regionach.
KUKURYDZA NA ZIARNO - POLSKA CENTRALNA I POŁUDNIOWA W dzisiejszych czasach jesteśmy wręcz zasypywani ilością reklam, informacji, wyników z najróżniejszych doświadczeń. Można śmiało powiedzieć, że problemem staje się nadmiar informacji, które nie zawsze są obiektywne. Dlatego warto skorzystać ze źródła oficjalnego i obiektywnego - wyników oficjalnych badań COBORU i PZPK. W polskim Krajowym Rejestrze jest wpisanych 168 odmian kukurydzy, w obrocie handlowym uczestniczy około 200-250 odmian, a w Katalogu Europejskim znajdziemy ich około 4500 - teoretycznie każda z tych odmian może być sprzedawana w Polsce. Z tego powodu niezmiernie ważne jest obiektywne źródło informacji. Zachęcamy do przeglądania i analizowania wyników doświadczeń PDO (porejestrowych) i CCA (rozpoznawczych). Wybierając odmianę do uprawy na suche ziarno kierujemy się głównie wysokością plonu, ale pamiętajmy, że wilgotność ziarna ma również decydujący wpływ na wynik finansowy. Nie zawsze wysoki plon ziarna daje najwyższy dochód. Warto skorzystać z dodatkowych parametrów, które łączą w sobie wysokość plonu i wilgotność ziarna, np. zaproponowany przez profesora Tadeusza Michalskiego Indeks Plonowania (IP) lub wyliczany przez Agroservice KWS i wyrażany w złotych dochód brutto (dochód brutto = cena uzyskana ze sprzedaży suchego ziarna - koszty suszenia ziarna). Zachęcamy do kontaktu z przedstawicielami KWS Polska i autoryzowanymi dystrybutorami materiału siewnego KWS w celu uzyskania dokładniejszych informacji i doradztwa odmianowego. Poniższe wykresy przedstawiają wyniki plonowania odmian KWS w doświadczeniach porejestrowych z grup średniowczesnej i średniopóźnej. Spośród wszystkich badanych odmian w doświadczeniach porejestrowych w 2011 roku na ziarno pierwsze miejsce zajęło RICARDINIO, a drugie AMBROSINI hodowli KWS.
W roku 2012, który był bardzo sprzyjający do uprawy kukurydzy odmiany KWS wykazały wysoki potencjał plonowania i doskonałą zdolność do oddawania wody przed zbiorem, w wyjątkowo trudnym sezonie 2013 odmiany KWS zajęły trzy najwyższe miejsca w rankingu odmian badanych w PDO pod względem wartości brutto plonu i indeksu plonowania: 1. AMOROSO, 2. MILLESIM a 3. SILVINIO.
Praktyczne wskazówki - wybór odmiany kukurydzy Wybierając odmiany kukurydzy warto skorzystać nie tylko z własnych doświadczeń, ale przeanalizować dostępne wyniki doświadczeń rejestrowych, porejestrowych i rozpoznawczych COBORU i PZPK. Należy zwracać uwagę na wysokość plonu ziarna (dotyczy to również odmian na kiszonkę), ale też na wilgotności ziarna w czasie zbioru, typ flint, flint-dent czy dent, wigor początkowy, stabilność plonowania w latach i FAO. Stabilność plonowania Mając do dyspozycji wyniki z 2-3 sezonów można w miarę bezpiecznie wybrać odmiany do naszego gospodarstwa, gdyż stacje doświadczalne COBORU są równomiernie rozmieszczone w całej Polsce i wysiewają doświadczenia na różnych glebach. Zbiór odmian odbywa się w 3 terminach zgodnie z grupą wczesności. Taki zbiór daje lepsze porównanie, niż ten przeprowadzony w jeden dzień jednocześnie dla odmian wczesnych, średniowczesnych i średnio-późnych (jak to ma często miejsce w doświadczeniach prowadzonych w gospodarstwach rolnych, bez powtórzeń, gdzie wyniki są często loterią i zależą od zmienności glebowej, która nie jest oznaczana, gdyż brakuje tam odmiany wzorcowej powtarzanej co kilka poletek). Odmiany stabilnie plonujące w kilku latach powinny wydać wysoki plon również w roku następnym. Mając tę wiedzę można przystąpić do analizy oferty odmianowej Jednak nie jest to takie proste, gdyż w handlu w Polsce jest ponad 200 odmian, a w Europie prawie 4500(!) - teoretycznie każda z nich może być u nas sprzedawana. Ponadto jak wiemy każda pliszka swój ogon chwali, więc trzeba zastosować skuteczny filtr, aby wybrać dobrze. Filtr wyboru odmiany Poziom I stabilność w latach + FAO Poziom II ziarno wczesność -> plon i wilgotność ziarna, Poziom II kiszonka plon suchej masy kolb, udział kolb w plonie Poziom III ziarno typ ziarna dent czy flint-dent Poziom III kiszonka stay green czy odmiana tradycyjna Dobór odmian KWS A. NA ZIARNO 1. Stanowisko słabe lub mozaikowate, Prasa do załadunku mokrego całego ziarna okresowo suche, zbiór wczesny: do rękawa. PODIUM (200), SILAS (210), AMBROSINI (220) 2. Stanowisko żyzne lub średnie, zbiór wczesny: ELEGANZA (190), LAURINIO (200), SILVINIO (210), RIVALDINIO KWS (220) 3. Gleba słaba, problemy z wodą, średnio-wczesny AMOROSO (240), KWS 5133 ECO (250), AMAMONTE (250), SEVERO (250), RONALDINIO (260) 4. Gleba średnia lub żyzna, średnio-wczesny AMADEO (230), RICARDINIO (230), SANTURIO (240), TONINIO (240), GROSSO (260) POLSKA CENTRALNA I POŁUDNIOWA 5. Stanowiska ciepłe, słabe, średnio-późny KOHERENS (270), OSCARRO (300) 6. Gleby średnie i żyzne, stanowiska umiarkowanie ciepłe lub zimne, średnio-późny MILLESIM (260), KANDIS (270), KONKRETIS (270), AGRO VITALLO (280)
7. Średnio zasobne i ciepłe gleby, zbiór wczesny, odmiana dent: KADURAS (250) 8. Średnie i żyzne, ciepłe gleby, zbiór późny, odmiany dent: KRABAS (290), KRYSALIS (290), KWS 9361 (300) ODMIANY NA STANOWISKA OKRESOWO SUCHE: PODIUM (200), SILAS (210), AMBROSINI (220), SILVERSTRE (230), AMOROSO (240), KWS 5133 ECO (250), AMAMONTE (250), SEVERO (250), RONALDINIO (260), KOHERENS (270), OSCARRO (300) B. NA BIOGAZ 1. Stanowisko słabe lub mozaikowate, okresowo suche, zbiór wczesny: SILVESTRE (230), KWS 5133 ECO (250), RONALDINIO (260), FERNANDEZ (260) 2. Stanowisko żyzne lub średnie, zbiór wczesny: TOURAN (230), AGRO YOKO (240), CASSILAS (260) 3. Gleba średnia lub żyzna, późniejszy BEATUS (260), AGRO VITALLO (280), CANNAVARO (310) 4. Gleba słabsza, zbiór późny: ATLETICO (280) C. NA KISZONE CAŁE ZIARNO 1. Stanowisko żyzne lub średnie, zbiór wczesny: TOURAN (230), AMADEO (230) 2. Gleba średnia lub żyzna, późniejszy CASSILAS (260), BEATUS (260), KANDIS (270) Do zakiszania całego ziarna możemy wybrać również odmiany, które wolniej oddają wodę z ziarna przed zbiorem D. NA BIOETANOL PODIUM (200), AMBROSINI (220), AMADEO (230), RICARDINIO (230), KWS 5133 ECO (250), KADURAS (250), RONALDINIO (260), GROSSO (260), MILLESIM (260), KRABAS (290), KRYSALIS (290), OSCARRO (300), KWS 9361 (300) E. NA GRYS ELEGANZA (190), LAURINIO (200), PODIUM (200), SILAS (210), SILVINIO (210), AMBROSINI (220), RIVALDINIO KWS (220), AMADEO (230), RICARDINIO (230), SANTURIO (240), TONINIO (240), AMOROSO (240), KWS 5133 ECO (250), SEVERO (250), RONALDINIO (260) Ostateczną przydatność ziarna danej odmiany na przemiał określa kupujący (młyn), gdyż warunki środowiskowe, przebieg pogody, nawożenie i sposób suszenia mogą istotnie zmieniać właściwości przemiałowe ziarna. F. NA KISZONKĘ 1. Stanowisko słabe lub mozaikowate, okresowo suche, zbiór wczesny: PODIUM (200), AMBROSINI (220), SILVESTRE (230) 2. Stanowisko żyzne lub średnie, zbiór wczesny: AMADEO (230), TOURAN (230), URSINIO (230), RICARDINIO (240), TONINIO (240) 3. Gleba słaba, problemy z wodą, średnio-wczesny KWS 5133 ECO (250), AMAMONTE (250), SEVERO (250), RONALDINIO (260) 4. Gleba średnia lub żyzna, średniowczesny AGRO YOKO (240), CASSILAS (260), KANDIS (270), BEATUS (260), GROSSO (260) UWAGA! Na kiszone ziarno i na kiszonkę dla bydła nie wybieramy odmian o ziarnie typu dent, gdyż zawierają one do 50% mniej skrobi by pass (trawionej w jelicie cienkim) w porównaniu do odmian o ziarnie typu filnt lub flint-dent.