Interwencja nieprogramowa Bezpieczne wakacje. 2005 r. 1.Cel interwencji : Ograniczenie występowania chorób zakaźnych związanych z wyjazdami wakacyjnymi. Wzrost wiedzy ogółu społeczeństwa na temat zagrożeń chorobami zakaźnymi. 2. Grupa docelowa: Ogół społeczeństwa. Pracownicy służby zdrowia. Pracownicy biur podróży. 3. Metody przekazu informacji: Podające wykład, prelekcje, pogadanki, instruktaż. Eksponujące wystawa, telewizja Inne imprezy, szkolenia, rozmowy instruktażowe. 4. Miejsce przeprowadzenia interwencji: PSSE woj. dolnośląskiego Placówki służby zdrowia Biura podróży WSSE we Wrocławiu Imprezy masowe 5. Strategia informacyjno edukacyjna 6. Harmonogram działań - IV XI 2005 r.
Choroby przenoszone poprzez żywność i wodę są najczęstszymi przyczynami chorób podczas podróży. Wybrane choroby przenoszone w żywności i wodzie : Cholera Biegunka WZW typu A Dur brzuszny BSE Często przyczynami chorób związanych z podróżami jest kontakt człowieka z człowiekiem. Możemy zarazić się między innymi: WZW typu B HIV/AIDS W związku z podróżami występują także choroby przenoszone przez owady - są to między innymi: Borelioza Wczesnoletnie zapalenie opon mózgowych i mózgu Malaria Unikanie zagrożeń związanych z podejmowanymi przez nas podróżami jest możliwe tylko wtedy, gdy dysponujemy odpowiednią wiedzą co do ich występowania oraz o sposobach profilaktyki. Wiedzę taką możemy uzyskać w punktach konsultacyjnych i poradniach dla osób wyjeżdżających taki punkt konsultacyjny działa miedzy innymi przy Wojewódzkiej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej we Wrocławiu przy ul. Składowej 1/3. W punkcie można uzyskać informacje o sytuacji epidemiologicznej oraz zagrożeniach chorobami zakaźnymi w rejonach świata do których planujemy wyjazd, a także funkcjonuje tam Międzynarodowy Punkt Szczepień realizujący i dokumentujący szczepienia wymagane przepisami międzynarodowymi. Jak uniknąć choroby? Dowiedz się jakie zagrożenia występują w rejonie do którego jedziesz, pamiętaj Europa nie jest wolna od zagrożeń, Nie jedz żywności kupionej na ulicy, Nie pij napoi z lodem, Nie spożywaj produktów mlecznych dopóki nie sprawdzisz czy są pasteryzowane, Nie dziel rzeczy osobistych z innymi osobami, Nie baw się ze zwierzętami (szczególnie małpy, psy i koty), aby uniknąć zarażenia chorobami odzwierzęcymi, Jeśli to jest wskazane stosuj środki odstraszające owady, ubieraj się w odzież z długimi rękawami i długie spodnie, Nie podejmuj ryzykownych zachowań w kontaktach z innymi ludźmi, Bezwzględnie stosuj się do zaleceń lekarzy uzyskanych przed wyjazdem
CHOROBY PRZENOSZONE PRZEZ ŻYWNOŚĆ I WODĘ Chorobą przenoszoną przez żywność i wodę najczęściej notowaną w Polsce w związku z podróżami jest Wirusowe Zapalenie Wątroby typu A. WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU A zachorowań oraz zapadalność na 100 tys. w latach 2002-2004 2002 2003 2004 Województwo Liczzba Zapadalność Zapadalność zachorowań zachorowań zachorowań Zapadalność POLSKA 336 0,9 150 0,4 95 0,2 dolnośląskie 21 0,7 31 1,0 6 0,2 b. wrocławskie 2 0,2 30 2,5 3 0,2 B.jeleniogórskie 2 0,4 1 0,2 2 0,4 b. legnickie 13 2,5 - - 1 0,2 B.wałbrzyskie 4 0,5 - - - - Analiza zachorowań na WZW typu A w roku 2004 na Dolnym Śląsku: Ogółem stwierdzono 6 zachorowań: 2 przypadki związane z pobytem w Egipcie, 1 przypadek kontakt z osobą która przebywała w Egipcie, 1 zachorowanie związane z pobytem w Rosji 2 nieustalone źródła zakażenia Bardzo istotne znaczenie ma fakt, że przesiewowe badania seroepidemiologiczne przeprowadzone w latach 1996 1997 wykazują w populacji dzieci do 10 roku życia 95 % brak odporności na zakażenie wirusem HAV( źródło: J. Cianciara i WSP. Hepatitis A Compendium 1996 1997)
CHOROBY PRZENOSZONE PRZEZ KLESZCZE ZAPALENIE MÓZGU PRZENOSZONE PRZEZ KLESZCZE Zachorowania na kleszczowe zapalenie mózgu w latach 1999 2004 w Polsce i województwie dolnośląskim Polska Województwo dolnośląskie Rok zachoro Zapadalność zachoro Zapadalność wań wań 1999 101 0,3 2 0,1 2000 168 0,4 16 0,5 2001 210 0,5 3 0,1 2002 126 0,3 11 0,4 2003 339 0,8 2 0,06 2004 262 0,7 33 0,1 CHOROBA Z LYME (BORELIOZA) zachorowań i zapadalność w Polsce i na Dolnym Śląsku w latach 2003-2004 Województwo 2003 2004 zachorowań Zapadalność zachorowań Zapadalność Polska 3574 9,4 3818 10,0 dolnośląskie 132 4,4 212 7,1 byłe wrocławskie 57 4,7 104 8,6 byłe jeleniogórskie 46 9,0 43 8,5
byłe legnickie byłe wałbrzyskie 17 3,2 22 4,2 12 1,7 43 5,9 zachorowań i zapadalność w Polsce i na Dolnym Śląsku w roku 2004 zachorowań w Polsce 3818 (w.zap.10,0) zachorowań woj. dolnośląskie 212 (w.zap.7,1) 181 ukąszonych przez kleszcze na terenie województwa dolnośląskiego 28 ukąszonych na terenie innych 13 województw 48 zawodowe narażenie na choroby odkleszczowe 19 przypadków u osób w wieku 2 18 lat 43 przypadki na terenie byłego woj.wrocławskiego 3 zachorowania związane z pobytem na Węgrzech, Holandii, Szwecji 75 osób rozpoznano I stadium,114 II stadium, 23 - III stadium choroby Najwyższa zapadalność (8,6) odnotowana na terenie dawnego woj. wrocławskiego CHOROBY TROPIKALNE Coraz popularniejsze stają się wyjazdy do krajów strefy tropikalnej. Są to na ogół kraje rozwijające się, w których panują odmienne niż w Europie warunki zdrowotne. Wyjazdy w tropiki wiążą się ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na choroby zakaźne i pasożytnicze, ponieważ utrzymują się tam ich endemie: choroby te stale występują wśród ludności na danym obszarze lub utrzymują się przez wiele lat. Choroby w tropikach Rozmieszczenie chorób tropikalnych jest znacznie zróżnicowane w poszczególnych rejonach świata, a nawet w obrębie jednego państwa. Inna jest sytuacja zdrowotna w dużych aglomeracjach miejskich, a inna na terenach odległych od cywilizacji, np. tereny wiejskie, dżungla.
Szczepienia są jednym z najskuteczniejszych środków profilaktyki chorób zakaźnych. Mają na celu wywołanie w organizmie człowieka stanu odporności, który może trwać nawet wiele lat, zwłaszcza jeśli po pewnym czasie przyjmie się kolejną dawkę szczepionki. Szczepienia przeciwko chorobom zakaźnym przy wyjazdach do krajów tropikalnych podzielono na obowiązkowe i zalecane. Szczepienia obowiązkowe wymagane są na podstawie Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych WHO i są odnotowywane w międzynarodowej książeczce szczepień, tzw. żółtej książeczce, którą należy okazać przy wjeździe do danego kraju. Brak potwierdzenia szczepień może spowodować, że podróżny nie będzie mógł przekroczyć granicy. Poddanie się szczepieniom zalecanym jest dobrowolne. Nie odnotowuje się ich w międzynarodowej książeczce szczepień. Ze względu na różny stopień zagrożenia, dobór szczepień zalecanych uzależniony jest od: charakteru wyjazdu (indywidualny lub grupowy, rodzaj wykonywanych zajęć, pobyt w rejonach wiejskich, leśnych itp.), przewidywanego rejonu i czasu pobytu, z uwzględnieniem aktualnej sytuacji epidemiologicznej, stanu odporności immunologicznej i ewentualnych przeciwwskazań do szczepień. Obecnie jedynym wymaganym przez międzynarodowe przepisy sanitarne szczepieniem jest szczepienie przeciwko żółtej gorączce. Jest ono obowiązkowe przy wjeździe do niektórych krajów Ameryki Południowej i Afryki, w których ta choroba występuje. Jest ono także wymagane w niektórych krajach przy powrocie z rejonów dotkniętych tą chorobą. ZIMNICA W 2003 roku zarejestrowano w woj. dolnośląskim 2 przypadki zachorowania na zimnicę (wsp. zap. 0,06/100 tys.). Pierwszy przypadek dotyczył księdza misjonarza, który od 1987 roku przebywa na misji w Afryce Środkowej.. Drugi przypadek dotyczył mężczyzny, który przez miesiąc przebywał na wyspach indonezyjskich. Oba przypadki zakończone wyzdrowieniem
W Polsce zanotowano 17 przypadków zimnicy, wsp. zapadalności 0,04/100 tys. ŻÓŁTA GORĄCZKA W 2004 roku nie notowano zachorowań na żółtą gorączkę w Polsce. Szczepienie przeciwko żółtej gorączce jest wskazane na całym obszarze występowania tej choroby, również jeśli nie jest tam obowiązkowe. Szczepienie jest ważne 10 lat, skuteczne po 10 dniach po pierwszym szczepieniu, a natychmiast po powtórnym szczepieniu. Obecnie, według przepisów sanitarnych, jedynie szczepienie przeciwko żółtej gorączce jest uznawane za obowiązkowe. Fakt poddania się szczepieniu obowiązkowemu musi być zapisany w międzynarodowym świadectwie szczepień (żółta książeczka), podpisany i uwierzytelniony przez uprawnionego lekarza. Brak świadectwa szczepień może narazić podróżującego na kłopoty przy wjeździe do niektórych krajów (konieczność szczepienia na przejściu granicznym, zatrzymanie, żądanie łapówki) CHOROBY KTÓRYCH PRZYCZYNĄ JEST KONTAKT CZŁOWIEKA Z CZŁOWIEKIEM. Udając się w podróż musimy zdawać sobie sprawę, że istnieją choroby, którymi możemy zarazić się wszędzie. Występowanie ich nie zależy od klimatu, a narażenie na nie warunkuje nasze postępowanie. W znacznej części to my i nasze zachowanie decyduje o zachorowaniu. Podejmując ryzykowne zachowania musimy wpisać w nie ryzyko zachorowania na choroby zakaźne wśród których znaczące miejsce zajmuje HIV. ZAKAŻENIA HIV 2002 roku) Wirusem HIV zakaża się na świecie ponad 14.000 osób dziennie (dane z czerwca Nowowykryte zakażenia HIV obywateli polskich zgłoszone w latach 1985 2004 Rok zakażonych 1985 11 1986 9 1987 32 1988 59 1989 517
1990 809 1991 559 1992 481 1993 384 1994 423 1995 539 1996 551 1997 579 1998 637 1999 527 2000 630 2001 559 2002 574 2003 611 2004 656 RAZEM 9147 W 2004 r. na terenie województwa dolnośląskiego odnotowano 133 nowowykrytych zakażeń HIV. Od początku rejestracji w województwie dolnośląskim wykryto zakażenie HIV u 1435 osób. W Polsce w 2004 r. wykryto zakażenie HIV u 656 osób. Od wdrożenia badań w 1985 r. stwierdzono zakażenie HIV u 9147 osób. Wybierając się w podróż musimy zawsze pamiętać, że tylko nasza wiedza i odpowiednie postępowanie może nas uchronić przed chorobami zakaźnymi, które występują w miejscach do których się wybieramy w poszukiwaniu wypoczynku i radości