MAPA AKUSTYCZNA MIASTA BOBOLICE W OTOCZENIU DRÓG KRAJOWYCH ORAZ DRÓG WOJEWÓDZKICH

MAPA AKUSTYCZNA MIASTA BOBOLICE W OTOCZENIU DRÓG KRAJOWYCH ORAZ DRÓG WOJEWÓDZKICH Mapy wykonano dzięki wsparciu udzielonemu przez Norwegię poprzez dofinansowanie ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego Szczecin 2011

Opracowano w Wydziale Monitoringu Środowiska Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie pod kierunkiem Naczelnika Wydziału Małgorzaty Landsberg Uczciwek Autorzy: Jolanta Szablewska Wiraszka Magdalena Dąbrowska Pomiary wykonano w Pracowni Pomiarów Hałasu i Pola Elektromagnetycznego Laboratorium WIOŚ w Szczecinie w składzie: Jarosława Wojciechowska Gabriela Osiniak Paweł Gocek Zatwierdził: Andrzej Miluch Zachodniopomorski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Szczecinie

SPIS TREŚCI: CZĘŚĆ OPISOWA 1. WSTĘP... 4 2. WYJAŚNIENIA TERMINÓW SPECJALISTYCZNYCH I OZNACZEŃ... 4 3. INFORMACJE WPROWADZAJĄCE... 5 3.1 DANE IDENTYFIKACYJNE JEDNOSTKI ODPOWIEDZIALNEJ ZA REALIZACJĘ MAPY... 5 3.2 CHARAKTERYSTYKA OBSZARU PODLEGAJĄCEGO OCENIE... 5 3.2.1 OPIS TERENU OBJĘTEGO MAPĄ... 6 3.2.2 IDENTYFIKACJA I CHARAKTERYSTYKA ŹRÓDEŁ HAŁASU... 7 3.2.3 UWARUNKOWANIA AKUSTYCZNE WYNIKAJĄCE Z MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO I INNYCH DOKUMENTÓW PRAWA MIEJSCOWEGO... 8 3.3 CHARAKTERYSTYKA SYSTEMÓW DANYCH PRZESTRZENNYCH... 10 3.4 PODSTAWOWE METODY WYKORZYSTYWANE DO OPRACOWANIA MAPY AKUSTYCZNEJ... 11 3.5 WYKORZYSTANE BAZY DANYCH WEJŚCIOWYCH... 12 3.6 ZESTAWIENIE WYNIKÓW POMIARÓW... 13 3.6.1 WARUNKI POMIARU I UZYSKANE WYNIKI W OTOCZENIU ULICY WARSZAWSKIEJ... 14 3.6.2 WARUNKI POMIARU I UZYSKANE WYNIKI W OTOCZENIU ULICY KOSZALIŃSKIEJ... 16 3.6.3 KALIBRACJA MODELU OBLICZENIOWEGO... 18 4. WYNIKOWE ZESTAWIENIA TABELARYCZNE I WYKRESY... 19 5. ZAKRES DANYCH CZĘŚCI GRAFICZNEJ... 22 5.1 MAPA EMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO... 22 5.2 MAPA IMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO... 22 5.3 MAPA WRAŻLIWOŚCI HAŁASOWEJ OBSZARÓW... 22 5.4 MAPA TERENÓW ZAGROŻONYCH HAŁASEM... 22 6. PODSUMOWANIE I WNIOSKI... 22 CZĘŚĆ GRAFICZNA MAPA 1 MAPA 2 MAPA 3 MAPA 4 MAPA EMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO WYRAŻONA WSKAŹNIKIEM L DWN MAPA EMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO WYRAŻONA WSKAŹNIKIEM L N MAPA IMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO WYRAŻONA WSKAŹNIKIEM L DWN MAPA IMISYJNA HAŁASU DROGOWEGO WYRAŻONA WSKAŹNIKIEM L N MAPA 5 MAPA WRAŻLIWOŚCI HAŁASOWEJ OBSZARÓW MAPA 6 MAPA TERENÓW ZAGROŻONYCH HAŁASEM OBSZARY PRZEKROCZEŃ DOPUSZCZALNEJ WARTOŚCI WSKAŹNIKA L DWN MAPA 7 MAPA TERENÓW ZAGROŻONYCH HAŁASEM OBSZARY PRZEKROCZEŃ DOPUSZCZALNEJ WARTOŚCI WSKAŹNIKA L N 3

1. Wstęp Realizując projekt PL0298 Usprawnienie wdrażania i egzekucji prawa z zakresu ochrony środowiska poprzez doposażenie w nowoczesną aparaturę kontrolno-pomiarową WIOŚ w Szczecinie w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie zakupił mobilną i przewoźną stację monitorowania hałasu oraz potrzebne oprogramowanie do sporządzenia map akustycznych. Efektem realizacji projektu jest sporządzenie 10 map akustycznych w latach 2009 2010, w tym mapy akustycznej miasta Bobolice w otoczeniu dróg krajowych oraz dróg wojewódzkich. Zakres niniejszego opracowania jest zgodny z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz. U. Nr 187, poz. 1340). 2. Wyjaśnienia terminów specjalistycznych i oznaczeń Charakterystyka korekcyjna A charakterystyka odpowiadająca krzywej progu słyszenia człowieka odzwierciedlająca małą wrażliwość na niskie częstotliwości, zaprojektowana do pomiaru niskich poziomów dźwięku. Częstotliwościowa charakterystyka korekcyjna różnica między poziomem sygnału wskazywanym przez urządzenie wskazujące miernika i odpowiadającym mu poziomem ustalonego sinusoidalnego sygnału wejściowego o stałej amplitudzie, określona jako funkcja częstotliwości oznaczana jednym z symboli: A, C, Z. Decybel logarytmiczna jednostka dźwięku równa 1/10 bela. Dyrektywa 2002/49/WE Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. odnosząca się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku. Emisja hałasu wprowadzany bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi hałas. GDDKiA Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Generalny Pomiar Ruchu (GPR) ogólnopolskie pomiary natężenia ruchu z podziałem na kategorie pojazdów wykonywane na drogach krajowych i wojewódzkich w cyklach pięcioletnich przez zarządzających drogami. Hałas w środowisku niepożądane lub szkodliwe dźwięki powodowane przez działalność człowieka na wolnym powietrzu, w tym hałas emitowany przez środki transportu, ruch drogowy, ruch kolejowy, ruch samolotowy oraz hałas pochodzący z obszarów działalności przemysłowej. W przypadku ustawy Prawo ochrony środowiska wprowadzana jest w art. 3 definicja ogólna hałasu, czyli dźwięki o częstotliwościach od 16 Hz do 16 000 Hz. Izofona krzywa jednakowego poziomu głośności dźwięku. L Aeq D równoważny poziom hałasu dla pory dnia ( od godz. 6 00 do godz. 18 00 ). L Aeq N równoważny poziom hałasu dla pory nocy ( od godz. 22 00 do godz. 6 00 ). L Aeq W równoważny poziom hałasu dla pory wieczoru ( od godz. 18 00 do godz. 22 00 ). L DWN długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako od godz. 6 00 do godz. 18 00 ), pory wieczoru (rozumianej jako od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) oraz pory nocy (rozumianej jako od godz. 22 00 do godz. 6 00 ). L D długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór dnia w roku ( od godz. 6 00 do godz. 18 00 ). L N długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku ( od godz. 22 00 do godz. 6 00 ). L W długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór wieczoru w roku ( od godz. 18 00 do godz. 22 00 ). 4

Mapa akustyczna wielowarstwowy system informacyjny o stanie akustycznym środowiska. Natężenie ruchu liczba pojazdów przejeżdżających przez dany przekrój drogi w jednostce czasu. Poziom dźwięku poziom ciśnienia akustycznego skorygowany według jednej z trzech częstotliwościowych charakterystyk korekcyjnych: A, C lub Z oraz uśredniony według jednej z dwóch charakterystyk czasowych: F lub S. Równoważny poziom hałasu wartość poziomu ciśnienia akustycznego ciągłego ustalonego dźwięku, skorygowana według charakterystyki częstotliwościowej A, która w określonym przedziale czasu odniesienia jest równa średniemu kwadratowi ciśnienia akustycznego analizowanego dźwięku o zmiennym poziomie w czasie. Stała czasowa FAST stała równa 125 ms, opisująca szybkość reakcji miernika na zmianę poziomu dźwięku. Sporządzanie mapy hałasu przedstawianie na mapie izofon lub wskaźnika hałasu dla danych dotyczących aktualnej lub przewidywanej sytuacji w zakresie hałasu, ze wskazaniem przypadków naruszenia obowiązujących wartości granicznych dla zabudowy lub terenu, liczby dotkniętych osób na określonym obszarze lub liczby lokali mieszkalnych poddanych działaniu hałasu o pewnej wartości wskaźnika na analizowanym obszarze. WIOŚ Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie. Wskaźnik hałasu wartość stosowana do określenia hałasu w środowisku, mająca związek ze szkodliwym skutkiem. ZZDW Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich. 3. Informacje wprowadzające 3.1 Dane identyfikacyjne jednostki wykonującej mapę Jednostką wykonującą mapę akustyczną części miasta Bobolice jest Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie, z siedzibą przy ulicy Wały Chrobrego 4, 70 502 w Szczecinie. Wszystkie pomiary hałasu i pomiary towarzyszące wykonywane były przez zespół pomiarowy Pracowni Pomiarów Hałasu i Pola Elektromagnetycznego Laboratorium WIOŚ w Szczecinie, natomiast niniejsze opracowanie wykonane zostało w Wydziale Monitoringu Środowiska WIOŚ w Szczecinie. 3.2 Charakterystyka obszaru podlegającego ocenie Bobolice to miasto na prawach gminy, położone w północno wschodniej części województwa zachodniopomorskiego, w powiecie koszalińskim, na Pojezierzu Bytowskim. Gmina Bobolice sąsiaduje z gminami Grzmiąca i Tychowo od zachodu, Manowo i Polanów od północy, Biały Bór od wschodu i Szczecinek od południa. Przez miasto i gminę przepływa rzeka Chociel o długości 23 km. Bobolice liczą 4 364 mieszkańców i zajmują powierzchnię około 5 km 2 (477 ha), co stanowi prawie 1,5 % powierzchni gminy Bobolice i blisko 0,3% powierzchni powiatu koszalińskiego (według danych GUS Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2010 roku, Warszawa 2010). 5

Przez Bobolice przebiegają dwie drogi krajowe: nr 11 (Kołobrzeg Koszalin Bobolice Szczecinek Poznań Jarocin Bytom), łącząca Pomorze Środkowe z aglomeracją katowicką, nr 25 (Bobolice Biały Bór Człuchów Bydgoszcz Kalisz Oleśnica), łącząca Pomorze Środkowe z aglomeracją wrocławską, oraz dwie drogi wojewódzkie: nr 171 (Bobolice Czaplinek) nr 205 (Darłówko Bobolice). Charakterystyczną cechą układu drogowego miasta i gminy jest to, iż gmina obsługiwana jest przez drogi, które promieniście rozchodzą się z Bobolic. źródło: www.bobolice.pl 3.2.1 Opis terenu objętego mapą Obszar terenu objętego mapą akustyczną obejmuje otoczenie głównych szlaków komunikacyjnych miasta Bobolice (droga krajowa nr 11, biegnąca przez ulicę Koszalińską i ulicę Warszawską oraz droga krajowa nr 25 biegnąca przez ulicę Fabryczną). Zabudowa badanego terenu to najczęściej budynki przedwojenne lub z lat 60 i 70 ubiegłego wieku. Większość domów jest w średnim lub dobrym stanie (92%), przy czym są to głównie kamienice oraz domy wielorodzinne. W bardzo dobrym stanie jest zaledwie 7% budynków i wynika on głównie z przeprowadzenia prac remontowych związanych z ociepleniem budynków. W 95% budynki mają elewacje tynkowe, sporadycznie występuje klinkier i cegła, a w przypadku pawilonów handlowych szkło. Wysokość zabudowy zawiera się w przedziale od 3 metrów (parterowe pawilony) do 25 metrów. Przeważa zabudowa niska i średnia, 84% zabudowy to budynki w przedziale od 3 do 10 metrów, z czego 9% to zabudowa w wysokości od 3 do 4 metrów, a 91% to budynki o wysokości od 5 do 10 metrów. Budynki o wysokości powyżej 10 metrów stanowią 16% zabudowy badanego obszaru, w tym 2 obiekty (Kościół p.w. Wniebowzięcia NMP oraz Zespół Szkół Publicznych im. Henryka Sienkiewicza przy ulicy Szkolnej 1) mają powyżej 15 metrów wysokości. Większość zabudowy to budynki mieszkalne (66%). Obiekty mieszkalno usługowe, gdzie na parterze mieszczą się sklepy i lokale usługowe stanowią 12%. Lokale wyłącznie usługowe to 22% zabudowy. Na badanym terenie położone są dwa obiekty szkolne Zespół Szkół Publicznych im. Henryka Sienkiewicza przy ulicy Szkolnej 1, a także Liceum Ogólnokształcące i Liceum Profilowane Nauta przy ulicy Plac Zwycięstwa 5. 6

Większość budynków zlokalizowanych wzdłuż ulicy Koszalińskiej charakteryzuje rzadki typ zabudowy, z często występującą zielenią. Natomiast w sąsiedztwie ulicy Warszawskiej (ulice: Ratuszowa, Spichrzowa, Spółdzielcza, Plac Zwycięstwa) występuje zabudowa zwarta, często pełniąca funkcje usługowe, administracyjne i użyteczności publicznej. Jezdnia o nawierzchni asfaltowej jest w stanie dobrym bez większych uszkodzeń. Mapa 3.1. Obszar miasta objęty mapą akustyczną 3.2.2 Identyfikacja i charakterystyka źródeł hałasu Najbardziej uciążliwa akustycznie dla mieszkańców miasta Bobolice jest droga krajowa nr 11 (Kołobrzeg Koszalin Bobolice Szczecinek Poznań Jarocin Bytom), przebiegająca przez ulicę Koszalińską i Warszawską, a także droga krajowa nr 25 (Bobolice Biały Bór Człuchów Bydgoszcz Kalisz Oleśnica), przebiegająca przez ulicę Fabryczną. Znaczące (pod względem 7

uciążliwości akustycznej) natężenie ruchu występuje także na drogach wojewódzkich nr 205 (Darłówko Bobolice) oraz nr 171 (Bobolice Czaplinek). W tabeli 3.1 zestawiono wyniki pomiarów przeprowadzonych w ramach Generalnego Pomiaru Ruchu (GPR) w 2010 roku przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) oraz Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich (ZZDW) w Koszalinie. Tabela 3.1. Zestawienie natężenia ruchu na drogach krajowych i wojewódzkich w Bobolicach Trasa Liczba pojazdów w ciągu doby (SDR) Procentowy udział pojazdów ciężkich Źródło danych szt./doba % Droga krajowa nr 11 (Wyszewo Bobolice) 7227 12,5 GDDKiA Droga krajowa nr 11 (Bobolice Szczecinek) 5898 9,1 GDDKiA Droga krajowa nr 25 (Bobolice Biały Bór) 3390 18,6 GDDKiA Droga wojewódzka nr 205 (Drzewiany Bobolice) 958 8,8 ZZDW Draga wojewódzka nr 171 (Bobolice Grzmiąca) 748 11,9 ZZDW 3.2.3 Uwarunkowania akustyczne wynikające z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i innych dokumentów prawa miejscowego Stan klimatu akustycznego określają obowiązujące kryteria oceny hałasu w środowisku zawarte w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826) tabele 3.2 oraz 3.3. Dopuszczalne wartości zależą od rodzaju terenu, rodzaju hałasu oraz okresu odniesienia. Rodzaj trenu określony jest w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub, w przypadku ich braku, w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. W chwili sporządzania mapy akustycznej, nie były uchwalone żadne miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego dla miasta Bobolice, zatem do określenia terenów chronionych akustycznie uwzględniono obowiązujące Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bobolice (uchwała nr III/15/98 Rady Miejskiej w Bobolicach z dnia 18 grudnia 1998 roku). Tabela 3.2. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowane przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne, wyrażone wskaźnikami L Aeq D i L Aeq N Drogi lub linie kolejowe 1) Dopuszczalny poziom hałasu w [db] Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu Lp. 1 Rodzaj terenu a) Strefa ochronna A uzdrowiska b) Tereny szpitali poza miastem L Aeq D odniesienia równy 16 godzinom L Aeq N odniesienia równy 8 godzinom L Aeq D odniesienia równy 8 najmniej korzystnym godzinom dnia kolejno po sobie następującego L Aeq N odniesienia równy 1 najmniej korzystnej godzinie nocy 50 45 45 40 8

Lp. 2 3 4 Rodzaj terenu Drogi lub linie kolejowe 1) L Aeq D odniesienia równy 16 godzinom Dopuszczalny poziom hałasu w [db] L Aeq N odniesienia równy 8 godzinom Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu L Aeq D odniesienia równy 8 najmniej korzystnym godzinom dnia kolejno po sobie następującego L Aeq N odniesienia równy 1 najmniej korzystnej godzinie nocy a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży 2) 55 50 50 40 c) Tereny domów opieki społecznej d) Tereny szpitali w miastach a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy zagrodowej c) Tereny rekreacyjno 60 50 55 45 wypoczynkowe 2) d) Tereny mieszkaniowo usługowe Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców 3) 65 55 55 45 Objaśnienia: 1) Wartości określane dla dróg stosuje się także dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym i kolei liniowych. 2) W przypadku niewykorzystywania tych terenów, zgodnie z ich funkcją nocy, nie obowiązuje na nich dopuszczalny poziom hałasu nocy. 3) Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie mieszkańców pow. 100 tys., można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. Tabela 3.3. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowane przez poszczególne grupy źródeł hałasu, z wyłączeniem hałasu powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektromagnetyczne, wyrażone wskaźnikami L DWN i L N Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku A w db Drogi lub linie kolejowe 1) Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu Lp. Rodzaj terenu L DWN odniesienia równy wszystkim dobom w roku L N odniesienia równy wszystkim porom nocy L DWN odniesienia równy wszystkim dobom roku L N odniesienia równy wszystkim porom nocy 1 a) Strefa ochronna A uzdrowiska b) Tereny szpitali poza miastem 50 45 45 40 9

Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku A w db Drogi lub linie kolejowe 1) Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu Lp. 2 3 4 Rodzaj terenu a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży c) Tereny domów opieki społecznej d) Tereny szpitali w miastach a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy zagrodowej c) Tereny rekreacyjno wypoczynkowe d) Tereny mieszkaniowo L DWN odniesienia równy wszystkim dobom w roku L N odniesienia równy wszystkim porom nocy L DWN odniesienia równy wszystkim dobom roku L N odniesienia równy wszystkim porom nocy 55 50 50 40 60 50 55 45 usługowe Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. 65 55 55 45 mieszkańców 2) Objaśnienia: 1) Wartości określane dla dróg stosuje się także dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym i kolei liniowych. 2) Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie mieszkańców pow. 100 tys., można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. 3.3 Charakterystyka systemów danych przestrzennych Zgodnie z Dyrektywą 2002/49/WE mapa akustyczna powinna być realizowana w oparciu o systemy informacji geograficznej. GIS to potężny zestaw narzędzi służących do zbierania, przechowywania, przywoływania w dowolnym momencie, transformowania oraz wyświetlania danych o przestrzeni pochodzących ze świata rzeczywistego, dla konkretnie określonego zestawu celów (Burrough i McDonnell, 1998). Podstawowa cecha GIS to możliwość powiązania poszczególnych elementów graficznych na mapie z potrzebnymi informacjami o danym obiekcie. Z jednej strony GIS to system informacyjny, który służy do zarządzania informacjami o przestrzeni poprzez dostarczanie narzędzi do wprowadzania, gromadzenia, przetwarzania, aktualizowania i udostępniania informacji przestrzennych, a z drugiej to oprogramowanie służące do analiz danych przestrzennych, składające się z zintegrowanych baz graficznych i opisowych, umożliwiające wykonywanie określonych analiz przestrzennych, których jedną z funkcji jest wspomaganie decyzji. Do przygotowania poszczególnych informacji modelu wykorzystano programy ArGIS firmy ESRI: ArcView 10.0 oraz ArcEditor 10.0 wraz z modułami ArcGIS Spatial Analyst i ArcGIS 3D Analyst. Dane wejściowe do mapy akustycznej zapisane zostały w formacie shape, w układzie odniesienia współrzędnych płaskich prostokątnych 1992. Modelowanie akustyczne wykonano w programie LIMA, który jest kompatybilny z oprogramowaniem GIS. Program Lima opiera się na algorytmach obliczeniowych zawartych w wytycznych UE (Dyrektywa 2002/49/WE). Analizę akustyczną 10

przeprowadzono również za pomocą metod dostępnych w ramach pakietu oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Przy tworzeniu mapy akustycznej wykorzystano dane zestawione w tabeli 3.4. Tabela 3.4. Systemy danych przestrzennych i narzędzi wykorzystanych do sporządzenia mapy akustycznej Bobolic Nazwa systemu Oprogramowanie, formaty plików Skala, dokładność w metrach Procent powierzchni analizowanego obszaru Data ostatniej aktualizacji Rastrowa baza danych (NMT) ArcGIS, *.TIN 1: 10 000 100% 2005 Wektorowa baza danych (drogi) ArcGIS, *.shp 1: 10 000 100% 2007 Wektorowa baza danych (budynki) ArcGIS, *.shp 1: 10 000 100% 2009 Wektorowa baza danych (adresy) ArcGIS, *.shp 1: 10 000 100% 2009 Wektorowa baza danych (natężenie ruchu) Rastrowa baza danych (studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego) Excel *.xls, ArcGIS *.shp Dowolne oprogramowanie do przetwarzania grafiki rastrowej, *.jpg, *.tif nie dotyczy 100% 2010 Obrazy rastrowe map opracowanych na podkładach w skali 1:500 100% 1998 3.4 Podstawowe metody wykorzystywane do opracowania mapy akustycznej Przy realizacji niniejszego opracowania prowadzono prace o charakterze badawczo pomiarowym oraz obliczeniowym. W Dyrektywie 2002/49/WE wymienione zostały wymagane tymczasowe * metody oceny hałasu w środowisku jakie są wykorzystywane przy opracowywaniu map akustycznych. Pomiary hałasu drogowego wykonano zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 2 października 2007 roku w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem (Dz. U. Nr 192, poz. 1392). * Komisja Europejska ustanowi wspólne metody oceny hałasu dla wszystkich państw członkowskich, zgodnie z art. 6, pkt. 2 Dyrektywy 2002/49/WE 11

Długookresowe wartości wskaźników L DWN wyznaczono zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 10 listopada 2010 roku w sprawie sposobu ustalania wartości wskaźnika hałasu L DWN (Dz. U. Nr 215, poz. 1414), według wzoru: L DWN 12 0,1L 4 0,1( 5) 8 D LW 0,1( LN 10lg 10 10 10 24 24 24 10) gdzie: L DWN długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia (rozumianej jako od godz. 6 00 do godz. 18 00 ), pory wieczoru (rozumianej jako od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) oraz pory nocy (rozumianej jako od godz. 22 00 do godz. 6 00 ). L D długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór dnia w roku (rozumianych jako od godz. 6 00 do godz. 18 00 ). L W długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór wieczoru w roku (rozumianych jako od godz. 18 00 do godz. 22 00 ). L N długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku (rozumianych jako od godz. 22 00 do godz. 6 00 ). Do przeprowadzenia obliczeń propagacji hałasu w środowisku wykorzystano program LIMA Environmental Noise Calculation and Mapping Software Version 5.2 Type 7812B - licencja wydana dla Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie. Obliczenia propagacji hałasu w środowisku od dróg przeprowadzono w oparciu o francuską metodę obliczania poziomów dźwięku (NMPB-Routes-96 (SETRA-CERTU-LCPC-CSTB), o której mowa w Arrete du 5 mai 1995 relatif au bruit des infrastructures routieres, Journal Officiel du 1 mai 1995, Article 6), do której odnosi się francuska norma XPS 31-133. W odniesieniu do danych wejściowych dotyczących emisji, dokumenty te korzystają z "Guide du bruit des transports terrestres, fascicule prevision des niveaux sonores, CETUR 1980". Metodyka ta jest zalecaną w Dyrektywie 2002/49/WE do obliczeń hałasu z ruchu kołowego. 3.5 Wykorzystane bazy danych wejściowych W zakresie danych o terenie wykorzystano informacje pochodzące z zasobów Wojewódzkiego Ośrodka Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej w Szczecinie, jednostek administracji samorządowych, jak również informacje pozyskane z pomiarów własnych. Bazy danych przedstawione w tabeli 3.4 posłużyły do budowy modelu obliczeniowego przestrzennego rozkładu hałasu. Do analiz obszarów wrażliwych i ludności zagrożonej ponadnormatywnym poziomem hałasu wykorzystano Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bobolice uzyskane w wersji elektronicznej (w formacie *.pdf, *.jpg, *.doc) z zasobów Urzędu Miasta i Gminy w Bobolicach. W opracowaniu wykorzystano także bazę ludności i liczby lokali mieszkalnych opracowaną na podstawie bazy PESEL oraz bazę danych zinwentaryzowanych budynków na analizowanym obszarze. W zakresie danych o ruchu wykorzystano bazę natężenia ruchu opracowaną w oparciu o pomiary własne z automatycznych stacji monitorowania hałasu, uzupełnione o pomiary pochodzące z Generalnego Pomiaru Ruchu (GPR). W zakresie danych o hałasie i warunkach meteorologicznych wykorzystano pomiary własne z automatycznych stacji monitorowania hałasu. Za pomocą tych stacji, mierzono poziom dźwięku, 12

natężenie ruchu pojazdów i warunki meteorologiczne oraz rejestrowano sygnał audio i wideo kamerą przemysłową. Wszystkie wymienione wyżej bazy danych pozostają w zasobach Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Szczecinie, z siedzibą przy ulicy Wały Chrobrego 4, 70 502 w Szczecinie. 3.6 Zestawienie wyników pomiarów Równolegle z prowadzonymi pracami nad zebraniem potrzebnych danych do systemu GIS prowadzone były pomiary hałasu drogowego w wytypowanych punktach. Pomiary poziomu emisji hałasu wykonywane były przy pomocy dwóch stacji automatycznych monitorowania hałasu, przy równoczesnym pomiarze warunków meteorologicznych oraz pomiarze struktury i natężenia ruchu komunikacyjnego. Jako dane pomocnicze rejestrowano także obraz wideo i sygnał audio z kamery przemysłowej. Pomiary prowadzono nieprzerwanie przez kilka dób pomiarowych (od 3 do 7) przy jednoczesnej rejestracji parametrów akustycznych co 1 sekundę i parametrów pozaakustycznych co 1 minutę. Stacje posiadają system GPR, co umożliwia dostęp do danych rejestrowanych na kontrolerze stacji pomiarowych w czasie rzeczywistym. Kopia danych zapisywana jest także na serwerze WIOŚ. Następnie w laboratorium pomiar ciągły podzielono na próbki, z których obliczeniowo uzyskano wynik wraz z niepewnością pomiaru. Szacowanie wartości rocznych poziomów długookresowych dla okresu dnia, wieczoru i nocy, wykonano zgodnie z opracowaniem Zadania wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska w zakresie badań i oceny hałasu w latach 2008 2012 (GIOŚ, Warszawa 2008 r. materiały szkoleniowe Dębe 06.2008 r.). Fotografia 3.1. Automatyczne stacje monitorowania hałasu (WIOŚ w Szczecinie) W celu określenia wskaźników długookresowych hałasu (L DWN i L N ), wykorzystywanych do sporządzenia mapy akustycznej, pomiary prowadzone były zgodnie z wyżej przytoczonymi wytycznymi dla wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska, nieprzerwanie przez minimum 2 doby w dni powszednie i 1 dobę podczas weekendu: wiosenno-letniej (11 16.08.2010 r.), w okresie jesiennym (30.09.2010 05.10.2010 r.). Punkty pomiarowe hałasu komunikacyjnego na terenie miasta Bobolice zlokalizowane były: 10 m od krawędzi ulicy Warszawskiej, 10 m od krawędzi ulicy Koszalińskiej. 13

3.6.1 Warunki pomiaru i uzyskane wyniki w otoczeniu ulicy Warszawskiej Tabela 3.5. Warunki meteorologiczne Wielkości mierzone średnie minimalne maksymalne Prędkość wiatru (m/s) 1,5 0,1 5,0 Kierunek wiatru ( ) 212 270 161 Temperatura otoczenia (C ) 8,4 0,9 15,8 Wilgotność względna (%) 73,6 46,6 93,2 Ciśnienie atmosferyczne (hpa) 1004,7 1000,4 1008,2 Róża wiatrów Tabela 3.6. Aparatura pomiarowa Miernik poziomu Kalibrator Aparatura pomiarowa Mikrofon Moduł pogodowy dźwięku akustyczny G.R.A.S. 41 VAISALA WXT Bruel&Kjaer Typ SVAN 955 AL 520 4230 Nr seryjny 15204 104608 D5030002 724924 Nr świadectwa SW-2009-04-013-99/2009 5178.1-7W1-10 wzorcowania TATB 6 sierpnia Data wydania 15 kwietnia 2009 r. 9 kwietnia 2009 r. 2010 r. Tabela 3.7. Aparatura pomocnicza Aparatura pomocnicza System pomiaru natężenia ruchu Kamera Typ SmartSensorHD P-400 Nr seryjny U100002325 - Do pomiarów zastosowano stałą czasową FAST i charakterystykę korekcyjną A. Mierniki w chwili wykonywania pomiarów posiadały aktualne świadectwa legalizacji. Przed pomiarem wykonano kalibrację mierników za pomocą kalibratora posiadającego aktualne świadectwo wzorcowania. Tabela 3.8. Zestawienie wyników pomiarów równoważnego poziomu dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi krajowej nr 11 przy ulicy Warszawskiej Pora jesienna Równoważny poziom hałasu dla pory dnia ( od godz. 6 00 do godz. 18 00 ) Równoważny poziom hałasu dla pory wieczoru ( od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) Równoważny poziom hałasu dla pory nocy ( od godz. 22 00 do godz. 6 00 ) L AeqD L AeqW L AeqN Dni powszednie 64,5 db 63,1 db 58,5 db Dni weekendowe 63,5 db 61,3 db 55,5 db 14

Tabela 3.9. Zestawienie wyników długookresowych średnich poziomów dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi krajowej nr 11 przy ulicy Warszawskiej Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony dla wszystkich dób w roku uwzględniający pory: dnia, wieczoru i nocy Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór dnia w roku ( od godz. 6 00 do godz. 18 00 ) Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór wieczoru w roku ( od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku ( od godz.22 00 do godz. 6 00 ) L DWN L D L W L N 66,3 db 64,2 db 62,6 db 57,8 db Podczas pomiarów natężenia ruchu rejestrowano pojazdy z podziałem na poszczególne kategorie: pojazdy lekkie i ciężkie. Wyniki pomiarów strumienia ruchu drogowego dla poszczególnych pór doby w sztukach pojazdów przedstawiono w tabeli 3.10. Tabela 3.10. Zestawienie wyników pomiarów natężenia ruchu na ulicy Warszawskiej Pojazdy lekkie dziennej Pojazdy lekkie w porze wieczoru Pojazdy lekkie nocnej Pojazdy ciężkie dziennej Pojazdy ciężkie wieczoru Pojazdy ciężkie nocnej Suma pojazdów dziennej Suma pojazdów wieczornej Suma pojazdów nocnej Średni Ruch Dobowy 4087 1012 400 1471 265 247 5558 1277 648 7483 Wykres 3.1. Dobowy rozkład natężenia ruchu w dni powszednie na ulicy Warszawskiej z podziałem na kategorie pojazdów oraz pasy ruchu 250 200 150 ilość pojazdów 100 50 0 0-1 2-3 4-5 6-7 8-9 10-11 12-13 14-15 16-17 18-19 20-21 22-23 godzina pojazdy lekkie - kierunek Kołobrzeg pojazdy lekkie - kierunek Bytom pojazdy ciężkie - kierunek Kołobrzeg pojazdy ciężkie - kierunek Bytom 15

Wykres 3.2. Dobowy rozkład natężenia ruchu w dni weekendowe na ulicy Warszawskiej z podziałem na kategorie pojazdów oraz pasy ruchu 350 300 250 200 ilość pojazdów 150 100 50 0 0-1 2-3 4-5 6-7 8-9 10-11 12-13 14-15 16-17 18-19 20-21 22-23 godzina pojazdy lekkie - kierunek Kołobrzeg pojazdy lekkie - kierunek Bytom pojazdy ciężkie - kierunek Kołobrzeg pojazdy ciężkie - kierunek Bytom 3.6.2 Warunki pomiaru i uzyskane wyniki w otoczeniu ulicy Koszalińskiej Tabela 3.11. Warunki meteorologiczne w okresie wiosenno-letnim Wielkości mierzone średnie minimalne maksymalne Prędkość wiatru (m/s) 0,8 0,0 4,0 Kierunek wiatru ( ) 96 145 82 Temperatura otoczenia (C ) 21,5 15,2 28,7 Wilgotność względna (%) 73,0 42,4 92,0 Ciśnienie atmosferyczne (hpa) 999,5 995,1 1003,7 Róża wiatrów Tabela 3.12. Warunki meteorologiczne w okresie jesiennym Wielkości mierzone średnie minimalne maksymalne Prędkość wiatru (m/s) 0,9 0,0 5,0 Kierunek wiatru ( ) 123 160 64 Temperatura otoczenia (C ) 8,4 0,8 15,6 Wilgotność względna (%) 74,4 46,9 93,8 Ciśnienie atmosferyczne (hpa) 10004,1 999,3 1007,1 Róża wiatrów 16

Tabela 3.13. Aparatura pomiarowa Aparatura pomiarowa Miernik poziomu dźwięku Mikrofon Moduł pogodowy Kalibrator akustyczny G.R.A.S. 41 VAISALA WXT Typ SVAN 955 Bruel&Kjaer 4230 AL 520 Nr seryjny 15203 104603 D5030001 724924 Nr świadectwa SW-0237-SD- 97/2009 5178.1-7W1-10 wzorcowania 090192-P-PCB Data wydania 15 kwietnia 2009 r. 9 kwietnia 2009 r. 6 sierpnia 2010 r. Tabela 3.14. Aparatura pomocnicza Aparatura pomocnicza System pomiaru natężenia ruchu Kamera Typ SmartSensorHD P-400 Nr seryjny U100002290 - Do pomiarów zastosowano stałą czasową FAST i charakterystykę korekcyjną A. Mierniki w chwili wykonywania pomiarów posiadały aktualne świadectwa legalizacji. Przed pomiarem wykonano kalibrację mierników za pomocą kalibratora posiadającego aktualne świadectwo wzorcowania. Tabela 3.15. Zestawienie wyników pomiarów równoważnego poziomu dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi krajowej nr 11 przy ulicy Koszalińskiej Pora wiosenna Pora jesienna Równoważny poziom hałasu dla pory dnia ( od godz. 6 00 do godz. 18 00 ) Równoważny poziom hałasu dla pory wieczoru ( od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) L AeqD L AeqW L AeqN Równoważny poziom hałasu dla pory nocy ( od godz. 22 00 do godz. 6 00 ) Dni powszednie 67,6 db 66,3 db 64,5 db Dni weekendowe 67,5 db 65,7 db 64,9 db Dni powszednie 65,9 db 64,5 db 55,8 db Dni weekendowe 64,4 db 63,0 db 58,7 db Tabela 3.16. Zestawienie wyników długookresowych średnich poziomów dźwięku w sąsiedztwie analizowanego ciągu drogi krajowej nr 11 przy ulicy Koszalińskiej Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony dla wszystkich dób w roku uwzględniający pory: dnia, wieczoru i nocy Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór dnia w roku ( od godz. 6 00 do godz. 18 00 ) Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór wieczoru w roku ( od godz. 18 00 do godz. 22 00 ) Długookresowy średni poziom dźwięku A wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku ( od godz.22 00 do godz. 6 00 ) L DWN L D L W L N 69,9 db 66,7 db 65,2 db 62,3 db Podczas pomiarów natężenia ruchu rejestrowano pojazdy z podziałem na poszczególne kategorie: pojazdy lekkie i ciężkie. Wyniki pomiarów strumienia ruchu drogowego dla poszczególnych pór doby w sztukach pojazdów przedstawiono w tabeli 3.17. Tabela 3.17. Zestawienie wyników pomiarów natężenia ruchu w na ulicy Koszalińskiej Pojazdy lekkie dziennej Pojazdy lekkie w porze wieczoru Pojazdy lekkie nocnej Pojazdy ciężkie dziennej Pojazdy ciężkie wieczoru Pojazdy ciężkie nocnej Suma pojazdów dziennej Suma pojazdów wieczornej Suma pojazdów nocnej Średni Ruch Dobowy 5885 1542 719 1955 412 293 7840 1953 1012 10806 17

Wykres 3.3. Średni dobowy rozkład natężenia ruchu wiosenno letniej na ulicy Koszalińskiej z podziałem na kategorie pojazdów 800 700 600 ilość pojazdów 500 400 300 200 100 0 0-1 2-3 4-5 6-7 8-9 10-11 12-13 14-15 16-17 18-19 20-21 22-23 godzina pora wiosenno - letnia - pojazdy lekkie pora wiosenno - letnia - pojazdy ciężkie Wykres 3.4. Średni dobowy rozkład natężenia ruchu jesiennej na ulicy Koszalińskiej z podziałem na kategorie pojazdów 600 500 400 ilość pojazdów 300 200 100 0 0-1 2-3 4-5 6-7 8-9 10-11 12-13 14-15 16-17 18-19 20-21 22-23 godzina pora jesienna - pojazdy ciężkie pora jesienna - pojazdy ciężkie 3.6.3 Kalibracja modelu obliczeniowego W celu zweryfikowania i skalibrowania modelu obliczeniowego wykonano za pomocą programu Lima prognozy poziomów dźwięku w tych samych punktach, w których wykonywane były pomiary. Wyniki otrzymane z pomiarów oraz obliczeń porównano ze sobą (tabela 3.18) weryfikując tym samym poprawność modelu obliczeniowego. 18

Tabela 3.18. Porównanie poziomów dźwięku uzyskanych w wyniku pomiarów i obliczeń Punkt pomiarowy Wysokość pomiaru, m Poziom dźwięku wyznaczony na podstawie obliczeń modelowych Poziom dźwięku wyznaczony na podstawie wartości zmierzonych Różnica L DWN L N L DWN L N L DWN L N Warszawska 4 67,4 db 58,7 db 66,3 db 57,8 db 1,1 db 0,9 db Koszalińska 4 69,6 db 60,9 db 69,9 db 62,3 db -0,3 db -1,4 db Jako kryterium oceny wyników badań hałasu i obliczeń przyjęto odchylenie standardowe między wynikami uzyskanymi z badań terenowych i rezultatami obliczeń modelowych poziomu dźwięku w punktach pomiarowych. Aby stwierdzić zgodność wyników, musi być spełniony warunek równoważności metod pomiarowych i obliczeniowych: n 1 R ( L ) 2 Aobli L Azmi 2,5 db n 1 i 1 gdzie: n liczba pomiarów porównawczych, L Azmi zmierzona wartość wskaźnika hałasu, db, L Aobli obliczona dla tych samych warunków wartość wskaźnika hałasu, db. Wartość współczynnika R w przedmiotowym przypadku wynosi 1,2 db, co świadczy o poprawności przyjętego modelu obliczeniowego. Pamiętać należy o fakcie, że zarówno wartości zmierzone jak i obliczone obarczone są niepewnościami, które mają wpływ na wartość różnicy między tymi parametrami. 4. Wynikowe zestawienia tabelaryczne i wykresy Tabela 4.1. Liczba lokali mieszkalnych i osób zamieszkujących lokale mieszkalne narażonych na hałas oceniany wskaźnikiem L DWN Poziom hałasu Liczba lokali mieszkalnych Liczba osób > 75 db 0 0 70-75 db 66 208 65-70 db 60 197 60-65 db 218 697 55-60 db 109 383 19

Wykres 4.1. Liczba lokali mieszkalnych i osób narażonych na hałas drogowy oceniany wskaźnikiem L DWN w przedziałach co 5 db Hałas oceniany wskaźnikiem Ldwn 800 600 400 200 0 > 75 db 70-75 db 65-70 db 60-65 db 55-60 db Liczba lokali mieszkalnych Liczba mieszkańców Tabela 4.2. Liczba lokali mieszkalnych i osób zamieszkujących lokale mieszkalne narażonych na hałas oceniany wskaźnikiem L N Poziom hałasu Liczba lokali mieszkalnych Liczba osób > 70 db 0 0 65-70 db 0 0 60-65 db 76 233 55-60 db 59 199 50-55 db 195 624 Wykres 4.2. Liczba lokali mieszkalnych i osób narażonych na hałas drogowy oceniany wskaźnikiem L N w przedziałach co 5 db Hałas oceniany wskaźnikiem Ln 700 600 500 400 300 200 100 0 > 70 db 65-70 db 60-65 db 55-60 db 50-55 db Liczba lokali mieszkalnych Liczba mieszkańców 20

Tabela 4.3. Powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem L DWN Poziom hałasu Powierzchnia obszarów, km 2 > 75 db 0,00000 70-75 db 0,04444 65-70 db 0,09643 60-65 db 0,23195 55-60 db 0,44997 Tabela 4.4. Powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem L N Poziom hałasu Powierzchnia obszarów, km 2 > 70 db 0,00000 65-70 db 0,00008 60-65 db 0,05346 55-60 db 0,10757 50-55 db 0,26285 Wykres 4.3. Powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem L DWN oraz L N w przedziałach co 5 db 0,50000 0,45000 0,40000 0,35000 0,30000 powierzchnia, km 2 0,25000 0,20000 0,15000 0,10000 0,05000 0,00000 > 75 db 70-75 db 65-70 db 60-65 db 55-60 db 50-55 db powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem Ldwn powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas oceniany wskaźnikiem Ln Powierzchnia obszarów eksponowanych na hałas obejmuje zarówno tereny, dla których określone są dopuszczalne poziomu hałasu, jak i pozostałe tereny nie klasyfikowane jako tereny chronione akustycznie. 21

5. Zakres danych części graficznej 5.1 Mapa emisyjna hałasu drogowego Mapę emisyjną hałasu drogowego przedstawiono w formie mapy akustycznej w skali 1:10 000, prezentującej hałas emitowany z głównych szlaków komunikacyjnych na obszarze miasta Bobolice. 5.2 Mapa imisyjna hałasu drogowego Mapę imisyjną hałasu drogowego przedstawiono w formie mapy stanu akustycznego środowiska w skali 1:10 000, kształtowanego przez hałas emitowany z głównych szlaków komunikacyjnych na obszarze miasta Bobolice. Obszary równego poziomu dźwięku oznaczono kolorami zgodnie z wymaganiami normy PN-ISO 1996-2:1999. 5.3 Mapa wrażliwości hałasowej obszarów Mapę wrażliwości hałasowej obszarów przedstawiono w formie mapy akustycznej w skali 1:10 000, obrazującej rozkład dopuszczalnych poziomów hałasu na obszarze miasta Bobolice, w zależności od sposobu zagospodarowania terenu i jego funkcji, z odniesieniem do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. 5.4 Mapa terenów zagrożonych hałasem Mapę terenów zagrożonych hałasem przedstawiono w formie mapy akustycznej w skali 1:10 000, obrazującej izolinie i obszary przekroczeń dopuszczalnych wartości wskaźników L DWN oraz L N w otoczeniu głównych szlaków komunikacyjnych w Bobolicach. Na mapie ujęto przekroczenia dopuszczalnych poziomów dźwięku w przedziałach przekroczeń: a. 0-5 db, b. 5-10 db, c. 10-15 db, d. 15-20 db, e. powyżej 20 db. 6. Podsumowanie i wnioski Klimat akustyczny miasta Bobolice oceniony został na podstawie badań i modelowania hałasu drogowego. Szczegółowe informacje o stanie akustycznym analizowanego obszaru, na którym stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych wartości poziomów hałasu w środowisku przedstawiono w tabelach 6.1 i 6.2. Ocena stanu warunków akustycznych określona została w oparciu o wskaźniki długookresowe: L DWN (długookresowy średni poziom dźwięku wyznaczany w ciągu wszystkich dób w roku) i L N (długookresowy średni poziom dźwięku wyznaczany w ciągu wszystkich pór nocy w roku). 22

Tabela 6.1 Stan warunków akustycznych środowiska w otoczeniu głównych ciągów komunikacyjnych w Bobolicach oceniany wskaźnikiem L DWN Informacje identyfikujące obszar miasta Bobolice w otoczeniu głównych ciągów komunikacyjnych, na których stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej wartości poziomów hałasu Powierzchnia obszarów zagrożonych (km 2 ) Liczba lokali mieszkalnych Liczba zagrożonych mieszkańców Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej wskaźnik L DWN do 5 db > 5 10 db > 10 15 db > 15 20 db > 20 db Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły 0,08322 0,03845 0,00739 0,00082 0 162 22 31 16 0 526 77 101 51 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 Powierzchnia terenów zagrożonych ponadnormatywnym hałasem, ocenianym wskaźnikiem L DWN, wynosi 0,13 km 2. Obszar ten jest zamieszkały przez ponad 755 mieszkańców, zajmujących 231 lokali mieszkalnych. Ponad 20 % wszystkich zagrożonych lokali i ich mieszkańców znajduje się na obszarze, na którym występują przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu powyżej 10 db. W zasięgu izofony, określonej wskaźnikiem L DWN, charakteryzującej przekroczenia dopuszczalnych wartości poziomu hałasu 5-10 db, zidentyfikowano także jeden budynek szkolno-przedszkolny (Zespół Szkół Publicznych w Bobolicach). Tabela 6.2 Stan warunków akustycznych środowiska w otoczeniu głównych ciągów komunikacyjnych w Bobolicach oceniany wskaźnikiem L N Informacje identyfikujące obszar miasta Bobolice w otoczeniu głównych ciągów komunikacyjnych, na których stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej wartości poziomów hałasu Powierzchnia obszarów zagrożonych (km 2 ) Liczba lokali mieszkalnych Liczba zagrożonych mieszkańców wskaźnik L N do 5 db > 5 10 db > 10 15 db > 15 20 db > 20 db Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły 0,08013 0,03259 0,00430 0,000001 0 142 41 26 0 0 447 141 82 0 0 23

Informacje identyfikujące obszar miasta Bobolice w otoczeniu głównych ciągów komunikacyjnych, na których stwierdzono przekroczenia dopuszczalnej wartości poziomów hałasu Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej wskaźnik L N do 5 db > 5 10 db > 10 15 db > 15 20 db > 20 db Stan warunków akustycznych środowiska niedobry zły bardzo zły 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Powierzchnia terenów zagrożonych ponadnormatywnym hałasem, ocenianym wskaźnikiem L N, wynosi 0,12 km 2. W porze nocnej zagrożonych jest 670 mieszkańców, zajmujących 209 lokali mieszkalnych, w tym 12 % mieszkańców i lokali mieszkalnych znajdujących się na obszarze, na którym występują przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu powyżej 10 15 db. Przedział ten charakteryzuje stan klimatu akustycznego określany jako stan zły. Na terenach miasta zagrożonych wysokim poziomem hałasu nocnej, zidentyfikowano jeden budynek szkolny. Stan klimatu akustycznego w otoczeniu głównych szlaków komunikacyjnych w Bobolicach należy określić jako niezadowalający. W niesprzyjających warunkach akustycznych mieszka 17,3 % całej ludności miasta Bobolice, a więc 755 mieszkańców jest zagrożonych ponadnormatywnym hałasem, w tym 670 osób zamieszkuje tereny, na których występują przekroczenia poziomów hałasu nocnej. W celu poprawnego wykorzystania niniejszego opracowania zaleca się uwzględnienie wyników analiz akustycznych dla obszarów zagrożonych ponadnormatywnym hałasem w dokumentach strategicznych tworzonych na różnych szczeblach podziału administracyjnego (województwo, powiat, gmina i miasto), szczególnie w programach ochrony środowiska, strategiach rozwoju i miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Należy również zwrócić uwagę, iż zgodnie z przepisami ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) art. 119 ust. 1 dla terenów, na których poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny, tworzy się programy ochrony środowiska przed hałasem, których celem jest dostosowanie poziomu hałasu do dopuszczalnego. Zatem zasadne jest opracowanie takiego programu, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 roku w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz. U. Nr 179, poz. 1498). W Dyrektywie 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 roku odnoszącej się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku nie jest ujęty problem zagrożenia ludności zamieszkującej miasta o liczbie mieszkańców poniżej 100 000. Tak więc powinien zostać on uwzględniony w dokumentach strategicznych dla kraju, takich jak polityka ekologiczna państwa czy też strategia zrównoważonego rozwoju Polski. 24