AMU AKTYWATOR GNOJOWICY Instrukcja stosowania WPROWADZENIE Gnojowica jest płynnym nawozem naturalnym, będący mieszaniną kału i moczu zwierząt gospodarskich z niewielką domieszką wody, produkowanym w oborach i chlewniach bezściółkowych. Wartość nawozowa gnojowicy i jej skład chemiczny zależą od wielu czynników, w tym przede wszystkim od gatunku i wieku zwierząt, rodzaju żywienia, stopnia rozcieńczenia wodą oraz sposobu jej przechowywania. Jest ona wartościowym nawozem, o dużej zawartości składników pokarmowych, głównie azotu i potasu występujących w formach łatwo przystępnych dla roślin. Nie poprawia samych właściwości gleby, ale może zdecydowanie zwiększać jej żyzność. Dlaczego więc mamy z nią tyle kłopotów? Prawo mówi, że nawozy naturalne (w tym gnojowicę) należy stosować w sposób, który nie powoduje zagrożeń dla zdrowia ludzi, zwierząt i środowiska. Azot i fosfor oprócz swoich pożądanych właściwości plonotwórczych, odpowiedzialne są m.in. za degradację gleby. Przenikając do wód gruntowych i powierzchniowych, powodują ich skażenie oraz przyczyniają się do eutrofizacji wód. Właśnie dlatego należy pamiętać o szczegółowych wytycznych określających zasady stosowania gnojowicy. Od pewnego czasu oceniając przystosowanie do wymogów ochrony środowiska kładziony jest duży nacisk na poziom odorów. To właśnie one stanowią kolejny istotny problem związany z wytwarzaniem i przechowywaniem gnojowicy. Nie od dziś wiadomo, że wydzielany z gnojowicy metan, tlenek węgla, amoniak i siarkowodór powodują, iż fermy hodowlane uznawane są za niezmiernie uciążliwe dla otoczenia. Związki te są zazwyczaj bardzo trwałe i wraz z przemieszczającymi się masami powietrza mogą być przemieszczane na znaczne odległości. Związkami szczególnie złowonnymi są lotne substancje złożone, o bardzo nieprzyjemnym zapachu, które wyłapywane są przez nos ludzki już w bardzo niskich stężeniach. Dodatkowo gnojowica może być źródłem zanieczyszczeń mikrobiologicznych, które wraz z innymi zanieczyszczeniami mogą przenikać do wód i powietrza (gronkowiec, pałeczki grupy Coli, paciorkowce, streptokoki fekalne, grzyby, itp.). Jedną z najprostszych i najefektywniejszych metod w walce z substancjami odorotwórczymi jest ich neutralizacja poprzez dodawanie preparatu AMU Aktywator. 1
1. ZASADA DZIAŁANIA AKTYWATORA AMU AMU Aktywator jest spreparowaną skałą wulkaniczną w postać mączki. Dzięki swojej dużej powierzchni czynnej (38-42 m 2 /g) i działaniu katalitycznemu AMU Aktywator stwarza optymalne warunki do rozwoju i bytowania bakterii tlenowych, odpowiedzialnych za procesy aerobowe. Przewaga procesów tlenowych powoduje redukcję procesów beztlenowych (gnilnych). Należy pamiętać, że procesy gnilne odpowiedzialne są za powstawanie takich związków jak amoniak, metan, siarkowodór, indol czy skatol, a także substancji zwanych potocznie jadami trupimi - czyli substancje najbardziej uciążliwe zapachowo. Ponadto, dzięki eliminacji procesów beztlenowych, znika problem namnażania się bakterii chorobotwórczych. 2. AMU AKTYWATOR STYMULATOREM ZACHODZĄCEGO PROCESU BIOLOGICZNEGO Istotną rolę w całym procesie odgrywają właśnie bakterie tlenowe. To właśnie one odpowiedzialne są za degradację związków. Należy pamiętać, by zapewnić im odpowiednie warunki. Na proces biologiczny wpływ mają takie czynniki jak: odczyn ph, temperatura, wilgotność, dostępność tlenu, porowatość materiału, dostępność substancji pokarmowych, ale przede wszystkim czas przebiegu procesu. Zdarza się, że proces może zostać zakłócony, w niektórych przypadkach nawet zahamowany. Ogromny wpływ na przebieg procesów biologicznych ma bowiem obecność antybiotyków oraz zbyt wysokie stężenie środków myjąco-dezynfekujących. W przypadku krów leczonych farmakologicznie szczególnie jeśli występuje u nich zapalenie wymion duże zagrożenie stanowi mleko. Dlatego też takie mleko powinno być dojone do oddzielnych naczyń i usuwane z obory, tak by nie dostało się do gnojowicy. W wyniku prawidłowo przebiegających przemian tlenowych zachodzących w gnojowicy obserwujemy wydzielające się z niej pęcherzyki gazu. Ten gaz to nic innego jak tlen. Jest to dla nas sygnał, że proces przebiega bez zastrzeżeń. Ruch cząsteczek tlenu ku górze zbiornika powoduje penetrację całego materiału oraz przenoszenie cząstek stałych do fazy płynnej. Utleniane zostają zarówno substancje organiczne, jak i nieorganiczne. Proces ten prowadzi do powstania jednorodnej konsystencji gnojowicy (homogenizacja masy). Jeżeli Aktywator działa prawidłowo taką reakcję zauważymy już po kilku dniach. Czas trwania procesu jest różny. Niezbędny okres przeprowadzenia procesów biologicznych to okres 3-4 tygodni, ostateczny wynik można natomiast uzyskać w terminie około 6 tygodni od momentu wprowadzenia AMU Aktywatora. 2
PODSUMOWUJĄC: Biorące w procesie uzdatniania bakterie pracują dla nas i należy zrobić wszystko by zapewnić im jak najlepsze warunki dla ich rozwoju. 3. NIEPOŻĄDANE PROCESY ZACHODZĄCE W GNOJOWICY Procesy gnilne to beztlenowe procesy przemiany gnojowicy i obornika powodujące powstawanie: - typowych dla tego procesu gazów gnilnych: amoniaku, metanu, siarkowodoru, indolu i skatolu - substancji o nieprzyjemnym zapachu wabiącym muchy i inne owady, - w wyniku rozkładu aminokwasów: amin biogennych tj. kadaweryny i putrescyny (tzw. jadów trupich - związków o bardzo nieprzyjemnym trwałym zapachu); - środowiska sprzyjającego rozwojowi groźnych bakterii chorobotwórczych np. bakterie czerwonki. Podczas procesu gnilnego nie powstają żadne istotne enzymy czy witaminy. Jednocześnie w jego trakcie mikroelementy takie jak: cynk, miedź, mangan, molibden i magnez nie są uwalniane, nie przechodzą także w formy chemiczne dostępne dla roślin. Co za tym idzie, wartość biologiczna gnojowicy obniża się. 4. POZYTYWNE EFEKTY PRZEMIAN TLENOWYCH GNOJOWICY W wyniku prawidłowo przebiegających przemian tlenowych zachodzących w gnojowicy otrzymujemy: - redukcję gazów gnilnych, a co za tym idzie eliminację przykrych zapachów; - wytwarzanie naturalnych witamin i enzymów przez bakterie tlenowe biorące udział w procesie; - tlenowe środowisko zapobiega namnażaniu się bakterii chorobotwórczych; - redukcję wolnego amoniaku oraz wiązanie azotu za pomocą połączeń organicznych; - gnojowicę o płynnej, łatwo spływającej konsystencji, co sprawia, że nie uszkadza ona roślin podczas jej wywożenia na pole; - mikroelementy stają się dostępne dla roślin; - całkowity brak substancji niebezpiecznych, trujących dla roślin i ludzi. 3
5. WODA NIEZBĘDNYM SKŁADNIKIEM PROCESU UZDATNIANIA GNOJOWICY Woda jest niezbędnym elementem prawidłowego przebiegu procesu uzdatniania gnojowicy. W związku z tym konieczne jest wprowadzenie AMU Aktywatora do zbiornika gnojowicy zmieszanego uprzednio z odpowiednią ilością wody (patrz: Zalecane dawki ). 6. ZAKOŃCZENIE PROCESU UZDATNIANIA GNOJOWICY Zakończenie procesu uzdatniania rozpoznaje się zanurzając w gnojowicy deskę lub dłonie. Uzdatniony materiał jest całkowicie płynny i bardzo łatwo spływa z zanurzonego przedmiotu. Jeżeli zanurzamy w niej dłonie gnojowica nie pozostaje na nich, a lekki zapach da się usunąć poprzez spłukanie rąk wodą lub wodą z mydłem. Uzdatniona gnojowica nigdy nie będzie bezzapachowa, jednak substancje odpowiedzialne za jej nieprzyjemny zapach w większości zostają rozłożone. Po skończonym procesie, w oborze, jak i w jej najbliższym sąsiedztwie odczuwamy znaczną poprawę jakości powietrza. Poprawa warunków środowiskowych ma wpływ zarówno na nas, jak i na zwierzęta przebywające w pomieszczeniach inwentarskich. 7. METODY WPROWADZANIA AMU AKTYWATORA DO ZBIORNIKA Z GNOJOWICĄ Sposób wprowadzania Aktywatora do gnojowicy jest w pełni uzależniony od istniejących w danym gospodarstwie warunków technicznych. W przypadku zastosowania Aktywatora po raz pierwszy do pustego zbiornika należy wlać taką ilość wody, aby pokryła ona jego dno i rozprowadzić w niej Aktywator. W sytuacji kiedy takie przygotowanie nie jest możliwe, a w zbiorniku znajduje się gnojowica, Aktywator należy rozpuścić w wymaganej ilości wody w pojemniku (w przypadku dużych ilości w beczkowozie). Następnie tak przygotowany Aktywator wlewać porcjami do zbiornika z gnojowicą. Należy pamiętać, by od czasu do czasu zamieszać roztwór Aktywatora jego cząsteczki mogą opadać na dno pojemnika. Innym sposobem jest przepompowywanie płynnej części gnojowicy do przedszamba (studzienki), do której uprzednio wprowadziliśmy roztwór Aktywatora. Po połączeniu zawiesiny Aktywatora i gnojowicy całość należy ponownie przepompować do głównego zbiornika. Podczas składowania gnojowicy nie powinno się jej mieszać. Wymieszania można dokonać bezpośrednio przed wywozem gnojowicy na pole. 4
BUDYNKI INWENTARSKIE W budynkach inwentarskich wyposażonych w kanały odprowadzające odchody zwierząt, rozpuszczony w wodzie Aktywator należy dodawać bezpośrednio do zbiornika z gnojowicą poprzez szczeliny rusztu. Do tego celu można wykorzystać np. konewkę. Wprowadzanie Aktywatora na początku kanału odpływowego sprawia, że stałe części gnojowicy nie zalegają w oborze, a w sposób ciągły wypływają do właściwego zbiornika. Ma to zdecydowany wpływ na stan zdrowia i produktywność zwierząt. PO KAŻDYM CAŁKOWITYM LUB CZĘŚCIOWYM OPRÓŻNIENIU ZBIORNIKA NALEŻY WPROWADZIĆ DO NIEGO WYMAGANĄ DAWKĘ AKTYWATORA. Za 8. ZALECANE DAWKI AKTYWATORA: AMU G2013 Starter AMU G2010 katalizator procesów tlenowych zawiera bioaktywne bakterie tlenowe stosowany w początkowej fazie uzdatniania gnojowicy katalizator procesów tlenowych stosowany do uzdatniania gnojowicy zaszczepionej bakteriami tlenowymi AMU G2013 Starter - w celu zaszczepienia gnojowicy bakteriami tlenowymi : 1,0 kg Aktywatora na 100m³ gnojowicy Po 2-3 tygodniach od zaszczepienia bakteriami AMU G2010: 1,0-2,0 kg Aktywatora na 100m³ gnojowicy Przynajmniej raz w miesiącu w trakcie magazynowania gnojowicy tzw. dawka kontynuacyjna AMU G2010: 1,0 kg - 1,5 kg Aktywatora na 100m³ gnojowicy - trzoda chlewna 1,0 kg Aktywatora na 100m³ gnojowicy bydło z wypasem pastwiskowym 2,0 kg Aktywatora na 100m³ gnojowicy - bydło chów alkierzowy 5
9. ZALETY STOSOWANIA redukcja kosztów energii ponoszonych w efekcie mieszania i usuwania gnojowicy, skrócenie czasu potrzebnego do usunięcia gnojowicy, szybkie przepompowywanie bez konieczności stałego mieszania, poprawa produktywności i zdrowia zwierząt, będąca wynikiem polepszenia atmosfery w pomieszczeniach inwentarskich, znaczne zwiększenie plonów poprzez poprawę dostępności składników mineralnych stosowanego nawozu organicznego, znacznie mniejsza agresywność nawozu wobec roślin (brak efektu wypalania roślin ), redukcja uciążliwości zapachowej - poprawa stosunków sąsiedzkich. Stosowanie Aktywatora umożliwia spełnienie wymagań stawianych przez przepisy Unii Europejskiej i ustawodawstwo krajowe dotyczące stosowania w uprawach nawozów organicznych (gnojowica/obornik) jak i mineralnych [Ustawa z dnia 26 lipca 2000 r. o nawozach i nawożeniu (dz. U. 89, poz. 991 z późn. zmianami)]. 6