DOKUMENTACJA TECHNICZNA

KLIMAX Aleksander Grembowski 61-333 Poznań, ul. Staszowska 23 tel. 602 218 696 DOKUMENTACJA TECHNICZNA PROJEKT : Węzeł cieplny na potrzeby centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej STADIUM : Projekt budowlany OBIEKT : Budynek mieszkalny wielorodzinny ADRES : ul. Staszica 11/13 Poznań INWESTOR : Wspólnota Mieszkaniowa ul. Staszica 11/13 Zarząd: MPGM S.A. ul. Rybaki 18a 61-884 Poznań PROJEKTANT : mgr inż. Magdalena Białecka upr. WKP/0325/POOS/10 SPRAWDZAJĄCY : inż. Aleksander Grembowski upr. 143/80/Pw Poznań, czerwiec 2015 r. Projekto wanie * badania * ek spertyzy * doradztwo tech niczne * inwentaryza cja * wdra żanie * rozru ch * wykonawstwo technika cieplna * technologie przemysłowe * ciepłownictwo * ogrzewnictwo * wentylacja * klimatyzacja * wodociągi * kanalizacja * ochrona powietrza i wód * ochrona termiczna * instalacje elektryczne * elektronika * remonty instalacji sanitarnych i technologicznych

SPIS TREŚCI 1. Dane ogólne... 4 1.1. Przedmiot opracowania... 4 1.2. Materiały wyjściowe do projektowania... 4 1.3. Zakres opracowania... 4 2. Stan istniejący... 4 3. Obliczenia... 4 3.1. Dane wyjściowe... 4 3.2. Obliczenia przepływów... 5 4. Dobór urządzeń... 5 4.1. Wymiennik ciepła c.o.... 5 4.2. Wymiennik ciepła c.w.u... 7 4.3. Armatura i urządzenia po stronie sieciowej... 8 4.3.1. Przewody... 8 4.3.2. Zawory odcinające... 8 4.3.3. Filtr siatkowy... 8 4.3.4. Licznik ciepła... 8 4.3.5. Zawory regulacyjne... 8 4.3.6. Regulator różnicy ciśnień... 8 4.3.7. Ciśnienie dyspozycyjne dla węzła... 9 4.4. Armatura i urządzenia po stronie instalacji c.w.u.... 10 4.4.1. Przewody... 10 4.4.2. Filtr siatkowy... 10 4.4.3. Zawory odcinające... 10 4.4.4. Wodomierz wody zimnej... 10 4.4.5. Zawory zwrotne... 10 4.4.6. Pompa cyrkulacyjna... 10 4.4.7. Zawór bezpieczeństwa... 11 4.5. Armatura i urządzenia po stronie instalacji c.o.... 12 4.5.1. Przewody... 12 4.5.2. Filtr siatkowy... 12 4.5.3. Zawory odcinające... 12 4.5.4. Zawory zwrotne... 13 4.5.5. Pompa obiegowa... 13 4.5.6. Zawór bezpieczeństwa... 13 4.5.7. Naczynie wzbiorcze... 15 5. Opis przyjętych rozwiązań... 15 6. Wytyczne do realizacji węzła i instalacji... 16 7. Wytyczne branżowe... 18 7.1. Sanitarne... 18 7.2. Budowlane... 19 2

7.3. Elektryczne... 19 8. Nastawa urządzeń... 21 9. Zestawienie materiałów... 21 10. Uwagi końcowe... 24 ZAŁĄCZNIKI 1. Uprawnienia projektanta i sprawdzającego 2. Oświadczenie projektanta i sprawdzającego 3. Informacja dotycząca bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ZESTAWIENIE RYSUNKÓW skala 1. Schemat technologiczny węzła cieplnego c.o. i c.w.u. - 2. Lokalizacja węzła w budynku - stan istniejący 1:100 3. Rzut pomieszczenia węzła stan projektowany 1:50 3

1. Dane ogólne 1.1. Przedmiot opracowania Przedmiotem opracowania jest projekt budowlany węzła cieplnego dwufunkcyjnego, centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej w budynku mieszkalnym wielorodzinnym przy ul. Staszica 11/13 w Poznaniu. 1.2. Materiały wyjściowe do projektowania Archiwalne rzuty architektoniczno budowlane. Wizja lokalna, wytyczne i uzgodnienia z Inwestorem. Informacje techniczne producentów urządzeń. Obowiązujące normy i przepisy. Wytyczne do projektowania węzłów cieplnych. 1.3. Zakres opracowania Zakres opracowania obejmuje projekt węzła cieplnego centralnego ogrzewania o mocy 141 kw oraz ciepłej wody użytkowej o mocy 107 kw. W zakres opracowania wchodzą opis wyjaśniający przyjęte rozwiązania projektowe, obliczenia oraz rysunki. 2. Stan istniejący Obecnie przygotowanie c.w.u. odbywa się za pomocą gazowych lub/i elektrycznych podgrzewaczy wody oraz kotłów gazowych dwufunkcyjnych zlokalizowanych w poszczególnych mieszkaniach. Zapotrzebowanie ciepła na cele c.o. w budynku pokryte jest za pomocą pieców kaflowych lub kotłów gazowych zlokalizowanych w mieszkaniach. 3. Obliczenia 3.1. Dane wyjściowe Maksymalna temperatura zasilania wody sieciowej zimą: 125 C (120 C do doboru wymiennika) Maksymalna temperatura powrotu wody sieciowej zimą: 65 C Maksymalna temperatura zasilania wody sieciowej latem: 65 C Maksymalna temperatura powrotu wody sieciowej latem: 25 C Wymagana moc cieplna na cele centralnego ogrzewania: 141 kw Wymagana moc cieplna na cele ciepłej wody użytkowej: max. 107 kw, średnie 34 kw Ciśnienie dyspozycyjne lato/zima: 100/100kPa Temperatura zasilania instalacji c.o.: 80 C Temperatura powrotu instalacji c.o.: 60 C Obliczeniowa temperatura c.w.u.: 60 C 4

Obliczeniowa temperatura z.w.u. zasilającej wymiennik: 8 C Wymagane ciśnienie dyspozycyjne dla instalacji cyrkulacji c.w.u. (z projektu c.w.u.): 20 kpa Wymagane ciśnienie dyspozycyjne dla instalacji c.o.: 50kPa 3.2. Obliczenia przepływów Przepływ obliczeniowy wody sieciowej w przyłączu cieplnym wyznaczono dla obliczeniowego zapotrzebowania na moc cieplną na cele ogrzewania oraz dla średniego zapotrzebowania na cele przygotowania ciepłe wody użytkowej. Węzeł c.o./c.w.u. SIEĆ INSTALACJA C.O. INSTALACJA C.W.U Temperatury Moc Q Przepływ sieciowy Przepływ instalacyjny zima [C] lato [C] [kw] [m 3 /h] [m 3 /h] zasilanie 125 65 lato 2,3 max. 175 powrót 65 25 zima 2,8 zasilanie 80 - powrót 60 - obl. 141 dla wym. c.o. 2,1 - - dla wym. c.o. zasilanie 60 60 max. 107 dla wym. c.w.u. 1,8 2,3 powrót 8 8 śred. 34 c.w.u. cyrkulacja 0,7 6,2 4. Dobór urządzeń 4.1. Wymiennik ciepła c.o. Na podstawie wymaganej mocy cieplnej i przepływów dobrano płytowy lutowany wymiennik ciepła firmy Alfa Laval typu CB30 50H. 5

6

4.2. Wymiennik ciepła c.w.u Na podstawie wymaganej mocy cieplnej i przepływów dobrano płytowy lutowany wymiennik ciepła firmy Alfa Laval typu CB60 40H jednostopniowy. 7

4.3. Armatura i urządzenia po stronie sieciowej 4.3.1. Przewody Instalację węzła cieplnego należy wykonać z rur stalowych czarnych bez szwu zgodnie z obowiązującą normą. DOBÓR ŚREDNIC DN v [m/s] Strona sieciowa - obieg wspólny 50 0,40 Strona sieciowa - obieg c.o. 40 0,46 Strona sieciowa - obieg c.w.u. 40 0,51 4.3.2. Zawory odcinające Dobrano zawory kulowe z końcówkami do wspawania o średnicy DN15 (spustowy), DN40, PN16. 4.3.3. Filtr siatkowy Dobrano filtr siatkowy FS 1 kołnierzowy o średnicy DN50, PN16, gęstość min. 270 oczek/cm 2. 4.3.4. Licznik ciepła Dobrano licznik ciepła firmy KAMSTRUP o połączeniu kołnierzowym: - przetwornik przepływu ULTRAFLOW 54 DN25 Qn=3,5 m 3 /h, k v =13,4 m 3 /h, PN16, - przelicznik MULTICAL 602 z modułem wejść impulsowych RS232, - moduł telemetryczny montowany przez Veolia Energia Poznań S.A. 4.3.5. Zawory regulacyjne OBIEG V [m 3 /h] Typ zaworu k v,rz [m 3 /h] ΔP [kpa] autorytet zaworu c.o. 2,1 c.w.u. 2,3 VM 2 DN20 VM 2 DN20 4 27,3 0,54 4 33,9 0,67 4.3.6. Regulator różnicy ciśnień Straty ciśnienia w obiegach: OBIEG C.O. V [m 3 /h] ΔP [kpa] Wymiennik c.o. 2,1 3,0 Zawór regulacyjny 2,1 27,3 Przewody+armatura (między regulatorem a wymiennikiem) 2,1 7,0 SUMA: 37,2 8

OBIEG C.W.U. V [m 3 /h] ΔP [kpa] Wymiennik c.w.u. 2,3 7,4 Zawór regulacyjny 2,3 33,9 Przewody+armatura (między regulatorem a wymiennikiem) Regulator różnicy ciśnień i przepływu: SEZON V [m 3 /h] Typ zaworu 2,3 7,0 SUMA: 48,2 k v [m 3 /h] ΔP [kpa] lato 2,3 47-1 13,7 6,3 zima 2,8 DN20 20,2 Nastawa na regulatorze różnicy ciśnień: 51 Dobrano regulator różnicy ciśnień z ograniczeniem przepływu firmy Samson typu 47-1 DN20, PN25, k v =6,3 m 3 /h, zakres nastaw 0,2 1,0 bar, 0,8-3,6 m 3 /h. 4.3.7. Ciśnienie dyspozycyjne dla węzła CIŚNIENIE DYSPOZYCYJNE W WĘŹLE V [m 3 /h] lato ΔP [kpa] V [m 3 /h] zima ΔP [kpa] OBIEG C.W.U. Obieg o większej stracie ciśnienia Wymiennik ciepła 2,3 7,4 2,3 7,4 Zawór regulacyjny 2,3 33,9 2,3 33,9 Przewody+armatura (między regulatorem a wymiennikiem) 2,3 5,0 2,3 5,0 OBIEG WSPÓLNY Filtr siatkowy 2,3 3,5 2,8 4,0 Przewody+armatura (między przyłączem a regulatorem) 2,3 3,5 2,8 4,0 Licznik ciepła 2,3 3,0 2,8 4,5 Regulator różnicy ciśnień 2,3 13,7 2,8 20,2 Mierniczy spadek ciś. na dławiku regulatora różnicy ciśnień 2,3 20,0 2,8 20,0 SUMA: 89,9 98,8 Ciśnienie dostępne na progu węzła: 100 kpa 9

4.4. Armatura i urządzenia po stronie instalacji c.w.u. 4.4.1. Przewody Przewody z.w.u., c.w.u. i cyrkulacji w kompaktowym węźle wykonać ze stali nierdzewnej. Instalacja z.w.u., c.w.u. i cyrkulacja w budynku (poza kompaktem) - z rur tworzywowych z polipropylenu PN16 (zimna woda), PN20/25 stabi (ciepła woda i cyrkulacja). DOBÓR ŚREDNIC DN v [m/s] Strona instalacyjna - z.w.u. 40 0,39 Strona instalacyjna - c.w.u. 40 0,39 Strona instalacyjna - cyrkulacja 25 0,40 4.4.2. Filtr siatkowy Zimna woda filtr siatkowy FS 3 o średnicy DN40, PN16, gęstość min. 270 oczek/cm 2. Cyrkulacja filtr siatkowy FS 3 o średnicy DN25, PN16, gęstość min. 270 oczek/cm 2. 4.4.3. Zawory odcinające Zimna woda użytkowa zawór kulowy gwintowany DN40. Ciepła woda użytkowa zawór kulowy gwintowany DN40. Cyrkulacja zawór kulowy gwintowany DN25. 4.4.4. Wodomierz wody zimnej Przepływ obliczeniowy wyznaczono dla standardowego wyposażenia mieszkań (zlew, umywalka, wanna/prysznic) zgodnie z nomą PN-EN 806-3. Przepływ obliczeniowy c.w.u. wynosi 4,3 m 3 /h. Dobrano wodomierz skrzydełkowy jednostrumieniowy z nadajnikiem impulsów JS 6,3 NK DN25 APATOR (POWOGAZ), klasa dokładności pomiaru R160 H. 4.4.5. Zawory zwrotne Zimna woda użytkowa zawór zwrotny antyskażeniowy EA291NF DN40 firmy Danfoss. Cyrkulacja zawór zwrotny typ 601 DN25 firmy Danfoss. 4.4.6. Pompa cyrkulacyjna INSTALACJA CYRKULACYJNA V [m 3 /h] ΔP [kpa] Wymiennik 0,7 1,99 Przewody + armatura 0,7 10 Instalacja 0,7 20 SUMA: 32,0 Dobrano pompę WILO STRATOS Z 25/1 8. Dane elektryczne: 1~, 230V, 50Hz, 60W. 10

4.4.7. Zawór bezpieczeństwa Dobrany zawór SYR 2115 1" d o - średnica kanału dolotowego zaworu [mm] 20 α c - wsp. wypływu zaworu bezpieczeństwa dla cieczy [-] 0,3 α p - wsp. wypływu zaworu bezpieczeństwa dla pary [-] 0,54 p zb - ciśnienie otwarcia zaworu bezpieczeństwa [MPa] 0,6 N - moc wymiennika [kw] 107 Sprawdzenie przepustowości zaworu dla cieczy Przepustowość dobranego zaworu bezpieczeństwa dla cieczy musi być większa lub równa od przepustowości pękniętego wymiennika: m zc m w m zc - przepustowość dobranego zaworu dla cieczy [kg/h], m w - przepustowość pękniętego wymiennika [kg/h]. m w =5,03 α cw A [(p 1 - p 2 ) ρ] 0,5 α cw - wsp. wypływu wody z pekniętego wymiennika [-] 1 A - powierzchnia pęknietego wymiennika CB60-40H (dwóch płyt) [mm 2 ] 62,2 p 1 - ciśnienie dopuszczalne po stronie sieciowej [MPa] 1,6 p 2 - ciśnienie dopuszczalne po stronie instalacyjnej [MPa] 0,66 ρ - gęstość wody w temperaturze 125ºC [kg/m 3 ] 939 Przepustowość pękniętego wymiennika m w wynosi [kg/h] 9295 m zc =5,03 α c A z [(p ρ] 0,5 α c - wsp. wypływu zaworu bezpieczeństwa [-] 0,3 A z - powierzchnia przekroju siedliska dobranego zaworu [mm 2 ] 314 p - ciśnienie dopuszczalne po stronie instalacyjnej [MPa] 0,66 ρ - gęstość wody w temperaturze 125ºC [kg/m 3 ] 939 Przepustowość dobranego zaworu dla cieczy m zc wynosi [kg/h] Warunek przepustowości zaworu spełniony. 11796 11

Sprawdzenie przepustowości zaworu dla pary Przepustowość dobranego zaworu bezpieczeństwa dla pary musi być większa lub równa od przepustowości pękniętego wymiennika: m zp m m p - przepustowość dobranego zaworu dla pary [kg/h], m - przepustowość istniejącego wymiennika [kg/h]. m=3600 (N / r) N - maksymalna wydajność wymiennika [kw] 107 r - ciepła parowania przy ciś. dop. po stronie instalacyjnej [kj/kg] 2068 Przepustowość dobranego wymiennika m wynosi [kg/h] 186 m zp =10 K1 K2 α p A z (p + 0,1) K1 - wsp. poprawkowy uwzględniający właściwości czynnika roboczego i jego parametry przed zaworem [-] K2 - wsp. poprawkowy uwzględniający wpływ stosunku ciśnienia przed i za zaworem [-] 0,52 α p - wsp. wypływu dobranego zaworu dla pary [-] 0,54 A z - powierzchnia przekroju siedliska dobranego zaworu [mm 2 ] 314 p - ciśnienie dopuszczalne po stronie instalacyjnej [MPa] 0,66 Przepustowość dobranego zaworu dla pary m zp wynosi [kg/h] 670 1 Warunek przepustowości zaworu spełniony. 4.5. Armatura i urządzenia po stronie instalacji c.o. 4.5.1. Przewody Instalację c.o. w kompaktowym węźle wykonać z rur stalowych ze szwem lub bez szwu zgodnie z obowiązującą normą dotyczącą rur stalowych. DOBÓR ŚREDNIC DN v [m/s] Strona instalacyjna - c.o. 65 0,52 4.5.2. Filtr siatkowy Dobrano filtr siatkowy kołnierzowy FS 1 o śr. DN65, PN16, gęstość min.270 oczek/cm 2. 4.5.3. Zawory odcinające Dobrano kulowe kołnierzowe zawory odcinające DN65, PN16. 12

4.5.4. Zawory zwrotne Dobrano zawór zwrotny kołnierzowy typ 402 DN65, PN16. 4.5.5. Pompa obiegowa INSTALACJA C.O. V [m 3 /h] ΔP [kpa] Wymiennik 6,2 16 Przewody + armatura 6,2 10 Instalacja 6,2 50 SUMA: 76 Dobrano pompę WILO STRATOS 30/1 12. Dane elektryczne: 1~, 230V, 50Hz, 300W. 4.5.6. Zawór bezpieczeństwa Dobrany zawór SYR 1915 1 1/4" d o - średnica kanału dolotowego zaworu [mm] 27 α c - wsp. wypływu zaworu bezpieczeństwa dla cieczy [-] 0,25 α p - wsp. wypływu zaworu bezpieczeństwa dla pary [-] 0,48 p zb - ciśnienie otwarcia zaworu bezpieczeństwa [MPa] 0,4 N - moc wymiennika [kw] 141 Sprawdzenie przepustowości zaworu dla cieczy Przepustowość dobranego zaworu bezpieczeństwa dla cieczy musi być większa lub równa przepustowości pękniętego wymiennika: m zc m w m zc - przepustowość dobranego zaworu dla cieczy [kg/h], m w - przepustowość pękniętego wymiennika [kg/h]. m w =5,03 α cw A [(p 1 - p 2 ) ρ] 0,5 α cw - wsp. wypływu wody z pekniętego wymiennika [-] 1 A - powierzchnia pęknietego wymiennika CB30-50H (dwóch płyt) [mm 2 ] 62,2 p 1 - ciśnienie dopuszczalne po stronie sieciowej [MPa] 1,6 p 2 - ciśnienie dopuszczalne po stronie instalacyjnej [MPa] 0,44 ρ - gęstość wody w temperaturze 125ºC [kg/m 3 ] 939 Przepustowość pękniętego wymiennika m w wynosi [kg/h] 10326 13

m zc =5,03 α c A z [(p ρ] 0,5 α c - wsp. wypływu zaworu bezpieczeństwa [-] 0,25 A z - powierzchnia przekroju siedliska dobranego zaworu [mm 2 ] 572 p - ciśnienie dopuszczalne po stronie instalacyjnej [MPa] 0,44 ρ - gęstość wody w temperaturze 125ºC [kg/m3] 939 Przepustowość dobranego zaworu dla cieczy m zc wynosi [kg/h] 14627 Warunek przepustowości zaworu spełniony. Sprawdzenie przepustowości zaworu dla pary Przepustowość dobranego zaworu bezpieczeństwa dla pary musi być większa lub równa przepustowości pękniętego wymiennika: m zp m m p - przepustowość dobranego zaworu dla pary [kg/h], m - przepustowość istniejącego wymiennika [kg/h]. m=3600 (N / r) N - maksymalna wydajność wymiennika [kw] 141 r - ciepła parowania przy ciś. dop. po stronie instalacyjnej [kj/kg] 2132 Przepustowość dobranego wymiennika m wynosi [kg/h] 238 m zp =10 K1 K2 α p A z (p + 0,1) K1 - wsp. poprawkowy uwzględniający właściwości czynnika roboczego i jego parametry przed zaworem [-] K2 - wsp. poprawkowy uwzględniający wpływ stosunku ciśnienia przed i za zaworem [-] 0,52 α p - wsp. wypływu dobranego zaworu dla pary [-] 0,48 A z - powierzchnia przekroju siedliska dobranego zaworu [mm 2 ] 572 p - ciśnienie dopuszczalne po stronie instalacyjnej [MPa] 0,44 Przepustowość dobranego zaworu dla pary m zp wynosi [kg/h] 771 1 Warunek przepustowości zaworu spełniony. 14

4.5.7. Naczynie wzbiorcze V n =V u (p max +1) / (p max p) V n pojemność naczynia wzbiorczego [dm 3 ] V u pojemność użytkowa w naczyniu [dm 3 ] p max ciśnienie max. w naczyniu [bar] 3,2 p - początkowe ciś. w naczyniu [bar] p=p st +0,3 p st - statyczne ciś. w instalacji [bar] p st =h st /10 h st - statyczna wysokość instalacji [m] 16 p st - statyczne ciś. w instalacji [bar] 1,6 p - początkowe ciś. w naczyniu [bar] 1,9 Vu = V z ρ Δν [m 3 ] V z pojemność zładu [m 3 ] 1,50 Δν przyrost objętości właściwej wody od tem. początkowej t 1 =10ºC do temperatury na zasilaniu t 2 =80ºC [dm 3 /kg] 0,0287 ρ gęstość wody w tem. początkowej t 1 =10ºC 999,7 Pojemność użytkowa [dm 3 ] 43 Całkowita pojemność naczynia [dm 3 ] 139 Dobrano przeponowe naczynie wzbiorcze o pojemności 200 dm 3 firmy REFLEX, nastawa wstępna 1,9 bar. Średnica rury wzbiorczej DN25. 5. Opis przyjętych rozwiązań Projektuje się kompaktowy węzeł cieplny c.o. i c.w.u. firmy METROLOG (lub inny równoważny) o mocy maksymalnej 107 kw na cele c.w.u. oraz 141 kw na cele c.o. Węzeł umieszczony będzie w wydzielonym pomieszczeniu w piwnicy budynku (pomieszczenie po komórce lokatorskiej mieszkania nr2). Podgrzew ciepłej wody użytkowej na cele bytowo gospodarcze odbywać się będzie jako jednostopniowe, bez zasobnikowe za pomocą płytowego lutowanego wymiennika ciepła typu CB60 40H firmy ALFA LAVAL. Regulacja przepływu wody sieciowej realizowana będzie za pomocą zaworu regulacyjnego VM2 firmy DANFOSS z siłownikiem AMV33. Instalacja c.o. zasilana będzie za pomocą płytowego lutowanego wymiennika ciepła typu CB30 50H firmy ALFA LAVAL. Regulacja przepływu wody sieciowej realizowana będzie za pomocą zaworu regulacyjnego VM2 firmy DANFOSS z siłownikiem AMV23. 15

W celu utrzymania stałego ciśnienia zaprojektowano regulator różnicy ciśnień i przepływu typu 47 1 firmy SAMSON (montaż na zasilaniu jako wstawka w kompakcie). W celu rozliczania energii cieplnej na przewodzie powrotnym wody sieciowej należy zamontować licznik ciepła typu MULTICAL 602 z ultradźwiękowym przetwornikiem przepływu ULTRAFOLW 54 DN25 Qn=3,5 m 3 /h firmy KAMSTRUP i podłączyć do telemetrycznego modułu w celu transmisji odczytów. Proces przygotowania ciepłej wody oraz regulacja temperatury zasilania instalacji c.o. będzie sterowana za pomocą regulatora ECL COMFORT 210 z kluczem A266 umożliwiającym regulację temperatury c.w.u. w systemie przepływowym oraz regulację pogodową (za pomocą czujnika temperatury zewnętrznej) instalacji c.o. Obieg instalacji c.o. realizowany będzie za pomocą pompy obiegowej firmy WILO typu STARTOS 30/1-12. Wymiennik oraz instalacja c.o. zabezpieczona będzie zaworem bezpieczeństwa typu 1915 DN 1¼ firmy SYR oraz przeponowym naczyniem wzbiorczym REFLEX o pojemności 200 dm 3. Napełnianie oraz uzupełnianie instalacji c.o. odbywać się będzie wodą sieciową. Na odgałęzieniu projektuje się armaturę odcinającą, filtr, kryzę oraz wodomierz z nadajnikiem impulsów. Po napełnieniu lub uzupełnieniu instalacji przewód uzupełniający należy rozłączyć. Obieg cyrkulacji ciepłej wody użytkowej realizowany będzie za pomocą pompy obiegowej firmy WILO typu STARTOS Z 25/ 1 8. Wymiennik oraz instalacja c.w.u. zabezpieczona będzie zaworem bezpieczeństwa typu 2115 DN 1 firmy SYR. Zasilanie węzła odbywać się będzie za pomocą przyłącza cieplnego DN50 wg odrębnego opracowania (wg Veolia Energia Poznań S.A.). 6. Wytyczne do realizacji węzła i instalacji 6.1. Wykonanie kompaktowego węzła cieplnego Węzeł dla potrzeb c.o. i c.w.u. wykonać jako węzeł kompaktowy. Węzeł kompaktowy powinien mięć budowę modułowa, umożliwiającą jego rozkręcenie lub powtórne złożenie w pomieszczeniu węzła cieplnego. Wymiary poszczególnych modułów powinny umożliwiać wprowadzenie urządzeń do pomieszczenia przez otwory drzwiowe o szerokości 1,0 m. Długość poszczególnych modułów nie powinna przekraczać 1,0 m. Waga poszczególnych elementów nie powinna przekraczać 100 kg. Węzeł wykonać w ramie stalowej zabezpieczonej antykorozyjnie. Wymiary węzła (długość x szerokość x wysokość) [cm]: 180 x 70 x 170 cm. 6.2. Montaż rurociągów Przewody rurowe po stronie sieciowej wykonać z rur stalowych bez szwu. Przewody kompaktowego węzła po stronie instalacji c.o. wykonać z rur stalowych bez szwu lub ze szwem łączonych przez spawanie. Dla instalacji wody użytkowej przewody, w kompakcie, wykonać ze 16

stali nierdzewnej, poza kompaktem wykonać z rur tworzywowych z polipropylenu (z.w.u. PN16, c.w.u., cyrkulacja PN20/25 stabi). Najwyższe punkty należy wyposażyć w odpowietrzniki, a najniższe w zawory spustowe. Odcinki poziome prowadzić ze spadkiem 0,3% w kierunku zaworów spustowych. Po wykonaniu prac montażowych należy wykonać próbę szczelności. Wszystkie urządzenia, armatura i przewody zainstalowane w obiegu pierwotnym i wtórnym należy poddać próbie ciśnieniowej wg Wymagań Technicznych COBRTI INSTAL: - Warunki techniczne wykonania i odbioru węzłów ciepłowniczych, - Warunki techniczne wykonania i odbioru instalacji grzewczych, - Warunki techniczne wykonania i odbioru instalacji wodociągowych, Ciśnienie próby: - strona sieciowa 1,25 ciśnienie robocze lecz nie mniej niż ciśnienie robocze + 3 bary dla ciśnienia roboczego większego od 5 bar; 1,5 ciśnienie robocze lecz nie mniej niż 2 bary dla ciśnienia roboczego do 5 bar, - strona instalacyjna c.o. ciśnienie robocze + 2 bar (lecz nie mniej niż 4 bar), - strona instalacyjna z.w.u., c.w.u. 9 bar. Czas próby ciśnieniowej min. 45 minut. Po wykonaniu próby szczelności rurociągi należy dwukrotnie przepłukać. Po wypłukaniu należy sprawdzić czystość filtrów siatkowych. Rurociągi należy zaizolować termicznie zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. 2002. 75. 690 wraz z późniejszymi zmianami). Przewód o średnicy wewnętrznej 22 do 35 mm zaizolować otulinami gr. 30 mm, przewody o średnicy wewnętrznej 35 do 100 mm zaizolować otulinami gr. równej wewnętrznej średnicy przewodu. Projektuje się izolacje STEINORM z pianki poliuretanowej w płaszczu z folii PCV. Izolacja cieplna powinna być wykonana w sposób zapewniający nierozprzestrzenianie się ognia. Przy przejściach rurą przez przegrodę należy stosować tuleje ochronne. W tulei ochronnej nie może znajdować się żadne połączenie rury. Tuleja ochronna powinna być rurą o średnicy wewnętrznej większej od średnicy zewnętrznej rury przewodu: - co najmniej o 2 cm, przy przejściu przez przegrodę pionową, - co najmniej o 1 cm, przy przejściu przez strop. Tuleja ochronna powinna być dłuższa niż grubość przegrody pionowej o około 2 cm z każdej strony, a przy przejściu przez strop powinna wystawać około 2 cm powyżej posadzki i około l cm poniżej tynku na stropie. Przestrzeń między rurą przewodu a tuleją ochronną powinna być wypełniona materiałem nie działającym korozyjnie na rurę, umożliwiającym jej wzdłużne przemieszczanie się i utrudniającym powstanie w niej naprężeń ścinających. Kierunki przepływu wody w rurociągach oznaczyć czarnymi strzałkami o długości od 50 do 300 mm w zależności od średnicy rurociągu. 17

6.3. Montaż urządzeń i armatury Montaż wszystkich urządzeń wykonać zgodnie z wytycznymi producenta. Termometry i manometry należy zamontować w miejscach wskazanych na załączonym rysunku (schemat technologiczny węzła). Armatura powinna odpowiadać warunkom pracy (ciśnienie, temperatura) instalacji, w której jest zainstalowana. Przed instalowaniem armatury należy usunąć z niej zaślepienia i ewentualne zanieczyszczenia. Armatura, po sprawdzeniu prawidłowości działania, powinna być instalowana tak, żeby była dostępna do obsługi i konserwacji. Armaturę na przewodach należy tak instalować, żeby kierunek przepływu wody był zgodny z oznaczeniem kierunku przepływu na armaturze. 7. Wytyczne branżowe 7.1. Sanitarne Do wymiennika c.w.u. należy doprowadzić zimną wodę użytkową wg odrębnego opracowania. W pomieszczeniu węzła zamontować wodomierz JS-6,3 NK dn25. Przed i za wodomierzem zamontować kulowe zawory odcinające dn50. W pomieszczeniu węzła zamontować zawór czerpalny ze złączką do węża DN15 oraz umywalkę lub zlew jednokomorowy. Przy umywalce/zlewie zamontować wodomierz JS-1,0 dn15. Przed i za wodomierzem zamontować kulowe zawory odcinające dn15. Instalację c.w.u. i cyrkulacji w budynku wykonać wg odrębnego opracowania (instalacja tworzywowa PP PN20, 25 stabi). Kompaktowy węzeł ciepła połączyć z projektowaną instalacją. Przewody prowadzić pod stropem pomieszczenia. W najwyższych punktach zamontować odpowietrzniki automatyczne. Po wykonaniu próby szczelność przewody zaizolować izolacją ciepłochronną o grubości 40 mm. Przewód do napełniana i uzupełniania zładu rozłączyć po napełnieniu i uzupełnieniu zładu. Naczynie wzbiorcze połączyć z przewodem powrotnym instalacji grzewczej rurą stalową DN25. Przed naczyniami zamontować złącza samo odcinająco-opróżniające oraz manometr. Ciśnienie wstępne w naczyniu: 1,9 bar. W pomieszczeniu węzła wykonać studzienkę schładzającą o średnicy 600mm, wysokości 1000mm oraz zamontować wpust podłogowy z klapa zwrotną. W studni zamontować pompę zatapialną sterowaną pływakiem UNILIFT KP150 Grundfos. Odpływ grawitacyjny wykonać z PCV o połączeniach kielichowych o średnicy 110mm. Przewód tłoczny, z PVC klejonego DN32, podłączyć do istniejącej kanalizacji sanitarnej- wg rysunku nr3. W przypadku awarii, podczas spuszczania wody gorącej należy dolewać wodę zimną. Podczas prac remontowych, 18

przed spuszczeniem wody z instalacji należy ostudzić wodę (zamknąć dopływ wysokiego parametru, wyłączyć pompę obiegową c.o.). W pomieszczeniu węzła wykonać nawiew typu Z 15x15 cm przez ścianę zewnętrzną sprowadzony nad posadzkę pomieszczenia. Otwór wlotowy zabezpieczyć kratką metalową. Układ wywiewny stanowi istniejący pion kominowy. Należy połączyć go z kratką wentylacyjną o powierzchni netto (czynnej) min. 200 cm 2 zlokalizowaną w pomieszczeniu węzła. Sprawdzić drożność i szczelność pionu kominowego. W razie konieczności przewód udrożnić i uszczelnić. 7.2. Budowlane Pomieszczenie węzła przygotować pod względem budowlanym według wytycznych Veolia Energia Poznań S.A. Posadzkę pomieszczenia należy wykonać jako gładką, niepalną i niepylącą, wytrzymałą na uderzenia mechaniczne i nagłe zmiany temperatury oraz odporną na wilgoć. Należy zapewnić spadek w kierunku wpustu podłogowego. Ściany i sufit w pomieszczeniu węzła wykończyć płytą gipsowo-kartonową oraz pomalować jasną farbą wodoodporną. Zdemontować istniejące drzwi węzła. Wstawić drzwi o wytrzymałości ogniowej min. 30 minut wyposażone w zamek min. klasy B. Drzwi muszą otwierać się na zewnątrz. Wymienić okna na plastikowe oraz okratować każde z nich, zabezpieczyć siatką z drutu stalowego ocynkowanego o wielkości oczek 2,0x2,0 cm. Kompaktowy węzeł cieplny należy posadowić na fundamencie lub kompakt wyposażyć w nóżki z możliwością regulacji wysokości. Zabezpieczyć pomieszczenie przed dostępem osób niepowołanych. Na drzwiach od strony zewnętrznej umieścić napis: Węzeł cieplny. Nieupoważnionym wstęp wzbroniony. 7.3. Elektryczne Węzeł cieplny zasilić z tablicy administracyjnej budynku. Szafkę licznikową, przystosowaną do oplombowania, umieścić przy tablicy administracyjnej. W pomieszczeniu węzła wykonać rozdzielnię elektryczną z wyłącznikiem głównym, zasilającą: - szafkę sterownicza węzła, z której będą zasilane wszystkie urządzenia kompaktowego węzła: napięcie 1~230V, przewidywana moc węzła ok. 2,0 kw, - oświetlenie pomieszczenia węzła, - min. 1 gniazdo wtykowe, napięcie 1~230V, umożliwiające podłączenie elektronarzędzi o mocy maksymalnej 2,0 kw. Należy stosować rozdzielnice szafkowo-blaszane wyposażone w wyłącznik główny z zamykanymi drzwiczkami. Na drzwiach rozdzielnicy umieścić tablicę ostrzegawczą. Na wewnętrznej stronie drzwi rozdzielnicy umieścić w sposób trwały schemat rozdzielnicy. 19

Rozdzielnicę należy umieścić możliwie najbliżej drzwi wejściowych, z zachowaniem wymaganych odległości od urządzeń technologicznych. Stosować oprawy oświetleniowe jarzeniowe, energooszczędne, hermetyczne. Jedną z opraw należy wyposażyć w inwertor w celu zabezpieczenia oświetlenia awaryjnego. Osprzęt instalacyjny tj. wyłączniki, puszki instalacyjne, oprawy oświetleniowe, rozdzielnice w wykonaniu IP44. W celu zachowania szczelności rozdzielnic, odgałęźników gniazd należy stosować przewody okrągłe ze względu na okrągłe uszczelnienie dławikowe. Natężenie oświetlenia w pomieszczeniu węzła cieplnego powinno wynosić minimum 200 luxów, a współczynnik równomierności minimum 0,7. Wyłącznik oświetlenia zlokalizować przy drzwiach wejściowych do pomieszczenia węzła. Instalacje prowadzić w rurkach instalacyjnych lub korytkach. Podejście do silników i innej aparatury mocować na konstrukcjach wsporczych osłaniających od uszkodzeń mechanicznych (zasilanie od góry). Należy stosować połączenia wyrównawcze urządzeń i instalacji przyłączonych do uziemionej głównej szyny uziemiającej. W obwodach oświetlenia i gniazd oraz w obwodach silników stosować zabezpieczenia nadmiarowo-prądowe. Dla urządzeń zamontowanych na stałe jako środek ochrony przeciwporażeniowej dodatkowej należy stosować szybkie wyłączenie zasilania, dla urządzeń przenośnych (gniazda) wyłącznik przeciwporażeniowy różnicowo - prądowy. Niedopuszczalne jest zabezpieczenie jednym wyłącznikiem różnicowo - prądowym całego obiektu. Ochroną przeciwporażeniową objąć szafkę licznikową. Konieczne jest wykonanie miejscowych połączeń wyrównawczych. Podłączyć urządzenia automatyki w sposób umożliwiający samoczynne przejście pomp obiegowych w tryb czuwania (nie dotyczy cyrkulacji ciepłej wody). Dla celów montażu modułu telemetrii wraz z zabezpieczeniem nadprądowym należy przygotować miejsce na szynie DIN w szafce rozdzielczej o szerokości 53 mm. Montaż modułu telemetrii wykonuje dostawca ciepła Veolia Energia Poznań S.A. 20

8. Nastawa urządzeń Temperatura c.w.u 60 C Termostat bezpieczeństwa c.w.u. 65 C (podczas wykonywania dezynfekcji instalacji zmienić nastawę) Termostat bezpieczeństwa c.o. 90 C Zawór bezpieczeństwa c.w.u 6 bar Zawór bezpieczeństwa c.o. 4 bar Ciśnienie wstępne w naczyniu wzbiorczym 1,9 bar Regulator różnicy ciśnień i przepływu ciśnienie: 51 kpa Regulator różnicy ciśnień i przepływu przepływ lato: 2,3 m 3 /h Regulator różnicy ciśnień i przepływu przepływ zima: 2,8 m 3 /h Pompa cyrkulacyjna regulacja p-v/auto lub stało procentowa p=const. Pompa c.o. regulacja p-v/auto lub stało procentowa p=const. Krzywa grzania dla temperatury zewnętrznej -18 C, temperatura zasilania instalacji c.o. 80 C 9. Zestawienie materiałów lp. Nazwa urządzenia Typ Producent Liczba Jedn. WYMIENNIKI CIEPŁA 1 Wymiennik ciepła c.o. - 141 kw CB 30-50H ALFA 1 szt. Izolacja wymiennika LAVAL 1 szt. 2 Wymiennik ciepła c.w.u. -107 kw CB 60-40H ALFA 1 szt. Izolacja wymiennika LAVAL 1 szt. UKŁAD STEROWANIA I REGULACJI ELEKTRONICZNEJ Rozdzielnia zasilająco-sterownicza METROLOG 3 Regulator ECL COMFORT 210, 230 V (A266) 1 szt. DANFOSS Podstawa przyłączeniowa 1 szt. 4 Czujnik temperatury instalacji c.w.u. ESMU - 100 Stal nierdzewna DANFOSS 1 szt. 5 Termostat z czujnikiem bezpieczeństwa c.w.u. ST-1 TR/STB DANFOSS 1 szt. 6 Termostat z czujnikiem bezpieczeństwa c.o. ST-1 TR/STB DANFOSS 1 szt. 7 Czujnik temperatury instalacji c.o. ESMU - 100 St. DANFOSS 3 szt. 8 Zawór regulacyjny c.w.u VM2, DN20, PN16, kv=4,0m³/h DANFOSS 1 szt. Siłownik zaw. reg. c.w.u. AMV 33, 230V DANFOSS 1 szt. 9 Zawór regulacyjny c.o. VM2, DN20, PN16, kv=4,0 m³/h DANFOSS 1 szt. 21

Siłownik zaw. reg. c.o. AMV 23, 230V DANFOSS 1 szt. 10 Czujnik temperatury zewnętrznej ESMT DANFOSS 1 szt. STRONA SIECIOWA - WYSOKIE PARAMETRY 11 Filtr siatkowy kołnierzowy FS-1 z siatką o gęstości min. 270 oczek/cm 2, DN50, PN16 POLNA 1 szt. 12 Zawór kulowy z końcówkami do spawania DZT, DN40, PN16 BROEN 2 szt. 13 Zawór kulowy z końcówkami do spawania DZT, DN40, PN16 BROEN 2 szt. 14 Zawór spustowy spawany DZT, DN15, PN16 BROEN 2 szt. 15 Manometr z kurkiem manomet. M100, 0-1,6 MPa WIKA 2 szt. 16 Termometr tarczowy 0-150 C, PN16 WIKA 2 szt. 4D WSTAWKA wspawana 4D' Odcięcie rurki impulsowej regulator różnicy ciśnień i przepływu DN20, L=234 mm króciec zakorkowany wykonanie warsztatowe wykonanie warsztatowe 1 szt. 1 szt. STRONA INSTALACJI C.O. - NISKIE PARAMETRY 17 Zawór bezpieczeństwa c.o. 1915, 1 1/4", nastawa 4 bar SYR 1 szt. 18 Pompa obiegowa c.o. STRATOS 30/1-12, PN10, 230V, moduł IF ExtAus WILO 1 szt. 19 Zawór zwrotny kołnierzowy 402, DN65, PN16 DANFOSS 1 szt. 20 Zawór odcinający kulowy kołnierzowy DZT, DN65, PN16 BROEN 3 szt. 21 Filtr siatkowy kołnierzowy FS-1 z siatką o gęstości min. 270 oczek/cm 2, DN65, PN16 POLNA 1 szt. 22 Zawór spustowy gwintowany DN15, PN25, 100 C FERRO 2 szt. 23 Zawór z końcówką do podłączenia węża DN15, PN25, 100 C FERRO 1 szt. 24 Manometr z kurkiem manomet. M100, 0-1,0 MPa WIKA 2 szt. 25 Termometr tarczowy 0-100 C WIKA 2 szt. STRONA INSTALACJI C.W.U. - NISKIE PARAMETRY 26 Pompa cyrkulacyjna c.w.u. 27 Filtr siatkowy gwintowany STRATOS Z 25/1-8, PN10, 230V, moduł IF ExtAus FS-3 z siatką o gęstości min. 270 oczek/cm 2, DN40, PN16 WILO 1 szt. POLNA 1 szt. 28 Zawór zwrotny gwintowany 601, DN25, PN10, 100 C DANFOSS 1 szt. 29 Zawór kulowy gwintowany DN25, PN25, 100 C FERRO 2 szt. 30 Zawór bezpieczeństwa c.w.u. 2115, 1", 6 bar SYR 1 szt. 31 Zawór antyskażeniowy z.w.u. EA291NF, DN40, PN10 DANFOSS 1 szt. 22

32 Filtr siatkowy gwintowany FS-3 z siatką o gęstości min. 270 oczek/cm 2, DN40, PN16 POLNA 1 szt. 33 Zawór kulowy gwintowany DN40, PN25, 100 C FERRO 2 szt. 34 Zawór spustowy gwintowany DN15, PN25, 100 C FERRO 2 szt. 35 Manometr z kurkiem manomet. M100, 0-1,0 MPa, Tmax=100 C WIKA 3 szt. 36 Termometr tarczowy 0-100 C WIKA 3 szt. UZUPEŁNIENIE ZŁADU 37 Zawór kulowy spawany DZT, DN15, PN16 BROEN 1 szt. 38 Filtr siatkowy gwintowany FS-3 z siatką o gęstości min. 270 oczek/cm 2, DN15, PN16 POLNA 1 szt. DN15/10mm, PN16, 39 Kryza dławiąca 10 mm - 1 szt. Tmax=150 C Zawór z końcówką do podłączenia 40 DN15, PN16 FERRO 1 szt. węża 41 Wąż w oplocie stalowym DN15, PN16 1 szt. 5D WSTAWKA gwintowana DN15, L=110mm wykonanie warsztatowe 1 szt. MODUŁ PRZYŁĄCZENIOWY - URZĄDZENIA DOSTARCZANE PRZEZ DALKIA Zawór kulowy z końcówkami do 1D spawania DN50, PN16 BROEN 2 szt. Licznik ciepła: 1 kpl. przelicznik ciepła MULTICAL 602 1 szt. moduł wejść impulsowych RS232 1 szt. 2D KAMSTRUP ULTRAFLOW 54 3,5 m³/h, przetwornik przepływu 1 szt. DN25, PN16 czujniki temperatur Pt500 2 szt. 3D Moduł telemetryczny VTMG006 lub VTM-R007 VECTOR 1 szt. 47-1, DN20, PN25, kv=6,3 m³/h, 4D Regulator różnicy ciśnień i przepływu zakres : 0,2 1,0 bar; 0,8 1 szt. 3,6m³/h SAMSON 4D' Rurka impulsowa - podłączenie DN15/6mm 1 szt. 5D Wodomierz z nadajnikiem impulsów JS-1,6 NK 90 C DN15, PN16 POWOGAZ 1 szt. URZĄDZENIA POZA KOMPAKTEM 42 Zawór kulowy gwintowany DN50, PN25, 100 C FERRO 2 szt. 43 Wodomierz z.w.u. JS-6,3 NK, kl.r160 H, DN25, PN16 APATOR POWOGAZ 1 szt. 44 Przeponowe naczynie wzbiorcze 200 dm 3, ciśnienie wstępne 1,9 bar REFLEX 1 szt. 45 Złącze samoodcinające SU 1" REFLEX 1 szt. 46 Manometr z kurkiem manomet. M100, 0-1,0 MPa, Tmax=100 C WIKA 1 szt. 23

10. Uwagi końcowe Wszystkie prace należy wykonać zgodnie z Warunkami Technicznymi Wykonania i Odbioru Robót Budowlano-Montażowych, Instalacje Sanitarne i Przemysłowe. Ponadto wszystkie prace muszą być prowadzone i zakończone przy zachowaniu należytej staranności oraz zgodnie ze sztuką budowlaną, spełniając wymagania BHP i P.POŻ. Wszystkie materiały zastosowane do montażu instalacji muszą posiadać niezbędne atesty, dopuszczające je do stosowania na terenie Polski. Urządzenia i armaturę podłączyć zgodnie z DTR tych urządzeń dostarczonymi przez producentów. Izolacje cieplne w instalacjach należy wykonać w sposób zapewniający nierozprzestrzenianie ognia. 24