Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych Wykład prowadzi: Mikołaj Sobczak 1
ANYTIME ANYWHERE Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (2) Wielki wzrost rynku zastosowa mobilnych oraz obszaru bada naukowych i rozwojowych z nim zwizanym wie si z kilkoma czynnikami. Główna idea przetwarzania mobilnego wydaje si jasna i prosta, a sprowadza si do dwóch angielskich słów ANYTIME, ANYWHERE (gdziekolwiek jeste, o kadej porze masz dostp do danych). Na coraz szersz realizacj tej prostej i intuicyjnej koncepcji złoył si midzy innymi olbrzymi postp technologiczny, który spowodował dostpno zaawansowanych, niedrogich urzdze nawigacyjnych i komputerów przenonych, wyposaonych w rónorakie systemy łcznoci bezprzewodowej. Powstaje dua liczba aplikacji majcych zapewni uytkownikowi mobilnemu dostp do informacji porównywalny ze stałym miejscem pracy. Pracownicy firm nie s ju przywizani do swoich stanowisk, ich biuro jest tam, gdzie aktualnie si znajduj. 2
Zakres Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników ruchomych (w tym satelitarna), predykcja połoenia obiektów, Zobrazowanie terenu w oparciu o systemy baz danych przestrzennych, Nowoczesne technologie bezprzewodowe, Zastosowanie elementów teorii grafów i programowania rozproszonego w konkretnych problemach przetwarzania mobilnego, Mobilne systemy baz danych, Zastosowanie najnowszych technologii w zapewnieniu niezalenego od miejsca i czasu dostpu do informacji Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (3) Zakres przedmiotu ma bardzo interdyscyplinarny charakter i obejmuje wiedz z nastpujcych dziedzin: systemy rozproszone bazy danych sieci komputerowe, w tym bezprzewodowe pozycjonowanie i nawigacja teoria grafów i geometria obliczeniowa systemy łcznoci bezprzewodowej elektronika i elementy automatyki Kluczowe jest interdyscyplinarne spojrzenie i podnoszenie jakoci w obszarze systemów mobilnych, przy wykorzystaniu wiedzy z powyszych dziedzin. 3
Wymagana wiedza i umiejtnoci Podstawowe wiadomoci z zakresu relacyjnych i przestrzennych baz danych, Programowanie obiektowe Znajomo podstaw teorii grafów i reprezentacji grafowych, Podstawy programowania rozproszonego, Podstawowa wiedza z elektroniki i układów cyfrowych PASJA, OTWARTY UMYSŁ I SPOJRZENIE Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (4) W nawizaniu do zakresu przedmiotu, oczekuje si, e studenci dysponowa bd wiedz z powyszych dziedzin. Nie bdzie ona prezentowana na wykładach, lecz czste bd nawizania do wymienianych zagadnie. Do wykonania wicze czy zrozumienia złoonych zagadnie teoretycznych, wymagane s podstawowe umiejtnoci programistyczne, znajomo podstaw relacyjnych baz danych oraz podstawy przetwarzania rozproszonego. Podstawy teorii grafów oraz budowy i konstrukcji urzdze elektronicznych bd mile widzianym uzupełnieniem. 4
Plan wykładu Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych Pojcia podstawowe i definicje Pozycjonowanie i nawigacja uytkowników mobilnych, Systemy nawigacji satelitarnej GPS, GLONASS, GALILEO Systemy komórkowe, Architektura i działanie systemu GSM Systemy łcznoci bezprzewodowej Reprezentacje danych przestrzennych i systemy GIS Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (5) Celem wykładu jest zapoznanie studentów z problemami przetwarzania mobilnego, jednego z najmłodszych i najbardziej dynamicznie rozwijajcych si obszarów informatyki. Idea umoliwienia uytkownikowi ruchomemu pełnego dostpu do danych niezalenie od miejsca i czasu staje si coraz bardziej moliwa do zrealizowania. Olbrzymi postp technologiczny spowodował dostpno zaawansowanych i niedrogich urzdze przenonych i nawigacyjnych oraz systemów łcznoci bezprzewodowej. Powstaje dua liczba aplikacji oraz złoonych systemów informatycznych majcych zapewni uytkownikowi w terenie dostp do informacji porównywalny ze stałym miejscem pracy. W ramach wykładu omówione zostan najnowsze technologie mobilne i bezprzewodowe. Ukazana zostanie potrzeba stosowania systemów ruchomych, złoono problemów w nich wystpujcych jak i sposoby rozwizania tyche problemów w oparciu o zaadoptowane metody stosowane w innych gałziach informatyki. 5
Plan wykładu Nowoczesne technologie RF Bezprzewodowe sieci LAN Mobilne systemy baz danych Zarzdzanie pasmem i energi Złoone problemy przetwarzania mobilnego rodowiska programistyczne i inne narzdzia Wojskowe, lotnicze i morskie zastosowania systemów mobilnych Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (6) Podsumowujc, plan wykładu pozwoli na realizacj nastpujcych celów szczegółowych: prezentacja najnowszych technologii mobilnych pokazanie złoonoci problemów przetwarzania mobilnego wraz ze sposobami rozwizania, ukazanie potrzeby stosowania systemów mobilnych. Przedmiot posiada, co pokazano, bardzo interdyscyplinarny charakter, agregujc wiedz i umiejtnoci 6
Przyczyny rozwoju Rozwój technologiczny Miniaturyzacja Niski pobór prdu długa praca na bateriach Nowoczesne łcza bezprzewodowe Spadek cen Powszechna dostpno Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (7) Nowe technologie, miniaturyzacja i coraz wiksza dostpno nowoczesnych urzdze, mobilnych i bezprzewodowych pozwala na budow systemów o nieznanych dotd moliwociach. Mały rozmiar tych urzdze, ich niski pobór prdu, programowalno oraz odporno na zmienne warunki rodowiska umoliwia szerokie ich zastosowanie w trudnych warunkach terenowych. Bezprzewodowe interfejsy nie wymagaj budowy złoonej i kosztownej infrastruktury, co znacznie przyspiesza wdroenie i ewentualne zmiany w projektowanych systemach. 7
Zalety systemów mobilnych Dostp do danych niezalenie od miejsca i czasu, Skrócony czas dostpu do danych (czas reakcji), Skalowalno moliwo cigłego rozwoju systemu w zalenoci od zada, Efektywno wykorzystania zasobów moliwo współdzielenia zasobów niezalenie od fizycznej lokalizacji uytkownika i zasobu, Łatwo realizacji nowych usług, w tym multimedialnych. Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (8) Stosowanie systemów mobilnych w firmie ma wiele zalet. Podstawow z nich jest nie podlegajcy dyskusji dostp do danych niezalenie od miejsca i czasu. Zwizany jest z tym skrócony czas dostpu do danych (czas reakcji), co moe mie olbrzymie znaczenie dla administratorów systemów komputerowych czy produkcyjnych jak i podejmujcej błyskawiczne decyzje, przebywajcej poza firm kadry kierowniczej. Systemy mobilne s w pełni skalowalne, czyli potrafi dynamicznie dostosowywa si do cigłego wzrostu potrzeb i zada, jakie przed nim stoj. Inn wan cech jest efektywno wykorzystania zasobów, czyli moliwo współdzielenia zasobów niezalenie od fizycznej lokalizacji uytkownika i zasobu. Łatwo realizacji nowych usług, w tym multimedialnych jest najwaniejsz chyba, z punktu widzenia uytkownika kocowego, ich zalet. 8
Pracownicy handlowi Baza danych towarów Moliwo sporzdzenia oferty u klienta Błyskawiczne kierowanie zamówie do centrali Nawigacja handlowca, optymalizacja tras dojazdu Analizy i automatyczne sporzdzanie statystyk Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (9) Systemy mobilne cechuje mnogo zastosowa. Stosuje si je ujciu presellingowym, czyli usprawniajcym prac przedstawicieli handlowych, w terenie przygotowujcych zamówienia w oparciu o aktualne stany magazynowe. Stosowane s na równie systemy vansellingowe, które usprawniaj prac przedstawicieli handlowych-kierowców prowadzcych sprzeda bezporednio z samochodu wraz z wystawianiem faktur VAT i rejestrowaniem pobranych nalenoci (KP). 9
Agenci ubezpieczeniowi Moliwo sporzdzenia oferty u klienta Informacje o stanie polis sprzedanych Sporzdzenie i wydruk symulacji Przyjcie informacji o szkodzie i sporzdzenie odpowiedniej dokumentacji Analizy i statystyki Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (10) Pracownicy ubezpieczeniowi, pracujcy u klienta równie mog korzysta z nowoczesnych technologii mobilnych. Wszelkie kalkulacje, przygotowanie polisy czy nawet jej wydruk na zasilanej akumulatorowo drukarce nie stanowiadnego problemu. 10
Ekipy budowlano-remontowe Pomiary u klienta (dalmierze laserowe) Automatyczne wyliczenia Oszacowanie iloci materiałów Sporzdzenie oferty Sprawdzenie terminów i dostpnoci materiałów Dane klientów i dostawców Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (11) Mona sobie wyobrazi jak na potencjalnego klienta wpłynie widok fachowca z firmy budowlanej, który przychodzi na ogldziny i wycen remontu profesjonalnie przygotowany, wyposaony w PDA z odpowiedni aplikacj i mały dalmierz laserowy z interfejsem BlueTooth. Po dokonaniu pomiarów dalmierzem, dane zostaj bezprzewodowo wysłane do PDA, obliczone zostaj powierzchnie i kubatury pomieszcze, wyliczone iloci farb i tynków oraz wykonany wstpny kosztorys. 11
Zarzdzanie flot Pozycjonowanie pojazdów Wsparcie nawigacji Zarzdzanie pojazdami i ładunkami Rozliczanie kierowców Bezpieczestwo Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (12) Zarzdzanie flot pojazdów firmy to kolejne due pole zastosowania systemów mobilnych. Pojazdy przedstawicieli handlowych bd ciarówki s wyposaone najczciej w satelitarne systemy nawigacyjne oraz moduły komunikacyjne, najczciej obecnie omawiany GPRS i EDGE, cho spotyka si w uyciu modemy satelitarne (satelity geostacjonarne). 12
Wsparcie kierowców- informacja o ruchu Pozyskiwanie informacji o ruchu Zaawansowane przetwarzanie (róne modele ruchu) Udostpnianie informacji kierowcom Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (13) Informacja o ruchu miejskim moe pochodzi z wymienionych niej ródeł: setki czujników pomiarowych na obszarze miasta, dane z systemu ledzenia wybranej grupy pojazdów (np. taksówki okrelonej korporacji), dane od operatorów GSM (map matching), dane z wizyjnych systemów bezpieczestwa, Po odpowiednim przetworzeniu za pomoc zaawansowanych narzdzi informatycznych, dane zostaj w przystpnej formie przedstawione kierowcom. Stosuje si midzy innymi ponisze metody: radio gazety Internet (specjalny portal), usługa SMS aplikacja dedykowana zasilanie danymi systemów nawigacyjnych radio (RDS) 13
Wsparcie kierowców - nawigacja Pozycjonowanie pojazdu w miejskiej sieci ulic Wyznaczanie tras dla pojazdów Prowadzenie pojazdu Równomierny rozkład ruchu w miecie Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (14) Na zaawansowane usługi nawigacyjne dla kierowców składaj si nastpujce procesy: dynamiczne wyznaczanie optymalnej cieki z uwzgldnieniem stanu ruchu ulicznego i wpływu sygnalizacji wietlnej, monitorowanie pojazdów na trasach (rekalkulacje cieek), podejcie USER NET, Istnieje wiele usług mobilnych, wykorzystujcych dane o ruchu miejskim w trybie on-line. W wielu orodkach prowadzone s prace na ten temat, poparte pracami projektowymi i implementacyjnymi. Rodz si niespotykane dotd moliwoci usprawnienia pracy dla słub miejskich, kierowców prywatnych oraz obywateli miast. 14
Budynki inteligentne Sterowanie budynkiem Zarzdzanie Systemy alarmowe Kontrola dostpu Ochrona przeciwpoarowa Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (15) Ciekawe pole zastosowa systemów bezprzewodowych to nowoczesne, stanowice siedzib firmy, budynki inteligentne, Dy si do połczenia wszystkich systemów tam pracujcych (sterowanie, ppo., systemy alarmowe) w jeden zintegrowany, sieciocentryczny system zarzdzania. Funkcje takich systemów s bardzo rozbudowane. Sterowniki wyłczaj zbdne owietlenie, bd zmniejszaj temperatur w pomieszczeniach, gdzie nikt aktualnie nie przebywa, co pozwala to na znaczne oszczdnoci zwizane z eksploatacj budynku, mniejsze s koszty ogrzewania i energii elektrycznej. Praca w takim budynku jest znacznie bardziej wygodna i bezpieczna, a sterowanie nim przyjemne i zawsze pozostajce w zasigu rki. Za pomoc nowoczesnych, dedykowanych interfejsów, a nawet aplikacji zainstalowanych na PDA lub telefonie mona sterowa wieloma funkcjami takiego budynku. Poprzez system alarmów i ostrzee, stanowicych cz funkcjonalnoci systemu sterowania, i zwizanych z nim aplikacji mobilnych, uytkownik otrzymuje błyskawicznie informacje o poarze, zalaniu czy włamaniu. Najnowoczeniejsze systemy dysponuj moliwoci zdalnego zarzdzania budynkiem i jego monitorowanie z dowolnego miejsca w kraju a nawet na wiecie za pomoc małego urzdzenia przenonego. Znane s te rozwizania, które pozwalaj na zdalny monitoring i sterowanie całymi procesami produkcyjnymi, co pozwala jednemu wykwalifikowanemu zespołowi na czuwanie nad ich przebiegiem w kilku filiach danej firmy z jednego miejsca w kraju. 15
Inne technologie - RFID mały rozmiar bardzo niska cena układy pasywne i aktywne mnogo zastosowa Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (16) Du popularnoci ciesz si równie mobilne rozwizania wspomagajce gospodark magazynow firm. Pracownicy magazynu otrzymuj na swoje PDA polecenia wydania bd przyjcia towaru, wspomagana jest równie ich nawigacja w budynku w celu błyskawicznej lokalizacji szukanej partii. Bardzo pomocna staje si równie technologia RFID, która umoliwia oznaczenie towarów małymi, bardzo tanimi transponderami radiowymi. Pozwala to na błyskawiczn lokalizacj i identyfikacj towaru, a take na automatyczn kontrol stanu realizacji zlecenia. Po załadowaniu przez magazyniera towaru na wózek, system sam stwierdzi, czy wszystkie towary zostały ju załadowane i poinformuje o tym pracownika. Poprzez łcze bezprzewodowe aplikacja mobilna poinformuje serwery stacjonarne o realizacji wydania bd dostawy towaru i rozmieszczenia go w odpowiednich lokalizacjach. Istniej dwa rodzaje tagów RFID: aktywne (wikszy zasig, własne zasilanie) oraz pasywne. Stosuje si je w zalenoci od danej aplikacji. 16
Sieci sensorowe potrzeba stosowania rozwizania techniczne wady i zalety wystpujce problemy przyszło sieci sensorowych Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (17) Postpujca miniaturyzacja spowodowała coraz szersze stosowanie sieci sensorowych, złoonych z miniaturowych, komunikujcych si ze sob komputerów wyposaonych w interfejsy komunikacyjne i sensory. Sieci te maj typow architektur ad-hoc, s samo-konfigurujce si. Wzły tej sieci s odpowiednio zarzdzane, tak by poprzez przechodzenie do trybu zmniejszonego poboru mocy oraz optymalizacj komunikacji bezprzewodowej w celu oszczdzania ródeł zasilania. Znacznie wydłua to czas ycia sensorów w terenie. Opracowywane i implementowane s wydajne algorytmy marszrutyzacji oraz odtwarzania stanu po awarii sieci. Sieci te bd coraz powszechniej stosowane w armii, stray granicznej, policji, systemach dla lasów i wielu innych dziedzinach ycia. 17
Bezpilotowce przyczyny rozwoju podstawowe funkcje i zadania rodzaje bezpilotowych statków latajcych (BSL) stosowane urzdzenia pokładowe systemy w uyciu Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (18) Ostatnimi czasy bezpilotowe systemy latajce stosuje si w wielu dziedzinach, próbuje si je równie wykorzysta do zada obserwacji i ledzenia, monitoringu ppo. i wielu innych zada. Ich główne funkcje to: Obserwacja wybranego obiektu statycznego, przemieszczajcych si ludzi i pojazdów, W pełni cyfrowe sterowanie i transmisja obrazu, Autonomiczne start, ldowanie oraz działanie w powietrzu (wykonywanie zaprogramowanych misji, zmiana celów i zada w locie) Funkcje bojowe Pełna integracja z systemami naziemnymi Mimo znacznego ostatnio rozwoju bezpilotowych statków latajcych, ich moliwoci funkcjonalne pozostawiaj nadal wiele do yczenia, zwłaszcza jeli chodzi o ich integracj z innymi systemami informatycznymi. 18
Potrzeba integracji systemów duo niezintegrowanych rozwiza konieczno całociowego spojrzenia modułowa architektura Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (19) Wana jest potrzeba integracji systemów mobilnych w firmie lub innej organizacji. Czsto bywa bowiem tak, e kupowane s niezalene aplikacje u rónych producentów, które potem nie zapewniaj wymiany danych midzy sob. A przecie choby integracja systemów nawigacyjnych i pozycjonujcych pojazd lub pracownika firmy z aplikacj wspomagajc sprzeda jest jak najbardziej naturalna. Kierujcy pojazdem moe wyznaczy optymalne trasy dojazdu, uwzgldniajce dane o zatłoczeniu oraz pogodzie. Pozycjonowanie, kontrola statusu czy kierowanie takim pojazdem przez central firmy jest wtedy bardzo proste i moliwa jest dodatkowo realizacja bardziej złoonych strategii, jak na przykład just-in-time. Czsto system zamontowany w pojedzie pozwala na kontrol stanu paliwa, prdkoci i przełoe biegów, co moe słuy do automatycznych analiz zuycia paliwa, liczenia przepałów i ewentualnego obcienia kosztami kierowcy. Wany jest równie aspekt bezpieczestwa, moliwo ledzenia skradzionego pojazdu jak i funkcje antynapadowe dla kierowcy. W czasie wizyty u klienta ceny materiałów mog by oczywicie on-line cigane z serwera hurtowni, równie mona t drog dokona ich zamówienia, zgodnie z dokonanymi wyliczeniami. 19
Niektóre problemy i wyzwania Dekompozycja rekursywna Ale te mapy wielkie! Miliony rekordów do przetworzenia. Niedua pami w telefonie... Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (20) Bazy danych przestrzennych charakteryzuj si duym rozmiarem i wymagaj wydajnych serwerów o odpowiedniej powierzchni dyskowej. Problem ten narasta w przypadku urzdze mobilnych typu PDA, gdzie mona załadowa map do systemu nawigacyjnego, ale nie dane profesjonalnego systemu GIS. Efektywno przetwarzania takich danych, ze wzgldu na mał moc obliczeniow takiego urzdzenia jest równie nie akceptowalna. Zapytania zalene od pozycji wykonuj si bardzo długo i to nawet na wydajnym serwerze. Rodz si pytania, jak partycjonowa dane przestrzenne. Jakie mechanizmy wyszukiwania danych zapewni. W jaki sposób zarzdza tak podzielon baz i kiedy jej poszczególne fragmenty ładowa do pamici lokalnej komputerów mobilnych poprzez wskie łcze bezprzewodowe 20
Niektóre problemy i wyzwania Strategie SEARCH i INFORM A jak czsto wysyła? Po co co minut, jak stoj w korku Gdzie mam go szuka? Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (21) Strategia INFORM charakteryzuje si tym, e uytkownik mobilny zobowizany jest do biecego informowania systemu lub innych uytkowników o aktualnej swej pozycji. Cechy wyróniajce t strategi to: uytkownik musi posiada wiedz pozycyjn. Informacj o lokalizacji pozyskuje dowoln metod. wymagana jest transmisja z komputera mobilnego za kadym razem gdy nastpi zmiana pozycji Strategia SEARCH charakteryzuje si tym, e uytkownik mobilny nie informuje systemu lub innych uytkowników o aktualnej swej pozycji. Cechy wyróniajce t strategi to: - uytkownik nie generuje adnych komunikatów zwizanych ze zmian pozycji, nie ma adnej sygnalizacji w sieci -system przed wysłaniem komunikatu do uytkownika musi wysła komunikaty lokalizujce Która strategia jest lepsza? A moe trzeba uy obu naraz? 21
Niektóre problemy i wyzwania Pozycje niepewne Godzin temu był tam, gdzie jest teraz? Jak to zmierzy? Moe były korki, albo sztorm na morzu? Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (22) Wiedza o własnym połoeniu ma bardzo czsto charakter lokalny i uytkownik musi poinformowa system lub innych uytkowników o swojej pozycji. Robi to w sposób okresowy, uywajc łczy bezprzewodowych. Rodzi si pytanie, jak czsto powinien on wysyła komunikaty pozycyjne i jak okreli niepewn pozycj uytkownika pomidzy kolejnymi komunikatami. Pozycj, która zawsze ronie z czasem i zmienia sw geometri. Wiedza pozycyjna jest udostpniana okresowo, co powoduje niepewno pozycji w czasie pomidzy kolejnymi komunikatami pozycyjnymi. Wyzwanie stanowi opracowanie algorytmów do wyznaczanie takiej pozycji niepewnej, które uwzgldniały by topologi terenu i warunki ruchu, jakie panuj. 22
Niektóre problemy i wyzwania Oszczdzanie energii Moe czciej si wyłcza? Nowe baterie całkiem niezłe. Nie za duo nadaje? Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (23) Cigła praca i wykorzystywanie zasobów komputera mobilnego powoduje due zuycie zasilania, gdy wszystkie podzespoły s pod napiciem, a nadawanie jest bardzo energochłonne. By moe warto wyłcza si jak najczciej? A czy odbior wówczas oczekujcy na mnie komunikat? Czy system go przechowa i bdzie czekał na moje włczenie? Nadawanie jest bardzo energochłonne, jawi si potrzeba konstrukcji takich algorytmów, by liczba wysyłanych komunikatów była jak najmniejsza. Rodzi si te pytanie, czy mog otrzyma jakie dane bez wysyłania zapytania do serwera? Czy to jest w ogóle moliwe? 23
Niektóre problemy i wyzwania Zarzdzanie pasmem Jak wysyła mniej komunikatów? Jak przeniec ruch na cz szerokopasmowa? Moe inne protokoły? Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (24) Wymiana danych midzy serwerem a komputerem mobilnym odbywa si zwykle radiowo, co powoduje duy ruch w łczach bezprzewodowych, charakteryzujcych si wszak wskim pasmem (mimo stosowanych metod kompresji). Rodzi si pytanie, czy mona przenie cz ruchu na łcza szerokopasmowe komponentu stacjonarnego systemu. W jaki sposób ograniczy liczb komunikatów wysyłanych w kanale bezprzewodowym, głownie w kanale dół->góra? Moe stosowa bardziej wydajne protokoły, ni na przykład uywany niekiedy algorytm ALOHA? 24
Niektóre problemy i wyzwania Migracja danych Uzytkownik jest mobilny Dane s blisko niego Dane..te wdruj Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (25) Wiadomo, e serwer lokalny bdzie mógł najlepiej wiadczy usługi dla mobilnego klienta. Potrzeba zapewnienia efektywnego dostpu powoduje cigł replikacj danych. W połczeniu z ruchem uytkownika mobilnego nastpuje niespotykane w systemie klasycznym zjawisko migracji danych. Dane po prostu "wdruj za uytkownikiem, a mówic cilej s replikowane midzy serwerami na trasie ruchu uytkownika. Jakie mechanizmy replikacji zapewni? W jakim sposób zaprojektowa i zaimplementowa efektywne algorytmy odpowiadajce za migracj danych? Jak architektur zaproponowa dla takiego systemu? 25
Podsumowanie Mnogo rozwiza sprztowych, Coraz bogatsza oferta oprogramowania, Rozwizania dla małych i rednich podmiotów i osób fizycznych, nie tylko dla gigantów, Zmniejszenie kosztów, usprawnienie i przyspieszenie działa, Praca wszdzie i zawsze moliwa Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (26) Wykorzystanie technologii bezprzewodowych i mobilnych jest z kadym dniem bardziej powszechne. Producenci oferuj nam coraz nowoczeniejszy i tani sprzt. Dostawcy oprogramowania proponuj złoone systemy informatyczne o rosncej funkcjonalnoci, których znaczc cz stanowi komponent mobilny. Wszystkie te zdobycze, oraz dorobek naukowy wielu orodków s błyskawicznie przyswajane przez rynek, co wiadczy o ich przydatnoci i wpływie na moliwoci prowadzenia biznesu przez firmy. Wdraanie rozproszonych systemów informatycznych działajcych w oparciu o urzdzenia mobilne ma wic bardzo due uzasadnienie. Poprawnie zaprojektowany i wdroony system pozwoli kadej firmie znacznie usprawni prac i ograniczy koszty. Bardzo wany jest te wizerunek firmy na rynku zwizany z tym, e firma inwestuje w nowoczesne rozwizania, co bardzo pozytywnie wpływa na relacje z klientami. Zadowolenie z wysokiego poziomu obsługi przysporzy moe firmie dodatkowych klientów, co z kolei pociga za sob wikszy obszar działania oraz zwikszenie zysków. Godne podkrelenia jest to, e nie s to rozwizania na które sta tylko najwiksze podmioty na rynku. Małe i rednie przedsibiorstwa na wikszo z nich mog sobie pozwoli, a uzyskane efekty bd niewspółmiernie due w stosunku do poniesionych nakładów. Powszechno i dostpno technologii oraz coraz wiksze bogactwo oprogramowania spowoduj, e działalno prowadzona nawet przez małe czy rednie przedsibiorstwo moe na kadym etapie opiera si na nowoczesnych, zintegrowanych systemach mobilnych, zapewniajcych pracownikom pełen komfort działania niezalenie od czasu i miejsca, gdzie si aktualnie znajduj. 26
Dzikuje za uwag Wprowadzenie znaczenie systemów mobilnych (27) 27