RZECZPO SPO LITA POLSKA Urząd Patentow y R zeczy p o sp o litej P o lsk iej (12) OPIS PATEN TO W Y (19) P L (11) 157831 (13) B3 Numer zgłoszenia: 270269 (21) D ata zgłoszenia: 22.01.1988 (61) Patent dodatkowy do patentu: ( 5 1 ) IntC l5: G02B 25/00 152736 07.11.1986 Czytnik tekstu (76) U praw niony i tw órca wynalazku: Jan Szewczak, Warszawa, PL (43) Z głoszenie ogłoszon o: 24.07.1989 BUP 1 5/8 9 (45) O udzieleniu p aten tu ogłoszono: 31.07.1992 WUP 0 7 /9 2 PL 157831 B3 2. Czytnik tekstu mający element optyczny w postaci przezroczystego walca zabarwionego i osadzonego w uchwycie według patentu 152 736, wyposażony w elementy dystansowe pozwalające na ustawienie przezroczystego walca w określonej odległości od czytanego tekstu, znamienny tym, że element dystansowy ma kształt przezroczystego kątownika (5), w którego co najmniej jednej półce nie przylegającej do płaszczyzny tekstu (3) umieszczony jest w podłużnym otworze (6) usytuowanym pod kątem do płaszczyzny tekstu (3) czop (7) przezroczystego walca (1) tak, że tworzące przezroczwtego walca (1) są równoległe do tekstu (3). 3. Czytnik według zastrz. 2, znamienny tym, że przezroczysty walec (1) o promieniu (r) ma na swym obwodzie co najmniej jedno łukowe ścięcie, którego promień krzywizny (R) jest przesunięty względem osi przezroczystego walca (1) o wielkość (e). 4. Czytnik według zastrz. 2, znamienny tym, że przezroczysty walec (1) ma na swym obwodzie co najmniej dwie przeciwległe powierzchnie o różnych promieniach krzywizny (t) i (T).
CZYTNIK TEKSTU Z a s t r z e ż e n i a p a t e n t o w e 1. Czytnik tekstu mający element optyczny w postaci przezroczystego walca zabarwionego i osadzonego w uchwycie według patentu 152736, wyposażony w elementy dystansowe pozwalające na ustawienie przezroczystego walca w określonej odległości od czytanego tekstu, z n a - m i e n n y tym, że przezroczysty walec (1) posiada na swych końcach umocowane pierścienie (2) o dowolnym kształcie i wymiarach przekroju poprzecznego. 2. Czytnik tekstu mający element optyczny w postaci przezroczystego walca zabarwionego i osadzonego w uchwycie według patentu 1527 36, wyposażony w elementy dystansowe pozwalające na ustawienie przezroczystego walca w określonej odległości od czytanego tekstu z n a - m i e n n y t y m, że element dystansowy ma kształt przezroczystego kątownika (5), w którego co najmniej jednej półce nie przylegającej do płaszczyzny tekstu (3) umieszczony jest w podłużnym otworze (6) usytuowanym pod kątem do płaszczyzny tekstu (3) czop (7) przezroczystego walca (1) tak, że tworzące przezroczystego walca (1) są równoległe do tekstu (3). 3. Czytnik według zastrz. 2, z n a m i e n n y t y m, że przezroczysty walec (1) o promieniu (r) ma na swym obwodzie co najmniej jedno łukowe ścięcie, którego promień krzywizny (R) jest przesunięty względem osi przezroczystego walca (1) o wielkość (e). 4. Czytnik według zastrz. 2, z n a m i e n n y t y m, że przezroczysty walec (1) ma na swym obwodzie co najmniej dwie przeciwległe powierzchnie o różnych promieniach krzywizny (t) i (T). 5. Czytnik tekstu mający element optyczny w postaci przezroczystego walca zabarwionego i osadzonego w uchwycie według patentu 152736, wyposażony w elementy dystansowe pozwalające na ustawienie przezroczystego walca w określonej odległości od czytanego tekstu, z n a - m i e n n y t y m, że element dystansowy ma postać nieprzezroczystego kątownika (9), w którego co najmniej jednej półce nie przylegającej do tekstu (3) umieszczony jest w walcowym otworze (6) czop (7) przezroczystego walca (1) przesunięty o mimośród (m) w stosunku do osi geometrycznej przezroczystego walca (1) tak, że tworzące przezroczystego walca (1) są równoległe do tekstu (3), a w półce nieprzezroczystego kątownika (9) przylegającej do tekstu (3) znajduje się wycięcie (10). 6. Czytnik według zastrz. 5, z n a m i e n n y t y m, że przezroczysty walec (1) o promieniu (r) ma na swym obwodzie co najmniej jedno łukowe ścięcie, którego promień krzywizny (R) jest przesunięty względem osi przezroczystego walca (1) o wielkość (e). 7. Czytnik według zastrz. 5, z n a m i e n n y t y m, że przezroczysty walec (1) ma na swym obwodzie co najmniej dwie przeciwległe powierzchnie o różnych promieniach krzywizny (t) i (T). 8. Czytnik tekstu mający element optyczny w postaci przezroczystego walca zabarwionego i osadzonego w uchwycie według patentu 1527 36, wyposażony w elementy dystansowe pozwalające na ustawienie przezroczystego walca w określonej odległości od czytanego tekstu, z n a - m i e n n y t y m, że przezroczysty walec (1) umieszczony jest w uchwycie (11) ułożonym przesuwnie na elemencie dystansowym mającym postać płaskiej płyty (13), w której krawędzie wzdłuż kolumny tekstu (3) odgięte od niego ku górze tworzą z krawędzią płaskiej płyty (13) wzdłuż wiersza tekstu (3) kształt litery "C". 9. Czytnik według zastrz. 8, z n a m i e n n y t y m, że przezroczysty walec (1) o promieniu (r) ma na swym obwodzie co najmniej jedno łukowe ścięcie, którego promień krzywizny (R) jest przesunięty względem osi przezroczystego wałka (1) o wielkość (e). 1C. Czytnik według zastrz. 8, z n a m i e n n y t y m, że przezroczysty walec (1) ma na swym obwodzie co najmniej krzywizny (t) i (T). dwie przeciwległe powierzchnie o różnych promieniach
157 831 3 11. Czytnik tekstu mający element optyczny w postaci przezroczystego walca zabarwionego i osadzonego w uchwycie według patentu 152736, wyposażony w elementy dystansowe pozwalające na ustawienie przezroczystego walca w określonej odległości od czytanego tekstu, posiadający układ optyczny i źródło światła, z n a m i e n n y tym, że nad przezroczystym walcem (1) umieszczony jest korzystnie układ optyczny (15) np. soczewka Fresnela, a nad nią korzystnie źródło światła (16), którego strumień świetlny oświetla tekst (3) przez układ optyczny (15) i przezroczysty walec (1). *** Przedmiotem wynalazku jest czytnik tekstu przeznaczony dla osób z osłabionym wzrokiem do czytania starodruków, wydruków z drukarek komputerowych, dalekopisów, dodatkowy do pat. nr 152736. Znany jest czytnik tekstu według patentu numer 152736 mający postać przezroczystego walca o zabarwieniu i osadzonego obrotowo w uchwycie. Wadą tego rozwiązania jest to, że stopień powiększenia nie ulega zmianie i jest stały dla tego samego przezroczystego walca, a ponadto powiększenie obrazu zachodzi tylko wzdłuż kolumny, natomiast widzialność tekstu przez czytającego jest uzależniona tylko od stopnia oświetlenia otoczenia. Celem wynalazku jest usunięcie wad występujących w rozwiązaniu według patentu numer 152736 poprzez wprowadzenie do wynalazku tego takiego uzupełnienia, które umożliwi uzyskanie różnych w zależności od potrzeby czytającego, powiększeń tekstu i to nie tylko wzdłuż kolumny, ale również wzdłuż wiersza oraz w sposób właściwy oświetli czytany tekst, czyniąc go lepiej widzialnym niż oświetlony tylko światłem otaczającym. Cel ten został osiągnięty poprzez oddalenie walca od czytanego tekstu za pomocą elementów dystansowych umieszczonych w pobliżu końców przezroczystego walca w postaci pierścieni o dowolnym kształcie i wymiarach przekroju poprzecznego lub przezroczystego kątownika, w którego co najmniej jednej półce nie przylegającej do tekstu umieszczony jest w podłużnym otworze usytuowanym pod kątem do płaszczyzny tekstu czop przezroczystego walca, lub nieprzezroczystego kątownika, w którego co najmniej jednej półce nie przylegającej do tekstu umieszczony jest w walcowym otworze czop przezroczystego walca przesunięty o mimośród w stosunku do jego osi geometrycznej tak, że tworzące przezroczystego walca są równoległe do tekstu a w półce nieprzezroczystego kątownika przylegającej do tekstu znajduje się wycięcie do obserwacji tekstu, oraz że przezroczysty walec umieszczony jest w uchwycie ułożonym przesuwnie na elemencie dystansowym mającym postać płaskiej płyty, oraz poprzez odpowiednie ukształtowanie części lub całego przekroju poprzecznego walca i jego odpowiednie ustawienie a także poprzez zastosowanie dodatkowego układu optycznego i źródła światła. Przedmiot wynalazku jest uwidoczniony w przykładach wykonania na rysunkach, na których fig. 1 przedstawia czytnik z elementami dystansowymi w postaci pierścieni o przekroju kołowym, fig. 2 - przekrój poprzeczny walca ze ścięciem łukowym, fig. 3 - przekrój poprzeczny walca z dwoma przeciwległymi powierzchniami o różnych krzywiznach, fig. 4 - czytnik z elementem dystansowym wykonanym z materiału przezroczystego, w którym walec z czopem umiejscowiony jest w otworze podłużnym i nachylonym względem płaszczyzny z tekstem, fig. 5 - czytnik z elementem dystansowym wykonanym z materiału nieprzezroczystego z wycięciem, w którym walec z czopem wykonanym mimośrodowo względem osi geometrycznej walca umiejscowiony jest w otworze walcowym, a fig. 6 - czytnik z elementem dystansowym i uchwytem ramowym oraz dodatkowym układem optycznym i źródłem światła. Pokazany na fig. 1 w przykładowym rozwiązaniu czytnik tekstu w postaci walca 1 w pobliżu swych końców posiada na swym obwodzie elementy dystansowe 2 w postaci pierścieni gumowych o stałym przekroju kołowym, które mogą być zastąpione pierścieniami o dowolnym kształcie i wymiarach przekroju poprzecznego. Czytnik tekstu umieszczony jest na tekście
4 157 831 3, w ten sposób, że tworząca walca 1 jest równoległa do wiersza tekstu 3, a przesuw walca 1 odbywa się równolegle do wierszy, wzdłuż kolumny. Elementy dystansowe w postaci pierścieni 2 umożliwiają zmianę odległości x tworzącej walca 1 od tekstu 3, a przez to zmianę powiększenia tekstu 3. Gumowe pierścienie 2 ułatwiają ponadto przesuw osadzonego obrotowo w uchwycie 4 walca 1 po czytanym tekście 3. Fig. 2 i fig. 3 ukazują korzystnie ukształtowane przekroje poprzeczne walca 1. Przekrój poprzeczny walca 1 pokazany na fig. 2 ma na swym obwodzie ścięcie, którego promień krzywizny R jest przesunięty względem promienia r o mimośród e. Zmiana kierunku obserwacji tekstu 3 przy nieobracającym się walcu 1 umożliwia zmianę powiększenia. Przekrój poprzeczny walca 1 pokazany na fig. 3 ma na swym obwodzie dwie przeciwległe powierzchnie o różnych promieniach krzywizny t i T, które pozwalają na bezstopniową zmianę powiększenia tekstu 3 przy nie obracającym się walcu 1, w zakresie zmiany kąta kierunku obserwacji tekstu 3 od 0 do 90. Na figurze 4 pokazano czytnik, w którym elementem dystansowym walca 1 jest przezroczysty kątownik 5 z otworem 6 w kształcie podłużnym i wykonanym pod kątem do płaszczyzny tekstu 3. W otworze 6 umieszczony jest czop 7 walca 1 mocowanego nakrętką 8. Zmiana równoległego położenia tworzącej walca 1 względem dolnej powierzchni przezroczystego kątownika 5, ustalaną nakrętką 8, umożliwia zmianę stopnia powiększenia. Na figurze 5 pokazano walec 1 z elementem dystansowym w postaci nieprzezroczystego kątownika 9 z wycięciem 10. Walec 1 umiejscowiony jest w nieprzezroczystym kątowniku 9 na czopie 7 przesuniętym o mimośród m w stosunku do osi geometrycznej walca 1 i mocowany za pomocą nakrętki 8 w otworze 6. Zmiana położenia tworzącej walca 1 względem dolnej powierzchni nieprzezroczystego kątownika 9 z wycięciem 10, czyli zmiana odległości x, wynikająca z wielkości mimośrodu m umożliwia zmianę powiększenia tekstu 3. Czytnik tekstu pokazany na fig. 6, ma walec 1 osadzony obrotowo w uchwwyie 11, wyposażny jest dodatkowo w pokrętło 12 i nakrętkę 8. Krawędzie uchwytu 11 od strony tekstu 3 współpracują z bocznymi krawędziami elementu dystansowego jakim jest przezroczysta płyta 13 umieszczona na tekście 3, co zapewnia, że przesuw walca 1 odbywa się równolegle do wiersza i wzdłuż kolumny tekstu 3. Uchwyt 11 posiada wieszak 14, na którym jest osadzony przesuwnie układ optyczny 15 korzystnie w postaci soczewki Frenela oraz źródło światła 16, którego strumień świetlny oświetla tekst 3 przez układ optyczny 15 i walec 1. Dzięki zastosowaniu dodatkowego układu optycznego 15 uzyskuje się powiększenie równe iloczynowi powiększeń uzyskiwanych oddzielnie przez walec 1 i układ optyczny 15 zarówno wzdłuż kolumny jak i wzdłuż wiersza. Dzięki zastosowaniu źródła światła 16 oświetlającego tekst 3 możliwe jest czytanie bez względu na warunki oświetleniowe otoczenia.
157 831 fig.6 fig 4 fig 5
157 831 fig. 2 fig. 3 Zakład Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 5000 zł.