"ZATWIERDZAM" Dziekan Wydziału Elektroniki prowadzącego kierunek studiów y^l c//' prof. dr ha^inż. Marian WNUK Warszawa, dnia S SIE 0? SYLABUS PRZEDMIOTU NAZWA PRZEDMIOTU: BUDOWA I EKSPLOATACJA SILNIKÓW SPALINOWYCH (wersja anglojęzyczna): CONSTRUCTION AND EXPLOITATION OF COMBUSTION ENGINES Kod przedmiotu: WELDUCSI-BIESS Podstawowa jednostka organizacyjna (PJO): (prowadząca kierunek studiów) Kierunek studiów: Specjalność: Poziom studiów: Forma studiów: Język prowadzenia: ENERGETYKA WYDZIAŁ ELEKTRONIKI MASZYNY I URZĄDZENIA W ENERGETYCE studia pierwszego stopnia studia stacjonarne polski Sylabus ważny dla naborów od roku akademickiego 0/03. REALIZACJA PRZEDMIOTU Osoba(-y) prowadząca(-e) zajęcia (koordynatorzy): dr inż. Kazimierz Koliński, dr inż. Leszek Szczęch, dr inż. Mirosław Karczewski, mgr inż. Marek Rajewski. PJO/instytut/katedra/zakład Wydział Mechaniczny/Instytut Pojazdów Mechanicznych i Transportu/Zakład Silników i Inżynierii Eksploatacji Pojazdów Mechanicznych.. ROZLICZENIE GODZINOWE forma zajęć, liczba godzin/r} /gor semestr (x egzamin, + zaliczenie, # projekt) razem wykłady ćwiczenia laboratoria projekt seminarium punkty ECTS IV 44/ + 6/ + 8 + 0/+ - - 3 razem 44/ + 6/ + 8 + 0/+ - - 3 Rozliczenie liczby godzin: wykład 6 godz.» praca własna studentów nad opanowaniem wiedzy z wykładu 9 godz. ćwiczenia audytoryjne 8 godz. przygotowanie do ćwiczeń audytoryjnych 8 godz. ćwiczenia laboratoryjne 0 godz. przygotowanie do laboratoriów i opracowanie sprawozdań 0 godz. konsultacje 6 godz. zaliczenie 3 godz. Razem: 90 godz. 3 ECTS 3. PRZEDMIOTY WPROWADZAJĄCE WRAZ Z WYMAGANIAMI WSTĘPNYMI Mechanika techniczna. Wymagania wstępne: znajomość podstawowych praw kinematyki i dynamiki. Materiały eksploatacyjne. Wymagania wstępne: znajomość podstawowych właściwości materiałów eksploatacyjnych stosowanych w użytkowaniu i obsługiwaniu silników spalinowych.
Termodynamika techniczna. Wymagania wstępne: znajomość podstawowych praw termodynamicznych, przemian gazowych, silnikowych obiegów teoretycznych, analizy zjawisk fizycznych i rozwiązywania zagadnień technicznych w oparciu o prawa fizyki. 4. ZAKŁADANE EFEKTY KSZTAŁCENIA Symbol W W U U K Efekty kształcenia zna i rozumie budowę oraz działanie zasadniczych zespołów tłokowych silników spalinowych. zna i rozumie podstawowe procesy zachodzące w tłokowych silnikach spalinowych oraz podstawy technicznej eksploatacji zasadniczych zespołów tłokowych silników spalinowych. potrafi wyznaczyć podstawowe parametry pracy tłokowych silników spalinowych. potrafi wykonać obsługiwania techniczne i dokonać oceny stanu technicznego układów silników spalinowych. ma świadomość odpowiedzialności za pracę własną oraz jest gotowy do podporządkowania się zasadom pracy w zespole i ponoszenia odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania. odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku K_W06++ K_W8++ K_U03++ KJJ6++ KK04++ 5. METODY DYDAKTYCZNE Wykłady - w zależności od tematyki stosowane będą typy wykładów: konwencjonalny (treść przekazywana będzie bezpośrednio w gotowej do zapamiętania postaci opisowej z obszernym wyjaśnieniem), problemowy (problem naukowy lub praktyczny), konwersatoryjny (przeplatanie będą fragmenty mówione z wypowiedziami słuchaczy lub zadaniami teoretycznymi czy praktycznymi); Ćwiczenia - w zależności od tematyki stosowane będzie bezpośrednie lub pośrednie przekazywanie wiadomości, wymiana zdań między nauczycielem i uczniami oraz wspólne rozwiązywanie problemów. Pokaz filmów wideo. Praktyczne przedstawienie budowy i zasady działania układów z wykorzystaniem kompletnych silnikach spalinowych i ich przekrojów; Zajęcia laboratoryjne - stosowane będą problemowe metody samodzielnego dochodzenia do wiedzy, oparte na twórczej aktywności poznawczej, polegającej na rozwiązywaniu problemów umożliwiających przekształcanie wiedzy biernej w wiedzę czynną oraz sprzyjające przyswajaniu nowych wiadomości z stosowaniem ich w praktyce. 6. TREŚCI PROGRAMOWE Lp. Tematyka zajęć Liczba godzin wyki. ćwicz. lab. proj. semin.. Budowa i eksploatacja układu tlokowo-korbowego silnika. 4.. Sprawy organizacyjne. Zasady działania silników spalinowych - obiegi porównawcze. Podział silników spalinowych. Budowa układów tłokowo-korbowych... Kinematyka układu korbowego. Siły gazowe. Siły bezwładności. Wpływ warunków pracy na zużycie zużyć elementów układu tlokowo-korbowego..3. Szczegółowe rozwiązania kadłubów, głowic i mechanizmów korbowo-tłokowych.
. Budowa i eksploatacja układu rozrządu silnika... Rozwiązania konstrukcyjne układów rozrządu współczesnych silników spalinowych. Kinematyka mechanizmu zaworowego. Regulacja faz rozrządu i luzów zaworowych... Szczegółowe rozwiązania zaworowych mechanizmów rozrządu i napędu wałków rozrządu. 3. Wskaźniki pracy Indykowane i użyteczne wskaźniki pracy. Sprawność, moc, moment obrotowy, godzinowe i jednostkowe zużycie paliwa. Wskaźniki porównawcze 4. Rodzaje i interpretacja charakterystyk Charakterystyki prędkościowe, obciążeniowe, regulacyjne i uniwersalne. 5. Budowa i eksploatacja układu zasilania powietrzem i układu wylotowego. Parametry procesu wymiany ładunku. Budowa układu dolotowego. Budowa układu wylotowego. Rodzaje doładowania Eksploatacja układu zasilania powietrzem. 6. Budowa i eksploatacja układu zasilania paliwem silników o zapłonie iskrowym. 6.. Parametry mieszanki paliwowo-powietrznej. Spalanie w silnikach o zapłonie iskrowym. Budowa układu zasilania paliwem silników o ZI. Eksploatacja układu zasilania paliwem. 6.. Szczegółowe rozwiązania elementów układu zasilania paliwem silników o ZI. 7. Budowa i eksploatacja układu zasilania paliwem silników o zapłonie samoczynnym. 7.. Tworzenie mieszanki palnej. Spalanie w silnikach o zapłonie samoczynnym. Budowa i działanie pomp wtryskowych, wtryskiwaczy, pompowtryskiwaczy i układów stałociśnieniowych. 7.. Regulatory prędkości obrotowej. Wpływ parametrów regulacyjnych i stanu technicznego układu zasilania paliwem na trwałość i ekonomikę pracy 7.3. Szczegółowe rozwiązania elementów układu zasilania paliwem silników o ZS. 3 8. Budowa i eksploatacja układu smarowania 8.. Zadania układu smarowania. Rodzaje układów smarowania. Budowa i działanie układów smarowania. Diagnozowanie i obsługiwanie układu smarowania 8.. Szczegółowe rozwiązania elementów układu smarowania 9. Budowa i eksploatacja układu chłodzenia I 9.. Zadania układu chłodzenia. Bilans cieplny silnika. Rodzaje układów chłodzenia. Budowa i działanie układu chłodzenia. Diagnozowanie i obsługiwanie układu smarowania 9.. Szczegółowe rozwiązania elementów układu chłodzenia 0. Budowa i eksploatacja układów zapłonowego i rozruchowego 0.. Budowa i działanie układu zapłonowego. Rodzaje układów zapłonowych. Eksploatacja układów zapłonowych. 3
0.. Istota rozruchu silnika spalinowego. Elektryczne i pneumatyczne układy rozruchowe. Budowa urządzeń wspomagających rozruch 0.3. Szczegółowe rozwiązania elementów układów zapłonowego i rozruchowego. Ćwiczenia laboratoryjne. 0.. Budowa i działanie układu zasilania paliwem silnika common raił... Budowa i działanie układu zasilania paliwem silnika MPI..3. Wpływ stanu technicznego silnika na zużycie paliwa i toksyczność spalin..4. Obsługiwanie układu chłodzenia, smarowania, rozruchowego i rozrządu..5. Obsługiwanie techniczne układu zasilania paliwem silników o ZI i ZS.. Ekologiczne aspekty pracy silników spalinowych. Toksyczne składniki spalin. Przyczyny powstawania związków toksycznych. Metody oceny i ograniczenia emisji związków toksycznych. Źródła hałasu emitowanego przez silnik. 3. Podsumowanie wykładanego materiału. Sprawdzian pisemny. Razem 6 8 0 - - 7. LITERATURA podstawowa: J.A. Wajand, J.T. Wajand, Tłokowe silniki spalinowe średnio i szybkoobrotowe, Wydawnictwo WNT, Warszawa 005; S. Luft, Podstawy budowy silników, Wydawnictwo WKŁ, Warszawa 003; S. Ochwat i inni, Teoria silników spalinowych. Materiały do zajęć laboratoryjnych, Wydawnictwo WAT, Warszawa 99; M. Hebda, Eksploatacja samochodów, Wydawnictwo WNT, Warszawa WITE-PIB 005; K. Abramek, M. Uzdowski, Podstawy obsługiwania i napraw, Wydawnictwo WKŁ, Warszawa 009. uzupełniająca: K. Niewiarowski, Tłokowe silniki spalinowe. Wydawnictwo WKŁ, Warszawa 983; M. Bernhardt i inni, Silniki samochodowe, Wydawnictwo WKŁ, Warszawa 988; U. Rokosch, Układy oczyszczania spalin i pokładowe systemy diagnostyczne samochodów OBD, Wydawnictwo WKŁ, Warszawa 007; «K. Sitek, S. Syta, Badania stanowiskowe i diagnostyka, Wydawnictwo WKŁ, Warszawa 0; K. Abramek, K. Garczyński, M. Uzdowski, Eksploatacja techniczna i naprawa. Wydawnictwo WKŁ, Warszawa 003; H. Tylicki, Eksploatacja silników spalinowych pojazdów mechanicznych, Wydawnictwo WKŁ, Warszawa 005; Z. Kneba, S. Makowski, Zasilanie i sterowanie silników, Wydawnictwo WKŁ, Warszawa 004. 8. SPOSOBY WERYFIKACJI ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Przedmiot zaliczany jest na podstawie: zaliczenia; Zaliczenie jest przeprowadzane w formie kolokwium pisemnego; Warunek konieczny do uzyskania zaliczenia: pozytywne oceny z ćwiczeń i z laboratorium;
Warunkami uzyskania pozytywnej oceny z laboratorium są: - obecność na zajęciach laboratoryjnych; - zaliczenie sprawdzianu pisemnego lub ustnego z przygotowania do każdego ćwiczenia laboratoryjnego; - wykonanie i zaliczenie sprawozdania z każdego ćwiczenia laboratoryjnego, efekty W i W sprawdzane są: na kolokwium; efekty U i U sprawdzane są: na sprawdzianach ustnych na ćwiczeniach i laboratoriach; efekt K sprawdzany jest: poprzez ocenę wykonywania laboratorium i sprawozdań.