Jak przygotować sklep na zmiany w prawie?

Jak przygotować sklep na zmiany w prawie? Nowa ustawa o prawach konsumenta Autor: Julia Mandel Specjalista ds. prawa i certyfikacji Trusted Shops Kolonia, marzec 2014

Nowa ustawa o prawach konsumenta Spis treści 1. Wprowadzenie... 3 2. Informacje na pierwszym miejscu: jakie informacje powinny znaleźć się na stronie sklepu?... 4 3. Zmiany techniczne: jakie zmiany można już wdrożyć?... 5 3.1 Sposób poinformowania o krajach dostawy i oferowanych metodach płatności... 5 3.2 Zgoda na pobranie opłat dodatkowych... 6 3.3 Zmiany na stronie z podsumowaniem zamówienia... 6 4. Czasochłonne zmiany: jak się do nich przygotować?... 8 4.1 Przygotuj serwis i swoich pracowników... 8 4.2 Opłata dodatkowa dla wybranej formy płatności... 8 4.3 Nowy sposób przekazywania informacji... 8 4.4 Sprzedaż treści cyfrowych... 9 5. Podsumowanie... 10 6. O autorze... 11 2

Jak przygotować sklep na zmiany w prawie? 1. Wprowadzenie Nowa ustawa o prawach konsumenta gruntownie zmieni przepisy i sposób prowadzenia handlu internetowego w Polsce. Ustawa ma doprowadzić do ujednolicenia i doprecyzowania przepisów dotyczących umów konsumenckich zawieranych zarówno w okolicznościach typowych (w lokalu przedsiębiorstwa), jak i nietypowych jak umowy zawierane na odległość. Wprowadzenie nowych przepisów wiąże się ze szczegółową zmianą organizacji w sklepie internetowym. Koniecznie będą nie tylko zmiany treści zamieszczonych na stronie sklepu (np. informacja o prawie do odstąpienia od umowy), lecz także zmiany techniczne (np. wygląd strony z podsumowaniem zamówienia oraz nazwa przycisku). Projekt nowej ustawy 17 stycznia 2014 został skierowany pod obrady Sejmu. Obecnie trwają konsultacje. Przepisy nowej ustawy powinny wejść w życie z dniem 13 czerwca 2014 roku i będą dotyczyły wszelkich umów zawartych po tej dacie. Pomimo że nowa ustawa nie ma jeszcze ostatecznej wersji, sprzedawcy internetowi już teraz mogą spodziewać się szeregu zmian, które trzeba będzie wprowadzić w sklepie internetowym. Główne zmiany prawne zostały określone w dyrektywie wydanej przez Unię Europejską i polscy sprzedawcy będą zobowiązani dostosować swój sklep do nowych przepisów. Trusted Shops przygotował serię dokumentów o nowej ustawie o prawach konsumenta, aby ułatwić dostosowanie sklepu internetowego do wejścia w życie nowych przepisów, W poradniku można znaleźć informacje na temat nowej ustawy oraz wskazówki, w jaki sposób sprzedawcy powinni się do niej odpowiednio wcześniej przygotować. Poradnik zawiera między innymi: Jakie informacje powinny znaleźć się już teraz na stronie sklepu? Zmiany techniczne: co można wcześniej wdrożyć? Czasochłonne zmiany: jak się do nich przygotować? Już dziś sprzedawcy internetowi powinni przygotować swój sklep internetowy na wdrożenie postanowień nowej ustawy, tak aby piątek 13 czerwca nie okazał się pechowy. Zespół Trusted Shops Kolonia, marzec 2014 3

Nowa ustawa o prawach konsumenta 2. Informacje na pierwszym miejscu: jakie informacje powinny znaleźć się na stronie sklepu? Przygotowywana ustawa o prawach konsumenta nakłada na sprzedawców internetowych obowiązek udzielenia klientom szeregu informacji. Wiele spośród wymaganych informacji przedsiębiorca powinien udzielić już na podstawie obowiązującej ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów. W innych przypadkach, zmieni się treść udzielanej informacji. Zmianie ulegnie między innymi informacja na temat prawa do odstąpienia od umowy. Już teraz sprzedawca jest zobowiązany poinformować konsumenta o przysługującym mu prawie do odstąpienia od umowy. Nowa ustawa zmieni jednak szczegóły tego uprawnienia. Przedsiębiorca może odpowiednio wcześniej przygotować nowe informacje na temat prawa do odstąpienia od umowy, a następnie opublikować je na stronie sklepu w dniu, w którym ustawa wejdzie w życie. Niektóre spośród informacji wymaganych w projektowanej ustawie o prawach konsumenta nie ulegną zmianie lub też mogą zostać już teraz umieszczone na stronie sklepu. Poniżej przedstawiamy krótkie zestawienie. Sprawdź, czy na stronie sklepu widnieją już następujące informacje: Obszerne informacje na temat sprzedawcy Według obecnie obowiązujących przepisów należy udzielić konsumentom szczegółowych informacji na temat sprzedającego oraz sposób kontaktu z e-sklepem. Dotyczy to w szczególności takich informacji jak: nazwa firmy, adres przedsiębiorstwa, numer telefonu lub faksu oraz adres poczty elektronicznej. E- sprzedawcy często zapominają o wpisie działalności gospodarczej do odpowiedniego rejestru. Należy poinformować nie tylko o numerze wpisu, lecz także o organie, który zarejestrował działalność. Szczegółowy opis produktów lub usług Zarówno według nowych, jak i obecnych przepisów należy poinformować kupujących o głównych cechach sprzedawanych towarów lub świadczonych usług. Należy przy tym uwzględnić przedmiot danego świadczenia oraz sposób kontaktu z klientem. W zależności od asortymentu i rodzaju sprzedawanych w e-sklepie produktów, mogą istnieć dodatkowe obowiązki informacyjne, które nakładają specjalne regulacje prawne (np. oznaczenie CE). Sprzedaż treści cyfrowych Projektowana ustawa o prawach konsumenta wymaga także, aby przy sprzedaży treści cyfrowych dodatkowo poinformować konsumenta zarówno o funkcjonalności treści cyfrowych oraz technicznych środkach ich ochrony, jak i o mających znaczenie interoperacyjnościach treści cyfrowych ze sprzętem komputerowym i oprogramowaniem, o których przedsiębiorca wie lub powinien wiedzieć. Informacje o kosztach produktu lub usługi Już teraz przedsiębiorca powinien poinformować klienta o łącznej cenie produktu (o łącznym koszcie świadczenia wraz z podatkiem, czyli kwota brutto). 4

Jak przygotować sklep na zmiany w prawie? Informacje o kosztach dostawy Nowe i obecnie obowiązujące przepisy wymagają, aby sprzedawca poinformował konsumentów o opłatach dodatkowych takich jak opłata za dostarczenie przesyłki czy usługi pocztowe. Obowiązek ten dotyczy nie tylko dostawy w Polsce. Jeśli sklep oferuje wysyłkę do innych krajów należy też podać koszty wysyłki do poszczególnych państw. Informacje o oferowanych metodach płatności i terminie zapłaty W sklepie internetowym należy również zamieścić informację o oferowanych metodach płatności i terminach zapłaty (np. płatność przy odbiorze lub płatność kartą kredytową). W punkcie 3.1. poniżej opisaliśmy, w którym miejscu najlepiej zamieścić informację. Dostarczenie towaru wolnego od wad Przepisy projektowanej ustawy o prawach konsumenta nakładają na właścicieli sklepów internetowych obowiązek zamieszczenia w sklepie informacji o obowiązku dostarczenia przez przedsiębiorcę towaru wolnego od wad ( rzeczy bez wad ). Już teraz e-sprzedawcy mogą zamieścić taką informację w sklepie. 3. Zmiany techniczne: jakie zmiany można już wdrożyć? W projektowanej ustawie o prawach konsumenta konieczne będą nie tylko zmiany treści informacji zamieszczonych na stronie sklepu. Niektóre wymogi ustawy mają wpływ na wygląd i konfigurację sklepu. Poniżej przedstawiamy opis zmian technicznych, które sprzedawca może wdrożyć wcześniej. 3.1 Sposób poinformowania o krajach dostawy i oferowanych metodach płatności Zgodnie z art. 19 projektowanej ustawy o prawach konsumenta na stronie sklepu internetowego należy zamieścić informacje o dostępnych metodach płatności (przelew, płatność za pobraniem lub za pośrednictwem systemu płatności jak np. PayPal). Poza tym należy zamieścić informacje, czy w sklepie występują jakiekolwiek ograniczenia w dostarczeniu towaru. Na przykład można wymienić kraje, do których sklep kieruje swoją ofertę np. do Polski lub do wybranych krajów UE. Ograniczenie obszaru dostawy Dostawa towarów jest ograniczona do obszaru Rzeczpospolitej Polskiej. Lub Nasze towary dostarczamy wyłącznie do wybranych krajów [lista krajów]. Informacje te powinny się pojawić najpóźniej na początku składania zamówienia, tzn. najpóźniej w koszyku, ale najlepiej jeśli umieścimy je na stronie informacyjnej sklepu. Nie wystarczy zamieścić informacji np. o oferowanych metodach płatności dopiero w trakcie składania zamówienia. Dodatkowo informacje powinny zostać udzielone w sposób wyraźny, jasny i czytelny. Nie mogą one być zamieszczone na schowanych podstronach czy też być zapisane małą czcionką. 5

Nowa ustawa o prawach konsumenta Praktyczna wskazówka: Można rozwiązać tę kwestię i np. stworzyć jedną lub dwie podstrony na temat oferowanych metod płatności i krajów, do których realizowana jest dostawa. Informacje powinny być bezpośrednio dostępne dla odwiedzających stronę sklepu. Nazwa linków odsyłających do stron z odpowiednią informacją powinna być jednoznaczna. Sam link odsyłający do regulaminu z nazwą regulamin nie spełni tego wymogu. 3.2 Zgoda na pobranie opłat dodatkowych Art. 11 projektu ustawy o prawach konsumenta wymaga, aby przedsiębiorca uzyskał od konsumenta wyraźną zgodę na każdą dodatkową płatność, która wykracza poza standardową cenę za produkt lub usługę. Zapis ten dotyczy płatności za wszystkie dodatkowe produkty lub usługi jak np. opłata za ubezpieczenie lub zapakowanie towaru w ozdobne opakowanie. Po wejściu w życie nowej ustawy konsumenci będą musieli wyrazić wyraźną zgodę na zakup dodatkowej usługi bądź produktu np. zaznaczając odpowiednie pole wyboru. Jeśli przedsiębiorca nie zastosuje się do nowego przepisu i nadal będzie korzystał z domyślnych opcji, które konsument powinien odznaczyć, jeśli nie zamierza zakupić dodatkowego produktu lub usługi, wówczas klient będzie miał prawo do zwrotu uiszczonej opłaty (Art. 11 ust. 2 projektu nowej ustawy o prawach konsumenta). Praktyczna wskazówka: Zapis ten dotyczy dodatkowo płatnych produktów lub usług jak np. zapakowanie towaru w ozdobne opakowanie oraz dodatkowe ubezpieczenia lub usługi. Jeśli w trakcie procesu składania zamówienia klient może wybrać dodatkowe, płatne produkty lub usługi, np. za pośrednictwem odpowiednich pól wyboru, to nie mogą one być z góry zaznaczone. Sprzedawca powinien dokładnie sprawdzić proces zamówienia i dokonać odpowiednich zmian. 3.3 Zmiany na stronie z podsumowaniem zamówienia Nowa ustawa o prawach konsumenta ma na celu między innymi ochronę konsumentów przed ponoszeniem ukrytych kosztów. W tym celu ustawodawca wprowadził pewne wymogi związane z wyglądem ostatniej strony w procesie zakupu, tzn. na ostatniej stronie, na której klient składa zamówienie (art. 18 projektowanej ustawy). Po pierwsze, nowe przepisy nakładają na właścicieli serwisów internetowych obowiązek, aby bezpośrednio przed złożeniem zamówienia dostarczyli konsumentowi informacje, o których mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, 5, 16 i 17 projektowanej ustawy. Przedsiębiorca musi więc w sposób jasny i widoczny umieścić na stronie, na której klient składa zamówienie następujące informacje: Dokładny opis produktu zawierający istotne cechy towaru lub usługi. Łączną cenę za wybrane towary lub usługi wraz ze wszystkimi częściami składowymi ceny oraz wszystkimi podatkami odprowadzanymi przez firmę. Wszystkie koszty wysyłki i koszty dodatkowe, takie jak koszty dostarczenia przesyłki, jak również informacje na temat możliwych dodatkowych podatków lub kosztów, które nie są odprowadzane przez firmę lub wystawiane na rachunku. Czas trwania umowy oraz informacje o sposobie i przesłankach wypowiedzenia umowy (dotyczy tylko przypadków, w których umowa została zawarta na czas nieoznaczony lub ma ulec automatycznemu przedłużeniu) 6

Jak przygotować sklep na zmiany w prawie? Minimalny czas trwania zobowiązań konsumenta wynikających z umowy (dotyczy tylko sytuacji, w których treścią umowy są ciągłe lub regularnie powtarzające się świadczenia). Dla większości sklepów internetowych istotne są pierwsze dwa punkty. Informacji należy udzielić bezpośrednio przed złożeniem zamówienia, tzn. na stronie z przyciskiem, którym potwierdzamy zakup. Oznacza to, że na ostatniej stronie procesu zakupu konieczne jest podsumowanie zamówienia, które zawiera informacje o produktach oraz wszystkich kosztach, które konsument ponosi, jeśli zdecyduje się na złożenie zamówienia. Po drugie przedsiębiorca musi zapewnić konsumenta, iż w momencie składania zamówienia wyraźnie potwierdza, że zamówienie pociąga za sobą obowiązek zapłaty. W sklepie internetowym konsument zazwyczaj potwierdza zamówienie za pośrednictwem odpowiedniego przycisku. W takiej sytuacji ustawa wymaga, aby przycisk był oznaczony w łatwy i czytelny sposób: zamówienie z obowiązkiem zapłaty. Można też zastosować inne sformułowanie pod warunkiem, że będzie ono równoważnie tzn. jednoznacznie informowało, że złożenie zamówienia jest równoznaczne z obowiązkiem zapłaty. Praktyczna wskazówka: Zmiana dotyczy nie tylko nazwy przycisku, ale również wyglądu podstrony z potwierdzeniem złożenia zamówienia. W tym celu sklep powinien wprowadzić odpowiednie zmiany techniczne, które z pewnością wymagają czasu. Najlepiej stosować proponowaną w ustawie nazwę przycisku zamówienie z obowiązkiem zapłaty. Dodatkowo należy dokładnie sprawdzić proces zamówienia i upewnić się, czy ostatnia strona w procesie zakupu, na której klient składa zamówienie, zawiera wszystkie wymagane informacje. W razie potrzeby należy ją dostosować do nowych przepisów. 7

Nowa ustawa o prawach konsumenta 4. Czasochłonne zmiany: jak się do nich przygotować? Niektóre zmiany wymagane w nowej ustawie mają wpływ nie tylko na wygląd sklepu lecz również na procedury w sklepie internetowym. Niektóre zmiany są czasochłonne, a na ich wdrożenie potrzebne będą dodatkowe środki. Poniżej przedstawiamy zmiany, które wymagają wcześniejszego przygotowania. 4.1 Przygotuj serwis i swoich pracowników Projektowana ustawa o prawach konsumenta zmienia zapisy odnośnie umów zawartych na odległość, w tym prawo do odstąpienia od umowy. Przykładowo wydłuża czas na odstąpienie od umowy (według nowej ustawy konsument będzie miał na to 14 dni) lub wprowadza nowe wyjątki w prawie do odstąpienia od umowy. Poza tym rozszerza ona pojęcie konsument i zmienia przepisy dotyczące reklamacji. W przyszłości konsument będzie mógł od razu żądać zwrotu pieniędzy za wadliwy produkt. Dokładnie nie wiadomo, kiedy nowa ustawa zostanie uchwalona. Powinna ona wejść w życie z dniem 13 czerwca 2014 r., a jej zapisy stosowane będą do wszystkich umów zawartych po tej dacie. Oznacza to, że z dnia na dzień zmienią się przepisy i wraz z tym procedury związane z odstąpieniem od umowy oraz z procesem reklamacji. Dodatkowo przez okres przejściowy przedsiębiorca powinien obsługiwać klientów zarówno według nowych, jak i starych przepisów w zależności od daty zawarcia umowy z klientem. Praktyczna wskazówka Sprzedawcy internetowi powinni odpowiednio wcześniej dostosować procedury w sklepie do nowych wymagań prawnych i przeszkolić w tym zakresie serwis obsługi klienta. 4.2 Opłata dodatkowa dla wybranej formy płatności Zgodnie z projektowaną ustawą o prawach konsumenta przedsiębiorca nie będzie mógł obciążyć klienta dopłatą za wybraną formę płatności wyższą niż rzeczywiste koszty, które ponosi sprzedawca w związku z zastosowaniem danej formy płatności (art. 44 ust. 2 projektowanej ustawy). Dla przykładu, jeśli za płatność kartą kredytową sprzedawca płaci operatorowi płatności prowizję w wysokości 1,5% od wartości transakcji to po wejściu w życie nowej ustawy sprzedawca nie będzie mógł pobierać od kupujących dodatkowej opłaty wyższej niż wskazane 1,5%. Praktyczna wskazówka Warto odpowiednio wcześniej przeanalizować oferowane w sklepie metody płatności i sprawdzić wysokość prowizji z operatorami płatności. 4.3 Nowy sposób przekazywania informacji Według obowiązujących przepisów prawnych przedsiębiorca powinien nie tylko poinformować konsumenta o przysługującym mu prawie do odstąpienia od umowy (informacja powinna pojawić się jeszcze przed wysłaniem zamówienia). Ponadto przedsiębiorca jest zobowiązany do przekazania konsumentowi najpóźniej w momencie rozpoczęcia świadczenia informacji o prawie do odstąpienia od umowy. Informacja powinna zostać przekazana w formie pisemnej np. listem (art. 9 ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów). 8

Jak przygotować sklep na zmiany w prawie? Projektowana ustawa o prawach konsumenta nie zmieni obowiązku potwierdzenia informacji. Zgodnie z nową ustawą przedsiębiorca będzie mógł udzielić konsumentowi informacji nie tylko pisemnie, lecz także na innym, trwałym nośniku (art. 22 projektu nowej ustawy). Potwierdzenie informacji powinno nastąpić w rozsądnym terminie po zawarciu umowy, najpóźniej w chwili dostarczenia zamówienia lub przed rozpoczęciem świadczenia usługi. Praktyczna wskazówka: Jeśli sprzedawca internetowy skorzysta z opcji przekazania informacji na trwałym nośniku, to odpowiednio wcześniej powinien przygotować sklep pod tym kątem. Będzie to możliwe w momencie, gdy nowa ustawa o prawach konsumenta wejdzie w życie (prawdopodobnie 13 czerwca 2014 r.). 4.4 Sprzedaż treści cyfrowych Nowa ustawa o prawach konsumenta przewiduje wprowadzenie nowych przepisów dla przedsiębiorców zajmujących się sprzedażą treści cyfrowych, które nie są zapisane na nośniku materialnym. Zasadniczo przy zakupie takich produktów przysługuje konsumentom prawo do odstąpienia od umowy. W niektórych przypadkach prawo do odstąpienia od umowy może wygasnąć przed upływem terminu, który upoważnia do odstąpienia od umowy. Według art. 38 ust. 13 projektowanej ustawy, konsumentowi nie będzie przysługiwało prawo do odstąpienia od umowy w momencie, gdy świadczenie rozpoczęło się za wyraźną zgodą konsumenta przed upływem terminu, który upoważnia do odstąpienia od umowy. Dodatkowo konsument powinien zostać poinformowany o utracie prawa do odstąpienia od umowy jeszcze przed rozpoczęciem świadczenia (Art. 38 projektu ustawy o prawach konsumenta). Według projektowanej ustawy przedsiębiorca ma obowiązek przekazać konsumentowi potwierdzenie informacji na trwałym nośniku (zobacz punkt 4.3 powyżej). Potwierdzenie to obejmuje także informacje o udzielonej przez konsumenta zgodzie na dostarczenie treści cyfrowych w okolicznościach powodujących utratę prawa odstąpienia od umowy (art. 22 ust. 1 projektu ustawy o prawach konsumenta). W przypadku braku zgody konsumenta, braku informacji o utracie przysługującego konsumentowi prawa do odstąpienia lub braku potwierdzenia informacji, konsument będzie mógł odstąpić od umowy w ustawowym terminie nie ponosząc przy tym kosztów związanych z dostarczeniem treści cyfrowych (Art. 36 ust. 2 projektu ustawy o prawach konsumenta). Praktyczna wskazówka: Nowa ustawa o prawach konsumenta dużą wagę przykłada do sprzedaży treści cyfrowych, w szczególności w zakresie prawa do odstąpienia od umowy. Sprzedawca internetowy, który sprzedaje takie produkty, powinien odpowiednio wcześniej przygotować sklep pod tym kątem. Zastosowanie nowych procedur będzie konieczne w momencie, gdy nowa ustawa o prawach konsumenta wejdzie w życie (prawdopodobnie 13 czerwca 2014 r.). Warto też pamiętać, że to sprzedawca w razie sporu z konsumentem powinien udowodnić, że spełnił obowiązki informacyjne oraz że konsument wyraził na to zgodę. W tym celu należy wprowadzić odpowiednie funkcjonalności w sklepie internetowym. 9

Nowa ustawa o prawach konsumenta 5. Podsumowanie Nowa ustawa o prawach konsumenta, która ma wejść w życie 13 czerwca br., gruntownie zmieni przepisy i sposób prowadzenia handlu internetowego w Polsce. Koniecznie będą nie tylko zmiany zapisów zamieszczonych na stronie sklepu (np. informacja o prawie do odstąpienia od umowy), lecz także zmiany struktury procesu zakupowego (np. wygląd strony z podsumowaniem zamówienia). Mimo iż nowa ustawa nie została jeszcze uchwalona, zmiany określone zostały w dyrektywie wydanej przez Unię Europejską i polscy sprzedawcy będą zobowiązani wypełnić nowe obowiązki prawne. Ustawa nie przewiduje okresu przejściowego, tzn. że do tego czasu sklep będzie musiał być gotowy na wdrożenie postanowień nowej ustawy. Aby nie wprowadzać wszystkich zmian na ostatnią chwilę, proponujemy podjąć już teraz następujące kroki. Należy jednak pamiętać, że to nie wszystkie zmiany, które wniesie nowa ustawa. Pozostają jeszcze dalsze kwestie, które będziemy przedstawiać w następnych poradnikach. a. Sprawdź i uzupełnij już teraz następujące informacje na stronie sklepu: Obszerne informacje na temat sprzedawcy Szczegółowy opis produktów lub usług Informacje o funkcjonalności i interoperacyjności treści cyfrowych Informacje o kosztach produktu lub usługi Informacje o kosztach dostawy Informacje o oferowanych metodach płatności i terminie zapłaty Informacje, że dostarczany towar jest wolny od wad b. Wprowadź następujące zmiany techniczne w sklepie: Osobną stronę z informacją o krajach dostawy i oferowanych metodach płatności Wyraźną zgodę na pobranie opłat dodatkowych Podsumowanie zamówienia na ostatniej stronie, na której klient składa zamówienie Nazwy przycisku zamówienie oznacza obowiązek zapłaty c. Zaplanuj i przygotuj swój sklep na następujące zmiany, które wpływają na funkcjonowanie sklepu: Zorganizuj szkolenia swoich pracowników Sprawdź czy pobierasz dodatkową opłatę za wybraną formę płatności Przygotuj sklep na możliwość przekazania informacji na trwałym nośniku, o ile chcesz z tej opcji skorzystać Przygotuj techniczne warunki (uzyskanie zgody konsumenta, informacja o utracie przysługującego mu prawa do odstąpienia oraz potwierdzenie zgody i informacji), aby wygasło prawo od odstąpienia dla treści cyfrowych Trusted Shops nadal będzie przyglądał się postępom prac nad nową ustawą o prawach konsumenta. W kolejnym poradniku szczegółowo przedstawimy prawo do odstąpienia od umowy. Na naszym blogu na bieżąco informujemy o zmianach, jakie należy wprowadzić w sklepach internetowych. Co miesiąc przygotowujemy również zestawienie nowo dodanych klauzul niedozwolonych wraz z komentarzami specjalistów. 10

Jak przygotować sklep na zmiany w prawie? O autorze Julia Mandel Julia Mandel studiowała Prawo i Ekonomię w Hochschule Pforzheim, Niemcy, oraz Szkoły Prawa Polskiego na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Autorka licznych publikacji z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów oraz polskiego i niemieckiego prawa dotyczącego handlu w sieci. Jest współautorką Podręcznika dla sprzedawców internetowych Trusted Shops i autorką artykułów z zakresu przepisów obowiązujących w e-handlu, ukazujących się w biuletynie Trusted Shops. Jako specjalista ds. prawa e-commerce od 2010 roku przeprowadza audyty polskich sklepów internetowych. O Trusted Shops Trusted Shops jest wiodącą firmą oferującą znak jakości dla sklepów internetowych, program ochrony kupującego oraz system opinii. Zaufało jej już ponad 17 000 sprzedawców internetowych w Europie. Prezentując znak jakości Trusted Shops, sprzedawcy internetowi sygnalizują, że w ich sklepie przestrzegane są prawa konsumenta. Ponadto, dzięki opcji ochrony kupującego, Trusted Shops zabezpiecza finansowo zakupy klientów na wypadek braku dostawy lub braku zwrotu pieniędzy po odstąpieniu od umowy. Zaufanie klientów do sklepu rośnie, a ich gotowość do finalizowania zakupów jest większa. Dla sprzedawcy większe zaufanie to większe obroty. 11