Komentarz tygodniowy 02-09.12.2016 DANE MAKROEKONOMICZNE Z Z POLSKI Decyzja w sprawie stóp procentowych Władze monetarne na grudniowym posiedzeniu decyzyjnym pozostawiły stopy procentowe NBP na dotychczasowym poziomie (główna stopa procentowa wynosi 1,50 %). W uzasadnieniu decyzji powtórzono, iż obecny poziom stóp procentowych sprzyja utrzymaniu polskiej gospodarki na ścieżce zrównoważonego wzrostu oraz pozwala zachować równowagę makroekonomiczną. Odnosząc się do perspektyw polityki pieniężnej, szef NBP powiedział, iż w przyszłym roku nie zanosi się, żebyśmy zastanawiali się nad stopami; z olbrzymim prawdopodobieństwem ( ) stopy będą się utrzymywały na tym samym poziomie. WYDARZENIA Według szacunkowych danych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec listopada br. ukształtowała się na poziomie 8,2 % (tj. o 1,4 pp. mniej niż na koniec listopada 2015 r.). Na podstawie meldunków nadesłanych przez urzędy pracy oszacowano, iż liczba zarejestrowanych bezrobotnych wyniosła 1 314,8 tys. osób (tj. wzrosła o 6,8 tys. m/m). Okresowy wzrost liczby zarejestrowanych bezrobotnych w miesiącach jesienno-zimowych jest naturalnym zjawiskiem, związanym z sezonowym harmonogramem prac w niektórych sektorach (rolnictwo, budownictwo). W ujęciu rocznym, liczba zarejestrowanych bezrobotnych obniżyła się o 215,8 tys. osób. Dane za listopad 2016 r. są potwierdzeniem bardzo dobrej sytuacji na rynku pracy (bezrobocie rejestrowane o tej porze roku jest najniższe od 1991 r.), która powinna wspierać w najbliższych miesiącach wzrost konsumpcji. W serwisie NBP opublikowano komunikat po posiedzeniu Komitetu Stabilności Finansowej, w którym uczestniczyli szef NBP, przedstawiciel Ministerstwa Finansów, Przewodniczący KNF oraz Prezes Zarządu Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (link http://www.nbp.pl/nadzormakroostroznosciowy/k omunikaty/2016-12-05.aspx). W komunikacie za potencjalnie systemowe źródła ryzyka uznano: malejącą odporność banków związaną ze spadającą zyskownością, rosnący portfel złotowych kredytów mieszkaniowych o zmiennej stopie procentowej, w kontekście historycznie niskiego poziomu stóp procentowych i polityki kredytowej banków oraz trudną sytuację sektora SKOK i niektórych banków spółdzielczych. Zarząd PZU S.A. poinformował (link https://www.pzu.pl/relacje-inwestorskie) o zakończeniu negocjacji zmierzających do zawarcia transakcji nabycia znacznego pakietu akcji Banku Polska Kasa Opieki S.A. ( ) przez PZU S.A. działające w konsorcjum z Polskim Funduszem Rozwoju S.A. ( ) od UniCredit S.p.A.. Istotą transakcji przewidzianej w umowie jest nabycie przez działające w porozumieniu PZU S.A. oraz PFR, znaczącego (obejmującego docelowo ok. 32,8 % ogólnej liczby głosów) pakietu akcji Banku. Cena, którą uzgodniły strony to 123 złote za jedną akcję, co implikuje łączną cenę 10,6 mld złotych za cały pakiet nabywany przez PZU SA i PFR, z czego cena za pakiet nabywany przez PZU SA wynosi 6,5 mld złotych. 1
WYDARZENIA W serwisie internetowym UKNF opublikowano dane dotyczące sektora bankowego wg stanu na koniec października 2016 r. Zysk netto sektora wyniósł 12,2 mld zł i w relacji do października 2015 r. wzrósł o 734,9 mln zł, tj. o 6,4 %. Na osiągnięcie wyższego zysku wpływ miała m.in. poprawa wyniku z tytułu odsetek (o 2,6 mld zł r/r), wyniku na operacjach finansowych wraz z wynikiem z pozycji wymiany (o 1,8 mld zł r/r, tj. o 36,1 % r/r, w efekcie rozliczenia sprzedaży udziałów w Visa Europe do Visa Inc.), a także wyniku z tytułu rezerw (o 649 mln zł r/r, tj. o 8,5 % r/r). Pozytywny wpływ tych czynników został częściowo zniwelowany poprzez wyraźny wzrost kosztów funkcjonowania (o 3,7 mld zł r/r, tj. o 14,4 % r/r). W analizowanym okresie sektor spółdzielczy osiągnął zysk na poziomie 437,2 mln zł, podczas gdy w październiku 2015 r. raportowano stratę na poziomie 991,5 mln zł. Bez uwzględnienia wyniku SK Banku, który na koniec października 2015 r. raportował wynik ujemny na poziomie 1,6 mld zł, w ujęciu rocznym wynik netto banków spółdzielczych na koniec października 2016 r. był niższy o 198,4 mln zł r/r, tj. o 31,2 % r/r. Słaby wynik sektora spółdzielczego związany jest z wygenerowaniem ujemnego miesięcznego wyniku w październiku br., w efekcie skokowego wzrostu kosztów ogólnego zarządu (średni miesięczny poziom ww. kosztów w okresie styczeń-wrzesień br. wyniósł 76,1 mln zł, podczas gdy w październiku br. koszty te ukształtowały się na poziomie 221,5 mln zł). Po 10 miesiącach br. banki komercyjne osiągnęły wynik na poziomie 11,4 mld zł, tj. o 738,7 mln zł niższy niż przed rokiem. Wzrost wyniku działalności bankowej (o 3,9 mld zł r/r, tj. o 9,2 % r/r) został zniwelowany przez pogorszenie wyniku z tytułu rezerw (o 0,9 mld zł r/r, tj. o 15,0 % r/r) oraz wzrost kosztów funkcjonowania (o 2,9 mld zł r/r, tj. o 13,2 % r/r), na co wpływ miał obowiązujący od 1 lutego 2016 r. podatek bankowy (szacowana łączna wpłata z tego tytułu banków komercyjnych do budżetu wyniosła 2,6 mld zł wg stanu na koniec października 2016 r.). Rada Europejskiego Banku Centralnego pozostawiła stopy procentowe na niezmienionym poziomie. Jednocześnie EBC poinformował, iż program zakupu aktywów zostanie przedłużony co najmniej do końca grudnia 2017 roku, przy czym do końca marca 2017 r. bank będzie kupował aktywa o wartości 80 mld euro miesięcznie, zaś od kwietnia 2017 r. wartość zakupów wyniesie 60 mld euro miesięcznie. Ponadto, EBC opublikował zaktualizowane prognozy gospodarcze dla strefy euro. Zgodnie z grudniową aktualizacją, PKB strefy euro w zwiększy się w 2016 r. o 1,7 %, w 2017 r. o 1,7 %, zaś w 2018 r. o 1,6 %. Jednocześnie, w analizowanych latach inflacja konsumentów ukształtuje się odpowiednio na poziomie 0,2 %, 1,3 %, i 1,5 %. W porównaniu do wrześniowych prognoz EBC, podwyższono przewidywania dotyczące 2017 r. (w poprzedniej prognozie PKB oraz inflacja konsumentów były niższe o 0,1 pp.). Według danych opublikowanych przez Eurostat, wzrost PKB w strefie euro w III kwartale 2016 r. wyniósł 1,7 % r/r (wobec 1,7 % r/r w II kw. 2016 r.). Opublikowane dane, wskazujące na stabilizację wzrostu w strefie euro wspierają oczekiwania odnośnie kontynuacji dotychczasowej, łagodnej polityki pieniężnej w strefie euro. Wraz z danymi dla strefy euro, Eurostat opublikował także dane porównawcze dotyczące zmian PKB w poszczególnych krajach członkowskich Unii Europejskiej. Z dostępnych informacji (nie opublikowano jeszcze danych dla Irlandii, Luksemburga i Malty) wynika, iż w trzecim kwartale 2016 r. najszybciej w Unii rozwijała się Rumunia (wzrost PKB o 4,6 % r/r), Bułgaria (wzrost o 3,4 % r/r), Hiszpania (3,2 % r/r) oraz Słowacja (3,2 % r/r). Polska z wynikiem 2,2 % r/r (dane wyrównane sezonowo) zajęła jedenaste miejsce (wśród 25 państw, dla których opublikowano wyniki). Największe gospodarki Unii rozwijały się w umiarkowanym tempie (Niemcy 1,7 % r/r, Francja 1,1 % r/r, Wielka Brytania 2,3 % r/r). Dane z Unii, ze względu na silne relacje handlowe Polski z państwami członkowskimi (wg danych GUS udział polskiego eksportu do krajów UE wyniósł w okresie dziewięciu miesięcy 2016 r. 79,8 % eksportu ogółem), mają istotny wpływ na perspektywy rozwoju naszej gospodarki. Stabilne tempo rozwoju w strefie euro jest jedną z przesłanek, dla których można oczekiwać, że odnotowane spowolnienie wzrostu gospodarczego w Polsce jest przejściowe. KROEKONOCZNE Z POLSKI 2
RYNEK STÓP PROCENTOWYCH RYNKI FINANSOWE Rynkowe stawki WIBOR w ubiegłym tygodniu pozostały stabilne (wykres obok), czemu sprzyjała decyzja władz monetarnych o utrzymaniu stóp NBP na niezmienionym poziomie. Niezmienione pozostają także perspektywy polityki pieniężnej (nadal najbardziej prawdopodobny jest brak zmian poziomu stóp NBP do końca 2017 r., co znajduje odzwierciedlenie w stabilizacji rynkowych stawek). Średnie rynkowe stopy procentowe w okresie 05 09.12.2016 r. Okres WIBOR EURIBOR LIBOR-USD LIBOR-CHF LIBOR-GBP 1M 1,66% -0,37% 0,66% -0,82% 0,26% 3M 1,73% -0,32% 0,95% -0,74% 0,38% 6M 1,81% -0,22% 1,29% -0,67% 0,54% 1Y 1,85% -0,08% 1,65% -0,50% 0,79% RYNEK WALUTOWY Wyszczególnienie 02.12.2016 09.12.2016 Zmiana USD/PLN 4,2150 4,1772-0,9% EUR/PLN 4,4885 4,4385-1,1% CHF/PLN 4,1705 4,1120-1,4% W relacji wobec głównych walut kurs złotego odrobił część strat z poprzednich tygodni (wykres obok). Korekcie sprzyjały korzystne dla złotego komunikaty władz monetarnych w Europie (7.12 w Polsce, 8.12 w strefie euro). Rada Polityki Pieniężnej potwierdziła, iż pomimo słabszych danych o PKB w Polsce nie należy oczekiwać obniżki stóp procentowych w najbliższych miesiącach. Z kolei Rada EBC złagodziła swe stanowisko, wydłużając do końca 2017 r. program skupu aktywów. Tym samym, potwierdzone zostały różnice w polityce pieniężnej w Polsce (podejście RPP na tle Europy jest konserwatywne) oraz strefie euro (gdzie polityka pozostaje bardzo łagodna). Różnice te są jednym z czynników ograniczających słabość złotego wobec głównych walut. 3
RYNEK TOWAROWY Data Cena ropy Cena złota Cena srebra (USD/bbl) (USD/oz.) (USD/oz.) 02.12 54,46 1176,88 16,70 05.12 54,94 1170,18 16,73 06.12 53,93 1169,64 16,71 07.12 53,00 1173,90 17,10 08.12 53,89 1170,46 17,01 09.12 54,33 1157,75 16,84 Na zamknięciu w miniony piątek cena ropy (Brent) ukształtowała się na poziomie zbliżonym do odnotowanego przed tygodniem (2 grudnia). Utrzymywaniu się cen ropy powyżej 50 dolarów za baryłkę sprzyjało oczekiwanie na oficjalny komunikat po spotkaniu przedstawicieli państw zrzeszonych w OPEC oraz producentów pozostających poza strukturami tej organizacji, który potwierdziłby decyzję o ograniczeniu dziennych limitów wydobycia. Takie porozumienie państw-producentów nienależących do OPEC (w tym Rosji) zostało osiągnięte w sobotę (10.12). Łącznie (od 2017 r.) główni producenci ropy na świecie (zarówno zrzeszeni w OPEC, jak i państwa nienależące do tej organizacji) obniżą wydobycie o 1,76 mln baryłek dziennie. Realizacja uzgodnień z soboty (10.12) będzie sprzyjała utrzymywaniu się cen surowca na podwyższonym poziomie w najbliższych miesiącach, co pokazują już notowania z poniedziałku (12.12), gdzie cena ropy kształtuje się na poziomie o ok. 2 dolary wyższym niż na zamknięciu w piątek. RYNEK KAPITAŁOWY W ujęciu tygodniowym WIG30 zyskał 5,6 %. Wzrosty indeksu grupującego największe spółki na GPW były m.in. konsekwencją bardzo silnej zwyżki kursu KGHM (o 11,5 % w ujęciu tygodniowym). Korektę wzrostową na polskim rynku akcji wspierały także dobre nastroje na rynku w USA, gdzie DowJones zyskał w ujęciu tygodniowym 3,1 %. Pozytywne tendencje na rynku akcji po wyborach w USA (z dn. 8 listopada wykres obok) są m.in. konsekwencją oczekiwań, iż nowa administracja zwiększy wydatki publiczne na infrastrukturę w USA, na czym skorzystają spółki surowcowe. 4
KALENDARIUM Kalendarium na najbliższy tydzień (05-09.12.2016 r.) Data Kraj Wskaźnik makro Okres Wartość poprzednia 13 grudnia Polska 16 grudnia Polska 16 grudnia Polska Inflacja po wyłączeniu cen żywności i energii, r/r Zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw, r/r Przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, r/r XI -0,2 % XI 3,1 % XI 3,6 % DEPARTAMENT PLANOWANIA I ANALIZ Piotr Lebiedziński Wicedyrektor Departamentu Planowania i Analiz, tel.: 22 539-52-62 Daniel Piekarek Analityk Makroekonomiczny, tel.: 22 539-54-97 Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym i nie może być traktowane jako doradztwo ani porada inwestycyjna. W szczególności nie może być traktowane jako oferta ani propozycja zawarcia jakiejkolwiek transakcji, jak również nie jest formą reklamy ani ofertą sprzedaży jakiejkolwiek usługi świadczonej przez Bank BPS S.A. przedstawione opinie i komentarze są niezależnymi opiniami Banku BPS S.A. i pozostają aktualne wyłącznie w momencie ich wydania. Przy ich opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które są uważane za wiarygodne i dokładne, jednak zastrzegamy, iż mimo to mogą być one niekompletne lub skrócone. Niniejszy dokument stanowi własność Banku. Kopiowanie i rozpowszechnianie niniejszego dokumentu w całości lub w części możliwe jest wyłącznie po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody Banku. 5