WARUNKI HIGIENICZNOSANITARNE Oceny warunków higienicznosanitarnych środowiska w 5 roku dokonano na podstawie objętych nadzorem 89 zakładów pracy, które stanowią 59 % wszystkich ujętych w ewidencji zakładów. W zakładach tych zatrudnionych było 9697 pracowników, z których 37 narażonych było na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia przekraczających dopuszczalne normy, co stanowi,7 % ogółu wszystkich zatrudnionych. Tabela i Wykres osób narażonych na czynniki szkodliwe dla zdrowia w środowisku pracy w zakładach objętych nadzorem w latach 5. 3 4 5 osób narażonych 9 3 93 37 osób narażonych 9 8 7 6 5 4 3 3 4 5 osób narażonych Na przestrzeni ostatnich czterech lat liczba pracowników narażonych na terenie powiatu żarskiego, kształtuje się na podobnym poziomie. Uwarunkowane jest to tym, iż głównym czynnikiem szkodliwym dla zdrowia występującym w środowisku pracy jest hałas. Obniżenie hałasu ponadnormatywnego wiąże się między innymi z dużymi nakładami finansowymi, a w wielu przypadkach jest technicznie niemożliwe (rodzaj technologii, park maszynowy). Zakłady pracy, w których liczba osób narażonych na czynniki szkodliwe dla zdrowia (przekroczenie normatywów) w środowisku pracy jest większa od 5. Lp Nazwa zakładu Ogółem zatrudnionych osób narażonych. ZTD Dekora S.A. w Żarach 7 7. PPUH Hamar ZPD w Górzynie 95 88 3. Kronopol Sp. z o.o. w Żarach 63 6 4. PPE Drewpex Zakład Drzewny w Piotrowie 77 53 5. FPH Hart SM w Żarach 64 4 6. PoliEco Sp. z o.o. Zakład w Żarach 5 7. PW Dart sp. z o.o. Oczyszczalnia żeliwa w Zasiekach 83 53 4
WARUNKI HIGIENICZNOSANITARNE Główne czynniki szkodliwe dla zdrowia występujące na terenie powiatu to: hałas, zapylenie, czynniki toksyczne. W roku 5 podobnie jak w poprzednich latach najwięcej osób narażonych było w środowisku pracy na działanie ponadnormatywnego hałasu 4 pracowników, co w stosunku do ogólnej liczby narażonych stanowi ponad 9 %. Tabela Wykaz zakładów pracy, w których powyżej 3 pracowników pracuje w warunkach przekroczenia normy hałasu. Lp. Nazwa i adres zakładu pracy osób zatrudnionych osób narażonych na ponadnormatywny hałas PW BFW w Lipinkach Łużyckich, ul. Główna 97 48 Zakład Tkanin Dekoracyjnych Dekora S.A., Żary, ul. 7 79 Broni Pancernej 3 APOTESSILE sp. z o.o., Żary, ul. Żabikowska 3 66 3 4 PPUH HAMAR Zakład Przemysłu Drzewnego w 84 65 Górzynie 5 KRONOPOL sp. z o.o., Żary ul. Serbska 56 63 6 6 PP Drewpex sp. z o.o. w Zielonej Górze, Zakład 77 53 Drzewny w Piotrowie 7 SaintGobain Euroveder Polska sp. z o.o. w Żarach ul. 86 58 Szklarska 7 8 Firma ProdukcyjnoHandlowa HARTSM Żary ul. 64 4 Witosa 5 9 Przedsiębiorstwo Wielobranżowe DART sp. z o.o. w 83 53 Zielonej Górze, Oczyszczalnia Żeliwa w Zasiekach PET sp. z o.o. w Jasieniu ul. Kolejowa 3 B 5 38 Meble Tapicerowane A i Z Iwaniccy Lubsko ul. Dojazdowa 4 9 3 Dla dokonania oceny środowiska pracy w roku 5 przeprowadzono łącznie 94 kontrole sanitarne, w wyniku których wydano ogółem 88 decyzji administracyjnych, dotyczących między innymi: obniżenia stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonania pomiarów środowiska pracy, poprawy stanu sanitarnego pomieszczeń pracy i pomieszczeń higieniczno sanitarnych w zakresie substancji i preparatów chemicznych. W związku z rozszerzeniem zakresu przeprowadzania kontroli w zakładach pracy (substancje i preparaty chemiczne) nieznacznie zmniejszyła się liczba kontroli, wzrosła natomiast liczba wydanych decyzji administracyjnych. Jednym z nowych zadań w zakresie nadzoru nad środowiskiem pracy jest zagadnienie postępowania z substancjami i preparatami chemicznymi stosowanymi w zakładach pracy i występującymi w obrocie. 5
WARUNKI HIGIENICZNOSANITARNE Tabela i Wykres Zestawienie porównawcze za lata 45 dotyczące działalności kontrolnorepresyjnej. 5 4 5 zakładów kontroli decyzji 7 89 8 94 8 88 5 75 5 5 75 5 5 zakładów kontroli decyzji 4 5 Na terenie działalności PSSE Żary znajduje się: obiektów wprowadzających do obrotu substancje i preparaty chemiczne 88 zakładów stosujących w działalności zawodowej substancje i preparaty chemiczne, w tym producent i 4 importerów. W tym zakresie przeprowadzono : 54 kontrole w ramach nadzoru nad substancjami i preparatami chemicznymi 5 kontroli w ramach nadzoru nad prekursorami kategorii i 3 8 kontroli w zakresie nadzoru nad produktami biobójczymi kontrolę w zakresie nadzoru nad substancjami i preparatami o działaniu rakotwórczym, łącznie 68, co stanowi 35 % ogółu kontroli. 7 65 kontroli 6 55 5 45 4 35 3 5 5 5 Najczęściej stwierdzanymi uchybieniami dotyczącymi substancji i preparatów chemicznych były: brak spisu substancji i preparatów chemicznych, brak kart charakterystyk niewłaściwe karty charakterystyki złe oznakowanie. suma Sub.i preparaty chem. Prekursory kat. i 3 Produkty biobójcze Sub. i prep. rakotwórcze Ponadto zauważa się, iż w stosunku do roku 4, coraz więcej pracodawców stosujących substancje i preparaty chemiczne dostosowuje się do obowiązków określonych w ustawie o substancjach chemicznych. W tym zakresie uzyskano poprawę między innymi w:. PPH SALEX A.Sykała w Jasieniu ul. Krucza 3. Zakład Ogólnobudowlany Hydrobiel M i S Bielawscy Betoniarnia w Lubsku. 6
WARUNKI HIGIENICZNOSANITARNE Kolejnym nowym zadaniem z zakresu oceny środowiska pracy jest nadzór nad szkodliwymi czynnikami biologicznymi występującymi w zakładach pracy. W 6 zakładach występuje potencjalne zagrożenie na szkodliwe czynniki biologiczne (drobnoustroje komórkowe, pasożyty wewnętrzne, jednostki bezkomórkowe zdolne do replikacji lub przenoszenia materiału genetycznego, w tym zmodyfikowane genetycznie hodowle komórkowe, które mogą być zakażenia, alergii lub zatrucia). W tym zakresie przeprowadzono 4 kontrole sanitarne. Znajomość u pracodawców przepisów dotyczących szkodliwych czynników biologicznych występujących w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników na nie narażonych jest znikoma. Następnym zadaniem z zakresu oceny środowiska pracy jest nadzór nad substancjami, preparatami, czynnikami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym. W skontrolowanych zakładach na terenie powiatu żarskiego występują cztery czynniki rakotwórcze: trójtlenek chromu, pył drewna twardego i WZW typu B i C. Narażonych na te czynniki w roku 5 było 8 pracowników. osób narażonych na czynniki rakotwórcze w porównaniu do roku 4 (3 pracowników) uległa zmniejszeniu, co spowodowane było zmianą przepisów dotyczących tych czynników (Rozporządzenie Ministra Zdrowia z grudnia 4 r. w sprawie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy), w którym to rozporządzeniu nie znalazły się już takie czynniki jak: formaldehyd, krzemionka krystaliczna, spaliny silnika Diesla. Choroby zawodowe w powiecie żarskim W roku 5 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Żarach wydał cztery decyzje stwierdzające choroby zawodowe. Jest to o dwie decyzje mniej niż w roku 4. Tabela. Choroby zawodowe stwierdzone w powiecie żarskim w latach 5 Pozycja wykazu Wykaz chorób zawodowych stwierdzonych chorób w latach 3 4 5 6 Astma oskrzelowa 5 Przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym, trwającym co najmniej 5 lat 7 7 4 8 Choroby skóry 3 Obustronny trwały ubytek słuchu typu ślimakowego spowodowany hałasem,wyrażony podwyższeniem progu słuchu o wielkości, co najmniej 45dB w uchu lepiej słyszącym, obliczonym jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznej, i 3 khz 6 Choroby zakaźne lub pasożytnicze albo ich następstwa, w tym:. wirusowe zapalenie wątroby typu C. bruceloza 3. toksoplazmoza 4. gruźlica Ogółem 4 6 4 7
WARUNKI HIGIENICZNOSANITARNE 8 Wykres. Choroby zawodowe stwierdzone w powiecie żarskim w latach 5 przypadków 6 4 8 6 4 3 4 5 Przedstawiony wyżej wykres wykazuje malejącą tendencję stwierdzanych w powiecie żarskim chorób zawodowych. Jedynie w roku nastąpił ich wzrost (po spadku w roku ) do poziomu z roku. W następnych latach liczba ich systematycznie maleje, aż do czerech przypadków w roku 5. Choroby zawodowe stwierdzane zarówno w roku 5 jak również w latach ubiegłych w zdecydowanej większości powstały w wyniku wieloletniej ekspozycji na czynniki szkodliwe i uciążliwe występujące na stanowiskach pracy. Okazało się że 5% przypadków powstało po letnim i dłuższym kontakcie z czynnikiem który był przyczyną zachorowania. Fakt ten ma również odzwierciedlenie w strukturze chorób zawodowych analizowanych wg. wieku. I tak najliczniejszą grupę osób u których stwierdzono chorobę zawodową stanowią pracownicy w wieku 559 lat. Choroby narządu głosu Najczęściej stwierdzane choroby zawodowe w powiecie żarskim przypadków 7 6 5 4 3 9 8 7 6 5 4 3 3 4 5 Wykres. Choroby zawodowe narządu głosu stwierdzone w powiecie żarskim Z analizy stwierdzonych przypadków wynika, że duży wpływ na ilość stwierdzanych chorób zawodowych narządu głosu, mają wpływ systematyczne i rzetelnie wykonywane badania profilaktyczne, na co nie zwracano szczególnej uwagi w latach wcześniejszych. Tak więc dużą uwagę podczas kontroli, jak również podczas przeprowadzania dochodzeń epidemiologicznych zwraca się na to, czy nauczyciele mają regularnie wykonywane badania profilaktyczne i czy przeprowadzają je lekarze do tego uprawnieni. Zwraca się również uwagę czy w szkołach 8
WARUNKI HIGIENICZNOSANITARNE przeprowadzane są szkolenia z zakresu techniki emisji głosu. Lepszy efekt byłby zapewne, gdyby zajęcia tego typu były prowadzone już na etapie kształcenia nauczycieli. Choroby zawodowe narządu głosu były w latach ubiegłych najczęściej występującym schorzeniem o podłożu zawodowym i dotyczyły wyłącznie nauczycieli, zarówno szkół jak i przedszkoli. Jednak w wyniku podjętych działań profilaktycznych liczba stwierdzanych przypadków systematycznie maleje (za wyjątkiem roku kiedy to zanotowano ich wzrost), zaś w roku 5 odnotowano tylko jedno zachorowanie. Choroby zawodowe słuchu Tabela i Wykres. Zawodowe uszkodzenie słuchu stwierdzane w powiecie żarskim w latach 5,8,6 3 4 5 chorób przypadków,4,,8,6,4 chorób, Jak widać na przedstawionym wykresie 3 4 5 liczba stwierdzonych chorób zawodowych narządu słuchu w powiecie żarskim nie jest duża, średnio wypada jedno zachorowanie w ciągu roku. Taki stan rzeczy jest wynikiem realizowanej profilaktyki chorób narządu słuchu, między innymi przez egzekwowanie stosowania przez pracowników indywidualnych ochron słuchu, odpowiednio dobranych do stwierdzonego pomiarami poziomu hałasu wykonywanymi systematycznie i zgodnie z zalecaną częstotliwością. Zwraca się również uwagę na regularność wykonywania badań profilaktycznych, obejmujących również badania audiometryczne słuchu pracowników narażonych na działanie hałasu ponadnormatywnego. W każdym przypadku, kiedy nieprzestrzegane są zalecenia związane z profilaktyką zawodowego uszkodzenia słuchu, egzekwowane jest to decyzjami administracyjnymi. Choroby zawodowe skóry oraz zakaźne i pasożytnicze stwierdzonych przypadków chorób zawodowych skóry, oraz chorób zakaźnych lub pasożytniczych kształtuje się na podobnym poziomie co liczba chorób spowodowanych narażeniem na hałas ponadnormatywny. Przedstawiono to w niżej umieszczonej tabeli i na wykresie. Tabela i Wykres. Choroby zawodowe skóry oraz choroby zakaźne i pasożytnicze 3 4 5 Choroby skóry 3 Choroby zakaź ne i pasożytnicze 3 9
WARUNKI HIGIENICZNOSANITARNE przypadków 3,75,5,5,75,5,5,75,5,5 3 4 5 Choroby skóry Choroby zakaźne i pasożytnicze Z analizy wynika, że duży wpływ na spadek liczby stwierdzanych chorób zawodowych o etiologii zawodowej mają wpływ takie działania jak egzekwowanie przestrzegania przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, wykonywanie badań profilaktycznych pracowników oraz badań i pomiarów środowiska, jak również egzekwowanie obowiązku zaznajamiania pracowników z ryzykiem zawodowym występującym na ich stanowiskach pracy. Tak więc realizacja między innymi wyżej wymienionych zadań, mających na celu profilaktykę chorób zawodowych należy do istotnych zadań sekcji higieny pracy. PODSUMOWANIE Poprawę warunków pracy uzyskano między innymi w następujących zakładach:. Drukarnia Dechnik B.A.Dechnik w Lubsku ul.krakowskie Przedmieścieobniżono stężenie czynników toksycznych na stanowiskach pracy.. Zakład ProdukcyjnoRemontowy J.Kamiński Żary ul.okrzei oraz PPU Ekopol K.Iwanicki Jasień ul.krucza, gdzie uzyskano znaczną poprawę stanu sanitarnego zakładu. 3. Saint Gobain Euroveder Polska Spółka z o.o. Żary ul. Szklarska oraz Calesa Spółka z o.o. w Lubsku ul. Traugutta wyegzekwowano dokonanie właściwego doboru środków ochrony słuchu dla pracowników pracujących w warunkach przekroczenia dopuszczalnych norm hałasu. W roku 5 w powiecie żarskim wydano tylko cztery decyzje stwierdzające chorobę zawodową. Jest to istotny spadek w stosunku do ilości stwierdzanych w latach ubiegłych. I tak w roku 999 było to 39 przypadków; ; 4; ; 3 ; 4 6. Na przestrzeni ostatnich lat wśród stwierdzanych przypadków chorobowych w powiecie, dominowały przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym. Również w tym przypadku można zaobserwować zdecydowany ich spadek: z 33 decyzji wydanych w roku 999, poprzez 5 ; 7 ; 7 ; 3; 4 4 do jednej w roku 5. Jest to wynikiem prowadzonych działań profilaktycznych, które jak widać przynoszą spodziewane efekty. W zakresie stanu sanitarnoporządkowego kontrolowanych zakładów pracy, tak jak w roku 4 nie stwierdza się drastycznych zaniedbań, poza jednym przypadkiem. 3