WSZYSCY CHCEMY WIĘCEJ I OD ZARAZ!

Przyrosty do 30 kg. Przyrosty do 30-100 kg. INFORMATOR PIC Polska Sp. z o.o. ul. Wazów 8a, 01-986 Warszawa Tel: 022/ 569 57 40 Fax: 022/ 569 57 50 www.pic.com/poland, polskainfo@pic.com PIC WSZYSCY CHCEMY WIĘCEJ I OD ZARAZ! Tydzień Ważenia Prosiąt spotkał się ze sporym zainteresowaniem w Europie. Do zamknięcia obecnego wydania Informatora PIC, uzyskaliśmy dane z ważenia ponad 9.000 prosiąt. Wyniki przesłano z Polski, Niemiec, Holandii i Belgii. Najwyższa i najniższa średnia waga urodzeniowa prosięcia PIC, z zebranych wyników wynosiły odpowiednio 2,089 kg i 1,218 kg. Miło nam także zakomunikować, że średnia waga urodzeniowa prosięcia PIC wyniosła 1,505 kg, a udział prosiąt o wadze poniżej 1 kg wyniósł niespełna 8,5 %. Średnia waga prosięcia PIC w Polsce to1,529 kg. To dobry wynik, a jednocześnie wskaźnik, że dalsze osiągnięcia produkcyjne będą co najmniej zadawalające. Uzyskanie tak wysokiej wagi urodzeniowej pokazuje ogromny potencjał do generowania zysku przez tych producentów, którzy wykorzystują produkty PIC. Poniżej relacja przyrostów na warchlakarni i tuczarni do wagi urodzeniowej. Omawiany parametr ma ogromny wpływ na uzyskiwane dochody przez producentów. Każdy z nas wie, że im szybszy przyrost tym mniejsze zużycie paszy. Dzisiaj jest to szczególnie istotne. Ceny pasz rosną w zatrważającym tempie i mają ogromne znaczenie na ostateczny wynik finansowy. Wnioski: - Sprawdź jaką Ty masz Wagą Urodzeniową Prosiąt. - Koszty obsługi prosiąt poniżej 1 kg są dwukrotnie wyższe. - Waga urodzeniowa poniżej 1,5 kg to o 60 gram niższe przyrosty. - Optymalna waga urodzeniowa prosięcia to 1,5 kg i powyżej. - Różnica w przyroście dobowym o 50 gram, to krótszy tucz o 5 dni. - Przyrost gorszy o 50 gram podnosi koszty paszy o 5 złotych/tucznika. Wpływ Wagi Urodzeniowej na tempo przyrostu warchlaków i tuczników 460 440 420 400 380 360 340 320 300 280 1080 1060 1040 1020 1000 980 960 940 920 260 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 900 Waga Urodzeniowa Tydzień Ważenia Prosiąt W NUMERZE: Wybór właściwej genetyki podstawą sukcesu... str 3 Wykorzystanie produktów i składników w żywieniu trzody chlewnej... str 5 400 lat PIC w Polsce, czyli nie kupuj knura w worku... str 9 Aktualności/ Analiza rynku... str 11 Kwartalnik

3 2 1 4 5 Gospodarstwo Rolne Produkt Telefon 1. GR Plitt Zbigniew C24, GP1080 0 605 229 907 2. GR Siemianowski Roman C24, GP1080 0 502 258 419 3. GR Wrzalik Mieczysław C24, GP1080 0 696 068 427 4. GR Siepietowski Krzysztof C46 0 606 307 515 5. GR Wojciech Stanisław C24 0 602 265 951 Camborough24 Mięsność i ekonomika produkcji. Camborough46 Tempo przyrostu i plenność. GP1080 Plenność, tempo przyrostu i wykorzystanie paszy. Kwartalnik - 2 -

NASI KLIENCI WYBÓR WŁAŚCIWEJ GENETYKI, PODSTAWĄ SUKCESU... Kolejna inwestycja związana z budynkami inwentarskimi miała miejsce w 2001 roku. Powstała wtedy tuczarnia o tych samych rozmiarach co poprzednia. W 2004 r. Państwo Wawszczyk podjęli decyzje o zakupie loch, w wyniku czego Remont stada odbywa się w oparciu o loszki wyprodukowane na fermie. Na zdjęciu: Gospodarstwo Zenona Wawszczyka kolejne 80 loch oraz przerobiono dodatkowo stodołę, gdzie wstawiono jeszcze 40 loch. Podstawą do produkcji tucznika były lochy wbp, które kryto naturalnie knurami duroc x pietrain oraz duroc x hampshire. Państwo Grzesława i Zenon Wawszczyk prowadzą wspólnie gospodarstwo rolne we wsi Lutosławice Rządowe w powiecie piotrkowskim. Gospodarowanie na ojcowiźnie rozpoczęli wspólnie w roku 1981. Jak na tamte czasy było to gospodarstwo średniej wielkości lecz dobrze zorganizowane. Gospodarstwo posiadało 9 ha gruntów, 6 macior, 5 krów, 4 jałówki, parę owiec oraz konia. Na zdjęciu: Zenon Wawszczyk W roku 1989 Państwo Wawszczyk ruszyli z pierwszą inwestycją, od której zaczęła się ich trzodowa specjalizacja. Powstała wówczas chlewnia o wymiarach 32m x 9m. Prowadzono w niej odchów prosiąt. Prosięta pochodzące z zakupu, podtuczano do wagi 45 kg, a następnie już jako warchlaki sprzedawano. Wówczas był to bardzo dochodowy interes w skutek czego przebudowano i odnowiono dom. przebudowano chlewnie z 1989 roku. Po modernizacji mogła ona pomieścić 80 loch. Z racji tego, że był to bardzo dobry okres dla producentów trzody chlewnej, postanowiono zwiększyć pogłowie stada W roku 2008 r., kiedy to ceny nie sprzyjały produkcji trzody chlewnej, narodziła się myśl o depopulacji stada w celu podniesienia statusu zdrowotnego. Dodatkowym argumentem było zaspokojenie co raz to większych wymagań zakładów mięsnych co do jakości odstawianych tuczników. Państwo Wawszczyk brali pod uwagę tylko dwie firmy hybrydowe: JSR i PIC. Po długich namysłach i licznych konsultacjach wybór padł na PIC. Chlewnia została zasiedlona loszkami Camborough oraz 3 knurami PIC 410. Remont stada odbywa się w oparciu o loszki wyprodukowane na fermie, a nasienie do ich produkcji dostarczane jest ze stacji knurów PIC zlokalizowanej w Skotnikach. W ten sposób utrzymywany jest stale najwyższy status zdrowotny, co w sposób najbardziej klarowny przedstawiają osiągane przez państwa Wawszczyk wyniki. W 28 dniu odsadza się 10,5 prosiąt o średniej masie ciała 8,5 kg. Pierwsze tuczniki sprzedane w tym roku ważyły średnio 115 kg. Była to partia 190 szt. o średniej mięsności 60,2%. (klasa S- 108 szt., klasa E -78 szt., klasa U 4 szt.). W 28 dniu odsadza się prosięta o średniej masie 8,5 kg. Od roku 1996 Państwo Wawszczyk stale powiększają powierzchnię swojego gospodarstwa. W chwili obecnej gospodarują na 24 ha własnych i 8 ha dzierżawy. podstawowego do 200 loch. W tym celu powstała od podstaw nowa chlewnia na Kolejnym zadowolonym klientem ze współpracy z PIC jest Pan Grzegorz Góralski ze wsi Główina w powiecie potockim. Kwartalnik - 3 -

Pan Grzegorz swoją przygodę z rolnictwem rozpoczął w 1997 roku, przejmując gospodarstwo po rodzicach. Powierzchnia gospodarstwa liczyła wtedy 7 ha i chlewni i dostosowaniu jej do utrzymania loch i własnej produkcji prosiąt. W kolejnym roku postawiono 12 stanowisk porodowych oraz budynki sektora odchowu Jedyną genetyką, ktora była brana pod uwagę była genetyka PIC. nasienie ze stacji PIC - GTC Skotniki. Pan Grzegorz swoje prosięta sprzedaje w wadze 21 kg w partiach od 50 do 100 szt. Na tą chwilę cała produkcja prosiąt odbywa się pod zamówienie producenta tucznika z okolic Sierpca, który wcześniej kupował prosięta z Holandii. Jak widać towar Pana Grzegorza okazał się dużo bardziej konkurencyjny. nastawione było na produkcję żywca wieprzowego w oparciu o prosięta pochodzące z zakupu. W roku 1998 areał gospodarstwa został powiększony o 11 ha. Natomiast 2 lata później narodził się pomysł rozbudowy warchlaków. Rok później stado podstawowe Pana Grzegorza liczyło już 50 loch. Były to zwierzęta z krajowych hodowli, lochy rasy wielkiej białej polskiej i polskiej białej zwisłouchej, które były kryte knurami duroc x pietrain. W 2007 nastały gorsze czasy i pojawiły się problemy ze sprzedażą tucznika. Jednak Pan Grzegorz dzięki swojej zaradności i pomysłowości wytrzymał ten ciężki okres i w niedługim czasie zwiększył swoje stado do 75 loch. Chęć dalszego rozwoju i zdobyte doświadczenie w trudnych czasach spowodowała że, Pan Grzegorz podjął decyzje o wymianie loch. Powód to zwiększające się wymogi zakładów mięsnych dotyczące tuczników. W szczególności mięsność, ubojowość i wyrównanie partii tuczników. Jedyną genetyką, która była brana pod Na zdjęciu: Grzegorz Góralski Jak widać towar Pana Grzegorza okazał się dużo bardziej konkurencyjny. uwagę była genetyka PIC. W maju 2009 przyjechały pierwsze loszki Camborough24 oraz 2 knury PIC408 i PIC410. Dodatkowo kupowane jest Życzymy jak najlepszej współpracy i wielu sukcesów. Iwona Jońska-Stępień Na zdjęciu: Odsadzone prosięta Grzegorza Góralskiego Kwartalnik - 4 -

TECHNOLOGIE WYKORZYSTANIE PRODUKTÓW ODPADOWYCH I SKŁADNIKÓW O WYSOKIEJ ZAWARTOŚCI WŁÓKNA W ŻYWIENIU TRZODY CHLEWNEJ Ze względu na rosnące ceny pasz wielu producentów poszukuje alternatywnych materiałów paszowych, których wykorzystanie w hodowli pomogłoby obniżyć koszty produkcji. Niektóre komponenty alternatywne zawierają składniki charakteryzujące się także wysoką zawartością włókna. Najważniejszy produkt odpadowy, na który pragniemy zwrócić uwagę czytelników, to suszony wywar gorzelniany z dodatkiem zagęszczonych produktów podestylacyjnych (). W przedsiębiorstwach hodowlanych i placówkach naukowych przeprowadzono wiele doświadczeń badawczych nad wykorzystaniem. W wielu doświadczeniach wykazano, że reakcje wzrostowe przy skarmianiu były zbliżone do reakcji odnotowanych przy karmieniu dietą opartą na śrucie zbożowo-sojowej. W wielu doświadczeniach wykazano jednak zmniejszenie przyrostów. Niektóre różnice mogą być spowodowane różną zawartością związków żywieniowych zawartych w produktach odpadowych, np. w. Proces produkcji etanolu może być różny w poszczególnych gorzelniach, dlatego też produkty odpadowe pochodzące z różnych gorzelni mogą się bardzo różnić między sobą. Zawartość związków żywieniowych w może być bardzo DGGS z różnych gorzelni. zmienna w zależności od gorzelni. W przypadku skarmiania należy dobrze orientować się w zawartości związków żywieniowych w danej partii. Rozwiązaniem idealnym jest korzystanie z pochodzącego z jednego źródła, co umożliwia zapewnienie stałej zawartości związków żywieniowych. Na poniższych ilustracjach przedstawiono pochodzące z czterech różnych źródeł. Różnice w barwie są łatwo Prosięta: Użytkowość 11 do 23 kg 690 świń PIC 1.60 1.40 1.20 1.00 0.80 0.60 0.40 0.20 0.00 ŚREDNI PRZYROST DZIENNY ŚREDNIE DZIENNE POBIERANIE PASZY F:G Grupa kontrolna 10% 20% 30% 40% 0.600 a 0.600 a 0.582 ab 0.555 b 0.559 b 0.814 a 0.800 a 0.782 ab 0.750 b 0.750 b 1.35 1.33 1.34 1.35 1.34 Przyrost masy P< 0,01 Pobieranie paszy P< 0,01 F:G P= 0,79 Gaines i wsp., 2006 zauważalne. W przypadku, gdy ulega przegrzaniu podczas procesu suszenia w gorzelni, może dojść do obniżenia strawności zawartych w nim aminokwasów, a co za tym idzie, do pogorszenia wyników produkcyjnych. SKARMIANIE PRODUKTÓW ODPA- DOWYCH Przy wprowadzaniu produktów odpadowych do diety świń należy zachować szczególną ostrożność. Nie powinno się ich wprowadzać zbyt szybko, gdyż świnie potrzebują pewnego czasu na przystosowanie się do nowej paszy. Wykazane w niektórych doświadczeniach badawczych zmniejszenie tempa wzrostu przy dużych dawkach wynikało prawdopodobnie z faktu, że świnie przestawiono nagle z diety opartej na śrucie zbożowo -sojowej na dietę opartą na. Powolne wprowadzanie produktów odpadowych do diety pozwoli świniom przystosować się do nowej paszy i nie spowoduje, zmniejszenie jej pobrania. Większość producentów rozpoczyna od dawki 5 %, aby w następnym etapie dodać kolejne 5 %. Zbyt szybka zmiana powoduje, że świnie przestają pobierać paszę, a ich tempo wzrostu maleje. Liczba jodowa (LJ) stanowi miarę oceny zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych w tkance tłuszczowej tuszy. Innym słowy, LJ jest wskaźnikiem twardości tkanki tłuszczowej. Składniki podawane świniom w diecie mogą wpływać na twardość tkanki tłuszczowej tuszy: największy wpływ mogą wywierać składniki, takie jak olej sojowy oraz. Na wartość LJ mogą mieć wpływ także inne czynniki, np. płeć, źródło pochodzenia ziarna lub pora roku. Wpływ różnych dawek na jakość boczku 0 %, bez dodatku tłuszczu 0 % + ok. 3 % dodanego tłuszczu (CWG) 10 % 20 % 30 % Uniwersytet Purdue Kwartalnik - 5 -

PRODUKCYJNOŚĆ, MIĘSNOŚĆ, PLENNOŚĆ RODZINA Camborough daje Ci wybór Camborough24 Mięsność i ekonomika produkcji. Camborough46 Tempo przyrostu i plenność. GP1080 Plenność, tempo przyrostu i wykorzystanie paszy. Kwartalnik - 6 -

WPŁYW ŻYWIENIA NA PRZYROST TUSZY Przy wykorzystywaniu produktów odpadowych, takich jak, należy zachować ostrożność, także ze względu na fakt, że składniki te charakteryzują się wysoką zawartością włókna, w związku z czym przyrost tuszy może ulec obniżeniu, jeżeli tempo wprowadzania ich do diety nie zostanie zmniejszone przed ubojem. Poniżej zamieszczono wyniki niektórych badań, wykazujące obniżenie przyrostu i zmniejszenie masy tuszy. Jednym ze sposobów na uniknięcie obniżenia przyrostu tuszy jest ograniczenie Przyrost, % 74,5 74 73,5 73 72,5 72 75 74 73 72 71 70 Wpływ płci na LJ podgardla 72,8 WIEPRZ lub wycofanie produktów odpadowych z diety w końcowym etapie tuczu. Wielu producentów przyjęło program żywieniowy uwzględniający wprowadzenie produktów odpadowych do wczesnych pasz podawanych tucznikom, a następnie obniżenie dawek na kilka ostatnich dni przed sprzedażą tuczników w celu uniknięcia obniżenia przyrostu tuszy. Jeżeli składniki są wprowadzone do diety zbyt szybko, świnie przestają pobierać paszę i może dojść do nieprawidłowych zachowań. Kiedy produkty odpadowe są wykorzystywane w niewłaściwy sposób, Liczba jodowa 74,3 LOSZKA, a przyrost tuszy Skutek podawania, P< 0,01 Błąd statystyczny= 0,29 73,35 72,80 P < 0.03 Benz i wsp., 2008 0 10 20 30, % mogą wystąpić nieprawidłowe zachowania. Na przykład, w ciągu jednego tygodnia w skład diety wchodzi, w następnym tygodniu jest eliminowany z diety, a wykorzystywane są inne składniki, na przykład poślad pszeniczny lub odpady piekarnicze, a w kolejnym tygodniu znowu pojawia się w diecie. Brak zapewnienia niezmienności składu paszy spowoduje wystąpienie problemów, takich jak niedostateczny wzrost i nieprawidłowe zachowania. Zapewnienie niezmienności składu paszy jest bardzo ważne i ma zasadnicze znaczenie w zarządzaniu wykorzystaniem składników wchodzących w skład produktów odpadowych. Biorąc pod uwagę względy ekonomiczne, wykorzystanie jest korzystne nawet w przypadku obniżenia przyrostu tuszy. Stosując, można zaoszczędzić od 6 do 10 PLN na sztuce. Godną polecenia stroną internetową z informacjami na temat wykorzystania jest www.ksuswine.org. Można tam skorzystać z kalkulatora, który gdy Przy wykorzystaniu produktów odpadowych, takich jak, należy zachować ostrożność. 72,07 podamy własne ceny składników oszacuje oszczędności na kosztach, jak również dochód netto po obniżeniu przyrostu tuszy. SZCZEGÓLNE POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU LOCH Przy wprowadzaniu produktów odpadowych do pasz dla loch należy uwzględnić kilka czynników. Po pierwsze, należy dopilnować, aby składnik nie był zanieczyszczony mykotoksynami. Bardzo niska cena produktu odpadowego może być związana z problemami dotyczącymi obecności w nim mykotoksyn lub jego wartości żywieniowej. Składnik należy wprowadzać do paszy podawanej w ciąży powoli, początkowo w ilości nie większej niż 5%. Po 2-3 tygodniach moż- Kwartalnik - 7-71,90 WIEPRZ LOSZKA Whitney i wsp., 2006; Uniwersytet Minnesota 102 100 98 96 94 92 90 100.3 Śruta zbożowo -sojowa Wpływ udziału % na masę tuszy ciepłej 98.3 95.5 93.3 0% 10% 20% Barnes i wsp., 2010

na zwiększyć dawkę o kolejne 5%, jeżeli udział docelowy wynosi 10%. Później należy rozpocząć dietę laktacyjną z dawką 5% podawaną przez kolejne 2-3 tygodnie, po czym ponownie rozważyć zwiększenie dawki. Przy karmieniu loch produktami odpadowymi należy dopilnować, aby ten sam składnik znajdował się zarówno w paszy podawanej w ciąży, jak i w okresie laktacyjnej. Pomoże to zapewnić niezmienny skład paszy, jak również umożliwi lochom powrót do paszy stosowanej w ciąży po żywieniu się paszą laktacyjną przez okres 3-4 tygodni. Zapewnienie niezmiennego składu jest bardzo ważne przy karmieniu loch składnikami alternatywnymi. Ostatnia kwestia, na którą trzeba zwrócić uwagę przy zarządzaniu wykorzystaniem alternatywnych składników paszowych. To gęstość nasypowa, która jest inna w przypadku składników o wysokiej zawartości włókna. Jeżeli wykorzystywane są składniki bogate we włókno, należy dopilnować, aby nie przeładować mieszalnika. Po umieszczeniu w mieszalniku zbyt dużej ilości składników te drobniejsze, np. fytaza, syntetyczne 98.5 98.0 97.5 97.0 96.5 96.0 95.5 95.0 94.5 94.0 93.5 98.0 a JBS United Research jest oznaczona jako 1 tona, nie zawsze oznacza to, że można umieścić w nim tak dużą ilość składników, szczególnie w przypadku stosowania pszenicy pośladowej,, odpadów piekarniczych lub innych produktów odpadowych. Aby Należy dopilnować, aby składnik nie był zanieczyszczony mykotoksynami. Masa tuszy, kg 95.0 b 97.0 a 97.7 a Grupa kontrolna 30% 3-ci tydzień 6-ty tydzień Wycofanie Płeć P < 0.001 Dieta P < 0.001 Błąd standardowy = 1.58 może okazać się zmniejszenie wielkości partii paszy do 0,5 lub 0,75 tony, tak by nie przekroczyć objętości roboczej mieszalnika. To samo zastrzeżenie dotyczy ciężarówek przewożących paszę, silosów oraz automatów paszowych. Może to skutkować zwiększeniem kosztów śrutowania, mieszania oraz dowozu paszy na fermy. Casey Neill i Noel Williams PIC North America aminokwasy, witaminy i składniki mineralne, nie zostaną dokładnie wymieszane. Nawet jeżeli pojemność mieszalnika upewnić się, że składniki zostaną właściwie wymieszane, należy przeprowadzić test wydajności mieszalnika. Konieczne Typowe dawki w programach żywieniowych w cyklu rozwojowym Dieta % Etap Masa ciała Typowa Radykalna Uwagi Prosięta 3 Prosięta 4 11 16 5 10 10 20 Powolna ekspozycja Tuczniki 1 Tuczniki 2 Tuczniki 3 23 15 20 25 40 Postać SSJ LJ tuszy Tuczniki 4 20 Tuczniki 5 Tuczniki 6 130 15 10 Zachowany przyrost Ciąża Laktacja 20 do 40 10 do 20 50 25 Ufność w zakresie toksyn Narażenie na GES! Przychód netto: 6 9 PLN / sztukę Kwartalnik - 8 -

TECHNOLOGIE 400 LAT PIC W POLSCE, CZYLI NIE KUPUJ KNURA W WORKU... Szanowni Państwo, nadchodzi jesień, deszcz, smutno i koniec lata niestety nie nastraja optymistycznie. Przedłuża się sezon ogórkowy w naszej branży, bo na rynku stagnacja, a co z cenami tucznika będzie tego nie wie nikt. Niestety, podczas wakacji zbyt często nie spotykaliśmy się przy piwie i karkówce z grilla co ze smutkiem zauważają teraz zakłady mięsne. Dlatego może właśnie teraz znajdą Państwo chwilę by poznać pracę PIC, która jest podstawą osiąganego postępu hodowlanego. Praca nad doskonaleniem zwierząt nie jest niczym nowym. Już Hipokrates (460-377 p.n.e.) twierdził, że zarówno osobniki męskie jak i żeńskie wytwarzają nasienie. Po nim Arystoteles (364-322 p.n.e.) pisał, że płód powstaje z nasienia, a matka pełni rolę piastunki. Natomiast jedne z pierwszych sugestii dotyczących wpływania na umaszczenie zwierząt hodowlanych znajdujemy w Księdze Rodzaju (XII-II w. p.n.e.) gdzie jest napisane, że jeżeli chcemy uzyskać jagnięta o pstrym umaszczeniu należy ich matkom w okresie stanówki podawać gałęzie topolowe częściowo odarte z kory. Jak widać, już wtedy człowiek pragnął wpływać na cechy hodowanych zwierząt, a pewne z nich cieszyły się większym uznaniem na rynku niż inne. Studiując poglądy szkoły pitagorejskiej (ok. 500 p.n.e.) dowiadujemy się zaś, że cechy cielesne potomek otrzymuje po matce zaś umysłowe PIC Polska kompozycja indexu - linie żeńskie 2008/2010 2,5% 1,5% 7,0% 16,5% średni dzienny przyrost masy tuszy Xbred średni dzienny pobór paszy Xbred grubość tłuszczu grzbietowego Xbred powierzchnia oka polędwicy Xbred ocena jakości nóg i postawy liczba prosiąt urodzonych Xbred 1,0% 3,5% 55,0% liczba prosiąt martwo urodzonych Xbred przeżywalność przedodsadzeniowa prosiąt liczba i jakość sutków śmiertelność potomstwa w tuczu Xbred śmiertelność loch Xbred Każdy z nas ma trochę cech matki i trochę ojca... 7,5% 1,5% 1,0% 3,0% po ojcu. Wiele z przesądów przekazywanych przez lata z ust do ust przetrwało do dziś. W jednych z nich możemy znaleźć ziarno prawdy inne zaś zupełnie nie pasują do obecnej wiedzy hodowlanej. Zapominamy np., że za każdym wysokiej jakości knurem stoi, a właściwie powinna stać, wysokiej jakości locha. Tak często słyszę rozmawiając z hodowcami, że knur odpowiada za cechy tuczne a locha macierzyńskie Nic bardziej błędnego, przecież każdy z nas ma trochę cech matki i trochę ojca Czasami ze smutkiem odkrywamy też, że nie wszystkie są przez nas tymi wymarzonymi i oczekiwanymi taka jest właśnie genetyka. Wiek XVIII to okres lawinowego tworzenia i doskonalenia ras lokalnych, niektóre z nich przetrwały do dnia dzisiejszego np. Wielka Biała Angielska. Za ojca nowoczesnej hodowli uważany jest Robert Bakewell (I725-1795), który w swych listach pisał cała sztuka, polega na doborze najlepszych samców do krycia najlepszych samic. Po okresie krótkiej fascynacji krzyżowaniem międzyrasowym nastąpił długi okres kultu utrzymania zwierząt w czystości, zapominano niestety o ich wartości użytkowej. Punktem zwrotnym w rozwoju zootechniki była książka J.L.Lusha Animal breeding plans wydana w 1937 roku, która przyczyniła się do rozwoju nowych metod hodowlanych. W niełatwych latach 1936-1943 nastąpiła popularyzacja prostego indeksu selekcyjnego, który po raz pierwszy zaczął uwzględniać więcej niż jedną cechę selekcyjną. PIC od samego początku swego istnienia zdecydowała, by skupić wszystkie swe siły na poprawie całkowitej ekonomiki produkcji opierając się o mierzone cechy: jakościowe, ilościowe oraz markery genetyczne. Bo naszym wspólnym zyskiem jest jak najniższy koszt wyprodukowania wysokiej jakości wieprzowiny, a składa się na niego: przyspieszanie tempa przyrostu (obniżenie kosztów stałych produkcji i zwiększenie liczby zwierząt produkowanych/ miejsce tuczowe). maksymalizacja wykorzystania paszy (pasza to główny koszt). wydajność reprodukcyjna i długowieczność macior. (Lochy powinny produkować duże i ujednolicone mioty. Niebagatelną cechą jest masa urodzeniowa i przeżywalność produkowanych prosiąt. Loszka wprowadzana do stada powinna bez problemów zapraszać się, a jako locha prowadzić wydajne życie aż do czasu podjęcia przez hodowcę decyzji o jej usunięciu z powodu wieku). poprawa zdolności adaptacyjnych zwierząt w niesprzyjających warunkach zootechnicznych a, co za tym idzie obniżenie śmiertelności. (Zwiększenie liczby tuczników opuszczających fermę, obniżanie kosztów weterynaryjnych. Musimy PIC Polska kompozycja indexu - linie męskie m 2008/2010 także pamiętać, o kosztach paszy, które ponosimy tucząc padłe zwierzęta ). optymalizacja mięsności i jakości mięsa. (Optymalna mięsność nadal jest cechą pożądaną i premiowaną przez zakłady mięsne). wysoka jakość mięsa podczas uboju, przetwórstwa a także konsumpcji. (Coraz częściej nie tylko mięsność ale i jakość mięsa jest cechą na którą zwracają nie tylko zakłady mięsne jak również klienci). Wszystkie te cechy właściwie zbilansowane wpływają na ogólną jakość hodowlaną zwierząt wchodzących w skład programu hodowlanego PIC. By był on bardziej efektywny i wydajny, od lat używamy INDEXów hodowlanych, które upraszczają cały proces, a także pozwalają poznać dokładne wartości hodowlane (także finansowe) oferowanych produktów. By zrozumieć dynamikę postępu hodowlanego i jego odpowiedzialność musimy zrozumieć czas! Ludzkie życie zbliża się do magicznych 100 lat i czas postrzegamy poprzez nowe generacje pojawiające się w naszym życiu. Dojrzewamy, dobieramy się w pary, pojawia się nasze pierwsze dziecko (mamy wtedy ok.25 lat) później patrzymy jak ono dorasta znajduje partnera/partnerkę i zostajemy dziadkami Później proces ten się powtarza i co ok. 25 lat następuje wymiana pokoleń. Rytm ten warunkuje nasze postrzeganie czasu, a czy podobnie możemy postrzegać czas hodowlany naszych świń? Zdecydowanie nie! Wymiana generacji w hodowli trzody chlewnej następuje co około 1 rok. - dlatego teoretycznie możemy przyrównać nasze generacje i powiedzieć, że nasze 25 lat to ich jeden rok! PIC został założona w ludzkim 1964 roku (46 lat temu) jednak patrząc świńskim okiem, gdzie jedna generacja ma tylko jeden rok, pierwsze świnie PIC uro- Kwartalnik - 9 - Linie m męskie tempo przyrostu 2,0% 2,0% 20,0% 16,0% 2,0% 4,0% 6,0% 2,0% 56,0% 23,0% 2,0% 19,0% 29,0% 17,0% średni dzienny przyrost masy tuszy Xbred średni dzienny pobór paszy Xbred grubość tłuszczu grzbietowego Xbred powierzchnia oka polędwicy Xbred ocena jakości nóg i postawy śmiertelność potomstwa w tuczu Xbred średni dzienny przyrost masy tuszy Xbred średni dzienny pobór paszy Xbred grubość tłuszczu grzbietowego Xbred powierzchnia oka polędwicy Xbred ocena jakości nóg i postawy śmiertelność potomstwa w tuczu Xbred przepukliny Linie m męskie mięsno sność

dziły się 46 generacji wstecz, czyli wg świńskiego czasu 1150 lat temu! Dokładnie wtedy gdy Geograf Bawarski po raz pierwszy w swoich opracowaniach wspomina plemiona słowiańskie oraz wtedy kiedy najprawdopodobniej spłonął gród w Biskupinie. Może to i karkołomne zestawienie, ale pokazuje jak szybko następują po sobie pokolenia trzody chlewnej i jak różne są te pierwsze selekcjonowane 46 lat temu na pierwszej angielskiej fermie PIC od tych dzisiejszych. INDEX to magiczna nazwa, w której zaklęta jest wartość, postęp oraz odpowiedzialność. PIC od zarania swojej pracy hodowlanej wykorzystywała INDE- Xy, jednak w 1991 r. jako jedni z pierwszych zaczęliśmy wykorzystywać INDEX BLUP. Jego najważniejszą wartością jest możliwość prawidłowego uszeregowania zwierząt pod względem ich wartości genetycznej. Przedtem mogliśmy oceniać zwierzęta tylko w obrębie grupy rówieśników i nie mogliśmy porównywać zwierząt pochodzących z różnych stad i okresów porównawczych. BLUP jest modelem mieszanym dlatego, iż zbiera w sobie oszacowane efekty stałe jak również losowe. Reasumując pozwala statystycznie i wiarygodnie ocenić zwierzęta wchodzące w skład danej linii/rasy (między którymi następuje łączność genetyczna - zwierzęta, nasienie itp.) a także wypracowany postęp genetyczny w danym czasie. INDEX ten umożliwia porównywanie zwierząt: z różnych stad i mieszkających daleko od siebie, przebywających w różnych warunkach środowiskowych, posiadających różną liczbę zebranych informacji (np. loszka i locha), możemy wreszcie ocenić zwierzęta, które jeszcze nie były oceniane, a także oddzielić genetyczne i środowiskowe zmiany zachodzące w populacji w danym czasie. Obecnie możemy wykorzystywać IN- DEX BLUP do oznaczania wielu szacunkowych wartości hodowlanych, uwzględniając również wyniki uzyskiwane przez zwierzęta krzyżówkowe. Dane w naszej bazie (liczącej ok. 2 mln zwierząt) naliczane są codziennie. Lata dziewięćdziesiąte były okresem dynamicznego rozwoju genetyki molekularnej, w której wykorzystaniu jesteśmy liderem. Początki były skromne, pierwsze wykorzystanie testów genetycznych do określenia statusu RYR1 ( genu stresu ), potem wiele pojedynczych markerów odpowiedzialnych za wielkość miotu (ESR, PRLR, RBP4), jakość mięsa (PRKAG3) i tuszy (MC4R), kolor (KIT, MC1R), odporność na choroby (FUT1). Poszukiwanie pojedynczych markerów trwało do początku XXI w. kiedy to zaczęliśmy rutynowo wykorzystywać technologię (HDG) do przeszukiwania całych ich grup liczonych w tysiącach by znaleźć te najbardziej wartościowe. Wraz z tym wydarzeniem otworzyliśmy nową epokę selekcji zwierząt wspomaganej markerami genetycznymi MA-BLUP, która trwa do dzisiaj i wykorzystuje już ich ponad 140 (kolejne 62 jest w fazie przygotowawczej). Wróćmy jednak na ziemię. INDEX to nic innego jak wzór pobierający dane z naszych wyliczonych szacunkowych wartości hodowlanych, które dalej będę nazywał EBV. Projektując dobry index musimy pamiętać o następujących jego cechach. INDEX musi być lokalny zmienia się wraz z rynkiem i jego oczekiwaniami, czyli pasuje do rzeczywistych kosztów i zysków polskich hodowców. INDEX odzwierciedla faktyczne oczekiwania hodowcy. Kupując dany typ knura możemy oczekiwać od niego najbardziej interesujących nas cech. INDEX jest tylko wtedy dobry, kiedy możemy wykorzystać EBV o wysokiej wartości (czyli profesjonalnie zebranych danych z dużej populacji!). INDEX jest właściwy dla danego typu linii/rasy lub krzyżówki. Niestety nie ma zwierząt doskonałych i kupując je warto wiedzieć jakie grupy cech najbardziej nas interesują i jakie z nich dany typ indexu oferuje. Każdy z produktów oferowanych na rynku przez PIC ma inny index i w każdym z nich waga położona na składowe EBV jest różna. W ten sposób od poszczególnych linii możemy oczekiwać innej odpowiedzi selekcyjnej. Indexy dla nich tak są układane, by maksymalnie wykorzystać ich potencjał i z roku na rok uzyskać mierzalną poprawę selekcjonowanych cech. Oprócz tego od kilku lat wszystkie nasze produkty uczestniczą w programie XBRED. Polega on na tym, że nasienie wszystkich osobników ze szczytu piramidy testowane jest na zwykłych fermach podobnych do tych na jakie trafiają nasze zwierzęta w praktyce. Dzięki zbieraniu i analizowaniu w ten sposób danych otrzymujemy informacje, które wchodząc w skład nowych EBV zwiększają ich wartość jak również dają nam możliwość selekcji w kierunkach dotychczas nieosiągalnych. Dlatego od końca 2010 postanowiliśmy zaktualizować polskie indexy, jak również dodać do nich EBV opierające się o powyższy program. Jaki to będzie miało wpływ na wartość oferowanych zwierząt? Będziemy mogli przewidzieć rzeczywistą śmiertelność potomstwa w odchowie i tuczu, a także prawdopodobieństwo wystąpienia przepuklin. Natomiast po stronie żeńskiej produkcyjność loch oraz ich długowieczność. Nasienie wszystkich osobników ze szczytu piramidy testowane jest na zwykłych fermach. Co warto wiedzieć o INDEX-ie: jest indywidualny dla danej linii/typu oferowanego produktu (nie możemy porównywać indexów pomiędzy różnymi produktami oraz zwierzętami pochodzącymi z różnych programów hodowlanych), podejmując decyzję o zakupie warto zapytać dostawcę o jego kompozycję, budowę. Dowiemy się wtedy czego możemy oczekiwać po zakupionym produkcie i które cechy nie uwzględnione w indexie nie brane są pod uwagę podczas selekcji, obserwując INDEX należy zwrócić uwagę ile cech branych jest pod uwagę muszą być we właściwym balansie tak by uzyskać właściwą odpowiedź hodowlaną rezultat. (Selekcja na jedną, dwie cechy jest najłatwiejsza zwłaszcza jeżeli są wysoko odziedziczalne, jednak mogą ze sobą nieść zagrożenia. Przykładem jest intensywna selekcja na liczbę żywo urodzonych bez trzymania w ryzach masy miotu, śmiertelności przedodsadzeniowej jak również liczby prosiąt martwo urodzonych), INDEX ciągle spada! I jest to bardzo pozytywny objaw - bo im osiągamy większy postęp hodowlany dziś tym zwierzęta sprzedane w przeszłości muszą mieć niższy index (wnuki są lepsze od dziadków). PIC jako jedna z niewielu firm na bieżąco monitoruje tą wartość. Jeżeli zakupiliście państwo knura w poprzednich latach dziś możemy podać jego aktualny index. PIC w Polsce rozpoczęło swą działalność już 15 lat temu czyli mniej więcej wtedy gdy nasza husaria zwyciężyła armię szwedzką pod Kircholmem (licząc generacje świń) czyli jesteśmy już razem prawie 400 lat ;). Wysoka jakość zwierząt hodowlanych dostarczanych na Państwa fermy zawsze jest dla nas priorytetem, dlatego pracę hodowlaną prowadzimy wyjątkowo intensywnie. Całość postępu hodowlanego importujemy z naszych centrów genetycznych AURORA (Kanada) oraz WULKOW (Niemcy). W ostatnim roku nakładem dużych środków otworzyliśmy nową specjalistyczną fermę zarodową APEX (USA) być może pewnego dnia i ona stanie się źródłem dla hodowców z Unii Europejskiej. Arkadiusz Wasiczek Kontroler Jakości Produktu PIC Polska Źródło materiałów historycznych: Genetyka i Podstawy Hodowli Zwierząt B.Nowicki, B.Kosowska Kwartalnik - 10 -

AKTUALNOŚCI W poszukiwaniu - Czy Życie zaczyna się po trzydziestce? We wrześniu 2010 mieliśmy okazje gościć na fermach klientów PIC Francja. Dużo jazdy, duży kraj, ale struktura rolnictwa zbliżona do Polski. Jednakże rolnicy dużo lepiej zorganizowani, dużo spółdzielni rolniczych, wspólne wystąpienia. Na wystawie rolniczej SPACE w Rennes (odpowiednik Naszej Polagry), w pierwszym dniu w ramach protestu związki rolnicze, potargały stoiska Instytucji Rządowych odpowiedzialnych za francuskie rolnictwo (zdjęć nie będę pokazywał, ale organizacja świetna). My byliśmy w Bretanii gdzie jest zlokalizowana produkcja zwierzęca. Dominują rodzinne gospodarstwa, z minimalną ilością pracowników najemnych. Świetnie zorganizowane i zarządzane. Odwiedziliśmy cztery gospodarstwa korzystające z loch PIC średnio po 500 loch każde. W cyklu zamkniętym. Wynik najgorszy to 26,25 odsadzonych/lochę/rok, najlepszy to 30,67 odsadz/loch/rok. Jest to wynik z fermy Pana Picarta. Wyniki bywały lepsze (co widać na zdjęciu), ale prace polowe, które też należą do obowiązków gospodarza czasami powodują drobne zawirowania. Jednakże od ponad dwóch lat liczba odsadzonych na gospodarstwie nie spada poniżej 30 odsadzonych. Pan Picart dalej inwestuje w świnie, w ubiegłym roku postawił nową tuczarnię na 2 tysiące miejsc tuczowych, produkuje kompost z gnojowicy, itd. Ale swój chłop. *Zapraszamy do odwiedzenia stoiska PIC (hala 12 stoisko 35) na targach Eurotier (Hannover), które odbędą się w dniach 16-19 listopad 2010. ANALIZA RYNKU 2 100 Analiza wpływu liczby ubojów w Europie na zmianę ceny tusz 2008-2010 175,00 165,00 * Zbiory zbóż w UE zostały oszacowane na 273 mln ton wobec 293 mln ton w ubiegłym sezonie. Produkcja pszenicy oceniana jest na 145,00 1 700 135,00 1 500 126,8 mln ton w porównaniu do blisko 130 mln ton sezon wcześniej. Nieznacznie mniej niż w sezonie 2009/10 zebrano pszenicy durum - 8,4 mln 125,00 1 300 115,00 ton wobec 8,6 mln ton w poprzednim sezonie. Znacznie spadnie produkcja jęczmienia - z 62,2 mln ton do niecałych 53 mln ton. Mniej będzie też kukurydzy (spadek produkcji z 57,5 mln ton do 54,9 mln ton) - (źródło FAMMU/ (spodziewane) uboje EU 27 Cena 1 100 105,00 2008 2009 2010 FAPA). Notowania tygodniowe w okresie 2007-2010 cen półtusz wieprzowych w Euro/100kg * GUS podał 24 września przed wynikowe zbiory zbóż ogółem w 2010 roku, 175.0 które szacuje się na ok. 27,3 mln ton, to jest. o 8,5 proc. mniej rok do roku. 155.0 * Ocenia się, że do marca 2011 r. rosnąca produkcja krajowej wieprzowiny i 135.0 wciąż jeszcze duży import będą wywierały presję na spadek cen żywca wieprzowego. 115.0 * Ceny wieprzowiny na Świecie bardzo wyrównane, praktycznie brak różnic 95.0 pomiędzy kontynentami. Niestety ta sytuacja wymusza podjęcie konkurencyjnych działań. 75.0 55.0 2007 2008 2009 2010 * Ogólna sytuacja ekonomiczna zakładów mięsnych i przetwórczych nie jest tygodnie EU - Średnia cena dla Unii Europejskiej EU najlepsza w najbliższym czasie należy spodziewać się fali przejęć i upadłości. US - średnia cena dla USA US BR - Średnia cena dla Brazylii Braz. avg CDN= Quebeck index 100 (agr.gc.ca) CDN Quebeck 9 Uboje 1000 T 1 900 155,00 Euro/ 100kg Aby dokonać właściwego doboru produktów, skontaktuj się z Przedstawicielem PIC: Polska północno-zachodnia: Piotr Paszkiel tel.: 0 606 838 020 E-mail: piotr.paszkiel@pic.com Polska południowo-zachodnia: Piotr Szeja tel.: 0 606 838 014 E-mail: piotr.szeja@pic.com Polska zachodnia: Bronisław Breninek tel. 0 606 838 023 E-mail: bronislaw.breninek@pic.com PP BB PSZ AB Nasienie można zamówić w Stacjach: PIC Skotniki tel.: 094 361 78 56 E-mail: gtcskotniki@pic.com WetRol tel.: 012 386 27 94; E-mail: wetrol@wp.pl Polska północna i centralna: Adam Bieliński tel.: 0 606 838 018 E-mail: adam.bielinski@pic.com Polska północno-wschodnia: Krzysztof Fil tel. 0 606 838 015 E-mail: krzysztof.fil@pic.com Polska południowo-wschodnia: Jakub Baltaziak tel. 0 606 838 022 E-mail: jakub.baltaziak@pic.com Kwartalnik - 11 - KF JB

NAJTAŃSZE ROZWIĄZANIE REMONTU STADA NASIENIE MOŻNA ZAMÓWIĆ W STACJACH: SKOTNIKI TEL. 094 361 78 56 WETROL TEL. 012 386 27 94 NASIENIE DOSTĘPNE TAKŻE W OPAKOWANIU TYPU GEDIS. KNURY DO PRODUKCJI LOSZEK GP1010 GP1020 GP1075 GP1125 Kwartalnik - 12 -