Newsletter / 14 kwietnia 2014 r. Str.2. Niekorzystna dla podatników uchwała NSA o tymczasowych obiektach budowlanych Str.4. CRIP być może już w 2014 r. Str.6. Mimo wyjaśnień MF, zasady odliczania VAT od wydatków związanych z samochodami pozostają niejasne
Niekorzystna dla podatników uchwała NSA o tymczasowych obiektach budowlanych W kwestii opodatkowania podatkiem od nieruchomości tymczasowych obiektów budowlanych podejście organów podatkowych było profiskalne, natomiast w orzecznictwie sądów stanowisko było niejednolite. Dominowały jednak raczej orzeczenia korzystne dla podatników, wskazujące, że tymczasowe obiekty budowlane nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Najnowsza uchwała NSA zmierza jednak w stronę niekorzystną dla podatników. Co wynika z uchwały NSA podjął uchwałę w składzie siedmiu sędziów w dniu 3 lutego 2014 r. (II FPS 11/13), a motywem jej podjęcia było rozjaśnienie rozbieżności istniejących w orzecznictwie. Rzeczywiście niezależnie wykształciły się dwie opozycyjnie linie orzecznicze. Zgodnie z pierwszą tymczasowe obiekty można było pod pewnymi warunkami uznać za budowle lub budynki podlegające opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Zgodnie z druga linią orzeczniczą odesłanie do prawa budowlanego zawarte w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych nie obejmowało tego typu obiektów i w związku z tym nie powinny one podlegać opodatkowaniu. NSA przychylił się do pierwszego poglądu stwierdzając, że tymczasowe obiekty budowlane stanowią szczególną odmianę obiektów budowlanych, wyróżnioną ze względu na dwa zespoły cech, tj. cechę czasowości użytkowania albo cechę niepołączenia trwałego z gruntem. Jednocześnie każdy obiekt budowlany możemy zaliczyć wyłącznie do jednej z trzech kategorii wymienionych w art. 3 pkt 1 prawa budowlanego, czyli do budynków, budowli lub obiektów małej architektury. W związku z tym odrębnej kategorii obiektów budowlanych nie tworzą tymczasowe obiekty budowlane. Te ostatnie są bowiem pewną odmianą wszystkich obiektów budowlanych, wobec czego również w kategoriach budynków, budowli czy obiektów małej architektury mogą mieścić się takie, które spełniają ich cechy i są tymczasowymi obiektami budowlanymi. Na tej podstawie sąd stwierdził, że tymczasowy obiekt budowlany może być budowlą w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, jeżeli jest budowlą wprost wymienioną w art. 3 pkt 3 prawa budowlanego lub w innych przepisach tej ustawy oraz załączniku do niej, stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami. Jeśli tymczasowy obiekt budowlany spełnia te kryteria i jednocześnie jest związany z prowadzeniem działalności gospodarczej, to podlega on opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. 2
Niekorzystna dla podatników uchwała NSA o tymczasowych obiektach budowlanych Nadal nie wszystkie tymczasowe obiekty będą opodatkowane Problem opodatkowania tymczasowych obiektów budowlanych w praktyce dotyczy wielu podatników, będących właścicielami różnego rodzaju namiotów magazynowych, kontenerów (technicznych, mieszkalnych), kiosków itp. Dotychczas kwestia wykazywania takich obiektów do opodatkowania była sporna, a część podatników decydowała się na optymalizację i niewykazywanie ich do opodatkowania, akceptując związane z tym umiarkowane ryzyko sporu z organami podatkowymi. Uchwała NSA najpewniej wpłynie na zmianę orzecznictwa sądów oraz organów podatkowych na niekorzyść dla podatników, choć formalnie nie jest ona oczywiście źródłem prawa. Jednak mimo treści uchwały nie wszystkie tymczasowe obiekty będą podlegały opodatkowaniu. Zgodnie z uchwałą do opodatkowania należałoby wykazać te obiekty, które mogą być uznane za budowlę przy zastosowaniu definicji z prawa budowlanego (a więc zawarte enumeratywnie w wyliczeniu wskazanym w art. 3 pkt 3 prawa budowlanego lub w załącznikach do ustawy). Dodatkowo należy pamiętać o możliwości skorzystania z tzw. wakacji podatkowych. Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w przypadku obiektów nowo wybudowanych obowiązek podatkowy powstaje 1 stycznia roku następnego po wybudowaniu obiektu. To oznacza, że tymczasowy obiekt budowlany podlega opodatkowaniu tylko wtedy, jeżeli znajduje się w danej lokalizacji dłużej, niż do 1 stycznia. Jeżeli przed tą datą zostałby on usunięty albo przeniesiony przez przedsiębiorcę z uwagi na jego tymczasowy charakter obowiązek podatkowy nie powstaje, a więc nie ma konieczności zapłaty podatku. Zależnie więc od okoliczności danego stanu faktycznego cześć tymczasowych obiektów może pozostać nieopodatkowana. więcej informacji: Karol Banucha, tel. 71 75 00 768 Michał Bogacz, tel. 71 75 00 715 3
CRIP być może już w 2014 r. 28 marca 2014 r. weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie Centralnego Repozytorium Informacji Publicznej (CRIP). Czym jest CRIP? To nowy tryb udostępniania informacji publicznej i jej ponownego wykorzystywania za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. W CRIP mają być udostępniane informacje publiczne o szczególnym znaczeniu dla rozwoju innowacyjności w państwie i rozwoju społeczeństwa informacyjnego (ustawa nazywa takie informacje zasobami informacyjnymi ). Obowiązek zamieszczania, systematycznej weryfikacji i aktualizowania informacji w CRIP dotyczyć będzie organów administracji rządowej, funduszy celowych, ZUS, KRUS, NFZ, państwowych instytutów badawczych oraz określonych w ustawie o dostępie do informacji publicznej państwowych osób prawnych. Oprócz informacji o charakterze teleadresowym, w CRIP zamieszczane będą m.in. informacje dotyczące pomocy publicznej (programów operacyjnych), rozliczenia podatku dochodowego (statystyki), monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, kształtowania się koniunktury w gospodarce oraz różnego rodzaju rejestry, wykazy i opracowania z zakresu działalności ww. instytucji. Wiele instytucji publicznych już teraz udostępnia takie dane na swoich stronach internetowych, jednak założeniem i zadaniem CRIP jest praktyczna pomoc w nawigowaniu po tych danych. Kumulując informacje o zasobach w jednym miejscu, CRIP ma stanowić niejako praktyczny przewodnik umożliwiający przedsiębiorcom sprawne i wyczerpujące uzyskanie informacji na określony temat. Informacje w CRIP będą zamieszczone w formie metadanych, czyli opisów danych przekazanych przez zobowiązane do tego podmioty oraz odnośników (linków) do stron internetowych zawierających opisane informacje, jak i samych zasobów (docelowych informacji). 4
CRIP być może już w 2014 r. Wyszukiwarka CRIP pozwoli ustalić miejsce udostępniania konkretnego zasobu, tj. skąd będzie można go pobrać. Przeszukiwanie zasobów informacyjnych CRIP będzie możliwe według kryterium przedmiotowego, podmiotowego oraz elementów opisów danych zamieszczonych w CRIP. Użytkownicy posiadający konto (zalogowani) będą mieli możliwość przeszukiwania tych zasobów również według innych kryteriów, w szczególności według indywidualnych zestawień zasobów informacyjnych oraz historii wyszukiwania. Zanim jednak CRIP ostatecznie ruszy może jeszcze minąć trochę czasu. Wspomniane rozporządzenie jest bowiem pierwszym z rozporządzeń warunkujących powstanie CRIP. Obecnie trwa proces legislacyjny zmierzający do przyjęcia kolejnego rozporządzenia w sprawie zasobu informacyjnego przeznaczonego do udostępniania w CRIP (projekt dostępny jest na stronach internetowych Rządowego Centrum Legislacji http://legislacja.rcl.gov.pl/lista/519/projekt/199487). Rozporządzenie ma określić szczegółowo, jakie informacje będzie można w CRIP uzyskać. więcej informacji: Kamila Jabłońska, tel. 12 44 46 440 5
Mimo wyjaśnień MF, zasady odliczania VAT od wydatków związanych z samochodami pozostają niejasne W dniu 1 kwietnia 2014 r., a więc w dniu wejścia w życie nowych regulacji ustawy o VAT, Ministerstwo Finansów opublikowało wyjaśnienia dotyczące zasad odliczania VAT od wydatków związanych z nabyciem i eksploatacją pojazdów samochodowych. Zaprezentowana interpretacja nowych przepisów jest bardzo rygorystyczna. Poniżej prezentujemy niektóre ze szczególnie kontrowersyjnych twierdzeń. Najem samochodów na rzecz pracowników Prawo do pełnego odliczenia VAT od wydatków związanych z samochodami przysługuje podatnikom jedynie w przypadku, gdy samochody wykorzystywane są wyłącznie od działalności gospodarczej. W związku z tym, część podatników, która do tej pory udostępniała samochody swoim pracownikom na cele prywatne, zaczęła rozważać wynajęcie im tych pojazdów. W ten sposób samochód miał być dalej w pełni wykorzystywany do wykonywanej działalności gospodarczej. MF w swoich wyjaśnieniach wyszło naprzeciw tego typu pomysłom optymalizacyjnym i stwierdziło, że mogą one stanowić próbę obejścia przepisów. Taka sytuacja miałaby mieć miejsce jeśli (i) najem pojazdów nie stanowiłby podstawowej działalności przedsiębiorstwa, a (ii) ceny wynajmu nie byłyby cenami rynkowymi. O ile zasadność ustalania wynagrodzenia na poziomie rynkowym za korzystanie przez pracowników z samochodów znajduje oparcie w art. 32 ustawy o VAT, o tyle wymóg prowadzenia najmu samochodów jako podstawowej działalności pozostaje całkowicie niezrozumiały i nie wynika z przepisów. MF nie wyjaśniło również, co rozumie przez próbę obejścia przepisów i w jaki sposób to obejście miałoby się przełożyć na ograniczenie prawa do odliczenia VAT. Wynajem samochodów na rzecz pracowników może mieć przecież uzasadnienie gospodarcze może np. stanowić dodatkowe źródło dochodu (którego nie generowałby samochód stojący na parkingu firmowym). A może każdy podatnik, który wynajmuje samochód pracownikowi, ma być traktowany, jakby czynił to wyłącznie w celu uzyskania korzyści podatkowych, w sposób sprzeczny z treścią przepisów dotyczących odliczania VAT? 6
Mimo wyjaśnień MF, zasady odliczania VAT od wydatków związanych z samochodami pozostają niejasne Jakkolwiek wyjaśnienia MF wydają się być mocno kontrowersyjne, to można zakładać, że podobną linię interpretacyjną przyjmą również inne organy podatkowe. W związku z tym podatnicy, którzy wynajmują swoje auta pracownikom, powinni rozważyć zweryfikowanie poziomu rynkowości stosowanych cen najmu. Można także wystąpić z wnioskiem o indywidualną interpretację w celu potwierdzenia, że zawarcie umowy najmu z pracownikiem nie wpływa na kwalifikację sposobu wykorzystywania samochodu. Krótkookresowa zmiana sposobu przeznaczenia wykorzystywania pojazdów Zgodnie z nowym brzmieniem ustawy o VAT podatnicy mają obowiązek aktualizować informację o sposobie wykorzystania samochodów, jeżeli jego zmiana skutkuje zmianą zakresu prawa do odliczenia VAT od wydatków związanych z tymi pojazdami (np. z wykorzystania samochodu wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej na wykorzystanie zarówno na potrzeby działalności gospodarczej podatnika, jak i na potrzeby niezwiązane z tą działalnością). MF, prezentując niekorzystny dla podatników pogląd, wyjaśnia, że zmiana wykorzystania pojazdu musi mieć charakter trwały i stały. Dokonywanie krótkookresowych (a więc np. tygodniowych) zmian sposobu wykorzystywania pojazdów wskazywać będzie na użytek pojazdu do działalności mieszanej od samego początku ponoszenia wydatków związanych z pojazdem. Taka interpretacja przepisów może budzić wątpliwości, gdyż literalne brzmienie ustawy o VAT mówi jedynie o aktualizacji informacji i nie zastrzega wprost ile razy można zmieniać wykorzystanie pojazdu samochodowego. Ustawa o VAT nie precyzuje również, jak długi powinien być okres przeznaczenia samochodu wyłącznie do działalności gospodarczej. Prawo odliczenia VAT a moment powstania obowiązku podatkowego Brak jest przepisów przejściowych wskazujących, które przepisy należy stosować w przypadku, gdy np. dostawa została dokonana przed wejściem w życie ustawy nowelizującej, a fakturę dokumentującą dostawę podatnik otrzyma już po wejściu w życie nowych przepisów (i na odwrót). Od 1 stycznia 2014 r. prawo do odliczenia VAT powstaje co do zasady w okresie rozliczeniowym, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu dostawy towaru (lub wykonania usługi), nie wcześniej jednak niż w okresie rozliczeniowym, w którym podatnik otrzymał fakturę dokumentującą te zdarzenia. 7
Mimo wyjaśnień MF, zasady odliczania VAT od wydatków związanych z samochodami pozostają niejasne W związku z tym, że dla odliczenia VAT zgodnie z ustawą konieczne jest spełnienie łącznie obu ww. warunków (oraz uwzględniając brak specyficznych regulacji w ustawie nowelizującej ustawę o VAT), logika nakazywałaby przyjąć,że jeżeli oba warunki zostały spełnione przed 1 kwietnia 2014 r. (tj. usługa bądź dostawa była wykonana, a dodatkowo podatnik posiadał fakturę przed 1 kwietnia 2014 r.) do odliczenia VAT należy stosować stare przepisy. Analogicznie, jeżeli oba warunki byłyby spełnione dopiero po 1 kwietnia 2014 r. (tj. np. usługa bądź dostawa była wykonana jeszcze w okresie obowiązywania starych regulacji, ale fakturę podatnik otrzymał już po 1 kwietnia 2014 r.), do odliczenia VAT należałoby zastosować nowe przepisy. W ocenie MF prawo do odliczenia VAT należy jednak oceniać co do zasady w świetle przepisów obowiązujących na moment powstania obowiązku podatkowego u sprzedawcy towaru lub usługi (a nie na moment powstania prawa do odliczenia VAT, do czego konieczne jest również otrzymanie faktury). Taka arbitralna interpretacja, a właściwie dopisywanie przepisów przejściowych do ustawy o VAT poza procesem legislacyjnym, jest niezrozumiała, tym bardziej, że takie podejście nie znajduje uzasadnienia wżadnej regulacji ustawy o VAT. więcej informacji: Konrad Misiewicz, tel. (71) 75 00 760 Aleksandra Marchewka, tel. (71) 75 00 759 8
Jeśli są Państwo zainteresowani uzyskaniem szerszych informacji, prosimy o kontakt z doradcami Kancelarii, z których porad zazwyczaj Państwo korzystają lub kontakt z wyżej wskazanymi autorami tekstów. Niniejszy Newsletter nie stanowi porady prawnej ani podatkowej. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie informacji w nim zawartych bez wcześniejszego zasięgnięcia opinii Kancelarii. Olesiński & Wspólnicy KANCELARIA ADWOKACKA, Adwokat Rafał Olesiński ul. Powstańców Śląskich 2-4, Tel. +48 (71) 75 00 700 53-333 Wrocław Fax: +48 (71) 75 00 789 www.olesinski.com kancelaria@olesinski.com 9