Kształcenie w ramach kwalifikacyjnych kursów zawodowych (KKZ)

Konferencja Różne ścieżki kształcenia dla koordynatorów doradztwa zawodowego warszawskich gimnazjów Organizator: Biuro Edukacji m. st. Warszawy, WCiES-Centrum Rozwoju Doradztwa Zawodowego Kształcenie w ramach kwalifikacyjnych kursów zawodowych (KKZ) Elżbieta Żochowska KOWEZiU Wydział Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego Warszawa, 9 marca 2016 r.

Europejski obszar LLL opiera się na kilku podstawowych zasadach. 1) Szerokie podejście do uczenia się 2) Docenianie uczenia się na każdym etapie życia 3) Uczenie się dotyczy wszystkich. 4) Partnerstwo na rzecz LLL. 5) Otwarte podejście do kwalifikacji. 6) Postawienie osoby w centrum polityki LLL. 7) Efektywne inwestowanie w uczenie się. Wdrażanie powyższych zasad polityki LLL uznane zostało za najważniejszy cel strategiczny współpracy europejskiej w dziedzinie kształcenia i szkolenia do roku 2020.

EUROPEJSKIE NARZĘDZIA I ZASADY Źródło: Nota informacyjna CEDEFOP: Ku nowym horyzontom, luty 2016 Europejskie narzędzia łącznie umożliwiają lepsze rozumienie kwalifikacji oraz ułatwiają ludziom korzystanie z różnego rodzaju kształcenia (na przykład kształcenia ogólnego i zawodowego) w różnych państwach.

EUROPASS Od 2005 roku wygenerowano 65 mln CV. Stronę www. europass.cedefop.europa.eu odwiedziło ponad 126 mln osób

ERK

ECVET

EQAVET - link do strony krajowego punktu referencyjnego W każdym kraju Unii Europejskiej Krajowy Punkt Referencyjny skupia różne instytucje państwowe i regionalne, partnerów społecznych, organizatorów szkoleń i kształcenia zawodowego, w celu zjednoczenia działań na rzecz podnoszenia jakości szkolenia i kształcenia zawodowego. W Polsce taką funkcję pełni Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej.

ZASADY DORADZTWA I PORADNICTWA ZAWODOWEGO

ZASADY WALIDACJI KOMPETENCJI

NOWE RAMY W czerwcu 2015 r. w Rydze Komisja Europejska, państwa członkowskie UE, partnerzy społeczni uzgodnili nowe ramy europejskiej polityki kształcenia i szkolenia zawodowego na lata 2015-2020 (http://ec.europa.eu/education/policy/vocational-policy/doc/2015-riga-conclusions_en.pdf ) Priorytetami nowej polityki są: 1. promowanie uczenia się w miejscu pracy, 2. poprawa jakości kształcenia i szkolenia zawodowego, 3. zwiększenie dostępu do kształcenia i szkolenia zawodowego oraz do kwalifikacji, 4. wzmocnienie kluczowych kompetencji, 5. tworzenie większych i lepszych możliwości rozwoju dla nauczycieli i instruktorów kształcenia i szkolenia zawodowego.

Obecnie ukończenie szkoły nie zamyka możliwości dalszego rozwoju zawodowego, bowiem elastyczność systemu kształcenia zawodowego pozwala również osobom dorosłym na uzupełnienie/nabycie nowych umiejętności i podniesienie kompetencji zawodowych. W nowej konstrukcji klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego występują kwalifikacje wspólne dla kilku zawodów. Można więc uzyskać nowy zawód uzupełniając już posiadany o kwalifikacje z innych zawodów. Służy temu kwalifikacyjny kurs zawodowy, podczas którego realizuje się program dla wybranej kwalifikacji.

Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego to usystematyzowany układ tabelaryczny obejmujący: 1. nazwy zawodów nauczanych w systemie oświaty, 2. wnioskodawców, 3. obszary kształcenia, 4. typy szkół ponadgimnazjalnych, 3. nazwy kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie, 4. możliwość prowadzenia kształcenia na kwalifikacyjnych kursach zawodowych, 5. szczególne uwarunkowania lub ograniczenia 12

KLASYFIKACJA WŁAŚCIWA 13

Powiązania zawodów i kwalifikacji 14

Kwalifikacja (ECVET) formalny wynik procesu oceny i walidacji uzyskany w efekcie stwierdzenia przez właściwą instytucję, że osiągnięte przez daną osobę efekty uczenia się są zgodne z określonymi standardami. Kwalifikacja w zawodzie (Ustawa o systemie oświaty z 19 sierpnia 2011) wyodrębniony w danym zawodzie zestaw oczekiwanych efektów kształcenia, których osiągnięcie potwierdza świadectwo wydane przez okręgową komisję egzaminacyjną, po zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikację w zawodzie w zakresie jednej kwalifikacji.

Kwalifikacje w zawodzie wyodrębnione w ramach poszczególnych zawodów są opisane w podstawie programowej kształcenia w zawodach jako zestaw: oczekiwanych efektów kształcenia: wiedzy, umiejętności zawodowych kompetencji personalnych i społecznych, pozwalający na samodzielne wykonywanie zadań zawodowych. 16

Kwalifikacyjny kurs zawodowy (KKZ) jest formą pozaszkolną, w kursie mogą uczestniczyć zarówno osoby dorosłe jak i uczniowie liceów ogólnokształcących dla młodzieży; pod warunkiem, że mają ukończone 18 lat.

Minimalna liczba godzin kształcenia oraz zestaw efektów kształcenia dla danej kwalifikacji są wyraźnie określone w podstawie programowej kształcenia w zawodach (PPKZ). W praktyce oznacza to, że osoba dorosła ucząc się na KKZ nabywa dokładnie takie same umiejętności, jak i uczeń ZSZ, technikum czy szkoły policealnej.

Realizując na KKZ kwalifikacje wyodrębnione w danym zawodzie oraz uzupełniając wiedzę w liceum ogólnokształcącym dla dorosłych, można zdobyć jednocześnie nowy zawód i uzyskać średnie wykształcenie. Od 1 września 2012 r. w systemie szkolnym funkcjonują następujące szkoły dla dorosłych: szkoła podstawowa, gimnazjum, liceum ogólnokształcące.

Te same przedmioty ogólnokształcące realizowane są w zakresie podstawowym w: liceum ogólnokształcącym, technikum, zasadniczej szkole zawodowej. Różny jest jednak okres ich realizacji. Realizacja podstawy programowej kształcenia ogólnego w zakresie podstawowym trwa: 1 rok w liceum ogólnokształcącym 2 lata w technikum 3 lata w ZSZ

POTWIERDZANIE KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH Dokumentami potwierdzającymi kwalifikacje zawodowe są: świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie; dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe. Ukończenie kwalifikacyjnego kursu zawodowego umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego daną kwalifikację wyodrębnioną w zawodzie. Egzamin zawodowy organizowany jest przez okręgowe komisje egzaminacyjne (OKE). Po zdaniu egzaminu słuchacz otrzymuje świadectwo potwierdzające daną kwalifikację wyodrębnioną w zawodzie. Natomiast po zdaniu egzaminów potwierdzających wszystkie kwalifikacje wyodrębnione w danym zawodzie i otrzymaniu świadectw potwierdzających kwalifikacje w zawodzie oraz uzyskaniu wykształcenia ogólnego (odpowiednio na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej lub wykształcenia średniego dla zawodów nauczanych na poziomie technikum lub szkoły policealnej) słuchacz otrzymuje dyplom potwierdzający kwalifikacje w danym zawodzie.

WZORY

Absolwent ZSZ Przykład 1: absolwent ZSZ Uczeń kończy zasadniczą szkołę zawodową (jedna kwalifikacja) i uzyskuje zawód sprzedawca. Zrealizował jedną kwalifikację Prowadzenie sprzedaży i jednocześnie nabył dwie umiejętności: organizowanie sprzedaży i sprzedaż towarów. Absolwent szkoły (sprzedawca) - chcąc podnieść swoje kompetencje zawodowe ma teraz dwie możliwości, może zostać : 1.technikiem handlowcem, albo 1. technikiem księgarstwa. Jest to możliwe dlatego, że tylko te zawody mają tę samą kwalifikację, która jest przypisana sprzedawcy: A.18 Prowadzenie sprzedaży.

CO POWINIEN ZROBIĆ UCZEŃ, JEŚLI CHCIAŁBY ZOSTAĆ TECHNIKIEM HANDLOWCEM? 1. Pierwszą kwalifikację wyodrębnioną w zawodzie Prowadzenie sprzedaży (A.18) już ma zaliczoną w trakcie nauki w ZSZ i potwierdzoną na egzaminie zawodowym (otrzymał świadectwo potwierdzające tę kwalifikację). 2. Zapisuje się na KKZ z zakresu drugiej kwalifikacji Prowadzenie działalności handlowej (A.22). Ta kwalifikacja także musi być potwierdzona na egzaminie zawodowym (udokumentowana świadectwem). 3. Równocześnie ma możliwość kontynuowania nauki w liceum ogólnokształcącym dla dorosłych. Po trzech latach kształcenia w ZSZ ma prawo zacząć naukę od klasy drugiej LO. Po ukończeniu LO uzyskuje świadectwo ukończenia szkoły średniej. 4. Teraz mając świadectwa potwierdzające obie kwalifikacje (A.18 i A.22 wyodrębnione w zawodzie technik handlowiec oraz świadectwo ukończenia szkoły średniej może ubiegać się w OKE o dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodzie technik handlowiec.

CO POWINIEN ZROBIĆ UCZEŃ, JEŚLI CHCIAŁBY ZOSTAĆ TECHNIKIEM KSIĘGARSTWA? 1. Pierwszą kwalifikację wyodrębnioną w zawodzie Prowadzenie sprzedaży (A.18) absolwent już ma zaliczoną w trakcie nauki w ZSZ i potwierdzoną na egzaminie zawodowym (otrzymał świadectwo potwierdzające tę kwalifikację). 2. Zapisuje się na KKZ z zakresu drugiej kwalifikacji wyodrębnionej w tym zawodzie, czyli Prowadzenie działalności informacyjno-bibliograficznej (A.21). Ta kwalifikacja także musi być potwierdzona na egzaminie zawodowym (udokumentowana świadectwem). 3. Równocześnie ma możliwość kontynuowania nauki w liceum ogólnokształcącym dla dorosłych. Po trzech latach kształcenia w ZSZ ma prawo zacząć naukę od klasy drugiej LO. Po ukończeniu LO uzyskuje świadectwo ukończenia szkoły średniej. 4. Teraz mając świadectwa potwierdzające obie kwalifikacje (A.18 i A.21) wyodrębnione w zawodzie technik księgarstwa oraz świadectwo ukończenia szkoły średniej może ubiegać się w OKE o dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodzie technik księgarstwa.

KLASYFIKACJA ZAWODÓW SZKOLNICTWA ZAWODOWEGO

Możliwości zdobywa i uzupełniania kwalifikacji i wykształcenia K3. Eksploatacja maszyn i urządzeń i instalacji elektrycznych ŚWIADECTWO K1. Montaż i konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych ŚWIADECTWO Wykształcenie zasadnicze ŚWIADECTWO K2. Montaż i konserwacja instalacji elektrycznych ŚWIADECTWO K1. Montaż i konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych ŚWIADECTWO Wykształcenie zasadnicze ŚWIADECTWO K2. Montaż i konserwacja instalacji elektrycznych ŚWIADECTWO K1. Montaż i konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych ŚWIADECTWO Wykształcenie średnie ŚWIADECTWO ELEKTROMECHANIK DYPLOM ELEKTRYK DYPLOM TECHNIK ELEKTRYK DYPLOM

INSTYTUCJE PROWADZĄCE KWALIFIKACYJNE KURSY ZAWODOWE 1. szkoły prowadzące kształcenie zawodowe; 2. placówki kształcenia ustawicznego; 3. placówki kształcenia praktycznego; 4. ośrodki dokształcenia i doskonalenia zawodowego; 5. podmioty spoza systemu oświaty instytucje rynku pracy działające na podstawie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, prowadzące działalność edukacyjno-szkoleniową; osoby prawne i fizyczne prowadzące działalność oświatową na zasadach określonych w przepisach ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Minimalna liczba godzin zajęć na KKZ Dla zawodu: ELEKTRYK MINIMALNA LICZBA GODZIN KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO w podstawie programowej z zakresu efektów kształcenia wspólnych dla wszystkich zawodów (BHP, PDG, JOZ, KPS) oraz wspólnych dla zawodów w obszarze - PKZ(E.a) z zakresu kwalifikacji E.7 Montaż i konserwacja maszyn i urządzeń elektrycznych z zakresu kwalifikacji E.8. Montaż i konserwacja instalacji elektrycznych 350 godz. 450 godz. 350 godz. MINIMALNA LICZBA GODZIN KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO NA KURSIE KKZ z zakresu kwalifikacji E.7. 800 godz. (350+450) KKZ z zakresu kwalifikacji E.8 700 godz. (350+350) W przypadku kwalifikacyjnego kursu zawodowego prowadzonego w formie zaocznej min. liczba godzin nie może być mniejsza niż 65%. Wymiar godzin zajęć prowadzonych z wykorzystaniem Internetu określa podmiot prowadzący kurs.

FORMA STACJONARNA I ZAOCZNA Kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych może być prowadzone jako stacjonarne lub zaoczne. turnus dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników, zajęcia praktyczne i laboratoryjne, realizowane w ramach pozostałych form kształcenia ustawicznego, mogą być prowadzone wyłącznie jako stacjonarne. Kształcenie odbywa się w formie: 1. stacjonarnej co najmniej przez 3 dni w tygodniu 2. zaocznej co najmniej raz na dwa tygodnie przez 2 dni. Częstotliwość zajęć na kursie określa podmiot prowadzący ten kurs.

Opłaty za kształcenie Publiczne placówki i ośrodki mogą pobierać opłaty za kształcenie prowadzone w formach pozaszkolnych, Wysokość opłat ustala dyrektor publicznej placówki lub ośrodka, w porozumieniu z organem prowadzącym Opłaty nie mogą przekraczać ponoszonych kosztów kształcenia Opłaty są wnoszone za cały okres kształcenia, w terminie do dnia rozpoczęcia kształcenia.

Praktyczna nauka zawodu na kwalifikacyjnym kursie zawodowym Warunki organizowania i prowadzenia KKZ (kwalifikacyjnych kursów zawodowych) określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 11 stycznia 2012 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych (Dz. U. 2014, poz. 622) Zgodnie z 5 ww. rozporządzenia warunki i tryb organizowania praktycznej nauki zawodu na kwalifikacyjnym kursie zawodowym określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626). Zakres wiadomości i umiejętności nabywanych przez słuchaczy w ramach praktycznej nauki zawodu, tj. na zajęciach praktycznych lub na praktykach zawodowych, a także wymiar zajęć praktycznych lub praktyk zawodowych, określa program nauczania realizowany na danym KKZ.

Prowadzenie KKZ z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość Podmiot prowadzący KKZ z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość musi zapewnić: 1. dostęp do oprogramowania umożliwiającego synchroniczną i asynchroniczną interakcję między słuchaczami a osobami prowadzącymi zajęcia; 2. materiały dydaktyczne przygotowane w formie dostosowanej do kształcenia prowadzonego z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość; 3. bieżącą kontrolę postępów w nauce słuchaczy, weryfikację ich wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, w formie i terminach ustalonych przez podmiot prowadzący kształcenie; 4. bieżącą kontrolę aktywności osób prowadzących zajęcia; 5. szkolenie dla słuchaczy przed rozpoczęciem zajęć. Zaliczenie KKZ nie może odbywać się z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. Wymiar godzin zajęć prowadzonych z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość określa podmiot prowadzący KKZ.

Organizator KKZ powinien zapewnić: 1. kadrę dydaktyczną posiadającą kwalifikacje wymagane od: nauczycieli określone w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli ( ) (Dz. U. 2013, poz. 1207), instruktorów praktycznej nauki zawodu określone w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626); 2. odpowiednie pomieszczenia wyposażone w sprzęt i pomoce dydaktyczne umożliwiające prawidłową realizację kształcenia; 3. bezpieczne i higieniczne warunki pracy i nauki; 4. warunki organizacyjne i techniczne umożliwiające udział w kształceniu osobom niepełnosprawnym; 5. nadzór służący podnoszeniu jakości prowadzonego kształcenia.

ZWOLNIENIA Z ZAJĘĆ NA KKZ Osoba podejmująca kształcenie na KKZ posiadająca: 1) dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe lub inny równorzędny, 2) świadectwo uzyskania tytułu zawodowego, dyplom uzyskania tytułu mistrza lub inny równorzędny, 3) świadectwo czeladnicze lub dyplom mistrzowski, 4) świadectwo ukończenia szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe, 5) świadectwo ukończenia liceum profilowanego, 6) świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie, 7) zaświadczenie o ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego jest zwalniana, na swój wniosek złożony podmiotowi prowadzącemu kurs, z zajęć dotyczących odpowiednio treści kształcenia lub efektów kształcenia zrealizowanych w dotychczasowym procesie kształcenia, o ile sposób organizacji kształcenia na KKZ umożliwia takie zwolnienie.

ZWOLNIENIA Z ZAJĘĆ NA KKZ Osoba podejmująca kształcenie na KKZ posiadająca zaświadczenie o ukończeniu kursu umiejętności zawodowych, jest zwalniana, na swój wniosek złożony podmiotowi prowadzącemu kwalifikacyjny kurs zawodowy, z zajęć dotyczących efektów kształcenia zrealizowanych na tym kursie umiejętności zawodowych.

Rozporządzenie MEN z dnia 16 lipca 2012 r. w sprawie przypadków, w jakich do publicznej lub niepublicznej szkoły dla dorosłych można przyjąć osobę, która ukończyła 16 albo 15 lat, oraz przypadków, w jakich osoba, która ukończyła gimnazjum, może spełniać obowiązek nauki przez uczęszczanie na kwalifikacyjny kurs zawodowy SZCZEGÓLNE PRZYPADKI Do szkoły ponadgimnazjalnej dla dorosłych można przyjąć osobę, która ukończyła 16 lat (najpóźniej w dniu rozpoczęcia zajęć dydaktyczno-wychowawczych), jeżeli osoba ta; ma opóźnienie w cyklu kształcenia, opóźnienie związane jest z sytuacją życiową lub zdrowotną uniemożliwiającą lub znacznie utrudniającą podjęcie lub kontynuowanie nauki w szkole ponadgimnazjalnej dla młodzieży.

Rozporządzenie MEN z dnia 16 lipca 2012 r. w sprawie przypadków, w jakich do publicznej lub niepublicznej szkoły dla dorosłych można przyjąć osobę, która ukończyła 16 albo 15 lat, oraz przypadków, w jakich osoba, która ukończyła gimnazjum, może spełniać obowiązek nauki przez uczęszczanie na kwalifikacyjny kurs zawodowy Do szkoły podstawowej, gimnazjum lub szkoły ponadgimnazjalnej dla dorosłych można przyjąć osobę, która ukończyła 15 lat, jeżeli osoba ta przebywa w zakładzie karnym lub areszcie śledczym. Przypadki, w jakich do szkoły dla dorosłych można przyjąć uczestnika Ochotniczego Hufca Pracy, który najpóźniej w dniu rozpoczęcia zajęć dydaktyczno wychowawczych ukończył 15 lat, określa: art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.3)

OBOWIĄZEK NAUKI A KWALIFIKACYJNY KURS ZAWODOWY Osoba, która ukończyła gimnazjum oraz: 1. Ma opóźnienie w cyklu kształcenia związane z sytuacją życiową lub zdrowotną, która to sytuacja uniemożliwia lub znacznie utrudnia mu : podjęcie lub kontynuowanie nauki w szkole ponadgimnazjalnej dla młodzieży, realizowanie przygotowania zawodowego u pracodawcy (zgodnie z przepisami w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania) 2. Przebywa w zakładzie karnym, areszcie śledczym, zakładzie poprawczym lub schronisku dla nieletnich - może realizować obowiązek nauki przez uczęszczanie na kwalifikacyjny kurs zawodowy. Rozporządzenie obowiązuje od dnia 1 września 2012 r.

Świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie/ suplement do kwalifikacji Zrealizowane wcześniej w szkole efekty kształcenia KNO 2 KUZ 2 KNO 1 KUZ 1 EUROPASS mobilność 2 lata pracy w zawodzie lub 2 lata nauki w zawodzie

System Edukacji w Polsce Źródło: Kształcenie i szkolenie zawodowe w Polsce-raport krajowy 2014, http://cofund.org.pl/upload/vetkszta%c5%82cenie-i-szkoleniezawodowe-w-polsce-raport-2014-pl.pdf

Wyszukiwarka KKZ www.koweziu.edu.pl

Wyszukiwarka KKZ www.koweziu.edu.pl

a u lotników tak?

1. Dopasowanie umiejętności do potrzeb rynku pracy oraz 2. unikanie niedopasowania umiejętności wymaga elastycznych możliwości kształcenia i szkoleń, które łączą różne rodzaje i poziomy uczenia się przez całe życie. Źródło: Skuteczniejsze kształcenie i szkolenie zawodowe na rzecz lepszego życia, Nota informacyjna CEDEFOP, marzec 2015.

KOWEZiU ul. Spartańska 1B 02-637 Warszawa sekretariat@koweziu.edu.pl Dziękuję za uwagę. e.zochowska@koweziu.edu.pl Zachęcamy do odwiedzin naszej strony www.koweziu.edu.pl 50