TERAPIA MANUALNA HOLISTYCZNA PROGRAM KURSU WERSJA 08.2014
Spis treści Wprowadzenie... 3 Moduł I... 6 Podstawowe pojęcia w modelu dynamicznym rozumienia procesów chorobowych oraz procesów zdrowienia.... 6 Bodźce zabiegowe stosowane w TMH: biomechaniczne, odruchowe oraz słowne...8 Zespół segmentu ruchowego kręgosłupa (srk)...10 Wskazania i przeciwwskazania do zastosowania Terapii Manualnej Holistycznej...10 Techniki badawcze...11 Techniki zabiegowe...12 Klinika... 13 Terapia edukacyjna... 14 Autoterapia... 14 Moduł II... 17 Seans zabiegowy...17 Reakcje pozabiegowe...17 Techniki badawcze segmentu ruchowego kręgosłupa (srk) c.d...18 Techniki zabiegowe segmentów ruchowych kręgosłupa c.d...18 Techniki zabiegowe dla stawu krzyżowo-biodrowego (skb) c.d...19 Techniki zabiegowe dla stawów żeber...19 Techniki zabiegowe w dysfunkcjach struktur połączenia głowowo-szyjnego...19 Klinika... 20 Zespół czynnościowego przejścia piersiowo-lędźwiowego...20 Terapia edukacyjna... 21 Autoterapia... 22 Moduł III... 24 Miednica...24 Stawy krzyżowo-biodrowe - celowane techniki badawcze (powtórka) i zabiegowe...24 Segmenty ruchowe kręgosłupa lędźwiowego i przejścia piersiowo-lędźwiowego...24 Kręgosłup piersiowy środkowy i górny...25 Techniki mobilizacji uruchamiających specyficzne elementy gry stawowej stawów kończyn dolnych...25 Klinika... 25 Zespoły lędźwiowe (l) oraz lędźwiowo-krzyżowe (l/s)...25 Zespół zaburzeń czynności odcinka piersiowego środkowego kręgosłupa (Thm)...27 Terapia edukacyjna... 29 Autoterapia... 30 Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 2
Wprowadzenie Terapia Manualna Holistyczna obchodzi w tym roku (2014) trzydziestopięciolecie powstania i rozwoju. W swojej koncepcji uznaje niepodważalne znaczenie nauk medycznych jako podstawy w badaniu, diagnozie oraz leczeniu. Medycyna poczyniła ogromne postępy w ratowaniu życia oraz leczeniu chorób organicznych. Z jakiegoś powodu nie zajmuje się jednak wystarczająco wydajnie leczeniem chorób o charakterze pierwotnym - pochodzenia czynnościowego. A jest to, jak obliczono, ok. 80% przyczyn wszystkich chorób gnębiących człowieka. Ponadto, co ważne, chorobom organicznym towarzyszą także zaburzenia czynności. Dysfunkcyjność więc wydaje się być zjawiskiem powszechnym. Co zatem jest istotą dysfunkcji, zaburzeń czynności i w ślad za tym, chorób czynnościowych? Wielodziesięcioletnie badania zachowania się organizmu pod wpływem różnych bodźców, wykazały, iż istotą reakcji jest czynnościowo zmieniony stan tkanek. Dotyczy on przede wszystkim struktur łącznotkankowych. Co ważne, zmiana ta nie jest rejestrowana przez obiektywne badania medyczne! Chory cierpi a medycyna nie znajduje przyczyny Ta patologiczna czynnościowo aktywność tkankowa towarzyszy wszystkim poznanym stanom chorobowym naszego organizmu. Przy jej pomocy można wytłumaczyć dysfunkcje rozpoznawane różnymi technikami badania przez prowokowanie ale także badaniem ruchomości fizjologicznej, parafizjologicznej, zmianami strukturalnymi itd. Tą drogą można także wytłumaczyć przenoszenie się zaburzeń czynności z narządu ruchu na układ wegetatywny. Jest to zjawisko powszechne, dzięki niemu można usprawiedliwić wpływ zaburzeń czynności na generowanie objawów praktycznie we wszystkich dziedzinach medycyny a w tym terapii manualnej. Ponadto, co bardzo ważne, reaguje zmianą swojego stanu na stres psychiczny. Dzięki temu reakcje narządu ruchu na bodźce psychogenne stają się czytelne i można je skutecznie wykorzystać w procesach poznawania indywidualnej patogenezy oraz w skutecznej terapii chorób czynnościowych a także we wspomaganiu leczenia chorób organicznych. Tę patologiczną czynnościowo aktywność tkankową nazwaliśmy roboczo: czynnościową zmianą stanu tkanek (CZST). Jej niezwykłe cechy wykorzystujemy w praktyce terapeutycznej, dzięki ich poznaniu i dalszemu poznawaniu system TMH stał się niezwykle skuteczny w rozwiązywaniu problemów ludzkich pochodzenia pierwotnego. Stanowi istotę niniejszego programu kursu. Program ten jest więc wynikiem obserwacji sposobu reagowania chorych na przeciążenia cywilizacyjne oraz na zadawane bodźce lecznicze. Zweryfikowała Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 3
go bezwzględnie codzienna, wieloletnia praktyka terapeutyczna, liczona w dziesiątkach tysięcy udokumentowanych zabiegów. W drodze naturalnej selekcji pozostały w nim tylko takie sposoby myślenia oraz techniki diagnostyczne i zabiegowe, które dynamicznie inicjowały i dalej stymulowały indywidualne procesy lecznicze. Realizuje autorski program oparty o znajomość cech patologicznej czynnościowo aktywności tkankowej, co ją zasadniczo wyróżnia z wszystkich pozostałych szkól terapii manualnej. Terapia Manualna Holistyczna rozpoczęła swój rozwój w oparciu o takie szkoły i takich twórców medycyny manualnej jak: Robert Maigne (Francja), Karel Lewit (Czechy), Karl Sell, Hans P. Bischoff, Herbert Frisch (Niemcy), Freddi Kaltenborn (Norwegia) i in. Na program ten pewien wpływ wywarła także osteopatia - Lauri Hartman (Anglia) oraz medycyna czaszkowo-krzyżowa (E. Upledger). Fizyczność oraz sfera psychiczno-duchowa jest traktowana w TMH jako integralna całość. Wzajemne zależności pomiędzy nimi widać w oparciu o aktualną wiedzę fizjologiczną (Selye, Traczyk i inni) oraz wiedzę i doświadczenie praktyczne. Zależności te wykorzystuje się w pracy z pacjentami. Jest to niezbędne do osiągnięcia pełnego sukcesu leczniczego! W rezultacie takiego połączenia powstał spójny, samodzielny, bardzo skuteczny system, w którym terapeuta jest wyposażony w teoretyczne i praktyczne możliwości całościowego oddziaływania nie tylko na narząd ruchu ale na całą osobowość. System ten niejako wymusza rozwój merytoryczny a także osobisty ludzi biorących udział w procesie leczniczym. Mamy tutaj na myśli zarówno terapeutę jak i chorego! Zrealizowanie zatem niniejszego programu wyposaży uczestników w rzeczywiste a przede wszystkim skuteczne i bezpieczne, umiejętności badania, diagnozy i efektywnego leczenia manualnego zaburzeń czynności i ich skutków. Integralną częścią Terapii Manualnej Holistycznej jest osobiste zaangażowanie pacjenta w proces leczniczy. Wdrażamy zatem edukację w zakresie autoterapii. Jej celem jest: po rozpoznaniu patogenezy i zaprzestaniu negatywnego stymulowania, samodzielne uczestniczenie w procesie zdrowienia i dalej podtrzymywania zdrowia. Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 4
Terapia manualna w modelu holistycznym jest zwartym systemem zajmującym się leczeniem zaburzeń czynności narządu ruchu, ujmując go jako sferę integrującą osobowość człowieka. W następstwie tych zaburzeń pojawia się czynnościowa zmiana stanu tkanek okołostawowych, które przyjmują charakter patologicznej aktywności biologicznej. Świadomie oraz aktywnie podąża za dynamiczną zmiennością organizmu. Do tej zmienności dostosowuje swoje procedury diagnostyczne a także lecznicze. Bodźcami są zabiegi biomechaniczne, odruchowe oraz słowo. Ich zadaniem jest pozytywne stymulowanie osobowości ludzkiej do uruchomienia a następnie podtrzymywania procesów zdrowienia. Częścią autoterapii jest w TMH tzw. Terapia Edukacyjna. Przedmiotem jej zainteresowania są reakcje psychogenne narządu ruchu. Pokażemy praktycznie związki pomiędzy nimi a także podstawowe formy terapii edukacyjnej. Ich celem jest rozpoznawanie a następnie redukowanie negatywnych wzorców reagowania narządu ruchu na stres psychiczny. Terapia edukacyjna to zespół procedur psychiczno-fizycznych służących korygowaniu przeciążających wzorców reagowania tkankami narządu ruchu na stres. Program opracowany został dla trzech modułów podstawowych oraz dalszych trzech specjalistycznych. Codziennie pracujemy 8 godzin: 6,5 godziny przeznaczamy na terapię manualną oraz podstawy terapii edukacyjnej. Następne 1,5 godziny poświęcamy nauczaniu autoterapii zaburzeń czynności narządu ruchu wraz z ich skutkami. Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 5
Moduł I Koncepcja terapii manualnej holistycznej. Techniki badawcze, techniki zabiegowe. 5 dni - 60 godzin dydaktycznych Terapii Manualnej Holistycznej, w tym: 45 godzin terapii manualnej 9 godzin autoterapii 6 godzin terapii edukacyjnej 1. Rys historyczny medycyny manualnej. 2. Powstanie i rozwój Terapii Manualnej Holistycznej (TMH). 3. Modele rozumienia patogenezy oraz terapii zaburzeń czynności narządu ruchu zaburzenia czynności narządu ruchu pochodzenia pierwotnego model mechanistyczny model mechanistyczny rozwinięty model dynamiczny. 4. Sfery osobowości dynamika wzajemnych interakcji psychiczno-duchowa środowiskowo-społeczna parietalna (narząd ruchu) narządów wewnętrznych płynów ustrojowych filogenetyczno-ontogenetyczna 5. Narząd ruchu jest sferą integrującą osobowość. Podstawowe pojęcia w modelu dynamicznym rozumienia procesów chorobowych oraz procesów zdrowienia. 1. System układów obwodów regulacji. 2. Dostęp do aferencji. 3. Test kontrolny. 4. Szlak migrenowo wegetatywny. Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 6
5. Stymulowanie negatywne. 6. Przeciążenie statyczne. 7. Czynnościowa zmiana stanu tkanek generuje ból i inne objawy chorobowe, w tym wegetatywne przypomina stany zapalne wytwarza dostęp do aferencji pamięć tkankowa przenoszenie informacji różnymi drogami przez czynnościową aktywność tkankową można wytłumaczyć wpływ stresu na reakcje zmianami biomechanicznymi może wywierać wpływ na zmianę obrazu krwi. aktywność biologiczna tkanek w patologii czynnościowej cechy CZST w obrazie klinicznym cechy CZST w badaniu palpacyjnym stany zapalne, stany miejscowo zapalne podrażnienie tkankowe. trzy fazy rozwoju biologicznej aktywności CZST faza ukrytych zaburzeń czynności statycznych narządu ruchu faza stanów subklinicznych CZST faza stanów klinicznych CZST problem zwiastunów dolegliwości dlaczego nie możemy się wyleczyć? strukturalne następstwa CZST bólowe następstwa CZST wegetatywne następstwa CZST rodzaje aktywności CZST w patologii czynnościowej punkty maksymalnie bolesne punkty spustowe punkty swoiste dla dysfunkcji stawowych czynnościowe zmiany stanu tkanki podskórnej. Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 7
8. CZST a zaburzenia czynności stawowych CZST a odblokowanie, nastawianie, przestawianie, wciskanie itd. cel terapii manualnej w modelu holistycznym zaburzeń czynności narządu ruchu organizm leczy się przez wykorzystanie zasobów własnych do normalizacji chiropraktyka i osteopatia sukcesy lecznicze nomenklatura w medycynie manualnej techniki i filozofia medycyny ludowej zasoby własne osobowości skrajne obszary na skali percepcji w dostępie do aferencji czynnościowa zmiana stanu tkanek w stanach przed i pooperacyjnych CZST jako reakcja na bodźce zarówno chorobowe jak i lecznicze CZST w tkankach okołostawowych odbiorcy informacji odbiorcy nadawcy informacji. 9. Inne cechy czynnościowej zmiany stanu tkanek: interakcje pomiędzy strukturami anatomicznymi cechującymi się CZST łańcuchy przyczynowo-skutkowe zaburzeń jako refleks biograficzny pamięć tkankowa w wywiadzie oraz badaniu palpacyjnym droga choroby czynnościowej. Bodźce zabiegowe stosowane w TMH: biomechaniczne, odruchowe oraz słowne 1. Zakresy ruchu w stawie i zależne od nich techniki zabiegowe ruch czynny charakterystyka i zastosowanie w terapii zaburzeń czynności: mobilizacje czynne trening siłowy mięśni. ruch bierny: mobilizacje bierne własne mobilizacje bierne Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 8
badanie i mobilizacje gry stawowej granica fizjologiczna ruchu - mobilizacje z impulsem granica anatomiczna ruchu 2. Techniki zabiegowe stosowane w TMH techniki biomechaniczne: mobilizacje bierne z impulsem (manipulacje) mobilizacje bierne pulsowane mobilizacje bierne własne mobilizacje czynne zasada bezbolesności i ruchu przeciwnego techniki odruchowe: mobilizacje uciskowe punktów maksymalnie bolesnych mobilizacje uciskowe punktów spustowych jako próba terapii oraz element diagnozy różnicujące terapia łuku atlasu wg Arlen`a terapia odruchowa zaburzeń czynności narządu żucia igłoterapia mobilizacje per rectum cechy odruchowe zabiegu biomechanicznego techniki tkanek miękkich: poizometryczna relaksacja mięśni techniki powięziowe mobilizacje uciskowe stref komórkowo-bólowych trening wzmacniający mięśnie fazowe techniki słowne znaczenie jatrogenne przekazu werbalnego znaczenie jatrogenne przekazu niewerbalnego sugestie werbalne do procesu zdrowienia w oparciu o fizjologiczne reakcje w teście kontrolnym oraz edukację techniki relaksacyjne Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 9
stymulacje porządkujące w narządzie ruchu w pracy z myślami w pracy z uczuciami autosugestie. Zespół segmentu ruchowego kręgosłupa (srk). 1. Stawy międzywyrostkowe kręgosłupa i ich zadanie w przenoszeniu informacji. 2. Czynności biomechaniczne segmentu ruchowego kręgosłupa. 3. Czynności nerwowo-odruchowe srk. 4. Wpływ czynnościowej zmiany stanu tkanek na ww. Czynności srk. 5. Przednia gałąź nerwu rdzeniowego. 6. Tylna gałąź nerwu rdzeniowego. 7. Strefy komórkowo-bólowe tkanki podskórnej. 8. Więzadła międzykolcowe i więzadło nadkolcowe. 9. Blokada śróddyskowa. 10.Wypuklina oraz przepuklina pierścienia włóknistego i wypadnięcie jądra miażdżystego jako przypadek szczególny. 11.Konflikt dyskowo-korzeniowy aktywny i nieaktywny, stany mieszane. 12.Znaczenie zaburzeń dyskowych dla czynności stawu międzywyrostkowego. 13.Zasady terapii zachowawczej w konflikcie dyskowo-korzeniowym aktywnym i nieaktywnym. Wskazania i przeciwwskazania do zastosowania Terapii Manualnej Holistycznej 1. Wskazania edukacja w zakresie profilaktyki zdrowia w wymiarze teoretycznym oraz praktycznym zaburzenia czynności narządu ruchu (w tym psychogenne) i ich następstwa wspomaganie leczenia w chorobach strukturalnych i chorobach organicznych Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 10
terapia zaburzeń czynności narządu ruchu po wyleczeniu choroby organicznej i strukturalnej. 2. Przeciwwskazania bezwzględne w stosowaniu technik biomechanicznych w niektórych chorobach organicznych (nowotwory, gruźlica, choroby reumatyczne i inne stany zapalne, osteoporoza) bezwzględne w stosowaniu technik biomechanicznych w niektórych chorobach strukturalnych (wypadnięcie jądra miażdżystego, kręgozmyk, neoartroza unkowertebralna, artrozy) względne w stosowaniu technik biomechanicznych przy nadruchomości ogólnej i miejscowej względne do stosowania technik odruchowych. Techniki badawcze Techniki badawcze. Punkty orientacyjne kręgosłupa. Anatomia palpacyjna. Badanie równowagi statycznej miednicy. 1. Miednica stawy krzyżowo-biodrowe jako rejon kluczowy ciała ruchomość stawu krzyżowo-biodrowego: ruchy ślizgowe ruchy rotacyjne nutacja kontrnutacja ruchy kontralateralne. badanie równowagi statycznej miednicy: ocena statyki miednicy ocena czynności statycznych miednicy - objawy wyprzedzania. biomechaniczna analiza uzyskanych danych dla wyboru kierunku zabiegowego stawów krzyżowo-biodrowych. Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 11
2. Badanie zaburzeń czynnościowych stawów miednicy: krzyżowo-biodrowych (sskb), biodrowych (ssb) oraz spojenia łonowego dystrakcja w stawie biodrowym punkty swoiste dla dysfunkcji stawu biodrowego test Patrick`a Kubis`a punktów swoistych dla dysfunkcji stawu krzyżowo-biodrowego (skb) wg K. Sell`a badanie palpacyjne gry stawowej skb badanie spojenia łonowego. 3. Badanie prowokowaniem struktur segmentu ruchowego kręgosłupa mobilizacje uciskowe więzadła nadkolcowego mobilizacje uciskowe więzadeł międzykolcowych mobilizacje uciskowe tkanek okołostawowych stawu międzywyrostkowego badanie srk przez wyrostki kolczyste. 4. Techniki badawcze w zespołach łuku atlasu połączenie głowowo-szyjne jako rejon kluczowy ciała badanie palpacyjne ruchomości atlasu badanie symetrii położenia atlasu. Techniki zabiegowe. 1. Techniki zabiegowe niespecyficzne dla stawów krzyżowo-biodrowych mobilizacje uderzeniowe niespecyficzne mobilizacje uderzeniowe uspecyficznione: S1, S3 brzusznie kołysanie stawu krzyżowo-biodrowego mobilizacje skb przez rotacje talerza biodrowego w przód i w tył zabieg krzyżowo-brzuszny dla S3 brzusznie technika z wyskoku dla S1 brzusznie mobilizacje obwodzeniem w stawie biodrowym dla potrzeb równowagi statycznej miednicy. Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 12
2. Techniki zabiegowe niespecyficzne dla segmentów ruchowych kręgosłupa piersiowo-lędźwiowego (Th/L) oraz lędźwiowego (L) kołysanie oscylacja. 3. Techniki zabiegowe niespecyficzne dla segmentów ruchowych kręgosłupa piersiowego środkowego (Thm) pchnięcie kranialne. 4. Techniki zabiegowe w zespołach łuku atlasu (Oo/C): mobilizacje opukiwaniem przez wyrostki poprzeczne atlasu poizometryczna relaksacja mięśni podpotylicznych mobilizacje czynne i bierne kierunków zabiegowych Oo/C terapia struktur wchodzących w interakcje z mięśniami podpotylicznymi technika normalizacji napięcia spoczynkowego struktur podpotylicznych. 5. Technika wykonywania mobilizacji uciskowych fałdu skórnego w strefach zmiany stanu tkanki podskórnej: Klinika test na znikanie bólu kontynuowanie mobilizacji uciskowych fałdu skórnego częstotliwość i czas wykonywania zabiegu autoterapia impuls skórny przeciwwskazania do stosowania mobilizacji uciskowych fałdu skórnego. 1. Zespół łuku atlasu wg. Arlena, zespół połączenia głowowo-szyjnego jako rejon kluczowy (rozwinięcie podczas kursu specjalistycznego) patogeneza objawy terapia. 2. Nierównowaga statyczna miednicy patogeneza znaczenie dla całego organizmu objawy Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 13
terapia. 3. Podsumowanie. Terapia edukacyjna 1. Mechanizmy reagowania anatomicznych struktur narządu ruchu na stres psychiczny. wzorce rodzicielskie: reakcje strukturami dna miednicy (zespół matki nękającowikłającej) reakcje strukturami systemu żuchwowo-gnykowo-czaszkowego (zespół ojca tyrana). postawy ciała niskiej samooceny: reakcje strukturami brzusznego mechanizmu wspomagania prostowania i stabilizacji tułowia zaburzenia w oddychaniu. typy zawieszenia emocji w ciele: reakcje odcinkiem szyjnym kręgosłupa reakcje odcinkiem piersiowym i piersiowo/lędźwiowym kręgosłupa. nadmierne napięcie spoczynkowe ( opancerzenie ). brak umiejętności ruchu biernego. chorobowe następstwa psychogennych dysfunkcji narządu ruchu. 2. Cele korekcji przeciążających wzorców reagowania na stres: osiągnięcie optymalnej sprawności ciała osiągnięcie optymalnej sprawności umysłu osiągnięcie optymalnej sprawności ducha osiągnięcie równowagi pomiędzy wszystkimi sferami osobowości. 3. Nieumiejętność porozumiewania się jako główna przyczyna psychogennych zaburzeń czynności narządu ruchu i ich następstw. Autoterapia 1. Cel zajęć : Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 14
nauka umiejętności nauczania chorych autoterapii: program indywidualny, mający na celu wspomaganie bieżącego procesu terapeutycznego, ułatwiający przetrwanie fazy ostrych dolegliwości bólowych i/lub wegetatywnych program całościowy mający za zadanie doprowadzić układ mięśniowy do równowagi statycznej profilaktyka dolegliwości narządu ruchu rozpoznawanie mechanizmów negatywnego stymulowania przeciążających narząd ruchu, a pochodzących z różnych sfer osobowości rozwój osobisty terapeuty rozpoznawanie zasobów własnych, doskonalenie tych cech osobowości, które są niezbędne do pracy w systemie medycyny manualnej holistycznej. 2. Omówienie metod wykorzystywanych w autoterapii: nauka ruchu biernego normalizacja napięcia spoczynkowego mięśni pozycje rozciągające tkanki okołostawowe stawu biodrowego program biodro poizometryczna relaksacja mięśni stretching mobilizacje uciskowe punktów maksymalnie bolesnych mobilizacje skóry i tkanki podskórnej mobilizacje czynne mobilizacje bierne własne techniki powięziowe techniki pracy z przeponą trening wzmacniający mięśnie fazowe trening autogenny wg Schultza jako przygotowanie do pracy z myślami i uczuciami. 3. Przyczyny powstawania mięśniowej nierównowagi statycznej: czynniki antygrawitacyjne psychogenne korzeniowe pseudokorzeniowe Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 15
odruchowe strukturalne mieszane. 4. Ruch bierny, jego rola dla zdrowia i zdrowienia, przyczyny braku umiejętności ruchu biernego. Sposoby nauczania ruchu biernego: wg Jakobsona (świadome napięcie mięśni oraz rozluźnienie), kołysanie (zapamiętywanie stanu rozluźnienia) wykorzystanie pamięci rozluźnienia i przeniesienie na określoną partię ciała. 5. Mięśnie podudzia znaczenie dla czynności statycznych i dynamicznych narządu ruchu, anatomia, objawy CZST, techniki autoterapii: m. brzuchaty m. płaszczkowaty m. strzałkowy długi m. strzałkowy krótki m. piszczelowy przedni m. piszczelowy tylny 6. Mięśnie uda anatomia, funkcja, badanie, objawy CZST, techniki autoterapii: m. prosty uda mm przywodziciele m. dwugłowy uda m. naprężacz powięzi szerokiej 7. Autoterapia powięzi kończyny dolnej: rozcięgna podeszwowego, powięzi podkolanowej, szerokiej, pośladkowej. 8. Trening relaksacyjno-koncentrujący wg Schultza techniki dyrektywne, elementy treningu wg Jacobsona. Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 16
Moduł II Techniki badawcze, techniki zabiegowe segmentów ruchowych kręgosłupa, stawów krzyżowo-biodrowych, stawów żeber. Zespół czynnościowego przejścia piersiowo-lędźwiowego 5 dni - 60 godzin dydaktycznych Terapii Manualnej Holistycznej, w tym: 45 godzin terapii manualnej 9 godzin autoterapii 6 godzin terapii edukacyjnej Seans zabiegowy 1. rytuał 2. wywiad 3. dokumentacja z dotychczasowego leczenia 4. badanie manualne 5. planowanie procesu terapeutycznego 6. umowa terapeutyczna 7. rokowania 8. test kontrolny 9. wybór techniki zabiegowej 10.próba zabiegowa 11.zabieg 12.test kontrolny 13.zabieg twórczy 14.edukacja w zakresie autoterapii 15.edukacja w zakresie czynników negatywnego stymulowania wprowadzenie do terapii edukacyjnej. Reakcje pozabiegowe 1. natychmiastowe test kontrolny Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 17
2. zagrożenie reakcją wegetatywną 3. przestymulowanie 4. reakcje pozabiegowe opóźnione 5. reakcje pozabiegowe późne 6. stymulowanie negatywne 7. wyjście ze strefy zagrożenia nawrotem ze strefy subklinicznej CZST 8. zmiana topografii bólu 9. zmiana rodzaju objawu 10.refleks biograficzny 11.rodzaje przebiegów reakcji pozabiegowych po zabiegu poprawa, po kilku godzinach, dniach gwałtowne pogorszenie po zabiegu poprawa utrzymuje się jakiś czas (minuty, godziny dni) potem nawrót do stanu wyjściowego bez żadnych reakcji szybka poprawa do zniknięcia objawu włącznie poprawiło się na tyle, że z takim bólem mogę już żyć. 12.Obserwacje reakcji pozabiegowych i ich znaczenie. Techniki badawcze segmentu ruchowego kręgosłupa (srk) c.d. 1. badanie srk przez prowokowanie: badanie punktów swoistych dla dysfunkcji (psd) srk dla kręgosłupa lędźwiowego, piersiowego oraz szyjnego (wg Karla Sell`a za Bischoff`em) badanie psd z kresy karkowej górnej 2. badanie objawów wyprzedzania srk 3. badania wykorzystywane w zespołach Th/L 4. badanie stawów żeber przez psd. Techniki zabiegowe segmentów ruchowych kręgosłupa c.d. 1. czynniki zwiększające ryzyko zabiegowe: zbyt długi czas zbyt długa droga Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 18
zbyt duża siła. 2. techniki zabiegowe niespecyficzne dla odcinka lędźwiowego (L) i piersiowego dolnego (Thi) kręgosłupa: techniki na boku mobilizacje przez wyrostki kolczyste 3. techniki zabiegowe niespecyficzne dla odcinka piersiowego środkowego (Thm) kręgosłupa: technika pochyła chwyt skrzyżno-kranialny 4. technika zabiegowa dla czynnościowego przejścia szyjno-piersiowego (C/Th) techniki rotacyjno-trakcyjne dla C7 Th4 5. niespecyficzne techniki zabiegowe dla srk szyjnego C2 C6 ślizgi doboczne ślizgi doczaszkowe (ręczny glisson). Techniki zabiegowe dla stawu krzyżowo-biodrowego (skb) c.d. 1. techniki poziome 2. skok pantery 3. impuls przez klatkę. Techniki zabiegowe dla stawów żeber 1. mobilizacje doczaszkowe z wdechem 2. mobilizacje doogonowe z wydechem 3. terapia dysfunkcji stawu 1-go żebra 4. terapia dysfunkcji żebra 11-go i 12-go. Techniki zabiegowe w dysfunkcjach struktur połączenia głowowoszyjnego 1. ślizgi grzbietowe i brzuszne Oo/C1 2. mobilizacje brzuszne C1. Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 19
Klinika Zespół czynnościowego przejścia piersiowo-lędźwiowego 1. Struktury anatomiczne czynnościowego przejścia piersiowo-lędźwiowego. 2. Patogeneza dysfunkcji czynnościowego przejścia piersiowo-lędźwiowego (Th/L). zespół hiperlordozy lędźwiowej niewydolność brzusznego mechanizmu wspomagania prostowania tułowia psychogenność jako ważna przyczyna dysfunkcji Th/L nabyte i wrodzone zmiany strukturalne czynnościowego przejścia Th/L 3. Objawy chorobowe generowane przez czynnościową zmianę stanu tkanek struktur Th/L. objawy chorobowe CZST segmentów ruchowych Th8 - L2, w tym zespół Th12 i L1 objawy CZST stawów żeber 8-12 objawy CZST tkanki podskórnej z unerwienia grzbietowego i brzusznego powyższych ssrk objawy CZST poszczególnych kwadrantów (szczególnie środkowych i dolnych m. prostego brzucha objawy CZST okostnej koniuszka żebra 12-go objawy CZST m. biodrowo-lędźwiowego objawy CZST m. czworobocznego lędźwi (m. quadratus lumborum) objawy CZST m. prostownika grzbietu (m. erector spinae) znaczenie struktur brzusznego mechanizmu prostowania tułowia. 4. Badanie czynnościowego przejścia Th/L wywiad analiza dokumentacji z dotychczasowego leczenia. ocena zdjęć rtg badanie segmentów ruchowych czynnościowego przejścia Th/L badanie stawów żeber badanie palpacyjne okrężnicy Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 20
badanie m. prostego brzucha badanie punktu grzebieniowego tylnego i bocznego badanie zespołu Th12, L1 badanie zespołu hiperlordozy lędźwiowej badanie czynnościowej zmiany stanu tkanki podskórnej badanie cech psychogenności w czynnościowym przejściu Th/L badanie dowolnego sterowania oddychaniem typy zawieszenia emocji w ciele badanie interakcje ssrk Th/L z wrażliwymi na psychogenność zespołami struktur badanie równowagi statycznej miednicy badanie mięśni znamionowych dla czynnościowego przejścia Th/L badanie w zespole koniuszka żebra 12-go badanie indywidualnych związków przyczynowo-skutkowych struktur Th/L. badanie testem kontrolnym. 5. Terapia dysfunkcji czynnościowego przejścia piersiowo-lędźwiowego zabiegi typu odruchowego mobilizacje stawów żeber i rozciąganie struktur międzyżebrowych. zabiegi poprzez mięśnie związane z czynnościowym przejściem Th/L. zabiegi biomechaniczne. 6. Podsumowanie. Terapia edukacyjna 1. Elementy porozumiewania się wewnętrznego wartości: ostateczne pośrednie. Cechy celów życiowych służących harmonii (równowadze) zrównoważenie konkretność Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 21
wymierność adekwatność marzenia. Techniki ułatwiające realizację i osiąganie celów życiowych: ustalenie hierarchii ważności prawo przyciągania rytuał osiągania. 2. Świadomość prosperująca i świadomość ubóstwa (wg N. Zacharewicz) wzorce rodzicielskie widoczne w sposobie funkcjonowania jednostki inicjujące znaczenie myśli. 3. Cykle energetyczne Autoterapia entuzjazm, optymizm, kryzys oczyszczanie, rozwój świadome osiąganie. 1. Mięśniowa równowaga statyczna. 2. Podstawy anatomiczno fizjologiczne układu mięśniowego: mięśnie toniczne, fazowe, posturalne, odruch na rozciąganie, mechanizm hamowania wtórnego klasycznie i według najnowszych badań. 3. Mięśnie podpotyliczne; anatomia, funkcja, badanie, objawy CZST: m. kośny górny głowy m. skośny dolny głowy m. prosty tylny mniejszy głowy m. prosty tylny mniejszy głowy m. prosty boczny głowy. 4. Techniki autoterapii mm podpotylicznych poizometryczna relaksacja mobilizacje uciskowe przyczepów mięśni podpotylicznych. 5. Mięśnie karku; anatomia, funkcja, badanie, objawy CZST: Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 22
część zstępująca m. czworobocznego m. dźwigacz łopatki m. prostownik grzbietu w odcinku szyjnym. 6. Zasady poizometrycznej relaksacji w/w mięśni wykonywane z osobą pomagającą oraz samodzielnie praktyczny trening odpowiedniego przekazu słownego oraz pracy z chorym. 7. Mięśnie piersiowe; anatomia, funkcja, badanie, objawy CZST. 8. Trening autogenny wg Schulza techniki dyrektywne. Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 23
Moduł III Techniki zabiegowe specyficzne dla stawów krzyżowo-biodrowych, segmentów ruchowych odcinka lędźwiowego i piersiowego kręgosłupa. Techniki uruchamiające specyficzne. Elementy gry stawowej stawów kończyn dolnych. Klinika: zespoły lędźwiowe (l) oraz lędźwiowo-krzyżowe (l/s) zespół zaburzeń czynności odcinka piersiowego środkowego kręgosłupa (thm) 5 dni - 60 godzin dydaktycznych Terapii Manualnej Holistycznej, w tym: 45 godzin terapii manualnej 9 godzin autoterapii 6 godzin terapii edukacyjnej Miednica 1. Cechy miednicy w równowadze statycznej (powtórka). 2. Badanie równowagi statycznej miednicy (powtórka ). Stawy krzyżowo-biodrowe - celowane techniki badawcze (powtórka) i zabiegowe. 1. Topografia punktów nadmiernej wrażliwości uciskowej swoistych dla dysfunkcji skb. 2. Zastosowanie zasady bezbolesności i ruchu przeciwnego. 3. Zapis topografii i zapis funkcji. 4. Mobilizacje z impulsem (manipulacje) skb technika w leżeniu na boku dla S1 technika w leżeniu na boku dla S3. Segmenty ruchowe kręgosłupa lędźwiowego i przejścia piersiowolędźwiowego 1. Celowane techniki badawcze segmentu ruchowego (powtórka). 2. Długa dźwignia, krótka dźwignia zabiegowa zasady bezpieczeństwa. Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 24
3. Osiąganie granicy fizjologicznej ruchu poprzez budowania bariery - komponenty. 4. Celowane techniki zabiegowe w pozycji siedzącej chorego. 5. Celowane techniki zabiegowe w pozycji leżącej na boku cd. Kręgosłup piersiowy środkowy i górny 1. Techniki badawcze segmentu ruchowego (powtórka). 2. Chwyt skrzyżno-kranialny z impulsem dla odcinka piersiowego środkowego (Thm) (powtórka). 3. Technika z impulsem dla Thm w leżeniu na plecach. 4. Zabieg trakcyjny z impulsem przez kolano dla górnego odcinka piersiowego (Ths). 5. Inne techniki celowane dla Thm oraz Ths. Techniki mobilizacji uruchamiających specyficzne elementy gry stawowej stawów kończyn dolnych 1. Stawy stopy. 2. Stawy kości podudzia. 3. Stawu kolanowego. Klinika Zespoły lędźwiowe (l) oraz lędźwiowo-krzyżowe (l/s) 1. Struktury Lm, Li, S. 2. Patogeneza zaburzeń czynności oraz CZST struktur związanych z segmentami ruchowymi kręgosłupa lędźwiowego środkowego (Lm), lędźwiowego dolnego (Li) oraz kości krzyżowej (S) nierównowaga statyczna miednicy mięśniowa nierównowaga statyczna zespół dna miednicy niewydolność brzusznego mechanizmu wspomagania prostowania i stabilizacji tułowia Centrum Terapii Manualnej. www.ctmrakowski.pl 25