Spis treści. Ćwiczenie przeznaczone do rozwiązywania w oddzielnym zeszycie. Ćwiczenie ustne. Ćwiczenie nieco trudniejsze.

Transkrypt

1

2 Spis treści Co to jest zdanie?... 4 Oznajmiamy, pytamy, rozkazujemy... 8 Główne części zdania Rozwijamy zdanie Jak wyrazy łączą się w zdanie?.. 28 Grupa podmiotu i grupa orzeczenia Przecinek w zdaniu pojedynczym Jak zapisujemy dialog? Co to jest czasownik? Formaosobowaabezokolicznik 49 Pisownia bezokoliczników zakończonych na: -ść, -źć Odmieniamy czasowniki przez osoby i liczby Czas teraźniejszy Czas przeszły Czas przyszły Co już wiemy o czasowniku? Ćwiczenie przeznaczone do rozwiązywania w oddzielnym zeszycie. Ćwiczenie ustne. Ćwiczenie nieco trudniejsze.

3 Co to jest zdanie? 1. a) Podkreśl wypowiedzi, które zawierają zrozumiałą informację. b) Z jakiej baśni pochodzą postacie, których wypowiedzi zostały przez ciebie podkreślone? 4

4 Zdanie to uporządkowana grupa wyrazów, która zawiera zrozumiałą informację. Zdanie zawsze zaczynamy wielką literą. Na końcu zdania stawiamy kropkę (wykrzyknik lub znak zapytania). 2. Z wyrazów w ramkach ułóż zdania. pierwsza w 1814 roku powstała lokomotywa podwodna pod lodami przepłynęła Arktyki łódź kosmiczny najdroższym jest prom na świecie pojazdem 5

5 3. Poniższe wypowiedzi zostały niewłaściwie zapisane. Zapisz je poprawnie. nietoperzelatająnocą sąjedynymilatającymissakami największymadwumetroweskrzydła śpiącynietoperzzwisagłowąwdół 4. Postaw kropki na końcu zdań. Na początku każdego zdania zmień małą literę na wielką. NOCNI ŁOWCY nietoperze wyruszają o zmroku na nocne polowanie lecą pojedynczo albo w wielkich stadach jedne uganiają się za owadami, inne lubią owoce i kwiaty niektóre polują na myszy, jaszczurki i ryby nietoperze różnią się wyglądem i stąd ich dziwne nazwy: mroczki, wampiry, liścionosy, buldogi, latające psy i lisy 5. Ułóż zdanie z podanych wyrazów. mieć sąsiad wspaniały piętro z trzeci wilczur 6

6 6. Odpowiedz pełnymi zdaniami na podane pytania. PARĘ SŁÓW DO MIKROFONU, czyli WYWIAD Z CZWARTOKLASISTĄ Kiedy i gdzie się urodziłeś (urodziłaś)? Co najbardziej lubisz robić? Co jest twoim największym przysmakiem? W co się lubisz ubierać? O czym marzysz? Co ostatnio zrobiłeś (zrobiłaś?) dla swojego kolegi lub koleżanki? Jaka książka wywarła na tobie największe wrażenie? 7. Popraw wypowiedź kosmity i przepisz ją bez błędów do zeszytu. Ja mieszkać na gorący planeta. Tam żyć niewiele zwierzę. Król tych zwierzę być wspaniała bakteria. Ja być odważny kosmita i nie bać się ona. 7

7 Oznajmiamy, pytamy, rozkazujemy 1. a) Przeczytaj listy małych dzieci do Świętego Mikołaja. b) Wpisz odpowiednie imiona. Zdania wyrażające polecenie występują w liście... Zdania pytające o coś występują w liście... Zdania powiadamiające o czymś występują w liście... 8

8 Ze względu na cel wypowiedzi rozróżniamy trzy rodzaje zdań. Zdania oznajmujące używamy ich, gdy chcemy powiadomić kogoś o czymś. Zdania te najczęściej kończą się kropką. Idziemy wieczorem do kina. W Polonii grają dobry film. Zdania pytające używamy ich, gdy pytamy o kogoś lub o coś. Zdania te kończą się znakiem zapytania. Kto występuje w tym filmie? O której wychodzicie? Zdania rozkazujące używamy ich do wyrażania polecenia, prośby lub rozkazu. Zdania te kończą się kropką lub wykrzyknikiem. Musisz wcześniej kupić bilety. Bądźcie przed kinem o szóstej! 2. Przeczytaj uważnie podane zdania. Zapisz nazwy zdań. Nie rozmawiaj w kinie! zdanie... Na ekranie walczą Godzilla i Gigan. zdanie... To są tylko przebrani aktorzy. zdanie... Októrejskończysięfilm? zdanie... Przestań szeleścić tymi papierkami. zdanie... Czy potem pójdziemy na lody? zdanie... 9

9 3. Utwórz i zapisz pasujące do rysunków zdania (oznajmujące, pytające lub rozkazujące). Podkreśl zdania rozkazujące. powiadomienie rozkaz pytanie prośba 10

10 4. a) Przekształć zdanie: Olek umył samochód w zdanie pytające irozkazujące. zd. pytające zd. rozkazujące b) Przekształć zdanie: Czy Jacek się zapisał na kurs karate? wzdanie oznajmujące i rozkazujące. zd. oznajmujące zd. rozkazujące c) Przekształć zdanie: Aniu, zadzwoń do mnie wieczorem wzdanie oznajmujące i pytające. zd. oznajmujące zd. pytające 5. Ułóż i zapisz odpowiednie zdania. Pamiętaj o zwrotach grzecznościowych. zwracasz się do kolegi zd. oznajmujące zd. pytające zd. rozkazujące zwracasz się do nauczyciela zd. oznajmujące zd. pytające zd. rozkazujące 11

11 6. Ułóż i zapisz pytania, które zadaje reporter. WYWIAD NASZEGO WSZĘDOBYLSKIEGO REPORTERA Reporter: Jest pan znanym naukowcem, który od lat bada życie wielbłądów. Słyszałem, że dostaje pan wiele listów z pytaniami Prof. Garbusiewicz: Ludzie najczęściej pytają o wielbłądy jednogarbne. Takie wielbłądy nazywają się dromadery. R.:... G.: Dromadery żyją na rozległych pustyniach Afryki. Odznaczają się wyjątkową wytrwałością i odpornością. Gromadzą zapasy pożywienia w swoich garbach. R.:... G.: Dromadery wytrzymują bez wody przez kilka tygodni. R.:... G.: Te duże zwierzaki jedzą wyschniętą trawę stepową oraz suche liście. Głodne wielbłądy czasami zjadają swoją uprząż. Więcej ciekawych informacji znajdzie pan w mojej najnowszej książce. R.: Z pewnością ją przeczytam. Dziękuję, że zechciał nam pan poświęcić chwilę swojego cennego czasu. 12

12 7. W poniższych zdaniach postaw odpowiednie znaki przestankowe (kropkę, wykrzyknik lub znak zapytania). Dopasuj te zdania do komiksu i wpisz w puste dymki odpowiednie cyfry. 1) Dziki rumak dzisiaj nie jest całkiem dziki 2) Jakmusięudałotowszystkozjeść 3) Zjedz zupę z zębów bizona i szczurzych ogonków 4) Jaka mnie czeka nagroda 5) Niech przejdzie próby na wojownika 13

13 8. Ułóż zdania rozkazujące, oznajmujące i pytające z czasownikami przyjść, śmiać się. 9. Ułóż jak najwięcej pytań, do których odpowiedzi znajdują się w poniższym zdaniu. W czwartkowy wieczór oglądałem u kolegi bardzo interesujący film o przygodach Indian. Np. Kiedy oglądałeś film o przygodach Indian? Co robiłeś w czwartek wieczorem? 10. a) Jakiego zdania użyto w poleceniu do ćwiczenia 8? Zaznacz krzyżykiem właściwą odpowiedź. zd. oznajmującego zd. pytającego zd. rozkazującego b) Jakiego zdania nie ma w poleceniach do całego ćwiczenia 10? zd. oznajmującego zd. pytającego zd. rozkazującego 11. WYBIERAMY NAJLEPSZEGO SPECJALISTĘ OD PROMOCJI Wymyśl reklamę dowolnego produktu. Tekst reklamy musi zawierać zdanie oznajmujące, pytające i rozkazujące. 14