ZASADY ORTOGRAFICZNE DO ĆWICZENIA 20 kwietnia do 20 maja 2016 Kropka Przecinek Średnik KROPKĘ STAWIA SIĘ: Na końcu zdania lub równoważnika zdania, np. Mój kot lubi ryby. Rozkład zajęć. Na końcu skrótu, który zawiera początkową część wyrazu, np. str. strona gen.- generał W skrótach więcej niż jednego wyrazu, np. br.- bieżącego roku cdn. ciąg dalszy nastąpi Po cyfrach arabskich oznaczających liczebniki porządkowe, np. 1. Przemówienie. 2. Rozdanie nagród. W zapisie daty zawierającym tylko cyfry arabskie, np. 06. 03. 1969 PRZECINEK STAWIAMY: W zdaniu pojedynczym, oddzielając równorzędne człony zdania (przydawki, dopełnienia, okoliczniki), np. Zaprosił na imprezę Anię, Zosię, Maćka. Młody, kulturalny ustąpił miejsca kobiecie. W zdaniu pojedynczym, oddzielając dopowiedzenia, wołacze i wykrzykniki, np. Zrozumiał to, niestety, za późno. Zosiu, podejdź tutaj. Och, jaki piękny zachód słońca. współrzędnie przed spójnikami przeciwstawnymi: a, ale, lecz, jednak oraz wynikowymi: więc, zatem, toteż, np. Przeczytaliśmy lekturę, ale nie obejrzeliśmy jej filmowej adaptacji. współrzędnie połączonych bezspójnikowo, np. Słońce świeciło, deszcz padał. podrzędnie, oddzielając zdania składowe nadrzędne od podrzędnych lub imiesłowowych równoważników, np. Wiem, że tego nie zrobiłeś. Szedł ulicą, oglądając wystawy sklepowe. ŚREDNIK STAWIAMY: Między równorzędnymi członami tekstu, np. Wspominali przeszłość: to, co było radosne; to, co było smutne; to, co przeżyli wspólnie. Między wypowiedzeniami pojedynczymi lub złożonymi, które łączą się logicznie, tworząc całość, np. Zachodziło słońce; mrok pokrywał las i łąkę; przyroda usypiała. Między składnikami wyliczenia zapisanymi w formie punktów, np. Przed korzystaniem z komputera należy: a) wpisać się do rejestru użytkowników; b) sprawdzić stan sprzętu; c) zgłosić nauczycielowi usterki. NIE STAWIA SIĘ KROPKI: W skrótach zawierających ostatnią literę skracanego wyrazu, np. nr numer. Po skrótach polskich jednostek monetarnych, np. zł złoty. Po skrótach nazw jednostek miary i wagi, PRZECINKA NIE STAWIAMY: współrzędnie przed spójnikami łącznym: i, oraz, ani, ni, a także przed spójnikami rozłącznymi: albo, lub,czy, np. Pójdziemy do muzeum i obejrzymy najnowszą wystawę. Odwiedzę babcię albo zostanę w domu.
np. km kilometr, kg kilogram. Po skrótach terminów matematycznych i symboli chemicznych, np. sin, Ca, H2SO4. W skrótowcach: głoskowcach i literowcach, np. PAP, PZU, PS. Po cyfrach rzymskich i w zapisach daty je zawierających, np. XIX wiek, 31 I 2011 ZAPAMIĘTAJ! Przed spójnikami łącznymi: i, oraz, ani, ni, a także spójnikami rozłącznymi: albo, lub, czy stawiamy przecinek, jeśli te spójniki są powtórzone, np. Do jutra ani nie przeczytam książki, ani nie obejrzę filmu. Albo przyjdziesz do mnie teraz, albo spotkamy się wieczorem. Ćwiczenie 1. Podane niżej wyrazy i wyrażenia zastąp skrótami, stosując właściwą interpunkcję. A. a) numer nr b) profesor c) ulica d) magister e) złoty f) ciąg dalszy nastąpi g) i tak dalej h) na przykład i) między innymi j) bieżącego roku k) kilogram l) rok m) dekagram n) północny o) południowy p) milimetr B. a) Uniwersytet Warszawski UW b) Wyższa Szkoła Pedagogiczna c) Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe d) Polski Czerwony Krzyż e) Polskie Koleje Państwowe f) Bataliony Chłopskie g) Polska Akademia Nauk h) Ministerstwo Edukacji Narodowej i) Akademia Sztuk Pięknych j) Polska Agencja Prasowa k) Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji
Ćwiczenie 2. Wstaw brakujące przecinki. a) Odrobiłem lekcje poszedłem do kina. b) Zżółkły liście nastanie jesień. c) Od dawna nie padał deszcz trawa uschła. d) Helena uczy się pilnie więc ma dobre stopnie. e) Pójdę do kina lub wybiorę się do czytelni. f) Buntowała się ale w końcu ustąpiła. g) Gdy skończyłem zadanie oddałem kartkę. h) Albo koń się przestraszył albo furman go uderzył. i) Będę u Jadzi albo szukaj mnie w kawiarni. j) Uczył się długo dlatego że chciał dobrze napisać klasówkę. k) Danusia kupiła pomidory i ogórki i rzodkiewkę i ser i mleko. l) Ojciec nie pytało nic mimo że miał do tego powody. m) Kończymy klasę pierwszą czyli zostało nam dwa lata do matury. n) Zatrzymawszy się przez chwilę nie wiedział co ma ze sobą począć. o) Nie zdawał sobie sprawy z tego jak bardzo było już późno. p) Był blady jak trup i nic nie mówił. q) To jest ten chłopak o którym ci mówiłem. Ćwiczenie 3. Wstaw brakujące znaki interpunkcyjne w datach. 8 XI 1999 r 28 10 1992 r ur 29 XII 1964 ur 29 grudnia 1964 zm 6 04 2011 r Ćwiczenie 4. Uzupełnij brakujące przecinki w podanych grupach zdań, sformułuj zasady ich użycia. a) Grusze jabłonie i śliwy rosły w jednym rzędzie. Kupiłam wyjątkowo soczyste winogrona pomarańcze mandarynki. Pogodny słoneczny ciepły dzień sprzyjał spacerom. Szukałam psa w domu na podwórku na ulicy i w ogrodzie. Przecinkami oddzielamy.. części zdania. b) Usuwać należy przyczyny a nie objawy. Gospodyni była barwna zatem ładna. Koleżanka jest bardzo poważna jednak zawsze życzliwa. Książka była wesoła więc dobra. W domu stało się pusto toteż smutno. Przecinki stawiamy przed spójnikami. i.. c) Książka ukazywała dzieje rodziny Kozietulskich do wojny to jest do 1939 roku.
Pożyczam ci ten film na krótko to znaczy na trzy dni. Na wystawie oglądaliśmy maszyny rolnicze jak na przykład kombajny żniwiarki snopowiązałki. Siedziałam cały wieczór w domu czyli w swoim pokoju. d) Piesku nie patrz tak groźnie. Ach jaki piękny dzień się rozpoczyna. No moi państwo czas skończyć to biesiadowanie. e) W chacie mieszkał gajowy imieniem Antoni. Podróżny rodem z Włoch przybył do miasta. Ów człowiek nazwiskiem Zamojski okazał się niezastąpionym gawędziarzem. Jan Gutenberg wynalazca druku urodził się w Moguncji... f) Czas mijał wesoło i szybko. Dwór oraz budynki gospodarcze utrzymywał należytym porządku. Wieczorem wychodziła na spacer do sadu albo na łąki. Odrobię lekcje z tobą lub sam. Z brzegu nie widziała łodzi ni okrętów. Na uszycie spódnicy czy bluzki ten materiał się nie nadawał. Ani z oddali ani z bliska nie dochodził najmniejszy szmer. W rzędzie leżały i rzodkiewki i koper i świeży szczypiorek.,ale należy pamiętać, że.., kiedy te spójniki się powtarzają. Ćwiczenie 5. Podane zdania uzupełnij wtrąceniami (typu: moim zdaniem, krótko mówiąc itp.). Pamiętaj o znakach interpunkcyjnych. Ten pokój. można było posprzątać. nie możesz pożyczyć tej książki. Taki bukiet
jest najpiękniejszy. Tamta praca była nie do przyjęcia. Ćwiczenie 6. Wstaw w poniższym tekście brakujące znaki interpunkcyjne. Piątego dnia znów dzięki barankowi odkryłem nową tajemnicę Małego Księcia Gwałtownie bez żadnego wstępu zapytał mnie jak gdyby po długim zastanowieniu się w samotności Jeżeli baranek zjada krzaki to je także kwiaty Baranek je wszystko co napotka Nawet kwiaty które mają kolce Tak nawet kwiaty które mają kolce A więc do czego służą kolce Nie wiedziałem Byłem w tym momencie zajęty luzowaniem zbyt ściągniętego sworznia motoru Niepokoiłem się bardzo ponieważ zacząłem rozumieć że uszkodzenie jest poważne a woda do picia się kończy Myślałem o najgorszym Do czego służą kolce Mały Książę nigdy nie rezygnował z postawionego raz pytania Byłem zdenerwowany stanem mojej maszyny i odpowiedziałem byle co Kolce nie służą do niczego To tylko złośliwość kwiatów Ćwiczenie 7. Uzupełnij zasady interpunkcyjne. Uzupełnienia wpisz w formie M.,l.poj. a. Od tekstu odautorskiego słowa wypowiedziane bądź pomyślane przez postaci utworu oddziela. b. Równorzędne człony zdania, zwłaszcza te człony, które są już oddzielone przecinkami, oddziela.. c. Dziedzinę gramatyki, która zajmuje się znakami interpunkcyjnymi, nazywamy. d. Przerwanie lub niedokończenie wypowiedzi w tekście oznacza. e. Zdanie oznajmujące kończymy.. f. Zwroty i wyrazy określające stosunek do własnego tekstu oddziela... g. Przed przytoczeniem słów lub myśli cudzych albo własnych stawiamy.. h. Zdania składowe w zdaniach złożonych podrzędnie oddziela zawsze... i. Zdania wykrzyknikowe kończy. j. Przezwiska osób, żartobliwe i ironiczne nazwy ujmujemy w.. k. Zdania pytające kończy... l. Wyrazy, zwroty, zdania, jeżeli zawierają treść uboczną, wyjaśniającą, dodatkową bierzemy w..