Instrukcja obsługi Przyrząd do pomiaru geometrii ustawienia kół i osi pojazdu FWA 510 / 515

Podobne dokumenty
RAV TD 1780 BTH 1760 BTH 1780E 1760E URZĄDZENIA DO POMIARU GEOMETRII KÓŁ Z SERII TOTAL DRIVE 1700

Podstawowe cechy urządzenia:

RAV TD 2200E BTH 1850 BTH URZĄDZENIA DO POMIARU GEOMETRII KÓŁ Z SERII TOTAL DRIVE

SKRÓCONA INSTRUKCJA uruchomienia testera

Przyrząd Progeo 825 występuje w dwóch wersjach wykorzystujących ten sam program obsługowy:

Rejestrator danych Log 10, TFA, zakres -30 do +60 C

Invento XV550X - Urządzenie do geometrii 3D (geometria)

Obrotomierz cyfrowy do silników wysokoprężnych 6625 Nr zam

Instrukcja montażu. Wyważarki do kół samochodów osobowych W22 W42 W62

CENA netto. CENA netto G58 / G88. CENA netto. CENA netto /

NAPĘDY SERII 16LE. 1. Dane techniczne.

DPS-3203TK-3. Zasilacz laboratoryjny 3kanałowy. Instrukcja obsługi

Reflektory: sprawdzanie ustawienia, ewentualna regulacja

Długopis z ukrytą kamerą cyfrową HD

Invento XV550 Urządzenie do geometrii 3D

Stelaż pod biurko z elektryczną regulacją wysokości

Program APEK Użytkownik Instrukcja użytkownika

URZĄDZENIE ROZRUCHOWE BAT 251. Instrukcja obsługi

STACJE KONTROLI POJAZDÓW OD A DO Z

Okulary sportowe z wbudowaną kamerą HD, Hyundai X4s Sunnyboy, 1280 x 720 px, czarne

URZĄDZENIE ROZRUCHOWE BAT 250. Instrukcja obsługi

RX10RF + VS RF + SALUS Smart Home Podłączenie modułu sterującego i regulatora

INSTRUKCJA OBSŁUGI. Przekaźnik czasowy ETM ELEKTROTECH Dzierżoniów. 1. Zastosowanie

HD CVI DVR Serii 1U Skrócona instrukcja obsługi

Termohigrometr bezprzewodowy TFA

INSTRUKCJA OBSŁUGI PRZEKAŹNIKA TYPU TTV

Przyrząd GTI Geomaster występuje w trzech wersjach wykorzystujących ten sam program obsługowy:

Higrometr Testo 623, %RH, -10 do +60 C

TERMINAL DO PROGRAMOWANIA PRZETWORNIKÓW SERII LMPT I LSPT MTH-21 INSTRUKCJA OBSŁUGI I EKSPLOATACJI. Wrocław, lipiec 1999 r.

Instrukcja do oprogramowania ENAP DEC-1

Wideoboroskop AX-B250

Bufor danych DL 111K Nr produktu

22. SPRAWDZANIE GEOMETRII SAMOCHODU

Szlaban automatyczny KSE-1000 Instrukcja Obsługi i montażu

I n s t r u k c j a UŜyt k o w a n i a. Miernik nacisku na pedał hamulca. typ BSA 100

Miernik ciśnienia bezwzględnego testo 511

Ładowanie akumulatorów kwasowo- ołowiowych

Instrukcja obsługi. AKKU START jest umieszczone w mocnej, odpornej na uderzenia i szczelnej obudowie z tworzywa ABS i prezentuje zwartą budowę.

Elektryczny model pojazdu RtR Nr produktu

Zasilacz laboratoryjny liniowy PS 1440

GTO Laser GTO Laser GTO

Przymiar ArborSonic 3D z komunikacją Bluetooth. modele 1600 mm i 2000 mm. Instrukcja użytkownika. wer. 1.0

Ri-Co informacje techniczne

Windows 10 - Jak uruchomić system w trybie

ve Wyświetlacz LCD

MAKING MODERN LIVING POSSIBLE. Danfoss Link SCM Simple Communication Module Instrukcja montażu. Danfoss Heating Solutions

Pilot. Instrukcja instalacji

Regulator wilgotności powietrza Nr produktu

Multimetr z testerem kablowym CT-3 Nr produktu

Geometria kół HUNTER WA 400 z głowicami serii DSP 700T

Uniwersalne zdalne sterowanie magnetowidem IR Nr art

Meraserw-5 s.c Szczecin, ul.gen.j.bema 5, tel.(91) , fax (91) ,

ZEGAR SPORTOWY ZS-2. Instrukcja obsługi Wersja 1.00

INSTRUKCJA PANEL STERUJĄCY MT-5

Miernik kosztów energii typu energy control 230

LAMPA ŚWIATŁA CIĄGŁEGO LED RING WIFI SMD 32W FY3119 INSTRUKCJA OBSŁUGI

INSTRUKCJA OBSŁUGI DO WYSWIETLACZA LCD C600

Wyposażenie Samolotu

A. Korzystanie z panelu sterowania

Mikroprocesorowy termostat elektroniczny RTSZ-7 Oprogramowanie wersja RTSZ-7v3

AHD DVR Skrócona instrukcja obsługi

Rejestrator temperatury LOG100 CRYO Dostmann Electronic

INSTRUKCJA INSTALACJI

MODEL: UL400. Ultradźwiękowy detektor pomiaru odległości, metalu, napięcia i metalowych kołków INSTRUKCJA OBSŁUGI

System zasilania 6-w-1 Voltcraft VC 900 A, 6 w 1, 900 A

STEROWNIK LAMP LED MS-1 Konwerter sygnału 0-10V. Agropian System

Instrukcja. Silnik Portos DELUX- R

J A Z D A. Zaciskanie ręczne

Cyfrowy miernik cęgowy AX-3550

BEZPRZEWODOWY VIDEODOMOFON XT GHz Cyfrowa transmisja

INSTRUKCJA KONFIGURACJI

INSTRUKCJA OBSŁUGI PANELA DOTYKOWEGO EDX-S84 (SIEMENS)

escobar funkcje urządzenia.

KRYTERIA OCENY PARAMETRÓW KÓŁ POJAZDÓW POWYPADKOWYCH

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

Instrukcja obsługi Twin1 ISR

PROGRAMOWALNA CZUJKA TEMPERATURY td-1_pl 01/13

TERMOMETR DWUKANAŁOWY AX Instrukcja obsługi

Instrukcja obsługi. Rejestrator + kamera CRI-10SD+PIR. Dane techniczne oraz treść poniższej instrukcji mogą ulec zmianie bez uprzedzenia.

Ustawienia ogólne. Ustawienia okólne są dostępne w panelu głównym programu System Sensor, po kliknięciu ikony

WISPER 706 Alpino WISPER 806 Alpino

INSTRUKCJA MONTAŻU I OBSŁUGI PRZENOŚNEGO PANELU KONTROLUJĄCEGO

Detektor Laserowy Dla Maszyn Budowlanych BME200 Zestaw Na Ciężki Sprzęt Budowlany

2. Specyfikacja 1 Przycisk - W górę 2 Przycisk - środek 3 Przycisk - w dół 4 Port ładowania 5 Słuchawka

Aktualizacja oprogramowania sprzętowego bezprzewodowych pilotów zdalnego sterowania WR-1/WR-R10

KIESZONKOWY MULTIMETR CYFROWY AX-MS811. Instrukcja obsługi

INSTRUKCJA OBSŁUGI ZABEZPIECZENIA TERMICZNEGO TYPU TTV

Instrukcja i-r Light Sensor

Manometr cyfrowy Testo512 Nr produktu

SAMOCHODOWY REJESTRATOR

LOKALIZATOR PRZENOŚNY KDZ-3C.

MIERNIK T-SCALE BWS 1

Siłowniki wrzecionowe GEZE E 350 N, E 250, E 250-VdS Instrukcja montażu

INSTRUKCJA OBSŁUGI SKRZYNKA STEROWNICZA NAGRZEWNICY POWIETRZA I KURTYNY POWIETRZNEJ AIRCOM 4

Zestaw głośnomówiący Bluetooth BFX-400.pt

INSTRUKCJA OBSŁUGI. inteo Soliris RTS. Soliris RTS. 1. Dane techniczne Soliris RTS. 2. Podłączenia. Radiowa automatyka słoneczno wiatrowa

INSTRUKCJA OBSŁUGI GRZEJNIKA NA PODCZERWIEŃ CRONOS CH-02

Bufor danych LOG 10 Nr produktu

Kontroler temperatury Nr produktu

Instrukcja obsługi programatora TM-PROG v

Transkrypt:

Instrukcja obsługi Przyrząd do pomiaru geometrii ustawienia kół i osi pojazdu FWA 510 / 515

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 2 Spis treści: 1. WSKAZÓWKI DLA UŻYTKOWNIKA 4 2. ZASADY BEZPIECZNEGO UŻYTKOWANIA 5 2.1 WSKAZÓWKI DLA PERSONELU OBSŁUGUJĄCEGO 5 2.2 POSTĘPOWANIE Z MATERIAŁAMI NIEBEZPIECZNYMI 6 2.3 ŚRODKI DO GASZENIA POŻARU 6 3. OPIS URZĄDZENIA 7 3.1 PODSTAWOWE ELEMENTY 7 Panel sterowania na głowicy 8 Zacisk 8 4. PRZYGOTOWANIE DO POMIARU 9 4.1 OBRĘCZE BEZ OTWORÓW POD ŚRUBY PIASTY 9 4.2 OBRĘCZ Z 5 OTWORAMI POD ŚRUBY PIASTY (WYPOSAŻENIE OPCJONALNE) 10 4.3 MONTAŻ GŁOWIC POMIAROWYCH 10 4.4 PODŁĄCZENIE FWA515 Z NIENAŁADOWANYMI AKUMULATORAMI 10 4.5 WŁĄCZENIE URZĄDZENIA 11 5. PRZEBIEG PROCESU POMIAROWEGO 12 5.1 PRZYCISKI NA EKRANIE 12 5.2 URUCHAMIANIE PROCESU POMIAROWEGO 12 5.3 POMIAR BEZ PODAWANIA WARTOŚCI WYMAGANYCH 12 5.4 POMIAR Z PODAWANIEM WARTOŚCI WYMAGANYCH 13 5.5 WYBIERANIE POJAZDU DLA WARTOŚCI WYMAGANYCH 13 5.6 PRZESYŁANIE DANYCH Z WARTOŚCIAMI WYMAGANYMI 14 5.7 WYBÓR KOMPENSACJI BICIA OBRĘCZY 14 5.8 PRZEBIEG DWUPUNKTOWEJ (180 ) KOMPENSACJI BICIA OBRĘCZY 15 5.9 PRZEBIEG DWUPUNKTOWEJ (90 ) KOMPENSACJI BICIA OBRĘCZY Z PRZETACZANIEM 17 5.10 PRZEBIEG KOMPENSACJI BICIA OBRĘCZY SAMOCHODU Z NAPĘDEM 4WD 17 5.11 WARUNKI URUCHOMIENIA POMIARU 17 5.12 WYKONANIE POMIARU 18 5.13 POMIAR MAKSYMALNEGO SKRĘTU KÓŁ 20 5.14 PREZENTACJA DANYCH 21 5.15 EKRAN REGULACJI OSI PRZEDNIEJ 22 5.16 EKRAN REGULACJI OSI TYLNEJ 22 5.17 POWTÓRZENIE POMIARU WYPRZEDZENIA SWORZNIA ZWROTNICY 22 5.18 REGULACJA PRZY PODNIESIONYM POJEŹDZIE 22 5.19 DRUKOWANIE WYNIKÓW POMIARÓW 22 5.20 POMOC W REGULACJI 26 6. ZAKOŃCZENIE PROCESU POMIAROWEGO 26 6.1 WYŁĄCZANIE URZĄDZENIA 26 7. SETUP (NASTAWY PROGRAMOWE) 26 7.1 TWORZENIE BAZY DANYCH UŻYTKOWNIKA 26 8. TRYB DEMO 31 9. KALIBRACJA 32 10. OBJAŚNIENIA UŻYTYCH SYMBOLI 33 10.1 MENU GŁÓWNE 33 10.2 FUNKCJE OGÓLNE 33 10.3 FUNKCJE SPECJALNE 34 10.4 KOMPENSACJA BICIA OBRĘCZY (ROC) 34 10.5 BAZA DANYCH 34 10.6 WYDRUK 34 10.7 WSPOMAGANIE REGULACJI 35 10.8 KONFIGURACJA I OBSŁUGA 35 10.9 PROGRAMY POMOCNICZE 35 10.10 KALIBRACJA 35 10.11 KLAWIATURA 35 11. OBSŁUGA I KONSERWACJA 36 11.1 OBSŁUGA NAPĘDU DYSKIETEK 36 11.2 WERSJA BEZPRZEWODOWA FWA515 36 11.3 LOKALIZACJA USTEREK 37 12. MAŁY LEKSYKON POJĘĆ 39 12.1 KĄTY USTAWIENIA KÓŁ 39 12.2 NAJCZĘSTSZE BŁĘDY USTAWIENIA KÓŁ 40 13. DANE TECHNICZNE 42 14. ZAKRES DOSTAWY 43 14.1 FWA 510 43 14.2 FWA 515 43 15. WYPOSAŻENIE DODATKOWE 44 16. SERWIS W POLSCE 45 17. Ochrona śrddowiska 45

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 3 1.

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 4 1. WSKAZÓWKI DLA UŻYTKOWNIKA Poniższa instrukcja obsługi powinna wyjaśnić użytkownikom i posiadaczom urządzenia zasady prawidłowej jego eksploatacji. Należy ściśle stosować się do zaleceń instrukcji, ponieważ tylko to jest gwarantem uzyskania trwałości i przydatności urządzenia, a więc cech stanowiących synonim marki Bosch. Nie przestrzeganie wskazówek dotyczących bhp może spowodować ciężkie uszkodzenia ciała u obsługującego, jak i osób postronnych. Urządzenie można uruchomić dopiero po zapoznaniu się z treścią niniejszej instrukcji. Użytkowanie urządzenia można powierzyć tylko przeszkolonemu personelowi. Warunki eksploatacji urządzenia: - Zakres funkcjonowania od 20 C do +40 C (ograniczona dokładność pomiarowa) - Dokładność pomiarowa w zakresie temperatur otoczenia od 0 C do +40 C Nie wolno usuwać z urządzenia naklejek ostrzegawczych. Brakujące naklejki należy niezwłocznie uzupełnić, zamawiając w serwisie Bosch. Podczas eksploatacji urządzenia i prac konserwacyjny należy stosować się do obowiązujących przepisów bhp dotyczących wysokich napięć. W przypadku samodzielnego dokonania zmian konstrukcyjnych lub w wyposażeniu, producent nie bierze jakiejkolwiek odpowiedzialności za powstałe uszkodzenia i ich skutki. Dotyczy to szczególnie przestawienia lub usunięcia urządzeń zabezpieczających. Nigdy nie przemieszczać urządzenia FWA z zamontowanymi zaciskami i głowicami! UWAGA: W niniejszej instrukcji zastosowano następujące piktogramy: Symbol zdalnego sterowania Symbol panelu sterowania Informacja, podanie wskazówki Uwaga! zwrócić uwagę możliwość zagrożenia dla urządzenia/obsługującego Niebezpieczeństwo ogólne dla obsługującego lub ściśle określone Niebezpieczeństwo porażenia prądem, zranienia, oparzenia itp. Objaśnienie pojęć oraz znaków graficznych, pojawiających się na ekranie podano w rozdziale 10. Odpowiedzialność Wszystkie dane zawarte w tym programie są oparte na osiągalnych informacjach podawanych przez producentów i importerów. Firma Robert Bosch nie może ręczyć za prawidłowość i kompletność oprogramowania i danych; firma nie odpowiada za szkody, które są wynikiem błędnego oprogramowania i danych. W każdym przypadku odpowiedzialność firmy ogranicza się do kwoty, jaką klient poniósł faktycznie nabywając ten produkt. To wyłączenie odpowiedzialności nie dotyczy szkód, które zostały spowodowane umyślnie lub przez duże zaniedbanie ze strony firmy Robert Bosch.

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 5 Gwarancja Stosowanie nieoryginalnych oprogramowań prowadzi do zmiany naszych produktów, a tym samym do wyłączenia odpowiedzialności z tytułu rękojmi i gwarancji, również wtedy, gdy w między czasie oprogramowanie zostało z powrotem usunięte lub skasowane. Nie wolno dokonywać żadnych zmian w produkcie. Do urządzenia mogą być używane wyłącznie oryginalne części zamienne. W przeciwnym razie tracą ważność wszelkie roszczenia gwarancyjne. Urządzenie może być eksploatowane tylko z udostępnionym przez Boscha systemem operacyjnym. Zastosowanie innego systemu powoduje cofnięcie gwarancji. Ponadto producent nie ponosi odpowiedzialności za szkody wynikłe wskutek stosowania niedopuszczonego systemu operacyjnego. 2. ZASADY BEZPIECZNEGO UŻYTKOWANIA Prosimy stosować się do podanych zasad bezpiecznego użytkowania, dla własnego oraz klientów bezpieczeństwa. Instrukcja pokazuje Państwu możliwe zagrożenia i jednocześnie informuje o właściwym postępowaniu. 2.1 Wskazówki dla personelu obsługującego Upewnić się, że głowice nie są uszkodzone. Pojazd wprowadzać powoli na stanowisko! Pozostawić zaciągnięty hamulec awaryjny i nie włączać żadnego biegu (w przypadku skrzyni automatycznej włączyć N ). Zabezpieczyć pojazd przed przetoczeniem. Przed wyjechaniem ze stanowiska upewnić się, że głowice zostały zdjęte z kół. Dotyczy tylko FWA515: Kiedy głowice nie są używane, wyłączyć zasilanie wyłącznikiem i zawiesić głowice w uchwytach przy urządzeniu. Jeśli urządzenie nie będzie używane, odłączyć zasilanie wyłącznikiem głównym. Nie pozostawiać pojazdu na stanowisku. Na stanowisku nie wolno przeprowadzać żadnych prac naprawczych lub innych nie związanych z regulacją ustawienia kół. Stosować się do przepisów bhp. Przed przystąpieniem do konserwacji (np. wymiany lampek lub bezpieczników) należy odłączyć urządzenie od zasilania elektrycznego. Prace przy urządzeniach elektrycznych mogą wykonywać jedynie elektrycy. Niebezpieczeństwo porażenia prądem! Urządzenia elektryczne należy chronić przed wilgocią. Niebezpieczeństwo porażenia prądem!

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 6 2.2 Postępowanie z materiałami niebezpiecznymi Baterie i akumulatory są materiałami odpadowymi i podlegają utylizacji. W celu utylizacji urządzenia należy wymontować z niego wszystkie części elektryczne oraz z tworzyw sztucznych. 2.3 Środki do gaszenia pożaru Przegląd środków do gaszenia pożaru (przegląd ma charakter ogólny, więcej informacji u producenta): Materiały suche Woda tak Piana tak Proszek tak* CO 2 tak* *) Stosować w przypadku braku innych środków lub małego pożaru. Ciecze łatwopalne Woda Piana Proszek CO 2 nie tak tak tak Wyposażenie elektryczne Woda nie Piana nie Proszek tak CO 2 tak

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 7 3. OPIS URZĄDZENIA 3.1 Podstawowe elementy Prosimy zapoznać się z rozmieszczeniem elementów obsługowych. Jednostka centralna A) Monitor: wyświetla na ekranie fazy pracy z odwzorowanymi kątami pomiarowymi, z lewej strony ekranu są pokazywane instrukcje sterowania. B) Półka na drukarkę: do wydruku wyniku przeprowadzonego pomiaru. C) Klawiatura: do wybierania dostępnych sekcji programu oraz do wprowadzania danych alfanumerycznych. Klawisz Enter wywołuje funkcję zaznaczoną przyciskiem kursorowym. Klawiszem ESC powraca się do poprzedniego kroku programu. D) Półka na komputer PC. Komputer zawiera program pomiaru ustawienia kół i wykonuje go. Tutaj jest również umieszczony układ elektroniczny do sterowania urządzeniem pomiarowym. E) Kabel zasilania z wyłącznikiem głównym z boku u dołu z prawej strony. F) Głowica z mocowaniem. W urządzeniu FWA element mocowania głowicy zawiera styki zasilacza akumulatora. G) Gniazdo wtykowe: do połączenia głowicy z przewodem. H) Odbiornik dla głowicy FWA 515. Dane są przesyłane drogą radiową do elektronicznego układu sterującego. Głowice pomiarowe A) Uchwyt głowicy, służy jednocześnie jako hamulec zatrzymujący B) Odblokowanie głowicy przed zdjęciem C) ) Gniazdo wtykowe: do połączenia przewodem z jednostką centralną lub inną głowicą, może być dowolnie wykorzystywane D) Złącze dla elektronicznej obrotnicy (tylko głowice przednie) E) Miejsce na akumulator (dotyczy tylko wersji bezprzewodowej FWA515) F) Znak informacyjny: strzałka na ramieniu pokazuje kierunek jazdy samochodu G) Panel sterowania z różnymi wskaźnikami Rys. 1. Zestaw z głowicami pomiarowymi i monitorem (FWA515) Rys. 2. Głowica FWA515

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 8 Panel sterowania na głowicy A) Przełącznik do włączania i wyłączania głowicy (dotyczy tylko głowicy FWA515) Tryby pracy diody LED (przy przełączniku) - świecenie ciągłe: głowica w stanie pracy - migotanie (dotyczy tylko FWA515): akumulator prawie wyładowany B) Przyciski do wykonania kompensacji bicia obręczy C) Przełącznik trybu pomiaru i kompensacji D) Elektroniczna poziomnica z diodami LED do pokazywania prawidłowego położenia poziomego głowicy E) Diody LED do pokazywania nieprawidłowego położenia poziomego głowicy F) Kontrolka LED stanu działania głowicy - jej zgaśnięcie informuje o uszkodzeniu głowicy - ciągłe świecenie oznacza gotowość głowicy do pracy, jednak jest przerwana komunikacja z jednostką centralną - błyskanie oznacza gotowość głowicy do pracy oraz komunikację z jednostką centralną G) Dioda LED świeci, kiedy podczas kompensacji bicia obręczy zakończyła się kompensacja górna i zostały przyjęte wartości pomiarowe. H) Dioda LED świeci, kiedy podczas kompensacji bicia obręczy zakończyła się kompensacja dolna i zostały przyjęte wartości pomiarowe. A) G) B) E) K) Dioda LED1 świeci podczas pomiaru i błyska podczas kalibracji. K) D) Dioda LED2 świeci podczas trybu kompensacji i błyska podczas kalibracji. C) H) F) Zacisk Rys. 3. Panel sterowania na głowicy FWA515 A) Pokrętło do mocowania obejmy na oponie lub jej zdejmowania. B) Adapter 1 987 009 A03 (wyposażenie opcjonalne) stosowany do nadwozi ze spojlerem,. pozwala na obniżenie mocowania głowicy, co z kolei umożliwia przeprowadzenie pomiaru przy nisko położonym spojlerze przednim. Głowice mocuje się do czopa adaptera śrubą ustalającą. C) Wyciągane pokrętło (wyposażenie opcjonalne) służące do wyregulowania według średnicy obręczy. Jeżeli średnica zgadza się z obręczą, należy z powrotem wcisnąć pokrętło (tylko z 1 987 009 A09). W przypadku zacisku stanowiącego wyposażenie standardowe (1 987 009 A08), regulacja odbywa się osobno w trzech miejscach obręczy. Rys. 4. Zacisk umocowany do koła

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 9 4. PRZYGOTOWANIE DO POMIARU Wprowadzić pojazd na stanowisko. Koła przednie muszą się znaleźć na obrotnicach, a koła tylne na płytach przesuwnych! 2 Rys. 5. Obrotnica 1 otwory pod sworzeń blokujący 2 sworzeń blokujący 1 Przed wprowadzeniem pojazdu na stanowisko należy zablokować obrotnice i płyty przesuwne (jeżeli są one wyposażone w takie blokady). Po wjechaniu pojazdem zaciągnąć hamulec postojowy, nie włączać żadnego biegu (w przypadku skrzyni automatycznej włączyć N ). 4.1 Obręcze bez otworów pod śruby piasty Zamontować na koła trójramienne korpusy zacisków szybkomocujących. Najpierw należy umieścić w równych odstępach na ramionach korpusu (wg podziałki) czarne sworznie z tworzywa sztucznego, tak aby przylegały dokładnie od środka do obrzeża obręczy. 1 Rys. 6. Sworznie z tworzywa sztucznego dosunięte do obrzeża obręczy 1 sworznie z czarnego tworzywa Dwoma łukowymi obejmami zacisku chwycić oponę z lewej i prawej strony. Następnie umocować zacisk na kole pokrętłem umieszczonym z prawej strony na zewnątrz. Zacisk musi ściśle przylegać do koła, a wszystkie trzy sworznie muszą być cały czas dosunięte do obręczy. Tę samą czynność wykonać przy wszystkich kołach. 1 Rys. 7. Zacisk 1 regulacja na średnicy 2 łukowa obejma 3 mocowanie 2 3

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 10 4.2 Obręcz z 5 otworami pod śruby piasty (wyposażenie opcjonalne) Najpierw wetknąć trzpienie 1 987 009 A04 w odpowiednie otwory z tyłu korpusu trójramiennego.pomocny będzie przy tym sprawdzian, który należy do zestawu trzpieni. Nie ma przy tym znaczenia położenie mechanizmu regulacji wg średnicy obręczy i czarnych sworzni przy zacisku. Nasadzić na obręcz tylko całkowicie wyposażony zacisk i zwrócić uwagę, aby nie ustawić go ukośnie i trzpienie pasowały dokładnie do odpowiednich otworów. Dosunąć korpus trójramienny tak, aby trzpienie miały dobry styk z piastą koła. Zaczepić obejmy z prawej i lewej strony opony. Następnie umocować zacisk do koła pokrętłem znajdującym się po prawej stronie z zewnątrz zacisku. Zacisk musi ściśle przylegać do koła. Tę samą czynność wykonać przy wszystkich kołach. Rys. 8. Zacisk do obręczy z 5 otworami pod śruby piasty Dla Smarta przewidziano specjalny adapter 1 987 009 A20. W przypadku pojazdów z obręczami o czterech otworach pod śruby (np. VW, BMW i Mercedes) należy stosować zamiast przedstawionego adaptera, tarczę 1 987 009 A05, do której mocuje się cztery trzpienie i przykręca w środku do zacisku szybkomocującego. W ten sam sposób działa zacisk do obręczy samochodów Porsche, oferowany w zestawie 1 987 009 A06, który zawiera zarówno krótkie, jak i dłuższe adaptery. 4.3 Montaż głowic pomiarowych Zdjąć głowicę z uchwytu jednostki centralnej. W tym celu należy nieco poluzować hamulec zatrzymujący i wcisnąć w lewo dźwignię blokady. Głowica da się teraz zdjąć ze swojego mocowania na centralnej jednostce. Wybrać właściwe koło samochodu, w ten sposób, aby z jednej strony czerwona strzałka pokazywała przód pojazdu, z drugiej strony dłuższe ramię z czujnikiem było skierowane do przodu pojazdu (w przypadku kół przednich) lub do tyłu pojazdu (w przypadku kół tylnych). Zamocować głowice na zaciskach, zwracając uwagę na charakterystyczny odgłos blokady, uniemożliwiającej zsunięcie się głowic z zacisków. Czynność tę powtórzyć przy wszystkich kołach. 4.4 Podłączenie FWA515 z nie naładowanymi akumulatorami Za pomocą czerwonego przewodu połączyć centralną jednostkę (gniazdo z każdej strony) z przednimi głowica, a te z kolei z tylnymi głowicami. Jeżeli stanowisko jest wyposażone w obrotnice elektroniczne (wyposażenie dodatkowe, umożliwia określanie maksymalnego skrętu kół), to ich przewód należy wetknąć w odpowiednie gniazdko przedniej głowicy.

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 11 4.5 Włączenie urządzenia Włączyć całe urządzenie głównym włącznikiem czerwono-żółtym, znajdującym się z prawej strony szafki. Jeżeli system był opuszczany w stanie włączenia w celu naładowania akumulatorów głowic pomiarowych przy zamkniętym PC, to należy najpierw wyłączyć z boku szafki wyłącznik główny, odczekać 10 sekund i ponownie go włączyć. PC wystartuje automatycznie. Jeżeli komputer nie wystartuje, to należy go włączyć samodzielnie, własnym przyciskiem. Podczas instalowania się programu, można włączyć głowice przełącznikami na ich panelach sterowania (dotyczy tylko FWA515). Głowice FWA510 połączone przewodami włączają się automatycznie. Zaświeci się żółta dioda LED z lewej strony u dołu, zaznaczając 1 przy trybie pracy. Elektroniczna poziomica zacznie funkcjonować dopiero po załadowaniu się programu. Zielona, centralna dioda LED błyska podczas przesyłania danych z głowicy do programu w komputerze. 1 3 2 4 Rys. 9. Pulpit sterowniczy głowicy 1 wyłącznik sieciowy 2 selekcja trybu pracy 3 wskaźnik stanu pracy głowicy 4 wskaźniki nie poziomego położenia głowicy Rys. 10. Poziomica elektroniczna Doprowadzić głowice do dokładnie poziomego położenia tak, aby zaświeciły się obie diody zielone. Może być przy tym szczególnie pomocne lekkie dokręcenie hamulca przy głowicy. Podczas pierwszej regulacji głowicy wskazane jest dokonywanie tylko niewielkich korekt jej ustawienia. Po każdej takiej korekcie powinno się odczekać kilka sekund, aby dać czas na zarejestrowanie położenia przez elektroniczny układ pomiarowy.

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 12 5. PRZEBIEG PROCESU POMIAROWEGO Składniki programu oraz informacje dotyczące użytkowania programu pomiaru kół w samochodach. 5.1 Przyciski na ekranie Zaznaczanie przycisków wyświetlanych na ekranie, powoduje wykonanie określonych procedur. Ich działanie jest jednakowe w całym procesie pomiarowym. Przeznaczenie przycisków jest pokazane grafiką; quick-info podaje skrócone objaśnienie przeznaczenia przycisków. Przyciski na ekranie zaznacza się klawiszami kursorowymi lub myszą, a zatwierdza klawiszem Enter. Jako wyposażenie dodatkowe jest oferowany pilot zdalnego sterowania podczerwienią (1 987 009 A13). 5.2 Uruchamianie procesu pomiarowego Po włączeniu urządzenia i zastartowaniu komputera na monitorze pokazuje się ekran startowy. Rys. 11. Ekran startowy Po wciśnięciu tego przycisku powraca się do ekranu startowego. Tym przyciskiem wyłącza się komputer. Ten przycisk służy do przejścia do Konfiguracji i obsługi. Tutaj można np. ustawić język poprzez setup. Zielony przycisk u dołu służy do uruchomienia programu pomiaru ustawienia kół. Po uruchomieniu programu na monitorze można zobaczyć zestaw ikon prezentujących producentów samochodów. Rys. 12. Wybieranie nazwy producenta samochodu 5.3 Pomiar bez podawania wartości wymaganych Jeżeli zamierzamy pracować bez specyfikacji wartości wymaganych, należy wcisnąć na klawiaturze Enter, aby przeskoczyć ten punkt programu.

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 13 5.4 Pomiar z podawaniem wartości wymaganych W przeciwnym razie wcisnąć klawisz kursorowy w prawo. Teraz mamy dwie możliwości: albo poruszając się klawiszami góra/dół wybrać producenta, albo zacząć wpisywać pierwsze litery jego nazwy (np. V dla Volkswagena/VW). Jeżeli istnieje kilku producentów, których nazwy rozpoczynają się na tę samą literę, można wciskając kilkakrotnie tę literę przejść do żądanego producenta. Kiedy wybrana marka samochodów zostanie zaznaczona, należy wcisnąć klawisz wprowadzania Enter, aby przejść do następnego ekranu. Jeżeli jednak nie mają być wybrane żadne wartości wymagane, to klawiszem ESC należy powrócić do listy wyboru. Tam przejść klawiszami góra/dół na przycisk na ekranie Pominąć i zatwierdzić klawiszem wprowadzania Enter. 5.5 Wybieranie pojazdu dla wartości wymaganych Jeżeli pozostajemy z ekranem przeznaczonym do wybierania danych z wartościami wymaganymi, następuje teraz wybór modelu pojazdu. Również tutaj możemy klawiszem kursorowym w prawo przejść do listy wyboru i albo dojechać klawiszami kursorowymi góra/dół do modelu pojazdu, albo wprowadzić początkową literę (ew. kilkakrotnie). Na przykład P dla Passata. Ewentualnie w tym miejscu można skorzystać z innego submenu, gdzie nawiguje się klawiszami kursorowymi i klawiszem Enter. Wykaz skrótów w bazie pojazdów: 4WD, 4x4 Napęd na 4 koła 4WS Sterowanie na 4 koła 868888+ Od tego numeru nadwozia 868888- Do tego numeru nadwozia ALU Felgi aluminiowe AS Zawieszenie pneumatyczne CABR Kabriolet DR Drzwi ESTATE Kombi FWD Napęd na przednią oś HD Zawieszenie wzmocnione lub sportowe PAS Wspomaganie kierownicy RHD Kierownica po prawej stronie RT Opony radialne RWD Napęd na tylną oś S Wersja specjalna lub sportowa SLS Samo poziomujące się zawieszenie STD Standard SW Kombi T Turbo TD Turbo diesel TDi Turbo diesel z wtryskiem XP Konwencjonalne opony SWB Krótki rozstaw osi MWB Średni rozstaw osi LWB Duży rozstaw osi

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 14 IRS IFS Niezależne zawieszenie tylne Niezależne zawieszenie przednie Jeżeli nie zamierzamy wybierać żadnych wartości zadanych, przechodzimy klawiszem Esc z powrotem do listy wyboru, a tam klawiszami góra/dół na przycisk Pominąć klawiszem wprowadzania Enter. i zatwierdzić 5.6 Przesyłanie danych z wartościami wymaganymi Po zaznaczeniu danych z wartościami żądanymi zostanie pokazany ekran, który będzie zawierał informacje na temat ewentualnie wymaganego przez producenta obciążenia pojazdu ładunkiem lub jego zatankowania. Jeżeli takie dane istnieją, to producent może na przykład wymagać dla prawidłowości pomiaru, aby na siedzeniu położyć ciężar 70 kg i napełnić w połowie zbiornik paliwa. Proszę zwrócić uwagę, że wielu producentów nie podaje żadnych informacji na ten temat lub podaje tylko częściowe. 5.7 Wybór kompensacji bicia obręczy Na pokazanym ekranie można wybrać różne metody kompensacji bicia obręczy. Klawiszami góra/dół można wybierać, zależnie od typu pojazdu, między: kompensacją dwupunktową 180, kompensacją dwupunktową 90 z przetoczeniem, kompensacją pojazdu z napędem 4 x 4. Jeżeli są stosowane adaptery piasty lub obręczy, to można pominąć kompensację.

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 15 5.8 Przebieg dwupunktowej (180 ) kompensacji bicia obręczy Kompensację bicia obręczy trzeba wykonać tylko w przypadku tych pojazdów, w których dla obręczy brak jest specjalnych adapterów. Przed wykonaniem kompensacji należy: - umieścić przyrząd do unieruchomienia koła kierownicy - zwolnić hamulec postojowy lub awaryjny - unieść pojazd podnośnikiem międzyosiowym, umieszczając na łapach podnośnika odpowiednie podkładki z tworzywa - usunąć blokady z obrotnic i płyt przesuwnych. Po naciśnięciu przycisku, na ekranie monitora pojawią się następujące informacje: Rys. 13. Początek kompensacji bicia obręczy Dla każdej głowicy wykonać następujące czynności: - Wcisnąć przycisk selekcji trybu, następuje zmiana świecenia diody żółtej z 1 (pomiar) na 2 (kompensacja). Rys. 14. Przycisk selekcji trybu pracy Na ekranie monitora zostanie pokazane położenie, w którym odbędzie się kompensacja: Rys. 15. Wykonanie kompensacji dwupunktowej 180 - Tak obracać koło, aby górne ramię korpusu zacisku szybkomocującego było skierowane dokładnie do dołu. Ustawić poziomo głowicę i unieruchomić ją hamulcem. Zapamiętać to położenie 0

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 16 wciskając górny niebieski przycisk. Wartość zostanie zapamiętana jak tylko przestanie błyskać dioda H, a zaświeci się dioda w górnym niebieskim przycisku. Rys. 16. Górny przycisk kompensacji - Tak obracać koło, aby górne ramię korpusu zacisku szybkomocująpowrócić do położenia po- cego było skierowane dokładnie do góry ( czątkowego. Ustawić poziomo głowicę i unieruchomić ją. Zapamię- przycisk. Wartość tać to położenie 180 wciskając dolny niebieski zostanie zapamiętana jak tylko przestanie błyskać dioda H, a za- świeci się dioda w dolnym niebieskim przycisku. Rys. 17. Dolny przycisk kompensacji - Jeśli dioda w jednym z przycisków niebieskich nie świeci się światłem ciągłym, to należy sprawdzić, czy istnieje komunikacja wizualna między czujnikami ustawienia wzdłużnego i po- oraz czy wszystkie głowice są włączone i ustawione przecznego poziomo. - Proces kompensacji zostaje zakończony przez ponowne wciśnięcie przycisku selekcji trybu pracy. Po ok. 10 sekundach zaświeci się dioda trybu 1, co oznacza pomyślne zakończenie operacji. Zakończenie kompensacji obręczy zostaje pokazane na ekranie w następujący sposób: Rys. 18. Kompensacja jednego koła zakończona Po wykonaniu kompensacji pozostałych kół pojawi się żądanie przygo- towania przyrządu do wywierania nacisku na pedał hamulca oraz zwol- nienia blokady obrotnic i płyt przesuwnych. Rys. 19. Żądanie przygotowania przyrządu do wywierania nacisku na pedał hamulca oraz zwolnienia blokady obrotnic i płyt przesuwnych - Opuścić na koła pojazd, zaciągnąć hamulec postojowy lub awaryjny i użyć przyrządu do wywie- rania nacisku na pedał hamulca.

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 17 5.9 Przebieg dwupunktowej (90 ) kompensacji bicia obręczy z przetaczaniem Kompensację bicia obręczy trzeba wykonać tylko w przypadku tych pojazdów, w których dla obręczy brak jest specjalnych adapterów. Przed wykonaniem kompensacji należy: - umieścić przyrząd do unieruchomienia koła kierownicy - zwolni ć hamulec postojowy lub awaryjny Jedną z głowic przełączyć na kompensację i zaczekać aż wszystkie pozostałe przełączą się auto- i wtedy pchnąć samochód do tyłu o około 90 obrotu koła. Zapamiętać to położenie, matycznie (tylko na jednej głowicy) wciskając górny niebieski przycisk. Wartość zostanie zapamiętana jak tylko przestanie błyskać dioda H, a zaświeci się dioda w górnym, niebieskim przycisku. Nasamochodu, przepychając go o około 90 obrotu koła stępnie powrócić do położenia wyjściowego do przodu, a następnie zapamiętać to położenie, (tylko na jednej, tej samej głowicy) wciskając dolny niebieski przycisk. Wartość zostanie zapamiętana jak tylko przestanie błyskać dioda H, a zaświeci się dioda w dolnym, niebieskim przycisku 5.10 Przebieg kompensacji bicia obręczy samochodu z napędem 4WD Kompensację bicia obręczy trzeba wykonać tylko w przypadku tych pojazdów, w których dla obręczy brak jest specjalnych adapterów. Przed wykonaniem kompensacji należy: - umieścić przyrząd do unieruchomienia koła kierownicy, - zwolni ć hamulec postojowy lub awaryjny, - unieść pojazd podnośnikiem międzyosiowym, umieszczając na łapach podnośnika odpowiednie podkładki, - usunąć blokady z obrotnic i płyt przesuwnych Jedną z głowic przełączyć na kompensację i zaczekać aż wszystkie pozostałe głowice przełączą się automatycznie i wtedy należy po kolei kręcić każdym kołem do przodu i wykonywać kompentały zapisane. sację zgodnie z punktem 5.8, aż na ekranie pojawi się informacja, że dane dla wszystkich kół zo- 5.11 Warunki uruchomienia pomiaru - Wszystkie głowice muszą znajdować się w położe- dokładnie poziomym. niu Wskaźniki w kolorze zielonym na czterech poziomi- koła kierownicy 5 cach na ekranie. 1 Rys. 20. Rozpoczęcie pomiaru ustawienia kół 1 wskaźniki położenia 2 ustawienie zgrubne 3 ustawienie dokładne 4 poziomice 5 strzałka kierunku obracania kierownicy 2 3 4

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 18 - Ustawić koło kierownicy dokładnie w położeniu środkowym. Można to rozpoznać po wskaźniku położenia zgrubnego u góry ekranu oraz wskaźniku położenia dokładnego w postaci poziomicy z czerwoną kreską. Wskaźnik położenia kierownicy nie jest pokazywany, kiedy znajdujemy się daleko od położenia środkowego. Wtedy na wyświetlanym kole kierownicy zostaną pokazane dwie strzałki skierowane do środka. Należy w takim przypadku po prostu wypośrodkować koło kie- rownicy lub wychylać go w lewo i prawo, aż pojawi się wskaźnik położenia kierownicy. Jak tylko koło kierownicy znajdzie się w położeniu środkowym, pokaże się czerwone światło sygnalizacyjne. Aby wartości wyjściowe mogły zostać zaakceptowane, należy odczekać ok. 5 sekund; w tym czasie nie wolno poruszać kołem kierownicy. Po pomyślnym transferze wartości zniknie światło czerwone. 5.12 Wykonanie pomiaru Upewnić się, czy nie jest włączony żaden bieg (skrzynia automatyczna: N) i pojazd jest zabezpieczony przez zaciągnięcie hamulca postojowego, awaryjnego lub podłożenie klinów. Pierwszą częścią fazy skręcania kół będzie żądanie obrócenia koła kierownicy w prawo. Nie należy obracać zbyt szybko, zatrzymywać się od czasu do czasu na krótko, aby zapoznać się z opóź- systemu. Trzeba koło prawe skręcić o kąt 20. Jak tylko zbliżymy się do tej nieniem reagowania wartości, pojawi się poziomica, jako wskaźnik dokładnego ustawienia. Kiedy znajdziemy się w dozwolonym obszarze tolerancji, pokaże się dodatkowo czerwone światło sygnalizacyjne. Nie poruszać wtedy kołem kierownicy. Po ok. 5 sekundach pojawi się informacja, że wartości zostały zapisane do pamięci. Rys. 21. Osiągnięcie prawego położenia skrajnego kierownicy Program automatycznie przeskoczy do następnej fazy operacji. Podczas wszystkich pomiarów należy zwracać uwagę, aby czujniki głowic nie utraciły połączenia wizualnego między sobą. Może się to zdarzyć, jeśli w trakcie obracania koła kierownicy stoimy bezpośrednio obok pojazdu. Na ekranie pojawi się żądanie obrócenia koła kierownicy w lewo. W tej fazie należy osiągnąć skręcenie koła lewego o kąt 20 od położenia do jazdy na wprost. Jak tylko zbliżymy się do tej wartości, pojawi się poziomica, jako wskaźnik dokładnego ustawienia. Kiedy znajdziemy się w dozwolonym obszarze tolerancji, pokaże się dodatkowo czerwone światło sygnalizacyjne. Nie poruszać wtedy kołem kierownicy i odczekać ok. 5 sekund. Po tym czasie pojawi się informacja, że wartości zostały zapisane do pamięci. Rys. 22. Osiągnięcie skrętu lewego koła o 20

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 19 Program automatycznie przeskoczy do następnej fazy operacji - ustawienia koła kierownicy dokładnie w położeniu środkowym

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 20 5.13 Pomiar maksymalnego skrętu kół W celu wykonania tego pomiaru należy uruchomić, kliknięciem myszą lub z klawiatury kursorem, przycisk maksymalny skręt kół (rozdział 10.2). Przy stosowaniu obrotnic mechanicznych, po osiągnięciu maksymalnego skrętu kół wpisuje się z klawiatury wartość kąta odczytaną z podziałki obrotnic. W przypadku stosowania obrotnic elektrycznych, po zakończeniu zakresu widzenia się przez kamery CCD, umieszczone w głowicach (około 24 ), program automatycznie przechodzi na odczyt kątów skrętu kół z potencjometrów obrotowych umieszczonych wewnątrz obrotnic. Maksymalne kąty skrętu kół są zapamiętane automatycznie. Poniżej pokazano kolejno ukazujące się ekrany podczas procesu pomiarowego: Rys. 23 Początek pomiaru Rys. 24 Lewe koło osiągnęło kąt skrętu 20 Rys. 25 Osiągnięto max. skręt kół w lewo Rys. 26 Prawe koło osiągnęło kąt skrętu 20

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 21 Rys. 27 Osiągnięto max. skręt kół w prawo 5.14 Prezentacja danych 16 15 2 1 3 1 4 5 6 7 14 8 14 9 10 11 12 13 Teraz pojawia się ekran z prezentacją danych, gdzie można zobaczyć zebrane wszystkie wartości pomiarowe. Rys. 28. Prezentacja danych z wartościami pomiarowymi 1 koła przednie, 2 zbieżność połówkowa koła przedniego, 3 kąt pochylenia koła przedniego, 4 wyprzedzenie osi zwrotnicy, 5 pochylenie osi zwrotnicy, 6 suma kątów pochylenia koła i

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 22 osi zwrotnicy, 7 różnica kątów skrętu kół, 8 maksymalne wychylenie koła, 9 - zbieżność połówkowa koła tylnego, 10 - kąt pochylenia koła tylnego, 11 całkowita zbieżność kół tylnych, 12 kąt osi geometrycznej, 13 kąt nierównoległości kół tylnych, 14 koła tylne, 15 - kąt nierównoległości kół przednich, 16 - całkowita zbieżność kół przednich Dodatkowo w środku ekranu pojawia się rysunek (żółty) prezentujący odchylenie płaszczyzn kół od równej, pionowej płaszczyzny. Ma to stanowić pomoc w wizualnej prezentacji wielkości pomiarowych i ich zmian. Na tym ekranie mamy kilka dalszych opcji: 5.15 Ekran regulacji Osi przedniej W celu zaznaczenia użyć klawisza kursorowego góra/dół. Na ekranie regulacji będą pokazywane permanentnie zbieżność oraz pochylenie kół. Dodatkowo do wyboru istnieją jeszcze dwa dalsze parametry. Wybór odbywa się przez ponowne wciśnięcie przycisku. 5.16 Ekran regulacji Osi tylnej W celu zaznaczenia użyć klawisza kursorowego góra/dół. Na ekranie regulacji będą pokazywane permanentnie zbieżność oraz pochylenie kół. Dodatkowo do wyboru istnieją jeszcze dwa dalsze parametry. Wybór odbywa się przez ponowne wciśnięcie tego przycisku. 5.17 Powtórzenie pomiaru wyprzedzenia sworznia zwrotnicy Wciśnięcie tego przycisku na ekranie spowoduje powtórzenie pomiaru wyprzedzenia sworznia zwrotnicy. 5.18 Regulacja przy podniesionym pojeździe Przy podniesionym samochodzie są stale wyświetlanie występujące wartości pomiarowe, co ma stanowić pomoc podczas regulacji. Ten przycisk na ekranie należy uruchomić przed podniesieniem pojazdu. Po zatwierdzeniu podniesienia pojazdu, zostają z powrotem udostępnione aktualne wartości pomiarowe. 5.19 Drukowanie wyników pomiarów Wciśnięcie przycisku na ekranie regulacji, jak również w widoku pełnym pozwala uzyskać podgląd wydruku, następne kliknięcie rozpoczyna drukowanie pod warunkiem wpisania informacji o kontrolowanym pojeździe. Można uzyskać dwa rodzaje wydruków:

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 23 wydruk urzędowy (rys. 24a i 24b), wydruk graficzny (rys. 24c) Rys.29a Przykładowy wydruk urzędowy z pomiarów z podaniem wyników zbieżności w mierze kątowej [stopnie i minuty]

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 24 Rys.29b Przykładowy wydruk urzędowy z pomiarów z podaniem wyników zbieżności w mierze liniowej [mm]

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 25 Rys.29c Wydruk graficzny z wynikami pomiarów

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 26 5.20 Pomoc w regulacji Kliknąć na symbol kamery. Zostanie pokazane, jakich osi i parametrów może dotyczyć pomoc. Kliknąć na odpowiednią ikonę. Dla wielu pojazdów przygotowano animacje rysunkowe. Aby je obejrzeć, należy posiadać kartę udostępnienia Smart, dostępną jako wyposażenie dodatkowe (1 987 009 AS1). 6. ZAKOŃCZENIE PROCESU POMIAROWEGO Do ekranu startowego można powrócić w każdym dowolnym miejscu programu, wciskając przycisk z ikona domu ( Home ). Następnie można albo rozpocząć nowy proces pomiarowy, albo wyłączyć komputer przyciskiem. 6.1 Wyłączanie urządzenia Natychmiast po zakończeniu pomiaru należy wyłączyć wyłączniki przy czujnikach bezprzewodowych (dotyczy tylko FWA515), ustawiając w pozycjach ON lub OFF. Czujniki zawiesić na odpowiednich wieszakach centralnej jednostki. Zwrócić uwagę, aby styki do ładowania były w stanie zwarcia. Nie wyłączać urządzenia wyłącznikiem głównym (czerwono/żółtym), jak długo głowice mają być ładowane (FWA515 z czujnikami bezprzewodowymi), a jedynie wyłączyć komputer przyciskiem. Jeżeli wyłączy się urządzenie wyłącznikiem głównym (dotyczy tylko FWA515), to akumulatory w głowicach nie będą doładowywane. 7. SETUP (NASTAWY PROGRAMOWE) 7.1 Tworzenie bazy danych użytkownika W przypadku, gdy w głównej bazie danych brak jest pojazdu, który należy zmierzyć, można ten pojazd opisać wraz z podaniem jego parametrów geometrii i umieścić w bazie danych użytkownika. Dla zilustrowania sposobu wpisu pojazdu do bazy użytkownika, posłużono się samochodem Tavria, którego producentem umownym jest firma o skrócie literowym TAW W celu wpisania tego pojazdu, należy wykonać następujące czynności: Uruchomić myszą lub kursorem przycisk na ekranie z opisem zarządzanie bazami danych i pracami, po tej czynności ukaże się ekran z poleceniem wpisania hasła. Hasło to, to wyraz bosch.

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 27 Rys. 30 Uruchomić myszą lub kursorem przycisk na ekranie z opisem nowy, po tej czynności ukaże się ekran z poleceniem wpisania producenta i opisu pojazdu. Rys.31 Następnie, po uruchomieniu przycisku baza danych użytkownika ukaże się poniższy ekran, na którym należy przywołać producenta TAW, a następnie wpisać wymagane parametry geometrii wraz z rozstawem osi i kół. Rys. 32 Rys.33

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 28 Instalowanie użytkownika Do poziomu instalacji użytkownika przechodzi się ikonami oraz z menu głównego. Za pomocą setupu można dopasować (skonfigurować) sposób przeprowadzania pomiarów do własnych potrzeb. Opcje personalizacji metody pomiaru są zebrane w grupy. Każda grupa obejmuje zastosowane opcje. Dla każdej opcji są oferowane w oknach setupu różne warianty do wyboru. Warianty te zaznacza się klawiszami kursorowymi. Ekran opuszcza się klawiszem Esc. Odpowiednio zatwierdzić zapisanie wprowadzonych zmian. Rys. 34. Potwierdzenie wprowadzonych zmian Zmiany zostają zatwierdzone dopiero po opuszczeniu ich i zapisaniu. Personalizacja - Język komunikatów Wybór języka wyświetlanych komunikatów, z wyświetlanej listy. - Język wydruku Wybór języka do drukowania wykonanych prac, z wyświetlanej listy. - Format daty Europejski: dzień/miesiąc/rok. Amerykański: miesiąc/dzień/rok. Jednostki pomiarowe - Zbieżność Stopnie: - jednostka wybierana z opcji Kąt. Długość: - jednostka wybierana z opcji Długość. Ø 28,65 : - wymiar zbieżności ze stałą średnicą obręczy. Jednostkę wybiera się w opcji Długość. - Kąt nierównoległości osi kół i różnica kątów skrętu Stopnie: - jednostka wybierana z opcji Kąt. Długość: - jednostka wybierana z opcji Długość. - Długość mm: - milimetry in: - cale - Kąt 1/100: - jedna setna kąta, np. 0,15 1/60: - jedna sześćdziesiąta kąta, np. 0 15

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 29 - Ciśnienie bar psi - Masa kg: - kilogramy Lb: - funty - Przebieg km: - kilometry Meile: - mile - Rozdzielczość kąta 0,01: - wartość kąta podawana z rozdzielczością 0,01 (dla kątów podawanych z setnymi kąta np.1.78 ) 0,1: - wartość kąta podawana z rozdzielczością 0,1 (dla kątów podawanych z setnymi kąta np.1.7 ) 0,01: - wartość kąta podawana z rozdzielczością 1 (dla kątów podawanych z sześćdziesiątymi kąta np.1 26 ) 0,1: - wartość kąta podawana z rozdzielczością 10 (dla kątów podawanych z sześćdziesiątymi kąta np.1 20 ) Drukowanie - Typ Alfanumeryczny: - raport bez grafiki dla drukarki igłowej lub w celu szybkiego drukowania. Graficzny: - raport graficzny, zalecany dla drukarek atramentowych lub laserowych. - Własne logo Tak: - wstawia własne logo do raportu lub Nie - Druk kolorowy Tak: - raport drukowany w kolorze (potrzebna drukarka kolorowa) lub Nie Baza danych - Archiwum Główna baza danych: - wybieranie pojazdów tylko z głównej bazy danych. Baza danych użytkownika: wybieranie pojazdów tylko z bazy danych użytkownika. Obie bazy: - wybieranie pojazdów zarówno z głównej bazy danych, jak i użytkownika. - Rynki Rynek wybiera się z listy. - Marka Markę wybiera się z listy. - Układ Alfabetyczny: - prezentacja pojazdów w porządku alfabetycznym. Daty: - prezentacja pojazdów wg dat dopuszczenia do ruchu.

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 30 - Wybór wg lat - Opis pojazdów Opis handlowy: - pojazdy wyszczególnione z nazwą handlową. Opis producenta: - pojazdy z nadanymi przez producenta skrótami w celu zróżnicowania poszczególnych rodzajów pomiaru ustawienia kół. Procedury pomiaru ustawienia kół - Wybór pojazdu Zawsze wywoływany: - wybór pojazdu odbywa się zawsze z bazy danych. Wywoływany na życzenie: - wybór pojazdu odbywa się z bazy danych na życzenie. - Tryb wyboru pojazdu Baza danych: - wybór pojazdu z bazy danych, wypełnianie karty na życzenie. Karta badania: - wypełnianie karty z wywołaniem wyboru pojazdu z bazy danych, jeśli potrzebne. - Średnica obręczy Zawsze: - średnica obręczy jest zawsze pokazywana, jeśli zbieżność jest podawana w milimetrach lub calach. Na życzenie: - jeśli zbieżność jest podawana w milimetrach lub calach, to średnica obręczy jest wywoływana przez obsługującego lub automatycznie, kiedy w bazie danych brakuje referencyjnej średnicy. - Kompensacja bicia obręczy Zawsze: - kompensacja bicia obręczy obligatoryjna. Manualne pominięcie: - kompensacja bicia obręczy zawsze wywoływana, jednak z możliwością ręcznego pominięcia jej. Automatyczne pominięcie: - kompensacja bicia obręczy jest automatycznie pomijana (możliwość jej późniejszego wykonania po ręcznym wywołaniu). - Skręcanie kół do oporu, pomiar wyprzedzenia osi zwrotnicy Zawsze wywoływany: - skręcanie kół do oporu, pomiar wyprzedzenia osi zwrotnicy. Wywoływany na życzenie: - skręcanie kół do oporu, pomiar wyprzedzenia osi zwrotnicy odbywa się na życzenie. Kiedy podlega regulacji: - skręcanie kół do oporu, pomiar wyprzedzenia osi zwrotnicy tylko wtedy wywoływany, kiedy przynajmniej jeden z mierzonych kątów daje się regulować (wyprzedzenie osi zwrotnicy, pochylenie osi zwrotnicy, różnica kątów skrętu kół przy skręceniu o 20 lub maksymalnym). - Tył Zawsze wywoływany: - regulacja ustawienia kół tylnych wywoływana zawsze. Kiedy podlega regulacji: - regulacja ustawienia kół tylnych tylko wtedy wywoływana, kiedy przynajmniej jeden z mierzonych kątów daje się regulować (zbieżność połówkowa, pochylenie kół, zbieżność całkowita, kąt nierównoległości osi kół). Urządzenie pomiarowe

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 31 - Odblokowanie obrotnic elektronicznych Zawsze: - elektroniczne obrotnice do pomiaru maksymalnego skrętu kół zawsze odblokowane. Na życzenie: elektroniczne obrotnice do pomiaru skrętu kół do oporu odblokowane na żądanie podczas badania skrętu kół. Nigdy (Nie): elektroniczne obrotnice do pomiaru skrętu kół do oporu nigdy nie odblokowane. - Oś odniesienia Symetrii: - oś symetrii osią odniesienia, zarówno dla osi przedniej jak i tylnej. Geometryczna: - geometryczna oś jazdy (rzeczywista jazdy) osią odniesienia, zarówno dla osi przedniej jak i tylnej. Ustawienie kół przednich z jednakowymi kątami zbieżności połówkowej umożliwia zachowanie środkowego położenia koła kierownicy. Zachowanie osi geometrycznej dla osi tylnej pozwala otrzymać jednakowe zbieżności połówkowe kół tylnych. Równo ustawiona kierownica: - osiami odniesienia są oś symetrii dla kół przednich oraz oś geometryczna dla kół tylnych. Ustawienie kół przednich z jednakowymi kątami zbieżności połówkowej umożliwia zachowanie środkowego położenia koła kierownicy. - Zapisanie poprzednich danych Automatyczne: - zapisanie automatyczne danych pojazdu przed regulacją. Manualne: - manualne zapisanie danych pojazdu przed regulacją. - Skręcanie kół, pomiar wyprzedzenia osi zwrotnicy 20 : - pomiar wyprzedzenia osi zwrotnicy zawsze przy skręceniu kół o 20. Dowolne: - pomiar wyprzedzenia osi zwrotnicy zawsze przy skręceniu kół o 10 lub 20. - Ustawienie kątów kół przednich Kąt wyprzedzenia osi zwrotnicy. Zbieżność całkowita / kąt nierównoległości osi kół. - Ustawienie kątów kół tylnych Zbieżność całkowita oś geometryczna. Kąt nierównoległości osi kół. - Kąt geometrycznej osi jazdy Dodatni zgodny z kierunkiem ruchu wskazówek: - kąt dodatni, jeśli kąt osi geometrycznej jazdy obraca się zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek względem osi symetrii. Ujemny przeciwny do kierunku ruchu wskazówek: - kąt ujemny, jeśli kąt osi geometrycznej (jazdy) obraca się przeciwnie do kierunku ruchu wskazówek względem osi symetrii. 8. TRYB DEMO W celu zapoznania się z działaniem programu i jego możliwościami można uruchomić urządzenie bez podłączonych głowic oraz bez pojazdu do badania. W tym celu przejść z ekranu startowego do setupu i tam uruchomić czerwony przycisk z symbolem samochodu. Spowoduje to pojawienie się na ekranie u dołu z prawej strony rysunku samochodu na czerwonym tle.

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 32 Rys. 35. Symbol trybu demo Wartości pomiarowe nie będą pobierane z czujników, ale z rekordu danych symulacyjnych. Jeśli chcemy przejść cały program, to musimy zasymulować skręcanie kół wciskaniem klawiszy. Nie jest możliwy tryb mieszany (wywołanie demo z podłączonymi czujnikami)! Aby można było z powrotem pracować z czujnikami, należy najpierw zrestartować komputer. Przeznaczenie klawiszy do sterowania demo: Klawisz Q : Zbieżność połówkowa z lewej strony = -2,00 Zbieżność połówkowa z prawej strony = +2,00 Kąt nierównoległości osi kół = +1,00 Kąt osi geometrycznej = -2,00 Klawisz W : Zbieżność połówkowa z lewej strony = +2,00 Zbieżność połówkowa z prawej strony = -2,00 Kąt nierównoległości osi kół = -1,00 Kąt osi geometrycznej = +2,00 Klawisz A : Zbieżność połówkowa z lewej strony = -0,04 Zbieżność połówkowa z prawej strony = +0,04 Kąt nierównoległości osi kół = +0,02 Kąt osi geometrycznej = -0,04 Klawisz S: Zbieżność połówkowa z lewej strony = +0,04 Zbieżność połówkowa z prawej strony = -0,04 Kąt nierównoległości osi kół = -0,02 Kąt osi geometrycznej = +0,04 Klawisz E : Kąt pochylenia koła lewego = -0,50 Płaszczyzna z lewej strony = -0,50 Kąt pochylenia koła prawego = +0,50 Płaszczyzna z lewej strony = +0,50 Klawisz R : Kąt pochylenia koła lewego = +0,50 Płaszczyzna z lewej strony = +0,50 Kąt pochylenia koła prawego = -0,50 Płaszczyzna z lewej strony = -0,50 Klawisz D : Kąt pochylenia koła lewego = -0,01 Płaszczyzna z lewej strony = -0,01 Kąt pochylenia koła prawego = +0,01 Płaszczyzna z lewej strony = +0,01 Klawisz F : Kąt pochylenia koła lewego = +0,01 Płaszczyzna z lewej strony = +0,01 Kąt pochylenia koła prawego = -0,01 Płaszczyzna z lewej strony = -0,01 Sposób skręcania kół Klawisz Q : 2,00 w lewo Klawisz A : 0,04 w lewo Klawisz W : 2,00 w prawo Klawisz S : 0,04 w prawo 9. KALIBRACJA Dostarczany jako wyposażenie dodatkowe stojak do kalibracji (1 987 009 A10) służy do jednoczesnego cechowania wszystkich czterech głowic pomiarowych.

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 33 Pozwala cechować punkt zerowy, a za pomocą odpowiedniego wyposażenia (zestaw luster 1 987 009 A18) całą skalę wartości, jak również kontrolę kalibracji. Kalibrację wykonują pracownicy Serwisu firmy Bosch. 10. OBJAŚNIENIA UŻYTYCH SYMBOLI 10.1 Menu główne Start procesu pomiaru ustawienia kół. Konfiguracja i obsługa. Przejście do funkcji użytkowych konfigurowania i obsługi urządzenia do pomiaru ustawienia kół Program pomocy. Przejście do funkcji serwisowania i diagnozowania urządzenia do pomiaru ustawienia kół Wyłączenie. Wyłącza komputer PC i włącza go. Pomoc. Wyświetlenie informacji na temat aktualnego ekranu. Pomoc online stanowi uzupełnienie instrukcji użytkowania i jej nie zastępuje. Maksymalny skręt kół. Wywołanie wychylenia kół w celu określenia skrętu maksymalnego Skręt kół. Wywołanie wychylenia kół w celu pomiaru kąta wyprzedzenia sworznia zwrotnicy, kąta pochylenia sworznia zwrotnicy, różnicy kątów skrętu kół przy wychyleniu o 20 Przegląd danych. Wywołanie przeglądu danych pojazdów Oś przednia. Wywołanie regulacji osi przedniej Oś tylna. Wywołanie regulacji osi tylnej Przegląd danych i drukowanie. Wywołanie przeglądu danych i wydruk Koniec pracy. Kończy bieżącą operację i powoduje powrót do menu głównego 10.2 Funkcje ogólne Dalej. Przejście do następnego kroku programu w założonej sekwencji Krok poprzedni. Powrót do poprzedniego kroku programu Zmiana operacji. Przejście do następnego kroku programu, bez konieczności wykonania kroku bieżącego Powrót do selekcji. Przestawia aktywny kursor z paska narzędzi na pulpit Opuszczenie. Kończy bieżącą operację Zapis. Zapisuje wartości zadane pojazdu Tak. Zatwierdza wybór lub wprowadzenie danych Nie / anulowanie. Przerywa wybieranie lub wprowadzanie danych

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 34 10.3 Funkcje specjalne Kontrola kalibracji. Sprawdza kalibrację głowic zamontowanych na pojeździe Maksymalny skręt kół. Zaznaczenie lub odrzucenie zaznaczenia wychylenia kół do położenia skrajnego. Skręcenie maksymalne kół odbywa się za pomocą elektronicznych obrotnic, które muszą zostać odblokowane w setupie. Ikona nie pojawi się na ekranie, jeśli obrotnice nie zostały odblokowane. Skręt kół. 4WS Wywołanie wychylenia kół w samochodzie z napędem 4x4 Regulacja w samochodzie podniesionym. Uruchamia regulację ustawienia kół w samochodzie podniesionym Zakończenie regulacji w samochodzie podniesionym. Kończy proces regulacji w samochodzie podniesionym. Opuścić pojazd na dół. 10.4 Kompensacja bicia obręczy (ROC) Kompensacja dwupunktowa. Wywołuje kompensację dwupunktową Kompensacja z przetaczaniem. Wywołuje kompensację z przetoczeniem, bez podnoszenia pojazdu Kompensacja w pojeździe z napędem 4x4. Wywołuje kompensację w pojeździe z napędem 4x4 Kontynuuje pomiar ustawienia kół z pominięciem kompensacji obręczy Wywołanie ROC Wywołuje wcześniej zapisane wartości kompensacji 10.5 Baza danych Rynki sprzedaży samochodów. Wybiera rynki sprzedaży samochodów z bazy danych Nazwa handlowa. Opis pojazdów według nazw handlowych Producenci pojazdów. Opis pojazdów według oznaczeń nadanych przez producentów dla jednoznacznego przyporządkowania wartości referencyjnych ustawienia kół Wybór bazy danych. Wybranie z archiwum bazy danych pojazdów do dalszego korzystania Główna baza danych. Wybranie archiwum głównego, dostarczonego przez Bosch, jako archiwum bazy danych. Baza danych użytkownika. Wybranie archiwum dodatkowego, wprowadzonego przez użytkownika, jako archiwum bazy danych. Obie bazy danych. Wybranie obu bazy danych, jako archiwum bazy danych. 10.6 Wydruk Prowadzi do ekranu z poleceniem Drukuj. Pominięcie ROC

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 35 10.7 Wspomaganie regulacji 10.10 Kalibracja Start informacji o pojeździe Uruchamia istniejące informacje o przeprowadzaniu regulacji w danym pojeździe Pauza Zatrzymuje prezentowaną pomoc dotyczącą przeprowadzania regulacji i wznawia ją w tym samym punkcie. Stop Zatrzymuje prezentowaną pomoc i powraca do poprzedniego ekranu (dotyczy tylko animacji, a nie stałych obrazów). Test kalibracji Kontroluje kalibrację głowicy pomiarowej Kalibracja zerowa Kalibracja punktu zerowego głowicy pomiarowej. Do zastosowania, kiedy po pomiarze ustawienia kół kierownica stoi skręcona. 10.11 Klawiatura Klawisze kursorowe klawiatury służą do szybkiego wywoływania poszczególnych kroków programu. Zbieżność z przodu Wybiera pomoc dotyczącą regulacji zbieżności z przodu Zbieżność z tyłu Wybiera pomoc dotyczącą regulacji zbieżności z tyłu 10.8 Konfiguracja i obsługa Demo Zademonstrowanie metody pomiaru ustawienia kół; głowice pomiarowe nie są aktywne. Setup Wywołanie procesu ustawienia urządzenia do pomiaru geometrii kół 10.9 Programy pomocnicze Kalibracja głowicy pomiarowej Metoda kalibracji głowicy pomiarowej Test głowicy pomiarowej Instrumenty do diagnostyki głowicy pomiarowej Wejście do systemu operacyjnego wymaga podania hasła. Jest ono znane tylko w serwisie.

BOSCH INSTRUKCJA OBSŁUGI FWA 510/515 Strona 36 11. OBSŁUGA I KONSERWACJA Robert Bosch Sp. z o.o. nie bierze żadnej odpowiedzialności za szkody spowodowane użyciem nieoryginalnych części zamiennych lub akcesoriów. Przed każdą regulacją lub konserwacją urządzenia należy go odłączyć od zasilania i zabezpieczyć wszystkie ruchome części. Części tego urządzenia można demontować lub wymieniać tylko w celach serwisowych. Stanowisko pracy wokół urządzenia utrzymywać w czystości. Do usuwania zanieczyszczeń nie używać sprężonego powietrza ani strumienia wody. Podczas czyszczenia nie powodować wzbijania kurzu. Do czyszczenia urządzenia i jego głowic pomiarowych nie używać rozpuszczalników. Nie dopuszczać do zabrudzenia czujników pomiarowych, co mogłoby spowodować błędną kalibrację i pomiary. Głowice pomiarowe kalibrować co 6 miesięcy. Utrzymywać w czystości szklane pokrywy głowic (stosować do czyszczenia miękkie szmatki, nie zdejmować pokryw i nie podrapać ich). Utrzymywać w czystości prowadnice zacisków. Utrzymywać w czystości obrotnice i płyty przesuwne, nie oliwić ich, ani nie smarować. 11.1 Obsługa napędu dyskietek W trakcie użytkowania nie można wykluczyć normalnego zanieczyszczenia się napędu dyskietek, co może prowadzić do trudności z odczytem lub zapisem danych. Dlatego należy regularnie czyścić napęd przy użyciu odpowiedniej dyskietki (przynajmniej raz w miesiącu) i zawsze przed instalowaniem nowej aktualizacji programu. 11.2 Wersja bezprzewodowa FWA515 Głowice pomiarowe wersji FWA515 mogą być połączone z jednostką centralną bezprzewodowo lub za pomocą kabli. Są one zasilane akumulatorami niklowo-kadmowymi. W celu naładowania akumulatorów należy głowice zawiesić na szafie urządzenia. Przed pierwszym uruchomieniem zwrócić uwagę, aby akumulatory głowic były ładowane przez co najmniej 16 godzin. Przeładowanie nie jest możliwe. Od czasu do czasu powinno się rozładowywać akumulatory na stojaku do kalibracji w stanie podłączonym. Robert Bosch Sp. z o.o. nie bierze żadnej odpowiedzialności za użycie nieoryginalnych akumulatorów oraz zasilacza. Działanie zasilacza jest sygnalizowane odpowiednią diodą w szafie. Głowice wyłączają się po ok. 5 minutach w celu oszczędzania energii. Do włączenia użyć przycisku. Stan naładowania akumulatorów jest sygnalizowany diodą na przycisku; dioda błyska, jeśli pojemność akumulatora wynosi jeszcze 100%. Aby akumulatory głowic zachowały swoją sprawność, należy przestrzegać poniższe zalecenia: 1) Przed pierwszym uruchomieniem zawiesić głowice na szafie i pozwolić na pełne naładowanie akumulatorów (min 16 h). Koniec cyklu ładowania jest sygnalizowany zgaśnięciem żółtej diody w zasilaczu. 2) Nie pozostawiać akumulatorów przez dłuższy czas rozładowanych, ponieważ mogłoby to spowodować ich uszkodzenie.