meritum Aktualności Prawo pracy 2012 grudzień 2012 Spis treści Strona Numer 2 Ostateczna korekta odpisów na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych... 271 3 Dodatek za pracę w nocy w 2013 r.... 432 3 Szerszy krąg uprawnionych do trzynastki projekt zmian przepisów... 435 4 Zmiany w przepisach dotyczących czasu pracy... 573 4 Przeciętne wynagrodzenie pracowników... 1583 5 Wynagrodzenie pracowników młodocianych... 1584 Ostatni uwzględniony w Aktualnościach : Dziennik Ustaw poz. 1406 Monitor Polski poz. 972
2 Aktualności Prawo Pracy 2012 271 Ostateczna korekta odpisów na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych Zbliża się termin ostatecznej korekty odpisów na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych. Do 31 grudnia należy skorygować faktyczne średnioroczne zatrudnienie z przeciętną planowaną liczbą zatrudnionych w firmie. Korekty w zasadzie jednak dokonuje się w nowym roku, ponieważ należy wziąć pod uwagę stan zatrudnienia na dzień 31 grudnia. W tym celu trzeba: w pierwszej kolejności policzyć osoby zatrudnione w poszczególnych miesiącach roku i przeliczyć na pełne etaty, uzyskane wartości w obrębie każdego z dwunastu miesięcy zsumować i podzielić przez 12, uzyskany wynik to rzeczywiste zatrudnienie w danym roku. Następnie należy porównać wysokość odpisów ustalonych według rzeczywistego zatrudnienia z odprowadzonymi na konto funduszu liczonymi według zatrudnienia planowanego. Jeżeli te wartości różnią się, należy dokonać odpowiedniej korekty na rachunku bankowym, tj. uzupełnić konto funduszu, gdy faktyczne zatrudnienie będzie wyższe od planowanego, lub wycofać nadwyżkę środków, gdy pierwsza wartość okaże się niższa. Odpis podstawowy w 2012 r. wynosi: na jednego zatrudnionego 1093,93 zł (37,5% przeciętnego będącego podstawą ustalania odpisów); na każdego zatrudnionego wykonującego prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze 1458,57 zł (50% przeciętnego będącego podstawą ustalania odpisów). Niższe odpisy odprowadza się na pracowników młodocianych. W 2012 r. wynoszą one: w pierwszym roku nauki 145,86 zł (5% przeciętnego będącego podstawą ustalania odpisów); w drugim roku nauki 175,03 zł (6% przeciętnego będącego podstawą ustalania odpisów); w trzecim roku nauki 204,20 zł (7% przeciętnego będącego podstawą ustalania odpisów). Odpis podstawowy może zostać zwiększony (zależy od uznania pracodawcy) o 6,25% przeciętnego będącego podstawą ustalania odpisów w roku 2012 r. jest to 182,32 zł: na każdą zatrudnioną osobę, w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności, na każdego byłego pracownika emeryta lub rencistę. Istnieje również możliwość zwiększenia odpisu, pod warunkiem że pracodawca utworzył żłobek lub klub dziecięcy. Zwiększenie wynosi 218,79 zł (7,5% przeciętnego ), o ile całość zwiększenia zostanie przeznaczona na prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego. Podstawa prawna: art. 5 i 5a ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 592 z późn. zm.); 1 i 3 rozp. Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 9 marca 2009 r. w sprawie sposobu ustalania przeciętnej liczby zatrudnionych w celu naliczania odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (Dz. U. Nr 43, poz. 349).
grudzień 2012 3 Dodatek za pracę w nocy w 2013 r. 432 Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy pora nocna obejmuje 8 godzin pomiędzy godzinami 21.00 i 7.00 następnego dnia. Pracodawca powinien określić dokładne ramy czasowe dla pracujących w nocy pracowników. Informacje na ten temat podaje się w regulaminie pracy lub układzie zbiorowym pracy. W sytuacji gdy pracodawca nie ma obowiązku ustalenia regulaminu pracy lub gdy nie jest objęty układem zbiorowym pracy, informacje o obowiązującej porze nocnej należy przekazać w indywidualnej pisemnej informacji o warunkach zatrudnienia. Praca w nocy uprawnia pracownika do dodatkowego stanowiącego rekompensatę za uciążliwość wykonywania pracy w takiej porze. Wynagrodzenie ustalane jest za każdą godzinę pracy w nocy w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego za pracę w danym roku. W 2013 r. wynagrodzenie to wynosić będzie 1600 zł. Obliczając dodatek za pracę w porze nocnej, minimalne wynagrodzenie dzieli się przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w miesiącu, w którym praca w porze nocnej była wykonywana. Uzyskaną kwotę mnoży się przez stawkę dodatku 20%. W ten sposób uzyskujemy wynagrodzenie za jedną godzinę pracy w porze nocnej. Wysokość dodatku za pracę w porze nocnej w poszczególnych miesiącach w 2013 r. wyniesie: w styczniu 1,82 zł (1600 zł : 176 godzin) x 20% w lutym 2,00 zł (1600 zł : 160 godzin) x 20% w marcu 1,90 zł (1600 zł : 168 godziny) x 20% w kwietniu 1,90 zł (1600 zł : 168 godzin) x 20% w maju 2,00 zł (1600 zł : 160 godziny) x 20% w czerwcu 2,00 zł (1600 zł : 160 godzin) x 20% w lipcu 1,74zł (1600 zł : 184 godziny) x 20% w sierpniu 1,90 zł (1600 zł : 168 godzin) x 20% we wrześniu 1,90 zł (1600 zł : 168 godzin) x 20% w październiku 1,74 zł (1600 zł : 184 godziny) x 20% w listopadzie 2,11 zł (1600 zł : 152 godziny) x 20% w grudniu 2,00 zł (1600 zł : 160 godzin) x 20% Stawka określona w przepisach Kodeksu pracy ma charakter gwarantowany i w regulacjach wewnętrznych obowiązujących u danego pracodawcy nie można jej ustalić na niższym poziomie. Nie ma natomiast przeszkód, aby pracodawca z korzyścią dla pracownika ustalił te dodatki na wyższym niż ustawowy poziomie. Podstawa prawna: art. 151 7 151 8 k.p.; ustawa z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679 z późn. zm.); rozporządzenie Rady Ministrów z 14 września 2012 r. w sprawie wysokości minimalnego za pracę w 2013 r. (Dz. U. poz. 1026). Szerszy krąg uprawnionych do trzynastki projekt zmian przepisów 435 Tak zwana trzynastka jest dodatkową gratyfikacją pieniężną przysługującą raz do roku pracownikom sfery budżetowej (urzędnikom państwowym, samorządowym, nauczycielom). Stanowi ona 8,5% sumy otrzymywanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, w którym jest wypłacana. Warunkiem nabycia prawa do trzynastki jest przepracowanie u pracodawcy, który to wynagrodzenie wypłaca, co najmniej 6 miesięcy. Zgodnie z obowiązującymi dotychczas przepisami pracownicy przebywający na urlopach macierzyńskich, którzy w danym roku nie świadczyli pracy przez okres co najmniej
4 Aktualności Prawo Pracy 2012 6 miesięcy u pracodawcy ze sfery budżetowej, nie mają prawa do dodatkowej nagrody rocznej. Ta sytuacja jednak zmieniła się 9 lipca 2012 r., gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł, że nieuwzględnienie okresu urlopu macierzyńskiego w stażu pracy warunkującym nabycie prawa do nagrody rocznej w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego w danym roku jest niezgodne z Konstytucją RP. W związku z tym orzeczeniem konieczna jest zmiana przepisów. Przygotowywane są już projekty nowelizacji ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników sfery budżetowej. Pierwszy z nich zakłada on, że urlop macierzyński będzie wliczany do stażu pracy uprawniającego do trzynastki w razie nieprzepracowania u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy. Drugi projekt przewiduje zaś rozszerzenie katalogu osób uprawnionych do nagrody rocznej o pracowników przebywających na wszystkich kategoriach urlopów rodzicielskich. Do trzynastki mieliby więc prawo pracownicy korzystający nie tylko z urlopów macierzyńskich, ale również z urlopów ojcowskich, dodatkowych urlopów macierzyńskich, urlopów na warunkach urlopu macierzyńskiego, dodatkowych urlopów na warunkach urlopu macierzyńskiego, a także w przypadku konieczności osobistej opieki nad dzieckiem do lat 8 i pracownicy korzystający ze zwolnienia z tytułu opieki nad dzieckiem do 14 roku życia. Przewiduje się szybkie wprowadzenie przedmiotowych zmian, gdyż zmienione przepisy miałyby zastosowanie do wypłat dodatkowego rocznego za 2012 r. Podstawa prawna: ustawa z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników sfery budżetowej (Dz. U. Nr 160, poz. 1080 z późn. zm.); wyr. TK z 9 lipca 2012 r. (P 59/11). 573 Zmiany w przepisach dotyczących czasu pracy W Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej powstał projekt nowelizacji przepisów Kodeksu pracy dotyczących czasu pracy. Wśród proponowanych rozwiązań na plan pierwszy wysuwają się te, które zmierzają do uelastycznienia obecnych regulacji, m.in. poprzez wprowadzenie dłuższych okresów rozliczeniowych oraz ruchomego czasu pracy. Ruchomy czas pracy polegałby na możliwości proponowania pracownikom różnych godzin rozpoczynania i kończenia pracy. Mógłby być wprowadzany również na wniosek pracownika. Jeżeli zaś chodzi o zmiany w okresach rozliczeniowych, to przewiduje się ich wydłużenie do 12 miesięcy. Obecnie maksymalny okres rozliczeniowy wynosi 4 miesiące. Projektodawcy przewidują, że zmiany umożliwią organizowanie procesu pracy w dostosowaniu do zmieniającej się sytuacji na rynku pracy, a także ułatwią i pomogą pracownikom godzić życie zawodowe z osobistym, pracę z nauką, łączenie funkcji zawodowych z rodzicielskimi. Obecnie projekt został skierowany na ścieżkę legislacyjną. Przewiduje się, że zmienione przepisy wejdą w życie w 2013 r. 1583 Przeciętne wynagrodzenie pracowników Przeciętne wynagrodzenie pracowników Przeciętne wynagrodzenie w III kwartale 2012 r. Przeciętne wynagrodzenie w II kwartale 2012 r. Przeciętne wynagrodzenie w I kwartale 2012 r. Przeciętne wynagrodzenie w IV kwartale 2011 r. Przeciętne wynagrodzenie w III kwartale 2011 r. Przeciętne wynagrodzenie w II kwartale 2011 r. Przeciętne wynagrodzenie w I kwartale 2011 r. 3510,22 zł 3496,82 zł 3646,09 zł 3586,75 zł 3416,00 zł 3366,11 zł 3466,33 zł
grudzień 2012 5 Przeciętne wynagrodzenie pracowników Przeciętne wynagrodzenie w IV kwartale 2010 r. Przeciętne wynagrodzenie w III kwartale 2010 r. Przeciętne wynagrodzenie w II kwartale 2010 r. Przeciętne wynagrodzenie w I kwartale 2010 r. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w IV kwartale 2009 r. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w III kwartale 2009 r. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w II kwartale 2009 r. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w I kwartale 2009 r. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w IV kwartale 2008 r. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w III kwartale 2008 r. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w II kwartale 2008 r. Przeciętne wynagrodzenie w I kwartale 2008 r. Przeciętne wynagrodzenie w IV kwartale 2007 r. Przeciętne wynagrodzenie w III kwartale 2007 r. Przeciętne wynagrodzenie w II kwartale 2007 r. Przeciętne wynagrodzenie w I kwartale 2007 r. Przeciętne wynagrodzenie w IV kwartale 2006 r. Przeciętne wynagrodzenie w III kwartale 2006 r. Przeciętne wynagrodzenie w II kwartale 2006 r. Przeciętne wynagrodzenie w I kwartale 2006 r. Przeciętne wynagrodzenie w IV kwartale 2005 r. Przeciętne wynagrodzenie w III kwartale 2005 r. Przeciętne wynagrodzenie w II kwartale 2005 r. Przeciętne wynagrodzenie w I kwartale 2005 r. Przeciętne wynagrodzenie w I kwartale 2004 r. Przeciętne wynagrodzenie w II kwartale 2004 r. Przeciętne wynagrodzenie w III kwartale 2004 r. Przeciętne wynagrodzenie w 2003 r. 3438,21 zł 3203,08 zł 3197,85 zł 3 316,38 zł 3243,60 zł 3113,86 zł 3081,48 zł 3185,61 zł 3096,55 zł 2968,55 zł 2951,36 zł 2983,98 zł 2899,83 zł 2703,41 zł 2644,34 zł 2709,14 zł 2662,51 zł 2464,66 zł 2427,27 zł 2530,18 zł 2528,62 zł 2347,24 zł 2 318,53 zł 2415,45 zł 2332,17 zł 2230,53 zł 2269,93 zł 2201,47 zł Podstawa prawna: komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 12 listopada 2012 r. w sprawie przeciętnego w trzecim kwartale 2012 r. (M.P. z 2012 r., poz. 842). Wynagrodzenie pracowników młodocianych 1584 Okres obowiązywania Rok nauki I 4% przeciętnego Rok nauki II 5% przeciętnego Rok nauki III 6% przeciętnego 1.12.2012.r do 28.02.2013 r. 140,41 zł 175,51 zł 210,61 zł 1.09.2012 r. do 30.11.2012 r. 139,87 zł 174,84 zł 209,81 zł
6 Aktualności Prawo Pracy 2012 Okres obowiązywania Rok nauki I 4% przeciętnego Rok nauki II 5% przeciętnego Rok nauki III 6% przeciętnego 1.06.2012 r. do 31.08.2012 r. 145,84 zł 182,30 zł 218,77 zł 1.03.2012 r. do 31.05.2012 r. 143,47 zł 179,34 zł 215,21 zł 1.12.2011 r. do 29.02.2012 r. 136,64 zł 170,80 zł 204,96 zł 1.09.2011 r. do 30.11.2011 r. 134,64 zł 168,31 zł 201,97 zł 1.06.2011 r. do 31.08.2011 r. 138,65 zł 173,32 zł 207,98 zł 1.03.2011 r. do 31.05.2011 r. 137,53 zł 171,91 zł 206,29 zł 1.01.2011 r. do 28.02.2011 r. 128,12 zł 160,15 zł 192,18 zł 1.12.2010 r. do 31.12.2010 r. 128,12 zł 160,15 zł 192,18 zł 1.09.2010 r. do 30.11.2010 r. 127,91 zł 159,89 zł 191,87 zł 1.06.2010 r. do 31.08.2010 r. 132,66 zł 165,82 zł 198,98 zł 1.03.2010 r. do 31.05.2010 r. 129,74 zł 162,18 zł 194,62 zł 1.01.2010 r. do 28.02.2010 r. 124,55 zł 155,69 zł 186,83 zł 1.12.2009 r. do 31. 12.2009 r. 124,55 zł 155,69 zł 186,83 zł 1.09.2009 r. do 30.11.2009 r. 123,26 zł 154,07 zł 184,89 zł 1.06.2009 r. do 31.08.2009 r. 127,42 zł 159,28 zł 191,14 zł 1.03.2009 r. do 31.05.2009 r. 123,86 zł 154,83 zł 185,97 zł 1.12.2008 r. do 28.02.2009 r. 118,74 zł 148,43 zł 178,11 zł 1.09.2008 r. do 30.11.2008 r. 118,05 zł 147,57 zł 177,08 zł 1.06.2008 r. do 31.08.2008 r. 119,36 zł 149,20 zł 179,04 zł 1.03.2008 do 31.05.2008 115,99 zł 144,99 zł 173,99 zł 1.01.2008 r. do 29.02 2008 r. 108,14 zł 135,17 zł 162,20 zł 1.12.2007 do 31.12.2007 r. 108,14 zł 135,17 zł 162,20 zł 1.09.2007 r. do 30.11.2007 r. 105,77 zł 132,22 zł 158,66 zł
grudzień 2012 7 Okres obowiązywania Rok nauki I 4% przeciętnego Rok nauki II 5% przeciętnego Rok nauki III 6% przeciętnego 1.06.2007 r. do 31.08.2007 r. 108,37 zł 135,46 zł 162,55 zł 1.03.2007 r. do 31.05.2007 r. 106,50 zł 133,13 zł 159,75 zł 1.12.2006 r. do 28.02.2007 r. 98,59 zł 123,23 zł 147,88 zł 1.09.2006 r. do 30.11.2006 r. 97,09 zł 121,36 zł 145,64 zł 1.06.2006 r. do 31.08.2006 r. 101,20 zł 126,51 zł 151,81 zł 1.03 2006 r. do 31.05 2006 r. 101,14 zł 126,43 zł 151,72 zł 1.12.2005 r. do 28.02.2006 r. 93,89 zł 117,36 zł 140,83 zł 1.09.2005 r. do 30.11.2005 r. 92,74 zł 115,93 zł 139,11 zł 1.06.2005 r. do 31.08.2005 r. 96,62 zł 120,77 zł 144,93 zł 1.03.2005 r. do 31.05.2005 r. 96,22 zł 120,27 zł 144,33 zł 1.12.2004 r. do 28.02.2005 r. 90,80 zł 113,50 zł 136,20 zł 1.09.2004 r. do 30.11.2004 r. 89,22 zł 111,53 zł 133,83 zł 1.06.2004 r. do 31.08.2004 r. 93,29 zł 116,61 zł 139,93 zł 1.03.2004 r. do 31.05.2004 r. 91,07 zł 113,84 zł 136,61 zł 1.12.2003 r. do 29.02.2004 r. 86,40 zł 108,00 zł 129,60 zł 1.09.2003 r. do 30.11.2003 r. 85,64 zł 107,05 zł 128,46 zł 1.06.2003 r. do 31.08.2003 r. 89,15 zł 111,43 zł 133,72 zł 1.03.2003 r. do 31.05.2003 r. 89,02 zł 111,27 zł 133,52 zł Wydawca: Wolters Kluwer Polska SA, 01-231 Warszawa, ul. Płocka 5a, tel. centr. (22) 535 80 00; Redaktor prowadzący: Beata Wawrzyńczak-Jędryka; Komentarze: Magdalena Stojek-Siwińska ISBN 978-83-264-5212-3 by Wolters Kluwer Polska SA