Jerzy Czestaw Ossowski Modelowanie poziomu plac w mikro i makroskali Teoria i rzeczywistosc gospodarcza Polski Akademicka OficynaWydawnicza EXIT Warszawa 2013
Spis tresci Wstgp 7 ROZDZIAL 1 Podstawowe relacje przyczynowo-skutkowe procesu produkcji w mikroskali 1.1. Produkcja i jej czynniki 9 1.2. Miary produkcji i jej czynniköw - strumienie i zasoby 15 1.2.1. Podstawowe rodzaje zmiennych ekonoraicznych - wprowadzenie 15 1.2.2. Strumienie 16 1.2.3 Zasoby 17 1.3. Miary produkcji i jej czynniköw - zmienne parametryczne 21 1.3.1. Zmienne parametryczne - wprowadzenie 21 1.3.2. Ceny i ich wymiar czasowo-przestrzenny 22 1.3.3. Placa i praca - wymiar czasowo-przestrzenny 23 1.3.4. Stopy oprocentowania kapitalu 26 1.3.5. Stopy wzrostu zmiennych ekonomicznych 28 1.3.6. Stopy inwestycji brutto, inwestycji netto i zuzycia kapitalu rzeczowego.. 29 1.4. Jednoproduktowa dlugookresowa funkcja produkcji w mikroskali - uwagi wprowadzajqce 30 1.5. Kapital produkcyjny a sprawnosc funkcjonowania przedsicbiorstwa 36 ROZDZIAL 2 Krötkookresowy popyt na prac? w mikroskali 2.1. Funkcja produkcji w uj^ciu ilosciowym i wartosciowym 41 2.2. Krötkookresowa funkcja produkcji w uj^ciu ilosciowym - produktywnosc przeci^tna i kraricowa pracy 43 2.3. Krötkookresowa funkcja produkcji a prawo malejqcych przychodöw pracy 46 2.4. Krzywe produktywnosci przeci^tnej i krancowej pracy w warunkach prawa malej^cych przychodöw 49 2.5. Krötkookresowy popyt na pracg przedsicbiorstwa maksymalizujcjcego zysk w warunkach egzogenicznosci plac i cen produktöw 51 2.6. Krötkookresowy popyt na pracg przedsicbiorstwa maksymalizuj^cego zysk - przypadek potegowej krötkookresowej funkcji produkcji 54 2.7. Krötkookresowy popyt na pracc przedsicbiorstwa w warunkach zmiany ceny produktu oraz cen produktöw posrednich 56 2.8. Zmiana czasu pracy a ekonomicznie uzasadnione zatrudnienie w przedsicbiorstwie maksymalizujqcym zysk 60 2.9. Zysk brutto i netto a graniczna placa rentownosci 63
ROZDZIAL 3 Dlugookresowy popyt na prac? w mikroskali 3.1. DJugookresowa funkcja produkcji i jej izokwantyjednakowego produktu... 67 3.2. Substytucyjnosc i komplementarnosc czynniköw i ich elastycznosc a postac analityczna dfugookresowej funkcji produkcji i jej izokwanty produktu. 72 3.3. Wydajnosc pracy, jako funkcja technicznego wyposazenia pracy w kapital a elastycznosc substytucji czynniköw 81 3.4. Dtugookresowa funkcja produkcji w warunkach zmian jakosciowych czynniköw produkcji - efekty postgpu technicznego X4 3.5. Popyt na pracg przedsi?biorstwa w warunkach wzrostu wyposazenia pracy w kapital oraz zmian jakosciowych czynniköw produkcji 89 3.6. Dlugookresowy popyt naprac? w mikroskali - przypadek funkcji produkcji Cobb-Douglasa 9-3.7. Produkcja jednorodna i niejednorodna a dlugookresowa funkcja popytu na pracg w warunkach zmiany poziomu cen 96 3.8. Zysk netto a ekonomicznie uzasadnione zapotrzcbowanie na kapital rzeczowy oraz prac^ röwnowaga dfugookresowa 101 3.9. Problemy oceny ex-post i ex-ante dfugookresowej röwnowagi przedsi^biorstwa 11" 3.10. DVugookresowa röwnowaga przedsi^biorstwa a elastycznosc substytucji 112 3.11. Placa a wydajnosc pracy i wyposazenie pracy w kapital M 5 ROZDZIAL 4 Indywidualna i rynkowa podaz pracy 4.1. Czaspracy i wypoczynku a poziom dochodöw i konsumpcji pracownikakonsumenta 121 4.2. Czas pracy i wypoczynku a poziom dochodöw i konsumpcji osoby bezrobotnej podejmuj^cej pracg 127 4.3. Krzywe jednakowych preferencji czasu wolnego i konsumpcji 128 4.4. Punkt röwnowagi pracownika-konsumenta 133 4.5. Efekty dochodowe i substytucyjne zmiany piacy realnej 137 4.6. Indywidualna podaz pracy i jej krzywa 143 4.7. Indywidualna podaz pracy i jej krzywe w warunkach zmiany dochodu pozaplacowego pracownika-konsumenta 146 4.8. Indywidualne decyzje pracownika-konsumenta o podj?ciu lub o zaniechaniu podj^cia pracy w warunkach ustalonego czasu pracy I SO 4.9. Makroekonomiczna krzywa podazy pracy i sily roboczej bezrobocie dobrowolne IS 1, 4.10. Krzywe jednakowych preferencji pracownika a potencjalne miejsce pracy 15S 4.11. Podaz pracy w warunkach swobody wyboru miejsca pracy przypadek egzogenicznosci placy rynkowej I (,o 4.12. Podaz pracy w warunkach swobody wyboru miejsca pracy - przypadek konkureneji oligopsonistycznej na rynku pracy 1
Spis tresci 5 4.13. Podaz pracy w warunkach swobody wyboru miejsca pracy- przypadek konkurencji monopsonistycznej na rynku pracy 168 4.14. Model podazy pracy rynku konkurencji monopsonistycznej na tle teorii poszukiwan na rynku pracy 177 ROZDZIAL 5 Placa a formy organizacji rynköw pracy w mikro i makroskali 5.1. Formy zorganizowania rynköw pracy a problemy decyzyjne pracodawcöw i pracobiorcöw 181 5.2. Ograniczenia podazowo-popytowe przedsi^biorstwa funkcjonuj^cego na rynku pracy konkurencji monopsonistycznej 184 5.3. Krötkookresowe decyzje przedsi^biorstwa fiinkcjonuj^cego na rynku pracy konkurencji monopsonistycznej 185 5.4. Dlugookresowe decyzje przedsiebiorstwa lünkcjonujacego na rynku pracy konkurencji monopsonistycznej - uj^cie graficzne 188 5.5. Dlugookresowe decyzje przedsiebiorstwa flinkcjonuj^cego na rynku pracy konkurencji monopsonistycznej - uj^cie algebraiczne 193 5.6. Koncepcja agregatowego modelu plac w warunkach dominacji konkurencji monopsonistycznej na rynkach pracy w gospodarce narodowej 195 5.7. Konkurencja doskonala na globalnym rynku pracy a placa röwnowagi rynkowej w warunkach zmiany czynniköw pozaplacowych podazy i popytu... 198 5.8. Placa röwnowagi rynkowej w warunkach konkurencji doskonalej - uj^cie algebraiczne 203 5.9. Place i bezrobocie na gründe teorii neoklasycznej 205 5.10. Place i bezrobocie na gründe teorii keynesowskiej - analiza krötkookresowa..207 5.11. Zapotrzebowanie na prac na gründe teorii keynesowskiej - analiza dtugookresowa 214 5.12. Place i bezrobocie na gründe teorii keynesowskiej - analiza dlugookresowa...216 5.13. Zarys koncepcji modeli plac na gründe teorii bezroboda röwnowagi 221 ROZDZIAL 6 Przyczynowo-skutkowy ekonometryczny model plac w gospodarce polskiej 6.1. Podstawowe relacje ksztaltowania sig poziomu i dynamiki plac w makroskali - zalozenia wyjsciowe 225 6.2. Place, poziom cen, wydajnosc pracy oraz stopa bezroboda w Polsce w okresie od I kwartalu 1995 do IV kwartatu 2010 - uj^cie graficzne 226 6.3. Dynamiczny, multiplikatywny model plac o stalych elastycznosciach placy wzgl^dem jej czynniköw 235 6.4. Wyniki oszacowan i interpretacja dynamicznego, kwartalnego, multiplikatywnego modelu plac o stalych elastycznosciach placy wzgl^dem jej czynniköw 238 6.5. Przyczynowo-skutkowy, dynamiczny model rocznej stopy wzrostu plac 246 6.6. Wyniki oszacowan i interpretacja dynamicznego modelu rocznej stopy wzrostu plac 249
5 Spis tresci 6.7. Dynamiczny, multiplikatywny model piac o zmiennej elastycznosci piacy wzgl^dem wydajnosci 253 6.8. Wyniki oszacowan i interpretacja dynamicznego, kwartalnego, multiplikatywnego modelu plac o zmiennej elastycznosci placy wzgl^dcm wydajnosci 255 6.9. Przyczynowo-skutkowa analiza wydajnosci pracy w Polsce 260 Podsumowanie 267 Bibliografia 275 Dodatek A 281 Dodatek B 284 Dodatek C 287 Dodatek D 291 Dodatek E 296 Dodatek F 302 Dodatek G 307