Wyższy Urząd Górniczy

Transkrypt

1 Wyższy Urząd Górniczy Zagrożenie hałasem w górnictwie

2 Zagrożenie hałasem w górnictwie Katowice 2010

3 Copyright by Wyższy Urząd Górniczy, Katowice 2010 Opracowanie Departament Warunków Pracy WUG Opracowanie graficzne, skład i łamanie Anna Nowrot Redakcja Anna Swiniarska-Tadla Druk broszury sfinansowano ze środków Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Wykorzystano strony internetowe CIOP-PIB Wyższy Urząd Górniczy Katowice, ul. Poniatowskiego wug@wug.gov.pl

4 Co to jest hałas? Hałas to każdy niepożądany, nieprzyjemny, uciążliwy, szkodliwy, a nawet niebezpieczny dla zdrowia, dźwięk działający na organ słuchu człowieka. Szkodliwość hałasu zależy od jego natężenia. Hałas jest jednym z najczęściej spotykanych czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy. Hałas w górnictwie Liczba osób narażonych na oddziaływanie hałasu w środowisku pracy stanowi znaczny odsetek zatrudnionych w różnych gałęziach gospodarki. Jednym z takich sektorów jest górnictwo. Górnictwo zawsze było, jest i chyba będzie branżą zaliczającą się do branż głośnych, charakteryzujących się znaczną emisją hałasu. Specyfiką tej branży są między innymi maszyny i urządzenia wytwarzające hałas o bardzo dużych poziomach. Osoby wykonujące pracę na stanowiskach związanych bezpośrednio z wydobyciem i wstępnym przetwarzaniem surowców są stale narażone na jego szkodliwe oddziaływanie. Jest to często hałas o charakterze niskoczęstotliwościowym, szczególnie trudny do wytłumienia, dla którego środki ochrony zbiorowej i indywidualnej charakteryzują się małą skutecznością. W górnictwie podziemnym efekty akustyczne są dodatkowo wzmacniane przez odbicia dźwięku od powierzchni zamkniętych wyrobisk górniczych. Wysoki poziom hałasu w warunkach dołowych osiąga czasami wartości niebezpieczne w przypadku robót strzałowych. 3

5 Hałas stanowi też jeden z głównych czynników szkodliwych w górnictwie odkrywkowym, przy czym można tu wyodrębnić dwa rodzaje hałasów. Hałasy ciągłe (emitowane przez maszyny i urządzenia, głównie kruszarki) oraz hałasy impulsowe w czasie robót strzałowych. Poziomy tych hałasów często przekraczają wartości dopuszczalne, a ponadto stanowią zagrożenie dla środowiska zewnętrznego, szczególnie gdy roboty górnicze usytuowane są w pobliżu rezerwatów przyrody czy osiedli mieszkaniowych. W górnictwie naftowym i górnictwie gazu ziemnego hałas jest najczęściej występującym czynnikiem szkodliwym w środowisku pracy. Źródłem hałasu są urządzenia wiertnicze, gdyż niektóre z nich są źródłami hałasu o dużym natężeniu. Hałas ten jest uciążliwy dla pracowników, ze względu na przeważnie bliską lokalizacją zaplecza socjalno-administracyjnego, a przecież emitowany jest całodobowo i we wszystkie dni tygodnia. Hałas ten dokuczliwy jest również dla okolicznych mieszkańców i środowiska przyrodniczego, a głównie ptactwa i zwierzyny. Dokuczliwość hałasu dla okolicznych mieszkańców zwiększa się w porze nocnej i naturalnie w okresie letnim, kiedy z uwagi na częstsze przebywanie na powietrzu subiektywne odczucia dyskomfortu akustycznego są spotęgowane. Mimo wprowadzania nowoczesnych maszyn i urządzeń, oraz zautomatyzowania niektórych procesów wydobywczych, narażenie na hałas jest wysokie i stanowi przyczynę zawodowego ubytku słuchu. 4

6 Skutki hałasu Skutki hałasu dla organizmu: ok. 70 db niekorzystne zmiany wegetatywne w organizmie, powyżej 75 db rozmaite uszkodzenia organiczne i choroby m.in. nadciśnienie tętnicze, zaburzenia pracy żołądka, wzrost wydzielania adrenaliny, wrzody żołądka, przyspieszenia procesu starzenia, od 90 db osłabienie i ubytek słuchu, od 120 db niebezpieczeństwo mechaniczne uszkodzenia słuchu, 130 db granica bólu. Hałas jest dla człowieka szkodliwy co najmniej z dwóch powodów:! Prowadzi do trwałego uszkodzenie słuchu, które powoduje chorobę zawodową o nazwie; obustronny trwały ubytek słuchu typu ślimakowego spowodowany hałasem.! Wywiera niekorzystny wpływ na układ nerwowy człowieka powodujący tzw. przewlekły uraz akustyczny. Uszkodzenie słuchu pojawia się stopniowo i bezboleśnie. Wysokie poziomy hałasu zmniejszają zdolność słyszenia, komunikowania się i wzajemnego ostrzegania. Ponadto wymuszona, przez nadmierny hałas, konieczność podnoszenia głosu powoduje dodatkowy stres. Ubytek słuchu to niezdolność do odróżniania podobnie brzmiących słów i niemożność do prowadzenia logicznej rozmowy. Skutkiem tego jest wyobcowanie, izolacja i obniżenie komfortu życia. 5

7 Ograniczanie zagrożenia hałasem Maszyny i urządzenia stosowane w przemyśle wydobywczym posiadają coraz większą moc. Stosowane obecnie technologie urabiania, używanie materiałów wybuchowych, ładowanie i transport urobku, często stanowią źródła nadmiernego hałasu i powodują znaczne zagrożenie akustyczne. W celu ograniczenia narażenia pracowników na hałas stosuje się szereg środków technicznych i organizacyjnych, a w przypadku gdy nie przynoszą one zadowalających rezultatów, pracodawca ma obowiązek oznakować strefy zagrożone hałasem i zapewnić pracownikom ochronniki słuchu. Ochronniki słuchu dzieli się na: nauszniki przeciwhałasowe, wkładki przeciwhałasowe. Ochronniki słuchu powinny być odpowiednio dobrane oraz dostosowane do cech indywidualnych pracownika. Podczas stosowania ochronników słuchu podstawowym warunkiem skutecznej ochrony narządu słuchu pracownika jest ich nieprzerwane stosowanie w czasie narażenia na hałas. 6

8 Struktura chorób zawodowych w górnictwie w 2009 roku: RAZEM % z tego: Pylice płuc ,9 % Ubytek słuchu 74 13,6% Zespół wibracyjny 38 7% Zapalenie oskrzeli 3 0,5% Inne choroby 22 4% 468 Liczba stwierdzonych ubytków słuchu w górnictwie

9 Wyższy Urząd Górniczy Poniatowskiego Katowice