Biomasa - energia z biomasy rachunek ekonomiczny podstawą opłacalności Upraw roślin tzw. energetycznych to wieloletni, dobry i rozwojowy interes pod warunkiem że plan inwestycyjny oraz jego realizacja oparte są na ekonomi popartej rzetelną wiedzą o: 1. regionie (warunki glebowe, klimatyczne oraz potencjalny rynek zbytu - dzisiaj i jutro oraz jego rozwój) 2. glebie i otoczeniu np. wpływ lasów i zwierzyny leśnej na efektywność plonów 3. roślinach uprawowych (właściwy dobór rośliny, sadzonki) 4. kosztach uprawy i ich wpływ na inwestycję 5. cenie i możliwości sprzedaży przyrostów dzisiaj i w przyszłości, rozliczając przychody na dekady w latach : a\ 1 do 5 b\ 1 do 10 c\ 1 do 15 6. wielkości niezbędnego kapitału, jego wpływ na inwestycję (symulacja poznawcza) oraz czas zwrotu zainwestowanego kapitału 7. możliwość uzyskania preferencyjnych kredytów i dotacji ich uwarunkowania 8. zagrożenia a\ utraty kredytowania czy dotacji b\ utraty płynności kapitałowej inwestycji - w którym roku działalności (możliwości oraz kosztach jej dokapitalizowania i wpływu na inwestycję ) c\ wpływ czynników biologicznych na koszty uprawy i zagrożenia finansowe dla inwestycji Sama wiedza o roślinach i wymogach uprawowych to tylko część niezbędnej zapewniającej sukces wiedzy. Niestety zbyt często mówi się o radościach upraw, jej przyrostach i wręcz koniecznym zapotrzebowaniu czy czarnowidztwie kosztowym, A nie mówi się o kreowaniu upraw dla dostawcy jako podstawie inwestycyjnej. Oczywiście mówimy o uprawach na ponad 100 czy 1 000 ha. i więcej. Uprawa to duŝa i wieloletnia inwestycja kapitałowa. A to oznacza Ŝe musi opierać się na ekonomii, tu nie ma miejsca na improwizację (na pewno sprzedam wszystko - tylko czy kwota otrzymana od odbiorcy satysfakcjonuje). Niezbędne jest wręcz zastosowanie podstawowych narzędzi takich jak przeliczniki dla biomasy z upraw uwzględniające : 1. faktycznie pozyskiwane przyrosty 2. wpływ magazynowania biomasy (utrata wilgotności, zmiana wartości energetycznej, koszt magazynowania a otrzymywana zapłata) 3. koszty pozyskania biomasy a przychody (opłacalność ) 4. opłacalność energetyczna biomasy 5. wpływ kosztów transportu i magazynowania na placu przed spaleniem 6. wartość 1 tony i 1 GJ w uprawie dostawie i spalaniu Możliwość (moim zdaniem wręcz konieczność) zastosowania przeliczników i współczynników
wyliczeniowych w trakcie planowania inwestycji czy negocjowania ceny zbytu/ zakupu biomasy z klientem pozwala w dużym stopniu świadomie kreować rynek obrotu biomasą z zapewnieniem bezpieczeństwa finansowego inwestycji czy działalności gospodarczej. Na rynku biomasy jest bardzo dużo wiedzy o wierzbie i innych roślinach. Wylewane są jednym haustem pochwały uznanie i czarnowidztwo. Brak tylko wiedzy i rozmowy o ekonomii. A przecieŝ to jest podstawa świadomego inwestowania czy wręcz rozwoju tego rynku działalności gospodarczej. Czy ktoś chce czy nie rodzi się potężna dziedzina gospodarki. Niestety w bólach. Bo przez poprzednie lata promowania biomasy zatrzymaliśmy się na natarczywym wmawianiu Ŝe trzeba tylko posiać, posadzić. Samo wyrośnie a Unia zmusi rynek energetyczny i ciepłowniczy do kupowania droga wszystkiego co urośnie. I co się stało -rynek energetyczny zlekceważył biomasę jako paliwo przez kilka ostatnich lat. W tym czasie entuzjazm z upraw energetycznych wygasł. Teraz energetyka wstrzymuje inwestycje w kotły opalane biomasą bo boi się braku paliwa na plac. Można lać łzy nad rynkiem biomasy czy roztkliwiać się nad jego stanem dzisiaj i przyszłością. Plantatorzy nie chcą inwestować bo za ile sprzedadzą (gdzie i kto wyliczy kalkulację opłacalności). Kto będzie a kto ma kreować rynek biomasy? Gdzie jest granica opłacalności i bezpieczeństwa inwestycyjnego dla uprawy, odbiorcy oraz kotła? Jak kreować koszty upraw, przetwarzania biomasy oraz wytwarzania energii z biomasy? Jest wiele opracowań minimalistycznych (o roślinach, uprawach kilkuhektarowych nieco większych) albo globalistycznychco jest, co ma być a co będzie w kraju, w UNI i na świecie. Pomiędzy tymi tematami jest próżnia. Tak jakby zabrakło wiedzy i chętnych do opracowania najbardziej niezbędnych obszarów działalności gospodarczej dla biomasy i energii z biomasy. Czego dzisiaj potrzeba najbardziej rynkowi energii z biomasy (bez znaczenia czy chodzi o spalanie, współspalanie czy gazyfikację)? Juliusz Dragan DSV Poznań J.D. Przeliczników i współczynników umożliwiających opracowanie kosztorysów pozyskiwania oraz przetwarzania biomasy na paliwo na plac kotłowni. Przeliczników i współczynników magazynowania i wartości energetycznej (ekonomicznej) biomasy w wytwarzaniu energii. Programów, systemów czy opracowań do symulowania analizowania poznawczego inwestycji w wytwarzanie oraz dostarczane biomasy dla kotła. Systemów czy przeliczników i współczynników (realistycznych) magazynowania i spalania biomasy dla odbiorcy czyli płatnika końcowego. Programów czy systemów umożliwiających opracowanie zapotrzebowania biomasy dla kotłowni wyliczanej z energii za kotłem(gj energii sprzedanej) i z tego wyliczanie kosztów i przychodów upraw zakupu i dostawy biomasy na plac kotłowni. A co najważniejsze opracowanie rzetelnego bilansu biomasy i jej kosztów i przychodów -opłacalność dla dostawcy i kotła. System taki ma jedno zadanie - opracowanie opłacalności współpracy dostawcy i kotła w wytwarzaniu energii z biomasy w oparciu o realistyczny program wykonawczy dla plantatora, dostawcy i kotła na przynajmniej 10 do 15 lat współpracy. Co dają takie narzędzia pracy? Realistyczne planowanie inwestycji. Kontrolny monitoring finansowy. Skutecznie i efektywnie realizowanie zadań w kreowaniu i tworzeniu rynku energii z biomasy. Wspólny mianownik to twórczy i stabilny rozwój rynku biomasy oraz rynku energii z biomasy. Wiele uczelni nareszcie tworzy wydziały energii odnawialnej, wiele kotłowni spala i chce spalać biomasę, wielu inwestorów szuka realistycznej ścieżki inwestycyjnej dla produkcji i obrotu biomasą. Opracowanie lub znalezienie narzędzi, przeliczników i współczynników wyliczeniowych dla biomasy to niezbędny motor dla tego rynku. Podstawa jego rozwoju i wytworzenia nowych metod wyliczania, produkowania i spalania biomasy. Dzisiaj jest wiele metod poznawczych niestety opartych na improwizacji minimalistycznej, a szkoda. Ale jest teŝ i nowatorski oparty o realistyczne doświadczenia system symulowania i analizowania inwestycji w pozyskiwanie biomasy na potrzeby kotła oraz wyliczanie wartości energetycznej biomasy. Nosi on nazwę DSV Poznań J.D. powstawał na bazie powstających i istniejących inwestycji z analizowaniem błędów i skutków róŝnych założeń oraz różnych wykonań. Jest kompleksowym analizowaniem pozyskiwania biomasy dla potrzeb kotła i to z dwóch płaszczyzn : 1. uprawa roślin na cele energetyczne bez określonego odbiorcy - symulacja i analiza oraz program wykonawczy dla plantacji na 15 lat działalności, zawiera takŝe tabele przeliczniki dla biomasy z pola oraz zakupu zewnętrznego.
2. zakładanie plantacji i dostawa biomasy na potrzeby energetyki zawodowej według energii sprzedanej wytwarzanej z biomasy - symulacja i analiza oraz program wykonawczy dla plantacji oraz dostaw uzupełniających z rynku zewnętrznego na 16 lat działalności - Dostawca kotłownia. Zawiera także tabele przeliczniki dla biomasy z pola i zakupu zewnętrznego oraz tabele do wyliczania wartości energetycznej biomasy (cena GJ ) i jej opłacalności w porównaniu do węgla DSV Poznań J.D. wielokrotnie skutecznie wykazał zagrożenia dla inwestycji w pozyskiwanie biomasy dla kotła i z uprawy. Bardzo ułatwia wyliczanie kosztorysów inwestycyjnych dla biomasy i wyliczenia wartości GJ z energii sprzedanej. Na pewno jest podstawowym oraz niezbędnym narzędziem ułatwiającym pracę na rynku biomasy i energii z biomasy. Współpracował z kotłowniami zawodowymi w wyliczaniu wielkości i opłacalności dostaw dla kotła z wyliczeniem wartości GJ w energii sprzedanej w kilku dekadach pracy kotła - lata 1 do 5, 1 do10, 1 do 15 Na rynku energii z biomasy tak głodnej rzetelnej informacji o ekonomii DSV Poznań J.D. ma zapewnione miejsce i pozycję. Być może a wręcz na pewno wielu kochanych rodaków zamiast poznawczo wykorzystywać możliwości poznawcze DSV Poznań J.D. i na bazie uzyskanej wiedzy rozwijać narzędzia pomocne rynkowi zacznie czarnowidztwo. To dla mnie, dla DSV Poznań J. D. oraz rynku energii z biomasy nie ma znaczenia. Kogo interesuje ekonomia w inwestycjach związanych z biomasą oraz energią z biomasy będzie zadowolony z współpracy. Będzie mógł bezpiecznie programować inwestycję jej wykonanie i działalność na wiele lat. I jeszcze jedno - może to właśnie DSV Poznań J.D. rozpocznie nawet burzliwą dyskusję, pracę i tworzenie podstaw realistycznego promowania energii z biomasy jej rozwój oraz efektywne działania skutecznego i dochodowego inwestowania w tak waŝną część wytwarzania energii przez najbliższe kilkadziesiąt lat. Rynek energii z biomasy to nie rynek kilku lat chwilowego zachwytu to przede wszystkim praca dochody i rozwój zawodowy i finansowy naszych dzieci. Jakby nie liczyć kocioł i pozyskiwanie biomasy to inwestycja oraz działalność na 20-25 lat. A to oznacza że dzisiejszy syn czy córka mająca 10-15 lat rozwój zawodowy i stabilność finansową może opierać na tej tak nowatorskiej dziedzinie życia. Czas spojrzeć na biomasę i energię z biomasy właśnie przez pryzmat przyszłości naszych rodzin i dzieci. Ich awans zawodowy i stabilność to przecież szkoła, praca i jej skutki. Węgiel, gaz i inne źródła energii mają już swoje miejsce w życiu społecznym. Mają swoich profesorów, inżynierów i wszelkiej niezbędnej maści wykonawców. Biomasa jako nowatorska dziedzina życia jest dopiero a początku swojej drogi. A to oznacza że nie tylko dzisiejszy dorosły może a nawet powinien kreować swoje życie zawodowe w oparciu o energię z biomasy ale też jest ojcem sukcesu swoich pociech beztrosko biegających dzisiaj po podwórku. Może to jest właściwe spojrzenie na ten rynek i jego jutro? Może winą dzisiejszego marazmu i niechęci jest zbyt wybiórcze i krótko chwilowe widzenie złotówki na wypłatę a nie perspektywa rozwoju i twórczej także ekonomicznie pracy na dzisiaj, jutro i pojutrze. Praca i doświadczenie na rynku energii odnawialnej Dostawa biomasy z rynku zewnętrznego Plantacje oraz współpraca z Kotłownią Zainteresowanie i praca na rynku energii odnawialnej od 2001 roku Do kwietna 2003 roku zajmowałem się dostarczaniem paliwa dla gospodarstw rolnych o powierzchni powyżej 3 000 hektarów w północno zachodniej części kraju. Pierwsze kroki na rynku energii odnawialnej to poznawanie przetwarzania rzepaku na paliwo do maszyn i urządzeń rolniczych. Ze względu na swoją współpracę z duŝymi gospodarstwami rolnymi w dostarczaniu im paliwa temat biopaliw powstał samoczynne. Poznałem dwie technologie wytwarzania biopaliwa z rzepaku : 1. Przetwórstwo rzepaku na potrzeby własne w małych i średnich gospodarstwach 2. Przemysłowe przetwórstwo rzepaku na A\ paliwo do ciągników, maszyn i urządzeń rolniczych oraz dla kotłowni B\ komponent paliwowy oraz paliwo dla ciągników maszyn i urządzeń i kotłowni C\ makucha (odpad po produkcyjny) przetwarzany na wysokogatunkową paszę dla zwierząt
Przy produkcji rzepaku na paliwo czy komponent paliwowy powstaje problem makuch, gliceryny oraz słomy, która rolniczo jest nieprzydatna za to jest świetnym paliwem. Zupełnie przypadkowo wszedłem na rynek biomasy. Początek to uzyskanie energii ze słomy, później poznając kolejne etapy pozyskiwania i przetwarzania biomasy w energię cieplną i energetyczną. Na przełomie roku 2001/2002 otrzymałem ofertę przygotowania programu inwestycyjnego dla obniżenia kosztów paliwowych przez przetworzenie rzepaku z własnych upraw na paliwo. Inwestor (właściciel gospodarstwa o areale 5 000ha.) Rocznie kupował ok. 500 000 litrów ON. Program inwestycyjny miał ocenić możliwość i opłacalność produkcji 200-300 000 litrów paliwa z własnego rzepaku oraz wykorzystanie do upraw energetycznych 700-100 ha. ziemi o (V i Vl kl.) Właściciel corocznie uprawiał na areale 1500 do 2000ha. Rzepak oraz na podobnym areale jęczmień (słoma jęczmienna ma podobne walory energetyczne i podobnie brak zastosowania w rolnictwie). Obniżenie zakupu oleju napędowego o 30 do 50 % i zastąpienie go olejem z własnej produkcji wykorzystywanym na własne potrzeby dawało bardzo dużą obniżkę kosztów własnych gospodarstwa. Tak rozpoczęła się moja praca na i dla rynku energii odnawialnej. W ramach opracowania przygotowywałem umowę sprzedaży słomy i program modernizacji Kotłowni dla jednego z browarów, jako odbiorcy biomasy. Opracowując pełny biznes plan i rachunek ekonomiczny takiej inwestycji poznałem braki informacyjne rynku biomasy oraz brak odpowiednich tabel przeliczników czy programów dla inwestorów. Rynek energii odnawialnej stał się moją pasją do tego stopnia że zrezygnowałem z pracy na rynku obrotu paliwami. Rozpocząłem poszukiwania profesjonalnej wiedzy opracowań i materiałów. Równocześnie prowadziłem rozpoznanie oferty rynkowej jej wiarygodności opłacalności i zastosowania. Poznawałem firmy i ludzi zajmujących się pracą czy współpracą na nowym tworzącym się rynku działalności gospodarczej. Kolejne zadania i opracowania wykonywane na rynku biomasy Dzierżawa gospodarstwa 446 ha. utylizacja osadu pościekowego w uprawie wierzby W wyniku poznania rynku i opracowania koncepcji produkcji biomasy (uprawa wierzby w oparciu o sadzonki szwedzkie) zdecydowałem się na dzierżawę gospodarstwa i przygotowanie go do produkcji biomasy dla jednej z kotłowni Korporacji DALKIA. Do dzierżawy z braku własnych wystarczających środków finansowych zgodziłem się na współdzierżawcę, i to był bardzo bolesny błąd. Współdzierżawca po prostu mnie oszukał i przejął gospodarstwo(polityk to bardzo niebezpieczny partner) Przygotowałem 200 ha. pod uprawę wierzby ( sadzonka szwedzka) w utylizacji osadu pościekowego. Biomasa dla potrzeb kotłowni 10 MW energii cieplnej. W roku 2003 r. założyłem firmę Drago Enviro Sp. z o.o. w Poznaniu Spółka, jako pierwsza w Polsce miała kontrakt na współpracę z Korporacją energetyczną DALKIA Polska dawny PEC Poznań na współpracę na rynku energii z biomasy. Zajmowała się opracowywaniem zasadności inwestycji w zmianę kotła z węglowego na opalany biomasą. Zakres prac obejmował A\ oszacowanie możliwości pozyskania biomasy dla potrzeb kotła z rynku zewnętrznego B\ możliwość zakładania plantacji przez lokalnych plantatorów czy grupy producentów C\ możliwość i zasadność zakupu ziemi na własną plantację ocena kosztów zakupu ziemi oraz założenia plantacji D\ wycena wartości GJ w biomasie dostarczanej z rynku zewnętrznego oraz z plantacji własnej czy Plantatorów E\ koszty inwestycyjne i możliwość zwrotu pozyskanego i zainwestowanego kapitału F\ ocena Dostawców biomasy - wiarygodność ich dostaw oraz skalkulowanie opłacalności współpracy w perspektywie 5 10 lat G\ nadzór i gwarancja dostaw biomasy dla kotła
Na potrzeby Kontraktu i wynikającej z niego współpracy z Korporacją opracowałem analizę dostaw biomasy dla poszczególnych kotłowni dla potrzeb przetargowych - dzięki takim materiałom Korporacja składała ofertę na kotłownię opalaną wyłącznie węglem z braku możliwości uzyskania odpowiedniej ilości i jakości biomasy lub ofertę łączoną - kotły węglowe i kocioł lub kotły współspalające i opalane biomasą. Wyliczałem zasadność zakładania plantacji oraz program wykonawczy dla Dostawcy Plantatora współpracującego z kotłownią. Do wiarygodnego wykonywania zadań, szczególnie w części ekonomicznej opracowałem własny system symulacji i analizy inwestycji, weryfikowany przez profesjonalny program do analizy wniosków kredytowych. Tak powstała pierwsza wersja DSV Poznań weryfikowana na konkretnych inwestycjach czy podmiotach uzupełniana i poprawiana przez kolejne 4 lat. Pierwsze zadania dla DSV Poznań to: - uporządkowania wiedzy ekonomicznej o inwestycji - opracowania tabel i przeliczników umożliwiających rzetelne wyliczenia dostaw dla kotła - wartości GJ z biomasy dla dostawcy i kotłowni - wyliczenie opłacalności inwestycji oraz programu wykonawczego dla dostaw i upraw biomasy na potrzeby kotła W roku 2004 zrezygnowałem z czynnego dostarczania biomasy dla kotłowni decydując się na profesjonalne poznanie rynku energetycznego i dopracowanie powstałego już DSV Poznań. Przez dwa lata analizowałem rynek pozyskiwania, przetwarzania i spalania biomasy oraz koszty i przychody energii z biomasy. Zależało mi na testowaniu DSV Poznań na istniejących już plantacjach, dostawach biomasy z rynku zewnętrznego, współpracy z kotłownią i wynikające z takiej współpracy koszt i przychody oraz problemy. Zapoznawanie się z rachunkiem ekonomicznych tych inwestycji pozwalało na realistyczną weryfikację symulacji inwestycyjnej opracowanej systemem DSV Poznań oraz wprowadzanie kolejnych korekt i uzupełnień.. Kolejny krok to opracowanie symulacji i analizy programu wykonawczego dla dostawcy i plantatora oraz poddawanie DSV Poznań kolejnej analizie audytorów księgowych i bankowych. Po dwóch latach testów, szeregu analiz i opracowanych oraz weryfikowanych kilku inwestycji ostatecznie powstał DSV Poznań J.D. DSV Poznań J.D to przede wszystkim podstawowe i niezbędne narzędzie dla: - Plantatora Dostawcy biomasy - do wyliczania zasadności i opłacalności inwestycji w produkcję i dostarczanie biomasy. - Kotłowni - do wyliczenia zasadności inwestowania w kocioł opalany biomasą oraz do wyliczenia wartość GJ w energii do sprzedania wytwarzanej z biomasy. Opracowanie testowane było na wyliczeniu opłacalności dostaw biomasy, analizowaniu i wykonaniu programu zakładania oraz prowadzenia plantacji dla: 1. Kotłownia 10 MW - Dwa kotły po 5 MW - opalane biomasą zakupioną zewnętrznie z zakładaniem plantacji dla potrzeb kotłowni DSV Poznań pozwolił wyłapać błędy w prowadzonej uprawie, zbędne koszty i zagrożenie dla płynności finansowej inwestycji w latach przyszłych (6, 8 lub 9 rok działalności) 2. Kotłownia 25 MW - Kocioł 7 MW wyliczenie zapotrzebowania biomasy, oszacowanie możliwości uzyskania biomasy z rynku lokalnego oraz program wykonawczy dla plantacji 3. Kotłownia 8MW - Kocioł 5 MW opalany słomą, później zrębkami 4. Kotłownia100MW - Opracowanie projektu dostaw biomasy z plantacji dla kotłowni Ustronna w Łodzi 100 MW w założeniach 70-90 MW ciepła oraz 10 15 MW energii elektrycznej 5. Kotłownia 35MW - dla turbiny 5 MW e. dla przetwórni rzepaku na komponent paliwowy. Opracowanie konkurencyjne do gazu. Po opracowaniu analizy dla kotłowni opalanej słomą i wierzbą inwestor zrezygnował z kotłowni gazowej na rzecz kotłów opalanych biomasą 6. Kotłownia 35MW - dla turbiny 2 MWe oraz dla turbiny 5 MWe na zlecenie niemieckiego
inwestora. Pozyskanie biomasy z rynku zewnętrznego oraz możliwość pozyskania ziemi pod uprawę. Koszt uprawy i opracowanie optymalnego programu inwestycyjnego oraz wykonawczego dla plantacji wierzby na potrzeby kotła 7. Współpraca z Firmami modernizującymi kotłownie oraz montującymi kotły opalane biomasą 8. Opracowanie programu naprawczego i wykonawczego dla istniejącej plantacji wierzby w okolicach Zielonej Góry. Oszacowanie opłacalnej ceny biomasy oraz zorganizowanie zbytu zawarcie kontraktu z kotłownią na okres 10 lat na dostawę 7 000 10 000 ton biomasy rocznie. 9. Pozyskanie biomasy i zagwarantowanie dostaw z rynku zewnętrznego i plantacji dla Elektrociepłowni A\ monitoring dostaw biomasy dla kotła B\ zorganizowanie grupy producentów i dostawców biomasy Autor: Juliusz Dragan