Materiał obowiązujący na ćwiczenia: 1. Nerka Budowa i funkcja nerki: angioarchitektonika nerki, budowa nefronu. Filtracja kłębkowa - siły napędowe filtracji, czynniki wpływające, pomiar GFR, klirens. Przepływ krwi przez nerkę, autoregulacja przepływu krwi. Resorpcja i sekrecja kanalikowa: równowaga kłębuszkowo kanalikowa, pojęcie frakcji filtracyjnej (FF), transport maksymalny. Resorpcja i wydzielanie wody, substancji organicznych i nieorganicznych. Mechanizmy zagęszczania i rozcieńczania moczu. Wazopresyna. Aparat przykłębuszkowy. Układ renina angiotensyna- aldosteron (RAA). Rola nerki w równowadze kwasowo-zasadowej: wydzielanie jonu wodorowego; wydzielanie i resorpcja jonu wodorowęglanowego; wydalanie kwaśności miareczkowej; wydzielanie i wydalanie jonu amonowego; Czynność wewnątrzwydzielnicza nerki: erytropoetyna, witamina D3. Skład moczu i właściwości fizyko-chemiczne. Obowiązujące normy: Klirens nerkowy glukozy, inuliny. Zakres autoregulacji. Próg nerkowy dla glukozy. Transport maksymalny dla glukozy.
2. Układ oddechowy I Rola układu oddechowego i funkcje jego poszczególnych części. Wydolność i niewydolność oddechowa wyznaczniki. Wentylacja płuc: zmiany ciśnień i objętości w trakcie oddychania, opory oddechowe, podatność płuc, rola surfaktantu. Czynniki wpływające na wentylację płuc. Spirometria objętości i pojemności płuc - wartości fizjologiczne. Próba Tiffeneau wykonanie, znaczenie kliniczne. Reaktywność i nadreaktywność oskrzeli. Gazometria wartości prawidłowe, wpływ hipowentylacji i hiperwentylacji na gazometrię, interpretacja wyników badania gazometrycznego. Saturacja krwi tlenem pomiar, wartość prawidłowa. Obowiązujące normy: podstawowe wartości spirometrii; VC, TLC, ERV, IRV, RV, VT, wentylacja minutowa. Gazometria: ph, pco2, po2, HCO3 -, saturacja krwi tlenem (SpO2). 3. Układ oddechowy II Wymiana gazowa w płucach: czynniki warunkujące prawidłową wymianę, przeciek płucny, wentylacja daremna i perfuzja daremna. Transport gazów we krwi: transport O2; hemoglobina - saturacja O2, krzywa dysocjacji hemoglobiny - wpływ czynników fizycznych i chemicznych. Transport CO2; karbaminohemoglobina, wodorowęglany. Regulacja oddychania: ośrodek oddechowy w pniu mózgu, ośrodek pneumotaktyczny w moście, oddychanie dowolne. Chemiczna regulacja oddychania - chemoreceptory centralne i obwodowe. Wpływ po2, pco2 i ph na oddychanie. Odruch Heringa Breuera i odruch z receptorów RAR znaczenie fizjologiczne. Obowiązujące normy: prężność O2 i CO2 w pęcherzykach płucnych, krwi tętniczej i żylnej oraz tkankach.
5. Fizjologia układu krążenia serce Właściwości fizjologiczne mięśnia sercowego; Komórki robocze m. sercowego: potencjał spoczynkowy i czynnościowy. Zmiany pobudliwości mięśnia sercowego w czasie trwania potencjału czynnościowego (refrakcja względna i bezwzględna). Mięsień sercowy, jako syncytium komórkowe, prawo wszystko albo nic w odniesieniu do mięśnia sercowego. Przewodzenie stanu czynnościowego w mięśniu sercowym, sprzężenie elektromechaniczne. Automatyzm serca: potencjał spoczynkowy i czynnościowy komórek automatycznych serca (mechanizm powolnej spoczynkowej depolaryzacji). Budowa układu bodźcoprzewodzącego i funkcje pełnione przez jego poszczególne części. Cykl hemodynamiczny serca: Fazy cyklu sercowego. Zmiany ciśnień w jamach serca w czasie poszczególnych faz cyklu serca. Prawo Franka Starlinga. Pojęcia: objętość wyrzutowa, późnorozkurczowa, późnoskurczowa, pojemność minutowa serca, frakcja wyrzutowa definicje, wartości prawidłowe. Tony serca: mechanizm powstawania I i II tonu. Praca serca. Tropizmy serca czynniki wpływające. 6. Fizjologia układu krążenia układ naczyniowy Hemodynamika krążenia krwi, opór naczyniowy, czynniki wpływające na napięcie ściany naczyniowej, regulacja przepływu krwi. Ciśnienie tętnicze i elementy jego regulacji, odruch z baroreceptorów i jego rola. Pojęcie średniego ciśnienia tętniczego (MAP) i ciśnienia tętna (PP). Zjawisko tętna i jego charakterystyka. Próba ortostatyczna. 7. Fizjologia układu krążenia ekg, obszary naczyniowe Elektrokardiogram: odprowadzenia ekg, mechanizm powstawania załamków ekg, trójkąt Einthowena, opis ekg. Cechy krążenia żylnego i metody jego oceny. Specyfika mikrokrążenia. Krążenie chłonki. Specyficzne cechy krążenia w obszarach naczyniowych : krążenie mózgowe, wątrobowe, nerkowe, płucne, w mięśniach szkieletowych, wieńcowe, skórne prezentacje studentów.
8. Fizjologia wysiłku fizycznego Wysiłek rodzaje: tlenowy/beztlenowy, dynamiczny/statyczny, koszt energetyczny wysiłku; pułap tlenowy, dług tlenowy; próg beztlenowy. Reakcja układu oddechowego, krążenia, autonomicznego na wysiłek, termoregulacja w trakcie wysiłku. Zmęczenie wysiłkowe. Wydolność fizyczna, trening fizyczny; następstwa bezczynności ruchowej. Próby wysiłkowe. Specyficzne cechy krążenia w obszarach naczyniowych : krążenie mózgowe, wątrobowe, nerkowe, płucne, w mięśniach szkieletowych, wieńcowe, skórne c.d. prezentacji studentów. 10. Hormony I Ogólne cechy i rola fizjologiczna hormonów. Rodzaje hormonów pod względem budowy chemicznej, miejsca i zakresu działania. Regulacja wydzielania hormonów. Hormony podwzgórza. Układ wrotny podwzgórzowo- przysadkowy. Wazopresyna (AVP, ADH) : regulacja wydzielania i działanie fizjologiczne. Oksytocyna regulacja wydzielania i działanie fizjologiczne. Podwzgórzowe hormony uwalniające i hamujące. Hormony przedniego płata przysadki mózgowej; hormon wzrostu (GH), prolaktyna regulacja wydzielania i działanie fizjologiczne. Hormony tropowe przysadki mózgowej rodzaje, regulacja wydzielania i działanie fizjologiczne. Oś przysadkowo nadnerczowa i jej znaczenie fizjologiczne. Hormony gruczołu tarczowego. Tyroksyna i trójjodotyronina - regulacja wydzielania i działanie fizjologiczne. Fizjologiczne podstawy diagnostyki chorób tarczycy. Wole tarczycowe.
11. Hormony II Funkcja wewnątrzwydzielnicza trzustki; insulina i glukagon działanie, mechanizm wydzielania, definicja cukrzycy oraz stanu przedcukrzycowego, krzywa cukrowa, czynniki wpływające na poziom glukozy we krwi, insulinooporność. Hormony kory nadnerczy: mineralokortykoidy aldosteron, glikokortykoidy - kortyzol; działanie, regulacja wydzielania. Hormony rdzenia nadnerczy- noradrenalina, adrenalina; działanie, regulacja wydzielania, metody oceny (wydalanie metoksykatecholamin oraz wolnej noradrenaliny i adrenaliny w dobowej zbiórce moczu). Hormonalna regulacja gospodarki wapniowo-fosforanowej; parathormon, kalcytonina, witamina D3, - działanie, regulacja wydzielania,. Znaczenie nerek w regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowej. Objawy niedoboru witaminy D, definicja osteoporozy, objawy kliniczne niedoboru i nadmiaru wapnia we krwi - znaczenie kliniczne. Obowiązujące normy: Prawidłowe wartości glikemii na czczo i przygodnej. 12. Fizjologia rozwoju / rytmy biologiczne Fizjologia rozwoju: Hormony płciowe androgeny i estrogeny kory nadnerczy. Czynności dokrewne gonad męskich i żeńskich. Cykl miesięczny. Hormony wydzielane w czasie ciąży. Funkcje łożyska. Laktacja regulacja hormonalna. Dojrzewanie płciowe. Menopauza. Andropauza. Starzenie objawy, teorie. Rytmy biologiczne: Pojęcie rytmu biologicznego, klasyfikacje (wewnątrzpochodne i zewnątrzpochodne, cyrkadialne i ultradialne) - przykłady. Jądro nadskrzyżowaniowe jako centralny rozrusznik rytmów okołodobowych. Rola szyszynki w regulowaniu rytmów okołodobowych. Rytmy biologiczne temperatury ciała, uwalniania kortykotropiny i kortyzolu, gonadotropiny i hormonów gonadotropowych, hormonu wzrostu, aktywności układu autonomicznego, układu pokarmowego.
13. Przewód pokarmowy. Funkcje przewodu pokarmowego motoryka, sekrecja, trawienie, wchłanianie. Motoryka: cechy charakterystyczne motoryki poszczególnych części przewodu pokarmowego. Sekrecja: ślina, sok żołądkowy, sok jelitowy, żółć funkcja, regulacja wydzielania. Trawienie i wchłanianie białek, węglowodanów, tłuszczów, wody. Regulacja czynności przewodu pokarmowego: układ autonomiczny/jelitowy układ nerwowy, faza głowowa ( udział CUN ) odruchy krótkie i długie. Peptydy układu pokarmowego. Oś jelitowo trzustkowa; efekt inkretynowy. Regulacja przyjmowania pokarmu: ośrodki podwzgórzowe głodu/sytości, teorie (glukostatyczna, lipostatyczna), leptyna, grelina, NPY. 14. Czynność wątroby. Powtórzenie materiału. Kolokwium zaliczeniowe VI