Problem pozostałości pestycydów w owocach i warzywach Dr Artur Miszczak Instytut Ogrodnictwa
Plan referatu System badań laboratoryjnych Systemy upraw w rolnictwie Wyniki badań pozostałości środków w ochrony Podsumowanie aktualnych problemów wynikającymi ze stosowania środków
Rodzaje laboratoriów CRL (Laboratoria Referencyjne UE) Laboratoria urzędowe (PIORiN, PIS) działaj ają na potrzeby organów w państwowych Laboratoria komercyjne działaj ają na potrzeby klientów w indywidualnych
Liczba próbek analizowanych w Pracowni Badania Bezpieczeństwa Żywności w latach 2001-2011
Akredytowane procedury badawcze Pracowni Metoda GC/MS Multi (ok. 170 śor) Metoda: HPLC/PDA; LC-MS/MS benzymidazole i in. śor (16 śor) Metoda GC/FPD; GC/MS - ditiokarbaminiany
Insektycydy chloroorganiczne i pyretroidowe 1. Aldryna 2. DDT (suma) 3. Dikofol 4. Dieldryna 5. Endosulfan (suma) 6. HCH ( + )( 7. Lindan 8. Metoksychlor 1. Akrynatryna 2. Alletryna 3. Bifentryna 4. beta-cyflutryna 5. lambda-cyhalotryna 6. Cypermetryny (suma) 7. Deltametryna 8. Fenpropatryna 9. Fenwalerat 10. Permetryna 11. Tetrametryna
Insektycydy fosforoorganiczne 1. Bromofos 2. Chlorfenfinfos 3. Chloropiryfos 4. Chloropyrifos-Me 5.Diazynon 6. Dichlorfos 7.. Dimetoat 8.. Disulfoton 9.. Etion 10.. Etoprofos 11.. Fenamidofos 12.. Fenitrotion 13.. Fention 14.. Forat 15. Forat, siarczan 17. Fosalon 18. Heptenofos 19. Izofenfos 20. Jodofenfos 21. Kwinalfos 22. Malation 23. Mekarbam 24. Metamidofos 25. Metydation 26. Mewinfos 27. Monokrotofos 28. Ometoat 29. Parartion 30. Paration-Me 31. Pirymifos-Me 32. Profenofos 33. Protiofos 34. Sulfotep 35. Terbufos 36. Tetrachlorvinfos 37. Triazofos 38. Paraokson 39. Paraokson-Me
Insektycydy karbaminianowe i pozostałe 1. Furatiokarb 2. Pirymikarb 1. Bromopropylat 2. Buprofezyna 3. Chlorbenzyd 4. Chlorfenson 5. Chloropropylat 6. Chlortiofos 7. Cyjanofenfos 8. Dialifos 9. Dichlofention 10. Etrimfos 11. Fenchlorfos 12. Fenoksykarb 13.Fluwalinat 14. Fonofos 15. Formotion 16. Pirydaben 17. Propargit 18. Pyriproksyfen 19. Tetradifon 20. Tetrasul
Fungicydy 1. Azoksystrobina 2. Bitertanol 3. Bupirymat 4. Chinometionat 5. Chlorotalonil 6. Cyprodinil 7. Dichlofluanid 8. Difenokonazol 9. Difenyloamina 10. Dimetomorf 11. Ditalimfos 12. Etoksykwina 13. Famoksadon 14. Fenarymol 15. Fenhaksamid 16. Fluzinam 17. Fludioksonil 18. Flusilazol 19. Folpet 20. HCB 21. Heksakonazol 22. Imazalil 23. Iprodion 24. Kaptafol 25. Kaptan 26. Kezoksym-Me 27. Kwintocen 28. Metalaksyl 29. Mychlobutanil 30. Oksadiksyl 31. Pencykuron 32. Penkonazol 33. Procymidon 34. Pyrazofos 35. Pyrimetanil 36. Spiroksamina 37. Tebuconazol 38. Technazen 39. Tetrakonazol 40. Tolchlofos-Me 41. Tolylfluanid 42. Triadimenol 43. Triadimefon 44. Trifloksystrobina 45. Triflumizol 46. Winklozolina
Herbicydy 1. Alachlor 2. Ametryna 3. Atrazyna 4. Azyprotryna 5. Chlorprofam 6. Chlorotal-diMe 7. Cyjanazyna 8.Dichlobenil 9. Dimetachlor 10. Etofumesat 11. Fluchloralina 12 Fluorodifen 13. Linuron 14. Metolachlor 15. Metrybuzyna 16. Nitrofen 17. Pendimetalina 18. Profam 19. Profluralina 20. Prometryna 21. Propazyna 22. Propyzamid 23. Terbutryna 24. Trifluralina
Źródło o danych o MRL: http://ec.europa.eu/sanco_pesticides/public/index.cfm
Systemy upraw Konwencjonalna (nieoznakowana) Integrowana Produkcja GlobalGAP Ekologiczna (Produkt Ekologiczny)
Różny cel badań Monitoring MRiRW Certyfikacja IP Certyfikacja GlobalGAP Jednostki certyfikujące produkty ekologiczne Kontrola HACCP zakład adów w przetwórczych rczych Dostawy do sieci handlowych Eksport produktów w poza UE
Różna ocena wyników w badań Najwyższe dopuszczalne poziomy pozostaości zgodnie z Rozporządzeniem UE nr 396/2005 Zastosowanie środków w zgodnie z etykietą zezwoleniem MRiRW Pozostałości środków w w produktach ekologicznych Zgodność norm innych krajów w docelowego eksportu
Problem pobierania prób b do badań Prawidłowe badanie pozostałości ś.o.r. Prawidłowo pobrana i udokumentowana reprezentatywna próbka laboratoryjna Prawidłowa, wiarygodna i udokumentowana procedura analityczna
Normy prawne dotyczące ce sposobu pobierania próbek Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/63/WE z dnia 11 lipca 2002 r. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 października 2007r. w w sprawie pobierania próbek żywności w celu oznaczania pozostałości pestycydów (Dz.U. 07.207.1502)
Minimalne wymogi wielkości próbek laboratoryjnych owoców świeżych (Dz.U. 07.207.1502) Klasyfikacja produktu Świeże produkty o małych rozmiarach <25g Świeże produkty o średnich rozmiarach, jednostki na ogół 25g do 250g Świeże produkty o dużych rozmiarach, jednostki na ogół > 250g Przykłady Owoce jagodowe, oliwki Jabłka, gruszki, brzoskwinie Winogrona (w gronach) Rodzaj pobieranej próbki pierwotnej Całe jednostki Całe jednostki Całe jednostki Minimalna wielkość każdej z próbek laboratoryjnych 1 kg 1 kg (co najmniej 10 jednostek) 2 kg (co najmniej 5 jednostek)
WYNIKI BADAŃ (2010 rok)
Kapusta pekińska dane ogólne (169 próbek)
Kapusta pekińska przekroczenia NDP Chlorotalonil Kaptan Diazynon Karbendazym Tiofanat Me Pirymetanil Trifloksystrobina
Pieczarki dane ogólne (226 próbek)
Porzeczka czarna dane ogólne (73 próbki)
Porzeczka czarna przekroczenia NDP
Porównanie wyników w badań malin z upraw konwencjonalnych i IP Uprawa IP 52 prób HACCP, GlobalGAP 24
Odsetek prób b malin kwalifikowanych do certyfikacji IP
Środki ochrony roślin wykrywane w malinie IP Insektycydy (5) Chloropiryfos Cyhalotryna Cypermetryna Fenazachina Pirymikarb Fungicydy (12) Cyprodynil, Fludioksonil Ditiokarbaminiany Fenheksamid Folpet Iprodion Kaptan Karbendazym, Tiofanat-Me Procymidon Piraklostrobina Pirymetanil
Procent prób b jabłek bez wykrytych pozostałości
Porównanie wyników w badań jabłek z upraw konwencjonalnych i IP Uprawa IP 128 prób HACCP, GlobalGAP 394
Środki ochrony roślin wykrywane w jabłkach IP Insektycydy (7) Acetamiprid Bifentyna Chloropiryfos Cypermetryna Fenazachina Pirymikarb Propargit Fungicydy (12) Cyprodynil Difenyloamina Ditiokarbaminiany Flusilazol Kaptan Karbendazym, Tiofanat-Me Krezoksym-Me Pirymetanil Propargit Piraklostrobina Trifloksystrobina
Odsetek prób b jabłek kwalifikowanych do certyfikacji IP
Odsetek prób b spełniaj niających normy FR
Problemy - podsumowanie Poszukiwanie i stosowanie tańszych preparatów w kupionych za granicą,, które nie sąs zarejestrowane w Polsce źródło o problemu: względy ekonomiczne
Problemy - podsumowanie Stosowanie preparatów w legalnie kupionych, lecz nie mających zezwolenia MRiRW do stosowania na danej uprawie źródło o problemu: brak zarejestrowanych środków w do zwalczania szkodników w i chorób b na danej uprawie
Problemy - podsumowanie Stosowanie preparatów, które niedawno straciły y zezwolenie MRiRW lub zostały wycofane z UE źródło o problemu: brak wiedzy producenta, przekonanie o skuteczności ci środka, koszt utylizacji
Problemy - podsumowanie Prawidłowe stosowanie środków w a istnienie różnych wymagań NDP w stosunku do żywności pochodzenia roślinnego źródło o problemu: - istnienie norm UE, - wewnętrznych norm sieci handlowych i firm przetwórczych, rczych, - norm docelowych krajów w eksportu (USA, FR)
Problemy - podsumowanie Ograniczony potencjał analityczny laboratoriów aktualne możliwo liwości oznaczeń pozostałości w Polsce a bieżą żące potrzeby oceny upraw i żywności źródło o problemu: - różne zakresy analityczne laboratoriów (dostępno pność aparatury) - ilość możliwych do wykonania analiz (przepustowość krótko i długoterminowa), d - praktyczne terminy wydawania wyników w badań
Instytut Ogrodnictwa Pracownia Badania Bezpieczeństwa Żywności ul.pomologiczna 18, 96-100 Skierniewice http://www.inhort.pl/laboratorium_skazen.html tel. (0-46) 834-52-72 Artur.Miszczak@insad.pl