PL 216775 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 216775 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 392642 (51) Int.Cl. E06B 3/42 (2006.01) E05D 15/06 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 12.10.2010 (54) Wózek jezdny (43) Zgłoszenie ogłoszono: 23.04.2012 BUP 09/12 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 30.05.2014 WUP 05/14 (73) Uprawniony z patentu: STRZYŻAKOWSKA HANNA LES, Warszawa, PL (72) Twórca(y) wynalazku: PETER VIOL, Rastede, DE (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Sylwia Owczarek
2 PL 216 775 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest wózek jezdny dla przemieszczalnej przegrody budowlanej, w szczególności wózek skrzydła drzwiowego, wózek bramy lub ruchomej ściany, zawierający metalowy prostopadłościenny spłaszczony monolityczny korpus, w którym zamocowane są rolki jezdne. Ze stanu techniki znanych jest wiele tego rodzaju wózków, których przykładowe konstrukcje zostały ujawnione w polskich opisach wzorów użytkowych W. 110195, W. 113287, W. 110501 czy w opisie wynalazku P. 368835. Charakterystyczną wspólną cechą tych rozwiązań jest możliwość zasadniczo tylko prostoliniowego przemieszczania tego rodzaju wózków. Celem wynalazku jest dostarczenie prostej i niezawodnej konstrukcji wózka jezdnego dla przemieszczalnych przegród budowlanych, w szczególności takich jak wózki skrzydeł drzwiowych, bram czy ruchomych ścian, który będzie umożliwiał wielokierunkowe (to znaczy po prostych przecinających się a także po łukach i innych dowolnych krzywych) przemieszczanie elementów (w tym także elementów wielkogabarytowych) takich przegród z użyciem stosunkowo niewielkiej siły i będzie cechował się długą żywotnością. Istotą wynalazku jest opisany na wstępie wózek jezdny dla przemieszczalnej przegrody budowlanej charakteryzujący się tym, że w korpusie uformowany jest centralny otwór przelotowy o osi wzdłużnej równoległej do osi wzdłużnej korpusu i otoczony symetrycznie rozmieszczonymi wokół niego co najmniej czterema bocznymi otworami przelotowymi o osiach wzdłużnych równoległych do osi wzdłużnej otworu centralnego, w których zamontowane są co najmniej cztery rolki jezdne, oraz symetrycznie rozmieszczonymi wokół niego co najmniej czterema wgłębieniami o osiach wzdłużnych równoległych do osi wzdłużnej otworu centralnego, w których znajdują się co najmniej cztery kulki jezdne zablokowane w tych wgłębieniach przez elementy blokujące, przy czym w przestrzeni pomiędzy kulkami jezdnymi a powierzchnią wewnętrzną wgłębień znajduje się wiele kulek łożyskowych umieszczonych w gnieździe kulek w kształcie miseczki, przy czym z powierzchni bocznej korpusu leżącej naprzeciwko powierzchni z wgłębieniami wychodzą prostopadle do niej co najmniej cztery integralne z korpusem trzpienie prowadzące, na których osadzone są obrotowo plastikowe rolki prowadzące. W korzystnym przykładzie wykonania rzeczone rolki jezdne są zamontowane na tulejach osadzonych w poprzecznych otworach przelotowych o osiach wzdłużnych prostopadłych do osi wzdłużnej rzeczonego korpusu i uchodzących na jednych końcach do centralnego otworu przelotowego a na drugich końcach wychodzących na zewnątrz powierzchni bocznej korpusu. Rzeczone kulki jezdne oraz rzeczone trzpienie prowadzące są korzystnie rozmieszczone w narożach rzeczonego korpusu. Korzystne jest takie rozmieszczenie kulek jezdnych względem rolek jezdnych aby proste łączące sąsiednie kulki jezdne były przesunięte na pewną odległość na zewnątrz korpusu względem przebiegającej w płaszczyźnie powierzchni czołowej korpusu środkowej osi poprzecznej znajdującej się pomiędzy nimi rolki jezdnej. Łożyskowanie kulek jezdnych korzystnie obejmuje wykorzystanie zamontowanych wewnątrz wgłębień gniazd łożyskowych przy czym rzeczone kulki łożyskowe znajdują się wtedy w przestrzeni pomiędzy rzeczonym gniazdem łożyskowym wgłębień a kulkami jezdnymi. Rzeczone elementy blokujące obejmują korzystnie nakładki zamykające zamocowane na osadzonych w powierzchniach bocznych wgłębień pierścieniach osadczych. Korzystne jest aby rzeczone rolki prowadzące były wykonane z plastiku. Rzeczone wgłębienia mają korzystnie kształt walcowo-kulisty. Zastosowanie kulek jezdnych umożliwia przejęcie obciążenia z rolek jezdnych, w wyniku czego możliwa jest zmiana kierunku przemieszczania wózka. Przemieszczenie punktów styku kulek jezdnych na zewnątrz punktów styku rolek jezdnych (to znaczy otoczenie obrysu punktów styku rolek jezdnych obrysem punktów styku kulek jezdnych) wynika z konstrukcji rozjazdów torów jezdnych. Korzystny przykład wykonania wózka jezdnego według wynalazku opisano poniżej w odniesieniu do rysunku, na którym: fig. 1 przedstawia przykład wykonania wózka według wynalazku w widoku perspektywicznym, fig. 2 przedstawia wózek z rysunku fig. 1 w przekroju poprzecznym wykonanym w płaszczyźnie przechodzącej przez prostą łączącą środki sąsiadujących kulek jezdnych, a fig. 3 przedstawia wózek z rysunku fig. 1 w widoku z góry.
PL 216 775 B1 3 Głównym elementem przedstawionego na rysunku wózka jezdnego 1 jest korpus 2 w kształcie spłaszczonego metalowego prostopadłościanu o wysokości znacznie mniejszej około 3.5 razy mniejszej od szerokości W i głębokości G, które w tym przypadku są równe. Korpus jest elementem monolitycznym wykonanym jako odlew ze stali. W centralnej części korpusu 2 uformowany jest otwór przelotowy 3, którego oś wzdłużna jest równoległa do osi wzdłużnej korpusu 2. Otwór ten służy do zawieszenia za pomocą śruby na wózku 1 przemieszczalnej przegrody budowlanej. Centralny otwór przelotowy 3 otoczony jest symetrycznie czterema prostokątnymi bocznymi otworami przelotowymi 4, w których zamontowane są rolki jezdne 5. Osie wzdłużne bocznych otworów przelotowych 4 są równoległe do osi wzdłużnej centralnego otworu przelotowego 3. Rolki jezdne 5 zamocowane są na tulejkach rozprężnych 6 osadzonych w poprzecznych otworach przelotowych 7 o osiach wzdłużnych prostopadłych od osi wzdłużnej rzeczonego korpusu 2 i uchodzących na jednych końcach do centralnego otworu przelotowego 3 a na drugich końcach wychodzących na zewnątrz powierzchni bocznej korpusu 2. Wokół rzeczonego centralnego otworu przelotowego 3 w narożach powierzchni czołowej korpusu 2 rozmieszczone są symetrycznie cztery walcowo-kuliste wgłębienia 8, w których zainstalowane są cztery kulki jezdne 9. Kulki te są zablokowane we wgłębieniach 8 z wykorzystaniem elementów blokujących w formie nakładek zamykających 10 zamocowanych na osadzonych w powierzchniach bocznych tych wgłębień 8 pierścieniach osadczych 11. Wewnątrz walcowo-kulistych wgłębień 8 znajduje się wykonane w kształcie miseczki gniazdo łożyskowe 12. Przestrzeń pomiędzy kulkami jezdnymi 9 a gniazdem 12 jest wypełniona wieloma kulkami łożyskowymi 13, które zapewniają swobodne obracanie się kulek jezdnych 9. Proste łączące sąsiednie kulki jezdne 9 są przesunięte na pewną odległość D na zewnątrz korpusu 2 względem przebiegającej w płaszczyźnie powierzchni czołowej korpusu 2 środkowej osi poprzecznej znajdującej się pomiędzy nimi rolki jezdnej 5 (wynika to z konstrukcji rozjazdów, konstrukcji wózka, zasad projektowania odlewów). Z przeciwnej powierzchni czołowej korpusu 2 wystają prostopadle trzpienie prowadzące 14 stanowiące integralne elementy korpusu 2. Trzpienie 14 rozmieszczone są w narożach powierzchni czołowej korpusu 2 i zostały na nich obrotowo osadzone rolki prowadzące 15. W przypadku przemieszczania wózka 1 w niepokazanej na rysunku prowadnicy rolki prowadzące 15 pozycjonują wózek 1 w prowadnicy. W przedstawionym przykładzie rolki jezdne 15 wykonane są z plastiku (tłumią hałas i powodują mały współczynnik tarcia). Celem zmniejszenia wagi i zużycia materiału w powierzchni czołowej na zewnątrz rolek jezdnych uformowano prostokątne wybrania 16. Ponadto jedynie w obszarze wokół centralnego otworu przelotowego 3 zwiększono wysokość (grubość) korpusu 2 tworząc zbliżony do kwadratu występ 17. Przedstawionego przykładu wykonania nie należy w żadnym przypadku traktować jako wyczerpującego; niektóre szczegóły rysunku zostały przedstawione jedynie schematycznie, mogą nie zachowywać skali, a pewne detale mogły zostać powiększone bądź pomniejszone celem lepszego zobrazowania wynalazku, którego istota została scharakteryzowana w zastrzeżeniach patentowych. Zastrzeżenia patentowe 1. Wózek jezdny dla przemieszczalnej przegrody budowlanej, w szczególności wózek skrzydła drzwiowego, wózek bramy lub ruchomej ściany, zawierający metalowy prostopadłościenny spłaszczony monolityczny korpus, w którym zamocowane są rolki jezdne, znamienny tym, że w korpusie (2) uformowany jest centralny otwór przelotowy (3) o osi wzdłużnej równoległej do osi wzdłużnej korpusu (2) i otoczony symetrycznie rozmieszczonymi wokół niego co najmniej czterema bocznymi otworami przelotowymi (4) o osiach wzdłużnych równoległych do osi wzdłużnej otworu centralnego (3), w których zamontowane są co najmniej cztery rolki jezdne (5), oraz symetrycznie rozmieszczonymi wokół niego co najmniej czterema wgłębieniami (8), w których znajdują się co najmniej cztery kulki jezdne (9) zablokowane w tych wgłębieniach (8) przez elementy blokujące, przy czym w przestrzeni pomiędzy kulkami jezdnymi (9) a powierzchnią wewnętrzną wgłębień (8) znajduje się wiele kulek łożyskowych (13), przy czym z powierzchni bocznej korpusu (2) leżącej naprzeciwko powierzchni z wgłębieniami (8) wychodzą prostopadle do niej co najmniej cztery integralne z korpusem (2) trzpienie prowadzące (14), na których osadzone są obrotowo plastikowe rolki prowadzące (15).
4 PL 216 775 B1 2. Wózek jezdny według zastrz. 1, znamienny tym, że rzeczone rolki jezdne (5) są zamontowane na tulejach (6) osadzonych w poprzecznych otworach przelotowych (7) o osiach wzdłużnych prostopadłych od osi wzdłużnej rzeczonego korpusu (2) i uchodzących na jednych końcach do centralnego otworu przelotowego (3) a na drugich końcach wychodzących na zewnątrz powierzchni bocznej korpusu (2). 3. Wózek jezdny według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że rzeczone kulki jezdne (9) oraz rzeczone trzpienie prowadzące (14) rozmieszczone są w narożach rzeczonego korpusu (2). 4. Wózek jezdny według zastrz. 1 albo 2, albo 3, znamienny tym, że proste łączące sąsiednie kulki jezdne (9) są przesunięte na pewną odległość (D) na zewnątrz korpusu (2) względem przebiegającej w płaszczyźnie powierzchni czołowej korpusu (2) środkowej osi poprzecznej znajdującej się pomiędzy nimi rolki jezdnej (5). 5. Wózek jezdny według zastrz. 1 albo 2, albo 3, albo 4, znamienny tym, że wewnątrz wgłębienia (8) zamontowane jest gniazdo łożyskowe (12) a rzeczone kulki łożyskowe (13) znajdują się w przestrzeni pomiędzy rzeczonym gniazdem łożyskowym (12) wgłębień (8) a kulkami jezdnymi (9). 6. Wózek jezdny według zastrz. 1 albo 2, albo 3, albo 4, albo 5, znamienny tym, że rzeczonymi elementami blokującymi są nakładki zamykające (10) zamocowane na osadzonych w powierzchniach bocznych wgłębień (8) pierścieniach osadczych (11). 7. Wózek jezdny według zastrz. 1 albo 2, albo 3, albo 4, albo 5, albo 6, znamienny tym, że rzeczone rolki prowadzące (15) są plastikowe. 8. Wózek jezdny według zastrz. 1 albo 2, albo 3, albo 4, albo 5, albo 6, albo 7, znamienny tym, że rzeczone wgłębienia (8) mają kształt walcowo-kulisty.
PL 216 775 B1 5 Rysunki
6 PL 216 775 B1 Departament Wydawnictw UPRP Cena 2,46 zł (w tym 23% VAT)