GreenCrops Solutions Rzepak/Canola 2015, tydz.34 27/08/2015 W tym numerze Notowania nasion oleistych na świecie 2 Wolumen kruszonego rzepaku na świecie 3 KE: MARS Bulletin 4 Kanada: kondycja canoli 4 Oderwanie sie cen kontraktów od fundamentów 5 Analiza techniczna 6 Podsumowanie 7
Rzepak/ Canola BIULETYN DWUTYGODNIOWY RYNEK RZEPAKU Notowania nasion oleistych na świecie Nasiona Miejsce notowań i 06 sie 13 sie zmiana % PLN/t termin dostawy USD/t USD/t Soja brazylijska Rotterdam/sie 418 401-4,1 1507 Soja amerykańska Rotterdam/lis 390 373-4,4 1402 Słonecznik Amsterdam/paź 430 435 1,2 1635 Rzepak Hamburg/sie 415 417 0,5 1567 Palma olejowa Rotterdam/wrze 118 117-0,8 439 Ceny nasion oleistych w portach w Europie, USDPLN = 3,76 Źródło: raporty FAPA oraz opracowanie własne Nasiona Kraj Waluta 13 sie 20 sie Termin T T dostaw Zmiana % Rzepak Wlk. Brytania GBP 264 258 Sie -2,3 1517 Rzepak Wlk. Brytania GBP 275 266 Gru -3,3 1564 Rzepak Francja EUR 387 365 Gru -5,7 1529 Rzepak Francja EUR 387 365 Gru -5,7 1529 Canola Kanada USD 380 369 Spot -2,9 1393 Canola Kanada USD 403 392 Spot -2,7 1479 Ceny rzepaku w spot, USDPLN = 3,78, Źródło: raporty FAPA oraz opracowanie własne PLN/t Nasiona Giełda kontrakt waluta 13.08 20.08 Zmiana % PLN/t Śruta rzepakowa Hamburg Się EUR 250 242-3,2 1014 Śruta rzepakowa Dolny Ren Sie EUR 243 235-3,3 984 Śruta rzepakowa Dolny Ren Paź EUR 245 236-3,7 988 Śruta rzepakowa Dolny Ren Sty EUR 247 238-3,6 997 Śruta rzepakowa Dolny Ren Lip EUR 249 236-5,2 988 Ceny śruty rzepaku na giełdach, EURPLN = 4,18, Źródło: raporty FAPA oraz opracowanie własne Kontrakt 13.08 20.08 Zmiana % PLN/t Listopad 491 478-2,8 1366 Styczeń 490 478-2,5 1366 Marzec 489 478-2,3 1366 Terminowa cena rzepaku w Kanadzie, Źródło: raporty FAPA oraz opracowanie własne STR. 2
RZEPAKU Wolumen kruszonego rzepaku na świecie Tabela 1 Poziom przerobu rzepaku w EU - 27 źródło: FEDIOL FEDIOL jak co miesiąc opublikował wolumen kruszonego rzepaku w zakładach tłuszczowych zrzeszonych w jego organizacji. Poziom przerobu w lipcu nie zaskoczył, gdyż kolejny raz z rządu zaprezentował się okazale. Całkowity przerób rzepaku wyniosło 1,345 mln ton ziarna, co tym samym przewyższa o 200 tys. ton poziom z czerwca oraz o 20 tys. lipcowy wynik z 2014 roku. Mając na uwadze iż tegoroczna produkcja ziarna jest o ponad 3 mln ton niższa od ubiegłorocznej, poziom produkcji zaskakuje, nie tylko ostatnim odczytem ale od początku roku. Tyczy się to nie tylko rzepaku ale także soi oraz słonecznika, których również skruszono więcej aniżeli w roku ubiegłym. Powodem dla którego produkcja oleju jest na rekordowym poziomie mimo niemal rekordowo niskich cen ropy naftowej na światowych giełdach, co tym samym odzwierciedla niskie marże na przerobie, jest naszym zdaniem chęć utrzymania poziomu zysków, co przy niskiej rentowności wymusza intensyfikację produkcji. Taki zabieg wydaje się być logicznym, gwarantującym realizację budżetu z początku roku. Mając na uwadze że cena ropy nadal spada, rodzi to pytanie o kondycję produkcji w kolejnych miesiącach. Naszym zdaniem niska cena wcale nie musi oznaczać spadku popytu na biopaliwa, gdyż niska cena ropy na stacjach nie jest jednoznaczna z niższą jej konsumpcję, a wręcz odwrotnie. Wplatając w to regulacje europejskie wymagające określony poziom komponentu roślinnego w paliwach, nie uważamy aby w kolejnych miesiącach przerób rzepaku w Europie spadał. Na rynku kanadyjskim wraz z końcem lipca zakończył się sezon 2014/15, rozpoczynając tym samym kolejny 2015/16. W dwóch zdaniach podsumowania minionego okresu skupiamy uwagę na całkowitym przerobie, który wyniósł 7,3 mln ton ziarna canoli przy 6,98 mln ton poprzednim sezonie Wzrost produkcji Porównanie tyg. przerobu ziarna rzepaku w Kanadzie, lata 2014-15, źródło: OW został zarejestrowany mimo spadającej marży rzepakowej, która obecnie prezentuje się na poziom 30 dol. za tonę, podczas gdy rok temu poziom rentowność wynosiła 85 dol. Wynika z tego jasna zależność, którą zaprezentowaliśmy przy okazji europejskich kruszarni, że przy niskich marżach produkcja rośnie, a nie jak wskazywałaby początkowo logika STR. 3
spada. Przechodząc z kolei do porównania całego roku kalendarzowego, to w 2015 przewaga produkcji wynosi niespełna 200 tys. ton z tym że spodziewać należy się dalszych wzrostów produkcji. Mimo silnego obniżenia produkcji canoli, szacowanej przez StatCan na 13,6 mln ton (13% spadek względem ubiegłego sezonu) prawdopodobnie nie ma podstaw do obaw o dostępność surowca. Całkiem spora jego ilość zostanie po sezonie 2014/15, a więc nawet przy ograniczonej produkcji, rynek wewnętrzny nie powinien mieć problemów z zaopatrzeniem. Wracając jednak do wysokości marży i wpływu tego czynnika na produkcję oleju, spodziewamy sie wysokiego przerobu w nadchodzącym sezonie, co naturalnie sprzyjać będzie wysokim cen kontraktów na giełdach. KE: MARS Bulletin Skupiając się na największych producentach zbóż w Europie, warunki pogodowe na przestrzeni lipca i połowy sierpnia były dość odmienne. We Francji podobnie jak w Polsce dominowała pogoda ciepła i sucha. Suma opadów była poniżej średniej rejestrowanej dla tego okresu. W przeciwieństwie do Polski opady występowały tam w pierwszej połowie sierpnia, co pomogło w utrzymaniu kondycji wiosennych upraw jak kukurydza. Mimo tego, wilgotność gleby wciąż pozostaje niewystarczająca, co w najbliższych tygodniach silnie będzie rzutować na ostateczną produktywność głównie tego surowca. Średnia produkcja rzepaku we Francji nie zmieniła się i pozostała na poziomie 3,43 tony z hektara podczas gdy średnia z pięciu lat to 3,37 tony. Przechodząc dalej na wschód do Niemiec, sytuacja w tym kraju kształtuje się zróżnicowanie. W północnej części deszcze oraz chłodniejsza pogoda silnie nawodniły glebę, co nie stwarza jak dotychczas niebezpieczeństwa w produkcji upraw. Z kolei odmienne warunki mamy na południu, gdzie rejestruje się deficyt opadów. Tam też występuje największe zagrożenie dla produkcji wiosennych upraw, z czego największe zagrożenie podobnie jak w całej europie przypisuje się uprawom kukurydzy. Dla rzepaku w ujęciu miesiąc do miesiąca produktywność także pozostawiono na niezmienionym poziomie 3,77 tony, przy średniej w wysokości 3,80. W Polsce z kolei warunki wegetatywne są bardzo słabe, za sprawą przeciągającej się suchej pogody, w czasie której w centralnej i południowej części kraju nie spadła niemal kropla deszczu. Silnie ucierpiały na tym uprawy kukurydzy, której przypisano spadek wydajności z 5,99 tony do 5,42. Mimo iż zbiory rzepaku dawno minęły to często rejestruje się zmiany statystyk w późniejszym czasie. Tak też się nie stało tym razem i pozostawiono wydajność na poziomie 3,08. Średnia z ostatnich pięciu lat to 2,78. Najciekawsza zmiana z punktu widzenia tego raportu zaszła przy wydajności produkcji rzepaku dla całej EU. Ta wzrosła o 0,02 ton do poziomu 3,25, co przeliczeniu na krańcową produkcję daje 130 tys. ton dodatkowej podaży. Jest to bez wątpienia pozytywna wiadomość ale z pewnością nie na tyle aby zmienić nasze dotychczasowe pro - wzrostowe nastawienie do rynku. STR. 4
TYTUŁ BIULETYN BIULETYNU DWUTYGODNIOWY RYNEK RZEPAKU Kanada: kondycja canoli Warunki pogodowe od poprzedniego raportu nieszczególnie uległy zmianom, mając na uwadze całe terytorium Kanady. W regionie Alberta, pogoda wciąż utrzymuje się silnie niekorzystnie, a kondycję upraw canoli oceniono na 25 proc. Jest to wynik bardzo niski i świadczy o wysokich stratach tego zboża w omawianym regionie. W Saskatchewan, może sytuacja nie wygląda najlepiej, to mimo wszystko nie aż dramatycznie jak w Alberta. Wilgotność gleby w regionie oceniona została w 75 proc. jako adekwatną, a w 18 proc. poniżej średniej. Spowodowało to iż dotychczas zebrano 3 proc. uprawianego tam rzepaku i ocenia się że kolejne 14 proc. jest gotowa do żniw. W ostatniej części kraju wysuniętej najbardziej na wschód, Alberta, sytuacja wygląda najkorzystniej. Szkody insektami są niemal niezauważalne, a wydajność dla wszystkich zbóż jest powyżej bądź na równi ze średnią. Region ten nie budzi naszych obaw co do przyszłej produkcji, która i tak nie zrekompensuje strat z zachodniej i częściowo centralnej części kraju. Tegoroczna produkcja canoli w Kanadzie wynosi wg. sierpniowego raportu StatCan 13,6 mln ton, co będzie wynikiem nie rejestrowanym od sezonu 2010/11. Oderwanie się ceny kontraktów od fundamentów Wykres 1 Wykres kontynuacyjny rzepaku na giełdzie MATIF, interwał tyg., źródło: ST STR. 5 Ostatnie dni to niespodziewane silne spadki kontraktów rzepaku na giełdzie w Paryżu, co silnie mija się z dostępnymi na rynku fundamentami. Jak już wspominaliśmy, zapasy końcowe w sezonie 2015/16 prognozowane są jedne z najniższych w ostatniej dekadzie. Podobnie bilans surowca wyglądał jedynie na koniec sezonu 2012/13, kiedy to cena tony rzepaku na MATIF sięgała 500 euro za tonę. Na koniec sezonu kryzysowego jakim był 2008/09, (porównanie ze względu analogicznego zachowania się cen akcji) kiedy to indeksy giełdowe pogrążały się w bessie, podaż rzepaku na koniec sezonu wynosiła 6,2 mln ton a cena rzepaku w najniższym punkcie sięgnęła 250 euro, rozpoczynając spadki z pułapu także 500 euro. Obecnie szacuje się, że podaż z końcem sezonu wyniesie jedynie 3,4 mln ton, stąd mając powyższe na uwadze oraz napięty bilans w sezonie 2015/16, nie należy spodziewać się dużo niższych cen kontraktu, nawet przy dalszych spadkach cen akcji. Oczywiście czynnik ten aktualnie odgrywa wiodącą rolę w kształtowaniu kursu, co może jeszcze obniżyć notowania rzepaku, natomiast patrząc zdroworozsądkowo na kursy, w długim terminie jest on bardzo atrakcyjny. W dalszej części sezonu, wraz z utylizacją części produkcji, niski stan podaży powinien coraz silniej odciskać swoje piętno na kur -
sie, dlatego w średnim terminie niezależnie od zachowania się rynku kapitałowego, spodziewamy sie wzrostu cen. Trudno określić potencjał poziomów krańcowych (spadków jak i wzrostów), natomiast z wysokim przekonaniem należy stwierdzić, że zakupy po obecnych cenach w okolicy 350 euro za tonę, opłacą się w perspektywie omawianego sezonu. Analiza techniczna Wykres 1 Wykres listopadowego kontraktu rzepaku na giełdzie MATIF, interwał dzienny, źródło: ST Niemal wszystkie dotychczasowe bariery jak kanał trendu wzrostowego czy wsparcie na 370 zostały przełamane, poza jedną ostateczną deską ratunku, jaką jest linia trendu wzrostowego kreślona po dołkach listopadowego kontraktu. Jak widać na wykresie, cena kontraktu w czasie spadków z powodzeniem została powstrzymana przed głębsza przeceną. Mimo iż zachowanie kursu z piątku wyglądało jak manipulacja mająca na celu zajęcie dogodnej pozycji na dalszą część roku, to nie możemy wykluczyć iż po prostu panika mogła zajrzeć inwestorom w oczy, gdy europejskie jak i amerykańskie indeksy akcji traciły powyżej 5 proc. Niemniej jednak, wsparcie powstrzymało dynamiczną falę spadkową, tworząc na wykresie klasyczny układ świecowy, sygnalizujący odwrócenie trendu. Sygnałem tym jest długi dolny cień świecy spadkowej, co często jest najlepszym sygnałem zwrotu trendu. Podobnie wygląda sytuacja z kwietnia, kiedy to byliśmy świadkami nieuzasadnionej dynamicznej przeceny, która ostatecznie zakończyła dzień niemal 20 euro powyżej minimów, pozostawiając na wykresie długi dolny cień, po którym nastąpiła dwumiesięczna seria wzrostu kursu kontraktu. Spodziewamy się podobnego zachowania rynku i teraz, gdyż prócz emocjonalnych zachowań inwestorów, nie widzimy argumentów mogących świadczyć za dalszymi spadkami, poniżej 340 euro. STR. 6
Podsumowanie Mimo iż bilans rzepaku na świecie nie uległ znaczącym zmianom, to zmienność notowań na MA- TIF zdecydowanie wzrosła. Jest to pokłosie dużej przeceny na pozostałych klasach aktywów, czego wpływu nie można było przewidzieć. W poprzednich raportach nie dawaliśmy wiary na przełamanie wsparcia jakim było 370 euro, natomiast przecena na rynku akcji nie pozostała obojętna na rynek płodów rolnych. Spadki te jednak odbieramy wyłącznie jako emocjonalną rekcję, która powinna szybko wracać do bardziej racjonalnych poziomów. Jak widać z przedstawionej analizy porównawczej, również wnioski z niej płynące wskazują na scenariusz wzrostowy. Nie mając możliwości przewidzenia zachowania inwestorów, gdy rynki kapitałowe kolejny raz zawrócą na południe, to trzymając się fundamentów widzimy przy obecnych cenach dogodny moment inwestycyjny. Cena 350 euro powinna zostać potraktowana jako prezent, gdyż racjonalnie taki poziom przy ciasnej podaży jest dość irracjonalny. Dlatego uważamy, że należy pokrywać potrzeby surowcowe właśnie po tej cenie pomimo ryzyka dalszych spadków cen akcji. W średniej perspektywie uważamy, że cena ta powinna pozwolić solidnie zarobić wszystkim tym, którzy aktualnie dokonaliby zakupów na cały bieżący sezon. GReencrops Solutions Ul. Szczęśliwicka 33/5 Warszawa 02-353 E-mail: robert.zajac@greencrops.pl Kom: 604-277-819 Prezentowany raport jest wynikiem analiz prowadzonych przez GreenCrops Solutions Robert Zając przez co stanowi własność intelektualną. Zabrania się kopiowania, przetwarzania oraz używania raportu do dalszego użytku komercyjnego. Raport nie stanowi rekomendacji w świetle obowiązujących przepisów a jedynie materiał informacyjny. STR. 7