Podstawy przedsiębiorczości w szkołach ponadgimnazjalnych Raport diagnostyczny problemów związanych z nauczaniem przedmiotu dr Barbara Przywara Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Działania diagnostyczne etapy badań I. wykorzystano metodę dyskusji przy użyciu metaplanu dla wstępnego zdiagnozowania problemów; II. przeprowadzono wywiady kwestionariuszowe z 32 nauczycielami prowadzącymi Podstawy przedsiębiorczości ; III. zrealizowano badania sondażowe na próbie 922 uczniów szkół ponadgimnazjalnych.
I. Wyniki diagnozy wstępnej problemy z dostępem do laboratoriów komputerowych na czas prowadzenia lekcji, problemy z dostępnością sprzętu multimedialnego, zbyt liczne klasy, brak podziału na grupy na lekcjach z Podstaw przedsiębiorczości, przeładowana podstawa programowa w stosunku do ilości godzin, brak motywacji, zaangażowania uczniów spowodowana brakiem przedmiotu na maturze.
II. Nauczyciele podstaw przedsiębiorczości Czynniki utrudniające prowadzenie lekcji liczba uczniów w klasie brak odpowiedniego wyposażenia sal lekcyjnych brak przedmiotu na maturze nastawienie uczniów program nauczania sposób traktowania przedmiotu przez dyrektorów i innych brak możliwości sprawdzenia umiejętności uczniów przy użyciu brak dodatkowych szkoleo dla nauczycieli z zakresu wykorzystania brak łatwo dostępnych nowoczesnych metod nauczania przedmiotu brak programów komputerowych wspomagających nauczanie inny czynnik koniecznośd łączenia pracy w kilku szkołach przez nauczycieli PP konstrukcja podręczników brak innych niż komputerowe narzędzi wspierających nauczanie brak dodatkowych szkoleo dla nauczycieli z zakresu 1 1 2 2 2 4 5 5 9 10 12 12 14 27 26 0 5 10 15 20 25 30
Najczęściej wykorzystywane podręczniki Podręcznik Ilośd wskazao "Podstawy przedsiębiorczości", J. Korba, M. Biernacka, Z. Smutek, OPERON 14 "Podstawy przedsiębiorczości". T. Rachwał, Z. Makieła, Nowa Era 7 "Czas na przedsiębiorczośd", K. Garbacik, M. Żmiejko, PWN 6 "Ekonomia stosowana", M. Belka, Wydawnictwo Fundacja Młodzieżowej Przedsiębiorczości 4 " Podstawy Przedsiębiorczości", Jacek Musiałkiewicz, Wydawnictwo Ekonomik 2 "Przedsiębiorczośd", A. Mikina, M. Sienna, WSiP 2
Inne pomoce wykorzystywane przez nauczycieli Dodatkowe pomoce dydaktyczne portale internetowe 26 scenariusze lekcji 21 kursy, materiały dostępne on-line 16 gry symulacyjne 13 inne 8 0 5 10 15 20 25 30
Portale jak pomoc dydaktyczna Portal Edukacji Ekonomicznej http://www.nbportal.pl Portal Młodzieżowej Fundacji Przedsiębiorczości http://system.junior.org.pl/joomla/ Portal Fundacji Edukacji Rynku Kapitałowego http://www.ferk.pl/ Portal edukacyjny Edukator.pl Fundacji Nauki i Wiedzy http://www.edukator.pl/
Ocena gier symulacyjnych W jakim stopniu gry symulacyjne wspomagają proces dydaktyczny? w małym stopniu; 6 w dużym stopniu; 25
Czynniki utrudniające Czynniki utrudniające wprowadzenie gier symulacyjnych do szkół zbyt liczne klasy brak odpowiedniego sprzętu brak czasu w ramach godzin lekcyjnych na korzystanie z tego typu narzędzi koszt zakupu licencji na korzystanie z tego typu programów brak odpowiednich szkoleo dla nauczycieli ilośd czasu, którą trzeba poświęcid wcześniej, aby opanowad zasady takich gier 32,3% 41,9% 38,7% 64,5% 90,3% 87,1% brak zainteresowania uczniów 9,7% 0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 100,0
Ocena e-learningu W jakim stopniu kursy on-line wspomagają proces dydaktyczny? w małym stopniu; 8 w dużym stopniu; 23
Czynniki utrudniające Czynniki utrudniające wprowadzenie kursów on-line do szkół brak odpowiedniego sprzętu 71,0% koszt zakupu tego typu kursów i licencji brak czasu na sprawdzenie wiedzy uczniów z zakresu kursów ilośd czasu, którą trzeba poświęcid wcześniej, aby opanowad zasady takiego kursu brak odpowiednich szkoleo dla nauczycieli 29% 29% 38,7% 45,2% brak zainteresowania uczniów nie widzę przeszkód, aby wprowadzid takie kursy do szkół 9,7% 16,1% 0 10 20 30 40 50 60 70 80
III. Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych 60,0 Czy chętnie się uczysz podstaw przedsiębiorczosci? 50,0 40,0 47,9% 30,0 20,0 21,7% 22,7% 10,0 0,0 5,0% 2,6% zdecydowanie tak raczej tak trudno powiedzied raczej nie zdecydowanie nie
Stopień przydatności Stopieo przydatności wiedzy z podstaw przedsiębiorczosci 50,0 40,0 39,2% 32,6% 30,0 20,0 10,0 15,1% 10,8% 2,1% 0,0 wiedza przyda mi się w bardzo dużym stopniu wiedza przyda mi się w dużym stopniu trudno teraz ocenid wiedza przyda mi się w małym stopniu wiedza ta nie przyda mi się w ogóle
Interesujące uczniów tematy Interesujące tematy Skuteczne szukanie pracy Zakładanie i prowadzenie własnej działalności gospodarczej 58,6% 54,9% Zarządzanie własnymi finansami 44,7% Działalnośd banków i instytucji finansowych np. giełdy Ubezpieczenia i system emerytalny Zjawiska i wskaźniki ekonomiczne (np. popyt, podaż, PKB, inflacja) 15,9% 13,2% 20,3% Inne 1,0% 0 20 40 60 80
Czynniki wpływające na zainteresowanie przedmiotem Częstości Procent Lepsze wyposażenie sal lekcyjnych 448 48,6% Możliwość korzystania z gier symulacyjnych 431 46,7% Lekcje w laboratoriach komputerowych 346 37,5% Korzystanie na lekcjach z programów komputerowych wspomagających uczenie się Możliwość korzystania z nowoczesnych metod nauczania np. kursów e-learning 301 32,6% 232 25,2% Inne treści nauczania 98 10,6% Mniejsza liczba uczniów w grupach 96 10,4% Lepsze podręczniki 71 7,7% Nie trzeba niczego zmieniać, wszystko jest w porządku 55 6,0% Nie interesuje mnie ten przedmiot w ogóle, nic nie zwiększyłoby mojego zainteresowania 43 4,7% Inny czynnik 9 1,0%
Powody wyboru studiów chęd otrzymania dobrej pracy po studiach 76,72 chęd zdobycia wyższego wykształcenia dla własnej satysfakcji 44,87 40,05 chęd założenia własnej firmy po studiach chęd nawiązania kontaktów towarzyskich 28,83 24,85 moja rodzina chce abym studiował niechęd do podjęcia pracy po szkole średniej "bo moi koledzy idą na studia" inne powody 9,77 4,46 3,38 1,45 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90