II Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika we Włocławku Projekt dydaktyczny realizowany w klasie III g Listopad 2006 Statystyka w życiu codziennym Opracowała: Anna Kulpa nauczyciel matematyki Wstęp Punktem wyjścia realizowanego projektu są zagadnienia omawiane na lekcjach matematyki w klasie III, dotyczące statystyki matematycznej, skorelowane z zagadnieniami omawianymi na lekcjach technologii informacyjnej (klasa I) wykorzystanie arkusza kalkulacyjnego Excel na lekcjach matematyki. Dlaczego taki projekt? Statystyka jest nauką, która odpowiada na pytania: jakie dane zbierać i jak je opracowywać, aby następnie uzyskać z nich wiarygodne wnioski. Klasa III g jest klasą aktywności twórczej. Uczniowie niezbyt zainteresowani są rachunkami matematycznymi. Chcąc zachęcić ich do pracy, zaplanowałam pracę długoterminową, która pokaże młodzieży zastosowanie nauk ścisłych w codziennym życiu. Taka forma pracy pozwoli uczniom skonfrontować wiedzę książkową z rzeczywistością, ponadto zdobywać samodzielnie, aktywnie i twórczo wiadomości, opracowywać i prezentować je. Uczniowie przed przystąpieniem do pracy zdobyli podstawowe wiadomości na temat opracowania danych statystycznych: średnia arytmetyczna, średnia ważona, moda, dominanta wariancja i odchylenie standardowe, graficzna reprezentacja danych. Cele: Uczeń potrafi: o świadomie wybrać interesujący go temat o właściwe zredagować ankietę o właściwie opracować ankietę o przedstawić dane statystyczne przy pomocy wykresów o właściwie interpretować wyniki, o poprawnie obliczać dane statystyczne Uczeń nabywa kompetencję w zakresie: o aktywnego poszukiwania informacji i korzystania z różnych źródeł wiedzy, o planowania i konsekwentnego realizowania powierzonych zadań, o pracy indywidualnej i grupowej.
Metody: o wywiad o ankieta o przetwarzanie informacji z jednej formy na inną o analiza przypadku Formy o grupowa Grupa I (5 osób) I.1. Kamila Olszewska I.2. Ewa Gołota I.3. Joanna Jaworska I.4. Agata Marmucka I.5. Agata Mikulska Temat do realizacji: Czy Polacy są wysportowani? Grupa II (5 osób) II.1. Monika Konopka II.2. Marta Kulis II.3. Kinga Chojecka II.4. Małgorzata Marchlewska II.5. Anna Andrzejewska Temat do realizacji: Ilu Polaków wyjeżdża na wakacje, a ilu spędza lato w domu? Grupa III (5 osób) III.1. Katarzyna Bednarska III.2. Żaneta Chabasińska III.3. Karolina Nowakowska III.4. Katarzyna Opłat III.5. Małgorzata Szczap Temat do realizacji: W jakim mieście chciałbyś studiować i dlaczego? 2
Grupa IV (6 osób) IV.1. Olga Andrzejczak IV.2. Dominika Kłódka IV.3. Ewelina Miziołek IV.4. Karolina Raszka IV.5. Sylwia Piechura IV.6. Daria Piątkowska Temat do realizacji: Młodzież a literatura. Grupa V (5 osób) V.1. Justyna Gruszecka V.2. Emilia Bachora V.3. Agnieszka Baczynska V.4. Dawid Pejas V.5. Marek Gajdziński Temat do realizacji: Młodzież korzysta z różnych dostępnych obiektów kultury. Grupa VI (5 osób) VI.1. Paula Chuda VI.2. Marta Grudzińska VI.3. Sara Tomczak VI.4. Katarzyna Borzęda VI.5. Natalia Adamowska Temat do realizacji: Przebyte choroby. 3
I n s t r u k c j a d l a u c z e s t n i k ó w p r o j e k t u Realizacja projektu będzie przebiegała w trzech etapach. Każdy etap będzie miał wyznaczone zdania, formę i termin realizacji oraz sposób oceny. Będziecie pracować w sześciu zespołach. Każda grupa ustaliła inny temat do opracowania. Czas realizacji 10 listopad 8 grudzień 2006 roku. I ETAP: Zdobywanie informacji, dobór i selekcja o wywiad o ankieta o skorzystanie z różnych źródeł informacji Ocenie podlegać będzie przygotowane materiały typu: ankieta, wywiad, merytoryczna jakość zdobytych informacji, różnorodność źródeł oraz terminowość wykonania zadania II ETAP: Analiza i opracowanie zdobytych informacji o analiza i selekcja pod względem przydatności zdobytych wiadomości, o opracowanie merytoryczne pozyskanych informacji w formie np. prezentacji multimedialnej, opracowanie broszury informacyjnej, foliogramów, referatów Ocenie podlegać będzie umiejętność doboru materiałów i forma opracowania oraz terminowość III ETAP: Prezentacja wyników pracy o prezentacja przygotowanych materiałów na forum klasy, czas prezentacji 10 15 min Ocenie podlegać będzie organizacja prezentacji, zaangażowanie grupy, komunikatywność przekazu i wykorzystanie czasu. Wykonanie sprawozdania (wskazówki): strona tytułowa temat projektu, nazwiska uczniów, data oddania sprawozdania zakres sprawozdania jasno określone cele oraz zawartość sprawozdania spis treści podziękowania streszczenie uwaga zwrócona na najważniejsze elementy sprawozdania, forma, miejsce oraz czas realizacji projektu wstęp uwarunkowania projektu, wskazanie dziedziny, w której występuje podjęty w projekcie problem badania określone metody stosowane w trakcie badań 4
analiza i wnioski określenie działań wynikających z przeprowadzonych badań załączniki dowody wspierające, tabele wyników, wykresy, diagramy Od strony matematyki: Statystyka to nauka, której przedmiotem zainteresowania są metody pozyskiwania i prezentacji, a przede wszystkim analizy danych opisujących zjawiska masowe. Duża część dziedzin wiedzy zajmuje się obserwacją otaczającego nas świata lub też posługuje się eksperymentem dla potwierdzenia swoich teorii. Takie badanie przebiega zazwyczaj według schematu: zebranie dużej ilości danych, ich analiza i interpretacja. Badaczowi potrzebny jest wtedy zestaw narzędzi - sprawdzonych metod, które umożliwią mu operowanie na dużych zbiorach danych. Tworzeniem i rozwijaniem takich użytecznych narzędzi zajmuje się właśnie statystyka. Celem analizy statystycznej jest pozyskanie jak największej wiedzy z tego, co jesteśmy w stanie zaobserwować. Dlatego powinniśmy: 1. Zaplanować badanie 2. Podsumować zbiór danych z obserwacji, podkreślając tendencje, ale rezygnując ze szczegółów 3. Uzgodnić, jaką wiedzę o badanym zjawisku dostarczają nam dane Statystyka opisowa to dział statystyki zajmujący się metodami opisu danych statystycznych uzyskanych podczas badania statystycznego. Celem stosowania metod statystyki opisowej jest podsumowanie zbioru danych i wyciągnięcie pewnych podstawowych wniosków i uogólnień na temat zbioru. Statystykę opisową stosujemy zazwyczaj jako pierwszy i podstawowy krok w analizie zebranych danych. Do technik statystyki opisowej można zaliczyć: 1. Opis tabelaryczny. 2. Graficzna prezentacja wyników: histogram. 3. Wyznaczanie miar rozkładu. 5
Do opisu posługujemy się miarami rozkładu - różnego rodzaju wielkościami obliczanymi na podstawie uzyskanych danych. Interpretacja wartości tych miar dostarcza nam informacji na temat charakteru rozkładu cechy. Miary można podzielić na trzy podstawowe kategorie: a) miary położenia np. średnia arytmetyczna, mediana, moda b) miary zróżnicowania np. odchylenie standardowe, wariancja, rozstęp T E R M I N A R Z Realizacja zadań i konsultacje Termin realizacji I ETAP: Poszukiwanie informacji Poszukiwanie i gromadzenie informacji 10 15 listopada 2006 roku Przygotowanie wywiadu, ankiety 15 17 listopada 2006 roku Przeprowadzenie wywiadu, ankiety 18 22 listopada 2006 roku Konsultacje 17 listopada 2006 roku 11:25 11:45, sala 203 6
II ETAP: Analiza i opracowanie zdobytych informacji Analiza i opracowanie zdobytych informacji 23 27 listopada 2006 roku Konsultacje 27 listopada 2006 roku 11:25 11:45, sala 203 III ETAP: Prezentacja wyników pracy Przygotowanie prezentacji 27 30 listopada 2006 roku Konsultacje 1 grudnia 2006 roku 11:25 11:45, sala 203 6 grudnia 2006 roku (środa) grupa I III Prezentacja 8 grudnia 2006 roku (piątek) grupa IV - VI na lekcji matematyki 7
K A R T A O C E N Y G R U P O W A 1 G R U P A I punkty ETAP I - 17 listopada 2006 roku 1 wartość merytoryczna 3 2 konstrukcja ankiety 3 3 oryginalność i innowacyjność tematu 3 4 różnorodność źródeł 3 5 terminowość 1 ŁĄCZNIE 13 ETAP II - 27 listopada 2006 roku 1 dobór materiałów 3 2 umiejętność selekcji informacji 3 3 forma opracowania 3 4 terminowość 1 ŁĄCZNIE 10 ETAP III estetyka opracowania tematu: jej 1 czytelność, układ graficzny 4 zawarcie wszystkich formalnych elementów w pracy: strona tytułowa, spis treści, streszczenie, wstęp, 2 wnioski, bibliografia 3 3 logika układu treści pracy 3 4 zawartość merytoryczna pracy 5 5 wykorzystanie właściwej technologii 3 6 wykorzystanie czasu 3 7 organizacja prezentacji 3 8 zaangażowanie grupy 3 posługiwanie się właściwą 9 terminologią 3 wykorzystanie środków 10 wspomagających prezentację 3 11 komunikatywność 3 12 terminowość 1 ŁĄCZNIE 37 osoba (osoby) odpowiedzialna 2 1 ocena końcowa zgodnie z % wg skali z PSO 2 proszę wpisać wg schematu nr grupy. nr osoby, np. I.2 (Ewa Gołota) 8
PRACA INDYWIDUALNA Grupa I Uwaga: ocenie indywidualnej podlega każda osoba z grupy stosujemy kartę samooceny (o samoocenie muszą być poinformowani wszyscy członkowi grupy 1. Kamila Olszewska 1 dobór tematu 2 2 wyznaczenie zakresu tematu 2 określenie zagadnień istotnych dla rozważanego 3 problemu 2 4 stosunek do planowania pracy 4 5 umiejętność pracy w zespole 4 terminowość i odpowiedzialność w 6 wywiązywaniu się z zaplanowanych prac 4 umiejętność rozwiązywania pojawiających się 7 problemów 4 8 pracowitość i inicjatywa w poszukiwaniu źródeł 4 pracowitość i inicjatywa w przeprowadzeniu 9 badań 4 10 pracowitość i inicjatywa w opracowaniu wyników 4 łącznie 34 2. Ewa Gołota 1 dobór tematu 2 2 wyznaczenie zakresu tematu 2 określenie zagadnień istotnych dla rozważanego 3 problemu 2 4 stosunek do planowania pracy 4 5 umiejętność pracy w zespole 4 terminowość i odpowiedzialność w 6 wywiązywaniu się z zaplanowanych prac 4 umiejętność rozwiązywania pojawiających się 7 problemów 4 8 pracowitość i inicjatywa w poszukiwaniu źródeł 4 pracowitość i inicjatywa w przeprowadzeniu 9 badań 4 10 pracowitość i inicjatywa w opracowaniu wyników 4 łącznie 34 9
3. Joanna Jaworska 1 dobór tematu 2 2 wyznaczenie zakresu tematu 2 określenie zagadnień istotnych dla rozważanego 3 problemu 2 4 stosunek do planowania pracy 4 5 umiejętność pracy w zespole 4 terminowość i odpowiedzialność w 6 wywiązywaniu się z zaplanowanych prac 4 umiejętność rozwiązywania pojawiających się 7 problemów 4 8 pracowitość i inicjatywa w poszukiwaniu źródeł 4 pracowitość i inicjatywa w przeprowadzeniu 9 badań 4 10 pracowitość i inicjatywa w opracowaniu wyników 4 łącznie 34 4. Agata Marmucka 1 dobór tematu 2 2 wyznaczenie zakresu tematu 2 określenie zagadnień istotnych dla rozważanego 3 problemu 2 4 stosunek do planowania pracy 4 5 umiejętność pracy w zespole 4 terminowość i odpowiedzialność w 6 wywiązywaniu się z zaplanowanych prac 4 umiejętność rozwiązywania pojawiających się 7 problemów 4 8 pracowitość i inicjatywa w poszukiwaniu źródeł 4 pracowitość i inicjatywa w przeprowadzeniu 9 badań 4 10 pracowitość i inicjatywa w opracowaniu wyników 4 łącznie 34 10
5. Agata Mikulska 1 dobór tematu 2 2 wyznaczenie zakresu tematu 2 określenie zagadnień istotnych dla rozważanego 3 problemu 2 4 stosunek do planowania pracy 4 5 umiejętność pracy w zespole 4 terminowość i odpowiedzialność w 6 wywiązywaniu się z zaplanowanych prac 4 umiejętność rozwiązywania pojawiających się 7 problemów 4 8 pracowitość i inicjatywa w poszukiwaniu źródeł 4 pracowitość i inicjatywa w przeprowadzeniu 9 badań 4 10 pracowitość i inicjatywa w opracowaniu wyników 4 łącznie 34 11