KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 10.11.2015 r. COM(2015) 557 final 2015/0257 (NLE) Wniosek DECYZJA WYKONAWCZA RADY w sprawie upoważnienia Węgier do stosowania środka stanowiącego odstępstwo od art. 193 dyrektywy Rady 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej PL PL
1. KONTEKST WNIOSKU Przyczyny i cele wniosku UZASADNIENIE Zgodnie z art. 395 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej 1 (zwanej dalej dyrektywą VAT ) Rada, stanowiąc jednomyślnie na wniosek Komisji, może upoważnić każde państwo członkowskie do stosowania szczególnych środków stanowiących odstępstwo od przepisów wspomnianej dyrektywy w celu upraszczania procedur poboru podatku VAT lub zapobiegania niektórym formom uchylania się od opodatkowania lub unikania opodatkowania. W pismach, które wpłynęły do Komisji w dniach 23 grudnia 2014 r. i 8 maja 2015 r., Węgry zwróciły się o upoważnienie do stosowania środka stanowiącego odstępstwo od art. 193 dyrektywy VAT. Zgodnie z art. 395 ust. 2 dyrektywy VAT pismem z dnia 2 lipca 2015 r. Komisja poinformowała pozostałe państwa członkowskie o wniosku złożonym przez Węgry. W piśmie z dnia 7 lipca 2015 r. Komisja zawiadomiła Węgry, że posiada wszystkie informacje, które uznaje za niezbędne do rozpatrzenia wniosku. Węgry poinformowały Komisję, że borykają się z nadużyciami w sektorze zapewniania personelu, zwłaszcza jeśli chodzi o agencje pracy tymczasowej oraz organizacje świadczące podobne usługi, takie jak spółdzielnie szkolne, których członkowie wykonują prace dla osób trzecich. Na Węgrzech zarejestrowanych jest około 1000 agencji pracy tymczasowej. Wiele przedsiębiorstw w tym sektorze należy do stowarzyszeń krajowych (np. krajowego stowarzyszenia agencji pracy tymczasowej, krajowych zrzeszeń spółdzielni szkolnych), członkostwo w których, zdaniem Węgier, daje pewną gwarancję, że działalność prowadzona jest zgodnie z prawem. Sporo przedsiębiorstw nie należy jednak do krajowego stowarzyszenia i zdaniem Węgier 40 % do 50 % spośród nich prowadzi działania stanowiące nadużycie. Nadużycia te mogą przybierać różne formy, jak np. fikcyjne świadczenie usług lub wystawianie fałszywych faktur, lecz główną formą unikania zobowiązań podatkowych jest fakturowanie dostaw przez przedsiębiorstwo, które następnie znika, nie odprowadzając podatku do organów podatkowych, ale pozostawiając swoim klientom ważną fakturę uprawniającą do odliczenia VAT. Władze węgierskie oszacowały, że w 2014 r. nadużycia związane z VAT w tym sektorze wyniosły około 22 500 000 EUR. Świadczenie tego rodzaju usług raczej nie wymaga dużych inwestycji lub specjalistycznej wiedzy, co jest jedną z jego cech charakterystycznych. Można zatem względnie łatwo stworzyć tego typu przedsiębiorstwo, które następnie znika po krótkim okresie. Z powodu ograniczonych inwestycji VAT pobrany od klientów często znacznie przewyższa kwoty podlegające odliczeniu z tytułu takich inwestycji lub, bardziej ogólnie, nakładów. Nieodliczony VAT od nakładów stanowi zatem jedynie niewielki element kosztów, kiedy przedsiębiorstwa te, mające niewielkie aktywa lub nieposiadające ich wcale, znikają. Ogólną kwotę niezapłaconego podatku VAT ciężko odzyskać lub w ogóle jest to niemożliwe. Mimo pewnych środków kontroli, jakie zostały wprowadzone (np. zwiększony nadzór i kontrole w odniesieniu do rejestracji nowych przedsiębiorstw), władze węgierskie oświadczyły, że nie są w stanie skutecznie zwalczać nadużyć w tym sektorze. W związku z 1 Dz.U. L 347 z 11.12.2006, s. 1. PL 2 PL
tym występują o upoważnienie, w drodze odstępstwa od ogólnej zasady określonej w art. 193 dyrektywy VAT, do zastosowania w tym sektorze mechanizmu odwrotnego obciążenia, w ramach którego to nie dostawca, ale klient podlegający opodatkowaniu rozlicza się z należnego podatku VAT za daną dostawę w swojej deklaracji VAT. Taki klient, pod warunkiem posiadania pełnego prawa do odliczenia, jednocześnie deklarowałby i odliczałby podatek VAT odpowiadający danej dostawie. W efekcie spowoduje to, że podatek VAT nie będzie faktycznie wpływał do skarbu państwa. Zapobiegnie to sytuacji, w której nieuczciwi dostawcy znikają z VAT. Ponadto, jak wnioskuje Komisja na podstawie informacji przedstawionych przez Węgry, usługobiorcy na ogół bardziej przestrzegają przepisów niż dostawcy. Dzięki proponowanemu środkowi zobowiązania związane z VAT zostaną przeniesione z mniejszych, mniej wiarygodnych przedsiębiorstw na większe podlegające opodatkowaniu podmioty, które bardziej przestrzegają przepisów. Jednocześnie nie stwierdza się, by istniało ryzyko przeniesienia oszustw do innych państw członkowskich niestosujących tego środka. Nie istnieje także żadne dające się przewidzieć ryzyko przeniesienia oszustw na poziom handlu detalicznego, ponieważ tego rodzaju usługi zazwyczaj nie są przeznaczone dla konsumentów końcowych. Należy zauważyć, że w dyrektywie VAT przewidziano już opcjonalne stosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia w odniesieniu do zapewnienia personelu (art. 199 ust. 1 lit. b) dyrektywy VAT). Możliwość ta jest zasadniczo ograniczona do sektora nieruchomości (art. 199 ust. 1 lit. a) dyrektywy VAT), ale kontekst przewidzianej w dyrektywie opcji jest porównywalny do kontekstu omawianego wniosku. Proponowany środek stanowiący odstępstwo powinien zatem mieć zastosowanie jedynie do sytuacji nieobjętych jeszcze dyrektywą VAT. Komisja ponadto została poinformowana, że Węgry już rozpoczęły stosowanie wnioskowanego odstępstwa, nie czekając na przyjęcie decyzji Rady na podstawie niniejszego wniosku. 2. PODSTAWA PRAWNA, POMOCNICZOŚĆ I PROPORCJONALNOŚĆ Podstawa prawna Artykuł 395 dyrektywy VAT. Pomocniczość (w przypadku kompetencji niewyłącznych) Biorąc pod uwagę przepisy dyrektywy VAT, na których oparty jest niniejszy wniosek, wchodzi on w zakres wyłącznych kompetencji Unii. Zasada pomocniczości nie ma zatem zastosowania. Proporcjonalność Wniosek jest zgodny z zasadą proporcjonalności z następujących względów: niniejsza decyzja dotyczy upoważnienia przyznanego państwu członkowskiemu w odpowiedzi na jego własny wniosek i nie stanowi jakiegokolwiek zobowiązania. Biorąc pod uwagę ograniczony zasięg odstępstwa, środek szczególny jest proporcjonalny do wyznaczonego celu, tj. zwalczania uchylania się od opodatkowania. Wniosek nie wykracza poza to, co jest niezbędne w celu zwalczania nadużyć w konkretnym sektorze. PL 3 PL
Wybór instrumentu Zgodnie z art. 395 dyrektywy VAT odstępstwo od wspólnych przepisów dotyczących podatku VAT jest możliwe jedynie na podstawie upoważnienia Rady, stanowiącej jednomyślnie na wniosek Komisji. Decyzja Rady jest ponadto najbardziej właściwym instrumentem, ponieważ może być skierowana do poszczególnych państw członkowskich. 3. WYNIKI OCEN EX-POST, KONSULTACJI Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI I OCEN SKUTKÓW Konsultacje z zainteresowanymi stronami Niniejszy wniosek opiera się na wniosku złożonym przez Węgry i dotyczy wyłącznie tego państwa członkowskiego. Gromadzenie i wykorzystanie wiedzy eksperckiej Nie zaistniała potrzeba skorzystania z pomocy ekspertów zewnętrznych. Ocena skutków Celem decyzji jest zwalczanie nadużyć związanych z VAT w sektorze zapewniania personelu poprzez wprowadzenie obowiązku rozliczania należnego podatku VAT przez podlegającego opodatkowaniu odbiorcę usługi. Decyzja będzie miała zatem potencjalny pozytywny wpływ na dochody z podatku VAT, ponieważ nieuczciwi dostawcy nie będą mogli już zniknąć z kwotą podatku VAT, którą otrzymują od swoich klientów na normalnych zasadach. 4. WPŁYW NA BUDŻET Wniosek nie ma negatywnego wpływu finansowego na budżet Unii. 5. ELEMENTY FAKULTATYWNE Wniosek zawiera klauzulę wygaśnięcia; automatyczny termin upływa w dniu 31 grudnia 2017 r. PL 4 PL
2015/0257 (NLE) Wniosek DECYZJA WYKONAWCZA RADY w sprawie upoważnienia Węgier do stosowania środka stanowiącego odstępstwo od art. 193 dyrektywy Rady 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej RADA UNII EUROPEJSKIEJ, uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, uwzględniając dyrektywę Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej 2, w szczególności jej art. 395 ust. 1, uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej, a także mając na uwadze, co następuje: (1) W pismach, które wpłynęły do Komisji dnia 23 grudnia 2014 r. i 8 maja 2015 r., Węgry zwróciły się o upoważnienie do wprowadzenia szczególnego środka stanowiącego odstępstwo od art. 193 dyrektywy 2006/112/WE dotyczącego określenia podatnika zobowiązanego do zapłaty podatku od wartości dodanej (VAT). (2) Pismem z dnia 2 lipca 2015 r. Komisja poinformowała pozostałe państwa członkowskie o wniosku złożonym przez Węgry. Pismem z dnia 7 lipca 2015 r. Komisja zawiadomiła Węgry, że posiada wszystkie informacje niezbędne do rozpatrzenia wniosku. (3) Artykuł 193 dyrektywy 2006/112/WE stanowi, że podatnik dokonujący dostawy towarów lub świadczenia usług obowiązany jest, co do zasady, do zapłaty VAT organom podatkowym. Celem odstępstwa, o które wystąpiły Węgry, jest by do zapłaty podatku VAT związanego z zapewnianiem personelu zobowiązać odbiorców. (4) Zdaniem władz węgierskich szereg przedsiębiorców działających w sektorze agencji pracy tymczasowej prowadzi działania stanowiące nadużycie, bowiem świadczy usługi, nie płacąc podatku VAT organom podatkowym. Ponieważ ten rodzaj działalności z reguły nie wymaga znacznych nakładów lub inwestycji, kwoty VAT, jakie agencje te otrzymują, często znacznie przewyższają VAT podlegający odliczeniu, jaki zapłacili oni swoim dostawcom. Niektóre z tych agencji, często mające niewielkie aktywa lub nieposiadające ich wcale, następnie znikają po krótkim okresie, trwającym czasem zaledwie kilka miesięcy, przez co niezapłacony podatek VAT ciężko odzyskać lub w ogóle jest to niemożliwe. (5) Poprzez wskazanie osoby, na rzecz której usługi te są świadczone, jako osoby zobowiązanej do zapłaty VAT w takich przypadkach, odstępstwo wyeliminowałoby możliwość stosowania omawianej formy uchylania się od opodatkowania. W odniesieniu do szeregu sytuacji w sektorze zapewniania personelu, wymienionych w art. 199 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2006/112/WE, już teraz można wskazać odbiorcę jako osobę zobowiązaną do zapłaty VAT. Środek stanowiący odstępstwo ma zatem 2 Dz.U. L 347 z 11.12.2006, s. 1. PL 5 PL
zastosowanie do sytuacji związanych z zapewnianiem personelu nieobjętych jeszcze dyrektywą 2006/112/WE. (6) Odstępstwo nie będzie miało negatywnego wpływu na zasoby własne Unii z tytułu VAT, PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DECYZJĘ: Artykuł 1 W drodze odstępstwa od art. 193 dyrektywy 2006/112/WE upoważnia się Węgry do tego, by postanowić, że osobą zobowiązaną do zapłaty VAT jest osoba podlegająca opodatkowaniu, na rzecz której zapewnia się personel, zatrudniony do czynności innych niż czynności objęte art. 199 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2006/112/WE. Artykuł 2 Niniejsza decyzja traci moc z dniem 31 grudnia 2017 r. Niniejsza decyzja skierowana jest do Węgier. Sporządzono w Brukseli dnia r. Artykuł 3 W imieniu Rady Przewodniczący PL 6 PL