Instrukcja do aparatu V.S.O.P. SUPREME U L T R A

Instrukcja do aparatu V.S.O.P. SUPREME U L T R A 1

Spis treści 1. Wstęp str. nr. 3 2. Przygotowanie zestawu do pracy str. nr. 4 3. Pierwsza destylacja techniczna str. nr. 5 4. Płukanie kolumny destylacyjnej str. nr. 6 5. Płukanie zbiornika str. nr. 7 6. Pierwsza destylacja właściwa wsadu str. nr. 7-9 7. Destylacja druga powtórna str. nr. 9 8. Destylacja związków aromatycznych str. nr. 10 9. Wsad, nastaw fermentacyjny, zacier, zaczyn, ferment str. nr. 11 10. Przygotowanie prostego nastawu fermentacyjnego str. nr. 12 11. Pomiary str. nr. 12 12. Filtrowanie filtrem Econo S2 lub Econo S3 str. nr. 13 13. Filtr Katalityczny FK str. nr. 15-16 14. Numer i wersja urządzenia, data kontroli str. nr. 16 15. Tabele str. nr. 17-18 16. Instrukcja termometru elektronicznego LCD str. nr. 19 17. Wielofunkcyjny układ sterowania chłodzeniem str. nr. 20-24 18. Głowica myjąca wypełnienie kolumny destylacyjnej str. nr. 24-25 19. Głowica odbioru wstępnego i kontroli temperatury destylatu str. nr. 26 20. Zbiornik z płaszczem olejowym i sterowaniem ogrzewania str. nr. 27-29 21. Manometr czujnik ciśnienia str. nr. 30 22. Atesty Higieniczne PZH na stal i zawory użyte do produkcji str. nr. 31-32 23. Wyniki badań chromatograficznych str. nr. 33 24. Dokumentacja techniczna sterownika układu chłodzenia str. nr. 34-39 25. Dane techniczne str. nr. 40 26. Warunki gwarancji str. nr. 41 27. Pomocne adresy str. nr. 42 2

Wstęp Dziękujemy za wybranie naszego nowoczesnego aparatu destylacyjnego V.S.O.P. Supreme ULTRA Zakupiony przez Państwa aparat jest wynikiem ponad dwuletnich doświadczeń i prób prowadzących do skonstruowania tej wersji finalnej. Przygotowując nasz produkt staraliśmy się połączyć prostotę, funkcjonalność a także najlepsze materiały stosowane w przemyśle spożywczym i labolatoryjnym. Przed przystąpieniem do użytkowania, każdy zainteresowany powinien zapoznać się z poniższą instrukcją i sprawdzić czy wszystkie elementy zestawu zostały dostarczone zgodnie z poniższą specyfikacją. Zbiornik ze stali nierdzewnej 50 l; Kolumna frakcyjna z wypełnieniem; Stalowa chłodnica Q steel; Stalowy filtr wstępny CRS Pro z wymiennym wkładem węglowym ; Zestaw dwóch termometrów elektronicznych lub wielofunkcyjny układ sterujący chłodzeniem z jednym termometrem elektronicznym; Zestaw przewodów do chłodzenia wodą z połączeniami; Przewód laboratoryjny do destylatu; Taśma teflonowa do uszczelnień gwintowanych Rozszerzony zestaw V.S.O.P. Supreme ULTRA z dodatkami podnoszącymi komfort, bezpieczeństwo i wygodę użytkownika zawiera ponadto: Układ zasilania zbiornika z zaworami - Do łatwego, bezpiecznego i szybkiego napełniania oraz opróżniania zbiornika za pomocą dwóch zaworów zainstalowanych w zbiorniku. Filtr Katalityczny FK 20 lub FK 25, którego głównym zadaniem jest oczyszczanie par destylatu z substancji o odczynie kwasowym w początkowej fazie destylacji, co wpływa na podnoszenie jakości destylatu. Zastosowane wypełnienie pakietowe z miedzi pryzmatycznej zwiększa rozdzielczość kolumny o dodatkowe od 5,2 do 7,3 HETP (półki teoretyczne). Głowica odbioru wstępnego, Której zadaniem jest łatwe i proste oddzielanie początkowych i końcowych frakcji destylatu słabszej jakości od destylatu właściwego, oraz ochrona wypełnienia filtra wstępnego CRS-Pro przed nadmiernym zabrudzeniem wkładu węglowego. Taboret gazowy na gaz propan-butan (LPG) lub gaz ziemny (CNG) do ogrzewania zestawu destylacyjnego. Informujemy, że zakupiony sprzęt służy do destylowania lub rafinacji wielu rodzajów płynów z uwzględnieniem zastosowań spożywczych. Każdy użytkownik powyższego sprzętu powinien zdawać też sobie sprawę, że od listopada 2004 roku destylowanie alkoholu etylowego nawet na własne potrzeby jest w Polsce zabronione decyzją Sądu Najwyższego, a łamanie tego zakazu grozi 3

postępowaniem karnym, przepadkiem urządzenia wykorzystywanego do tego celu oraz karą do 1 roku pozbawienia wolności i grzywną. Każdy chcący mimo tych sankcji produkować własny alkohol powinien być świadomy, że robi to na własne ryzyko i w sprzeczności z obowiązującym w Polsce prawem. W przypadku użytkowania urządzenia po za granicami Polski na użytkowniku spoczywa odpowiedzialność za sprawdzenie, czy korzystanie z urządzenia w określonym celu nie łamie lub narusza prawa lokalnego / państwowego kraju, na terenie, którego jest użytkowane urządzenie destylacyjne V.S.O.P. Ze względu na bezpieczeństwo użytkowania nasz sprzęt jest całkowicie rozbieralny na pojedyncze elementy niezwiązane z przeznaczeniem całego zestawu. Przygotowanie zestawu do pracy Przed przystąpieniem do destylowania należy odpowiednio przygotować aparat upewniając się, że wszystkie połączenia są szczelne i wytrzymują ciśnienie porównywalne z tym, którego musimy użyć przy dmuchaniu np. materaca lub pontonu. Dolny gwint kolumny frakcyjnej został przygotowany stożkowo, aby ułatwić wkręcanie do zbiornika. Należy owinąć go od dołu do góry taśmą teflonową zwiększając grubość uszczelnienia w kierunku górnej części gwintu. Po wkręceniu część taśmy powinna zostać zepchnięta ku górze i utworzyć dodatkową warstwę uszczelniającą. Kolejnym elementem jest filtr, który należy nakręcić na gwintowaną mufę stalowej chłodnicy stosując tą samą zasadę uszczelnienia, co w przypadku dolnego gwintu kolumny. Strzałka przepływu kierunkowego na filtrze powinna być skierowana do dołu. Kolejną czynnością, jaką należy wykonać to podłączenie wlotu i wylotu wody przeznaczonej do chłodzenia zestawu. Dwa króćce są zakończone stalowymi złączami gwintowanymi 3/4 cala. Wodę doprowadzamy do układu chłodzenia poprzez przyłącze (poziome) w dolnej części chłodnicy a odpływ wykorzystanej wody podłączamy do rurki wychodzącej z kolumny frakcyjnej (pionowej i równoległej do kolumny). Ostatnim elementem jest podłączenie rurki do odbioru destylatu. Rurkę należy podłączyć do wylotu filtra CRS-Pro zakończonego końcówką węża. 4

Przed przystąpieniem do destylacji najlepiej jest połączyć wszystkie elementy kolumny i dopiero po napełnieniu zbiornika dokręcić całą kolumnę i podłączyć zasilanie do układu chłodzenia. Zestawy wyposażone w opcjonalny układ zasilania zbiornika z zaworami nie wymagają demontowania kolumny frakcyjnej w celu napełnienia zbiornika. Zawór odpowietrzający i czujnik termometra Termometry elektroniczne kolumny i zbiornika Automatyka sterująca kolumną i chlodnicą Głowica odbioru wstępnego Odbiór destylatu Zbiornik fermentacyjno-destylacyjny z płaszczem olejowym i pełną automatyką sterującą. Zbiornik do ogrzewania na gaz Przed rozpoczęciem destylacji należy uważnie zapoznać się z instrukcją pierwszej destylacji technicznej oraz instrukcją destylacji właściwej. Instrukcja użytkowania urządzeń destylacyjnych VSOP Poniżej są zawarte najbardziej podstawowe czynności, które należy wykonywać w celu poprawnego, bezawaryjnego i bezpiecznego użytkowania urządzeń destylacyjnych VSOP. Podstawowe pojęcia: - zbiornik: keg, bojler - kolumna: kolumna destylacyjna z wypełnieniem, kolumna frakcyjna z wypełnieniem - filtr, filtr CRS Pro wstępny filtr z wypełnieniem węglowym - termometr górny wskazuje temperaturę w kolumnie frakcyjnej - termometr dolny - wskazuje temperaturę w zbiorniku - wlot wody chłodzącej podłączamy zawsze poziomo do chłodnicy (wyjątek kolumny z rdzeniem turbinowym) - odpływ wody chłodzącej podłączamy zawsze pionowo do kolumny frakcyjnej - wsad: nastaw fermentacyjny, ferment, zacier, wino, inne I Pierwsza destylacja TECHNICZNA- destylacja oczyszczająca urządzenie. Każde urządzenie pochodzi prosto z linii produkcyjnej i wymaga pierwszej technicznej destylacji (wygrzewania) przy pomocy wody. Celem tego zabiegu jest oczyszczenie kolumny frakcyjnej z technicznych zapachów metalicznych powstałych w trakcie produkcji urządzenia. 5

Do zbiornika należy wlać wodę bieżącą, maksymalnie 1/3 objętości zbiornika, np.: - dla zbiorników o pojemności od 12 do 15 l. wlewamy 10 litrów wody - dla zbiorników o pojemności od 30 do 50 l. wlewamy 20 litrów wody. Po napełnieniu zbiornika odpowiednią ilością wody urządzenie skręcamy zgodnie z instrukcją, podłączamy wszystkie przewody układu chłodzenia. - zasilanie urządzenia wodą chłodzącą (chłodziwo) wlot poziomy do chłodnicy - odpływ wody chłodzącej wylot pionowy z kolumny Podłączamy czujniki termometrów elektronicznych w stalowych złączach kolumny i zbiornika. Demontujemy filtr wstępny z wypełnieniem węglowym nie jest potrzebny na tym etapie. Końcówkę węża przymocowaną do filtra można odkręcić i przymocować bezpośrednio do wylotu z chłodnicy. Zawór odpowietrzający w kolumnie musi być zamknięty. Po wykonaniu poprawnej instalacji wszystkich elementów rozpoczynamy pierwszą techniczną destylację, oczyszczającą urządzenie. Uruchamiamy grzanie (gazowe, elektryczne, inne) Napełniamy chłodnicę wodą (do momentu gdy zacznie wypływać z rurki odpływu) i zatrzymujemy chłodzenie. W momencie, w którym zbiornik osiągnie temperaturę 90 st. C (patrz wskazania dolnego termometru) uruchamiamy chłodzenie wodą przepływ powolny. Górny termometr może wskazywać dowolną temperaturę w zakresie do 90 st. C. Jeżeli ją przekroczy należy zwiększyć prędkość chłodzenia. Od momentu przekroczenia temperatury 95 st. C na dolnym termometrze (w zbiorniku) prowadzimy grzanie zbiornika przez 15 minut. Jeżeli temperatura w zbiorniku przekroczy 100 st. C to należy zmniejszyć grzanie oraz chłodzenie. Jeżeli temperatura w zbiorniku przekroczy 110 st. C to należy wyłączyć grzanie i chłodzenie zestawu. Grzanie wody w zbiorniku ma na celu oczyszczenie kolumny i wypełnienia z technicznych zapachów a nie destylację wody. Ponad to uzyskanie wody destylowanej jest trudniejsze i niecelowe (nieekonomiczne). Następnie wyłączamy grzanie i gdy temperatura w zbiorniku spadnie poniżej 90 st. C to otwieramy zawór odpowietrzający w kolumnie (białe pokrętło). Następnie zatrzymujemy chłodzenie wodne zestawu. Tak wygrzaną kolumnę pozostawiamy do swobodnego ostygnięcia lub poddajemy ją płukaniu bieżącą wodą (wewnątrz). Po ostygnięciu wody w zbiorniku do ok. 50 st. C, można z zachowaniem szczególnej ostrożności (w celu uniknięcia oparzenia), opróżnić zbiornik z pozostałej wody odwarowej lub zrobić to po całkowitym ostygnięciu zbiornikia a następnie wypłukać go wodą bieżącą. Płukanie kolumny dwa sposoby. Pierwszy sposób: odkręcamy kolumnę i płuczemy ją wodą bieżącą w poziomie przez ok. 5 min. Drugi sposób: nie odkręcamy kolumny, wyjmujemy czujnik termometru (górnego) z kolumny i do stalowego złącza czujnika podłączamy wąż z wodą i płuczemy pionowo kolumnę z wypełnieniem. Płuczemy ją ok. 10 minut lub maksymalnie do momentu napełnienia kega. 6

UWAGA! Należy zwrócić szczególną uwagę na termometry elektroniczne, ponieważ zachlapanie lub zalanie ich wodą może spowodować ich trwałe uszkodzenie nie podlegające wymianie gwarancyjnej! Płukanie zbiornika dwa sposoby. Pierwszy sposób: odkręcamy kolumnę, ustawiamy zbiornik do góry dnem, od spodu wprowadzamy wąż z wodą i kierujemy strumień pionowo do góry. Ukształtowanie dna zbiornika ułatwia jego płukanie. Drugi sposób (zbiornik wyposażony w zawory napełniający i odpływowy): nie odkręcamy kolumny, ale poprzez zawór napełniający (górny) wprowadzamy wąż z wodą i kierujemy strumień na ścianki i dno zbiornika. Dolnym zaworem opróżniamy zbiornik. W celu dokładnego opróżnienia zbiornika, należy przechylić zbiornik w kierunku zaworu odpływowego aż do momentu całkowitego opróżnienia zbiornika. Po wypłukaniu kolumny należy ustawić ją w pionie w celu osuszenia, ułatwiając spłynięcie wody z wypełnienia kolumny. W celu przyspieszenia odciekania wody można kolumną potrząsać w pionie. Tą czynność warto wykonać nad jakimś naczyniem (wiadro, miska, duży garnek itp.) Po przeprowadzeniu pierwszej technicznej destylacji, przepłukaniu zbiornika oraz kolumny z wypełnieniem możemy przygotować urządzenie do pierwszej destylacji właściwego nastawu fermentacyjnego (fermentu). II. Pierwsza destylacja WŁAŚCIWA wsadu: fermentu, wina, zacieru itp. Po napełnieniu zbiornika odpowiednią ilością fermentu wg. przykładu: - do zbiornika o poj. 12-15 litrów wlewamy maksymalnie 10 litrów nastawu - do zbiornika o poj. 30 litrów wlewamy maksymalnie 27 litrów nastawu - do zbiornika o poj. 50 litrów wlewamy maksymalnie 45 litrów nastawu, skręcamy zgodnie z instrukcją urządzenie, podłączamy wszystkie przewody wodne - zasilanie urządzenia w wodę chłodzącą (chłodziwo) wlot poziomy do chłodnicy - odpływ wody chłodzącej wylot pionowy z kolumny Podłączamy czujniki elektroniczne w stalowych złączach kolumny i zbiornika. Instalujemy filtr wstępny z wypełnieniem węglowym. Zakładamy wąż sylikonowy na końcówkę węża pod filtrem wstępnym. W przypadku destylacji wina można zdemontować filtr w celu uzyskania pełniejszego bukietu zapachowo-smakowego w uzyskiwanym destylacie. Zawór odpowietrzający w kolumnie musi być zamknięty. Po wykonaniu poprawnej instalacji wszystkich elementów rozpoczynamy pierwszą destylację właściwą w celu uzyskania destylatu z nastawu fermentacyjnego. Uruchamiamy grzanie (gazowe, elektryczne, inne) Napełniamy układ chłodniczy wodą (do momentu gdy woda zacznie wypływać przewodem odpływowym) i zatrzymujemy chłodzenie. Rozgrzewanie zbiornika wypełnionego cieczą w ilości: - 10 litrów trwa ok. 15min 7

- 27 litrów trwa ok. 40min - 45 litrów trwa ok. 1h 15min do 1h 30min Czas rozgrzewania zbiornika zależy od mocy grzewczej urządzenia ogrzewającego i temperatury otoczenia oraz od ewentualnych przeciągów w pomieszczeniu. Od momentu, w którym temperatura w zbiorniku osiągnie 75 st. C. należy śledzić wskazania termometrów i na ich podstawie dokonywać kolejnych czynności. Gdy temperatura w zbiorniku osiągnie 75 st. C., uruchamiamy chłodzenie (bardzo powolny przepływ wody). Gdy temperatura zbiornika osiągnie 78 st C. zwiększamy delikatnie przepływ wody. Temperatura powinna wzrastać w kolumnie i zbiorniku. Start destylacji oznacza dotarcie gorących oparów do czubka kolumny i rozpoczęcie skraplania w chłodnicy. Jest to najważniejszy moment w całym procesie destylacji, ponieważ w pierwszych 20 minutach pracy destylacyjnej dokonuje się wszystkich najważniejszych ustawień. Start aparatu można przewidzieć z dokładnością kilku minut. W momencie, kiedy poziom gorących oparów podniesie się ponad mufę łączącą zbiornik z kolumną (można ostrożnie wyczuć ręką) do startu pozostanie nie więcej niż 15-20 minut. W tym momencie można włączyć przepływ wody w chłodnicy ustawiając go tak aby chłodnica napełniła się wodą z umiarkowaną prędkością w ciągu 4-6 sekund. Po dokonaniu ostatnich ustawień będzie można jeszcze zmniejszyć przepływ wody zwracając jednak uwagę aby wydostający się z chłodnicy skroplony destylat miał temperaturę ok. 20 st. C. W pierwszej fazie destylacji uwalniają się lżejsze frakcje w tym niewielka ilość alkoholu metylowego, który stanowczo należy odseparować od destylatu spożywczego. Zawartość alkoholu metylowego stanowi jedynie 0,1-0,2% w stosunku do zawartości alkoholu etylowego. Zostało to udowodnione naukowo, że bez względu na jakość destylacji w powyższym procesie prywatny użytkownik nie jest wstanie wytworzyć metylu zagrażającego zdrowiu. Separacja pierwszych frakcji zawierających metyl ma głównie na celu poprawę jakości końcowego destylatu a nie jak się ogólnie twierdzi uchronienie potencjalnego nieostrożnego użytkownika od utraty życia czy zdrowia. Opisywany sprzęt skonstruowano tak, aby odseparować pierwsze 200 ml destylatu, teoretyczna zawartość szkodliwych substancji powinna zamykać się w pierwszych 25 ml jednak jest to zawsze uzależnione od ilości wlanego do zbiornika wsadu fermentacyjnego. Najlepszym sposobem jest przygotowanie sobie osobnego naczynia na pierwsze 200 ml destylatu (tzw. Przegonu), który można wykorzystać jako rozpałkę do grilla. Pierwszy destylat będzie miał charakterystyczny zapach przypominający zapach zmywacza do paznokci. Po odlaniu pierwszych frakcji można przełożyć rurkę do głównego naczynia i i zacząć odbierać destylat właściwy. Obserwujemy górny termometr: Temperaturę górnego termometru (temperatura w kolumnie) należy regulować i stabilizować w zakresie od 78,0 st. C. do 78,4 st. C. przez cały czas trwania destylacji to gwarantuje osiągnięcie destylatu wysokiej jakości o stężeniu do 95,3%. W tym czasie nie należy w żaden sposób ograniczać temperatury w zbiorniku temperatura w zbiorniku będzie się samoczynnie stabilizowała i powoli rosła przez cały czas trwania destylacji. Gdy temperatura w zbiorniku przekroczy 94 st. C., należy zmienić naczynie odbioru destylatu. Oznacza to również, że proces destylacji dobiega końca. Zakończenie 8

destylacji następuje po wyraźnym spadku prędkości wylotowej destylatu. W praktyce użytkownik zaobserwuje pojedyncze krople kapiące co 1-,15 sek. W celu odzyskania maksymalnej ilości destylatu z aparatu, należy przygotować osobne naczynie do zebrania pozostałości (tzw. pogonów), Resztki destylatu wymieszane z oparami wody będą szybko tracić wartość procentową a ilościowo nie przekroczą 0,5l. Powyższe pozostałości nie nadają się do mieszania z głównym destylatem ze względu na zapach i niską jakość ale będą dobrym dodatkiem do kolejnego gotowania nowej porcji wsadu fermentacyjnego. Destylat gorszej jakości odbieramy (do oddzielnego naczynia) w zakresie temperatur od 94 do 95 st. C. na dolnym termometrze w zbiorniku), a gdy temperatura w zbiorniku przekroczy 95 st. C. to wyłączamy grzanie. Zmniejszamy prędkość chłodzenia, ale go nie wyłączamy. Po kilkudziesięciu sekundach zauważymy, że w wężyku sylikonowym zacznie się cofać destylat do filtra (efekt podciśnienia). W tym momencie otwieramy zawór odpowietrzający (białe pokrętło) na szczycie kolumny frakcyjnej. Usłyszymy syczenie powietrza wyrównującego ciśnienie w kolumnie i zbiorniku. Ta czynność pozwoli nam odebrać resztki destylatu znajdującego się w chłodnicy i filtrze węglowym CRS-Pro. Gdy temperatura w zbiorniku spadnie poniżej 90 st. C., wyłączamy chłodzenie. Odebrany destylat w końcowej fazie destylacji (tzw. pogony) można powtórnie przedestylować dodając do nastawu (fermentu, wina, zacieru) tuż przed rozpoczęciem destylacji. To spowoduje wzmocnienie fermentu i pozwoli uzyskać większą ilość destylatu gotowego po przeprowadzeniu kolejnej destylacji. Jeżeli po zakończonej destylacji opróżnimy zbiornik i chcemy kolejny raz przedestylować ferment to nie musimy płukać zbiornika i kolumny. Jeżeli chcemy przeprowadzić drugą destylację destylatu otrzymanego w wyniku pierwszej destylacji to należy wypłukać zbiornik i kolumnę identycznie jak w procesie po pierwszej destylacji technicznej. W omawianym zestawie wyeliminowaliśmy masowe przedostawanie się wody do oparów etylu w końcowej fazie gotowania (wyłącznie przy założeniu optymalnych wartości grzewczych), co w efekcie powoduje możliwość destylowania alkoholu zachowując wysoką jakość i czystość destylatu przez cały okres trwania destylacji aż do jej zakończenia. III Druga (powtórna) destylacja destylatu otrzymanego z pierwszej destylacji. Po wypłukaniu zbiornika i wypełnienia kolumny frakcyjnej napełniamy zbiornik rozcieńczonym destylatem (z pierwszej destylacji) z wodą bieżącą do stężenia 40%. Następnie rozpoczynamy destylację. Rozgrzewanie zbiornika będzie trwało znacznie krócej zależnie od stężenia procentowego destylowanego roztworu. Temperatury w procesie drugiej destylacji będą wyglądały tak samo (w kolumnie i zbiorniku) i na ich podstawie należy identycznie sterować przebiegiem chłodzenia. W czasie drugiej destylacji urządzenie może zużywać więcej wody do chłodzenia oraz zwiększy się wydajność (prędkość) otrzymywanego destylatu. Zakończenie drugiej destylacji należy przeprowadzić identycznie jak dla destylacji pierwszej. 9

Bardzo ważne: Po destylacji można, (ale nie trzeba) opróżnić układ chłodzenia z wody. W przypadku dłuższej przerwy w użytkowaniu zestawu (powyżej 14 dni) zalecamy opróżnić wodę z układu chłodzenia. Pełne opróżnienie układu chłodzenia: - demontujemy węże doprowadzające i odprowadzające wodę chłodzącą (opróżniamy chłodnicę) - odkręcamy kolumnę destylacyjną i ustawiamy ją zaworem odpowietrzającym do dołu (wlotem kolumny do góry) następuje opróżnienie modułu reflux. Urządzenie należy przechowywać w suchym pomieszczeniu i w temperaturze od 5 do 45 st. C. W przypadku przechowywania urządzenia w temperaturze zera lub poniżej zera stopni Celsjusza należy koniecznie opróżnić układ chłodzenia z całej ilości wody chłodzącej. Przechowywanie urządzenia w temperaturze ujemnej z wypełnionym wodą układem chłodzenia może spowodować trwale uszkodzenie chłodnicy i modułu reflux, nie podlegające naprawie gwarancyjnej. Takie uszkodzenie może powodować przedostawanie się wody z układu chłodzenia do odbieranego destylatu gotowego oraz na wypełnienie kolumny destylacyjnej i do zbiornika. Na czas dłuższego przechowywania urządzenia zalecamy usunięcie baterii z termometrów elektronicznych. IV. Destylacja związków aromatycznych Destylacja wsadu/fermentu z owoców, mająca na celu uzyskanie destylatu smakowo-zapachowego powinna przebiegać w czterech fazach. Od standardowej destylacji różni się ustawieniem temperatury w kolumnie destylacyjnej w początkowym etapie destylacji. Faza pierwsza to standardowe odebranie destylatu początkowego tzw. przedgonów w ilości od 100 do 150 ml. Przy temperaturze kolumny ok. 78,2 st. C. Faza druga - to destylacja aromatów w podwyższonej temperaturze kolumny destylacyjnej. W kolumnie należy ustabilizować temperaturę w zakresie od 79 do 86 st. C (wartości należy wybrać eksperymentalnie) i w tak poddwyższonej temperaturze można prowadzić proces destylacji przez max. 90 minut i odbierając max. 2 litry destylatu. Destylacja w podwyższonej temperaturze przebiega szybciej a destylat jest bardziej aromatyczny i ma mniejsze stężenie procentowe. Faza trzecia po odebraniu najbardziej aromatycznej części destylatu należy ponownie ustabilizować temperaturę w kolumnie destylacyjnej na poziomie 78,2 st, C. i skoncentrwać się na odbiorze destylatu o większym stężeniu procentowym. Destylat aromatyczny z fazy drugiej i destylat właściwy z fazy trzeciej można mieszać ale nie trzeba. Faza czwarta destylacja końcowych frakcji tzw. pogonów (można je ponownie destylować). W wersji standardowej wyposażenia, stabilizacja temperatury w kolumnie polega na odpowiednim ustawieniu prędkości przepływu wody chłodzącej za pomocą 10

kurka w kranie. Zestaw wyposażony w wielofunkcyjny układ sterowania chłodzeniem (automatykę chłodzenia) jest łatwiejszy w obsłudze i sprowadza się do ustawienia zadanej temperatury w kolumnie. Sterownik automatycznie będzie stabilizował zadana temperaturę w kolumnie. Wsad, nastaw fermentacyjny, zacier, zaczyn, ferment. Podstawą dobrego alkoholu jest odpowiednio przygotowany nastaw fermentacyjny. Pomijając konstrukcję aparatury destylacyjnej jest to właściwie początkowy proces przygotowywania i produkcji alkoholu. Poniżej opiszemy przygotowanie prostego zacieru dla początkujących użytkowników. Przed rozpoczęciem robienia zacieru należy zaopatrzyć się w dwie 30 litrowe beczki do wody, wiadro plastikowe do dokładnego mieszania cukru, miseczkę do rozpuszczenia drożdży i dwie rurki fermentacyjne, które umieszcza się w korkach beczek. Dwie beczki umożliwiają zoptymalizowanie procesu fermentacji i znacznie ułatwiają samą destylację. Wystarczy zrobić zacier w każdej z nich w odstępie 1 tyg. W pierwszej beczce zacier będzie gotowy po 2 tyg. W kolejnej za następny tydzień. Jeżeli użytkownik chce kontynuować destylację jest to najwygodniejszy sposób, ponieważ pracujemy każdorazowo na 30 litrach skracając w ten sposób czas rozgrzewania i samej destylacji zacieru. Optymalny zacier przygotowujemy z 7 kilo cukru, 50 dkg drożdży i 25 l wody. Nie ma praktycznego zastosowania dodawanie większej ilości wody, ponieważ wpływa to na wydłużenie czasu startu czyli czasu od podpalenia ognia do pierwszych kropel destylatu. Na początku do wiadra wlewamy 15 litrów gorącej (ale nie bardzo gorącej) wody najlepiej przegotowanej i rozcieńczonej z bieżącą, następnie rozpuszczamy cukier co powoduje że woda robi się już tylko średnio ciepła. Kolejne dziesięć litrów zimnej lub letniej wody wlewamy do beczki 30 L Wtedy do miseczki należy nabrać słodkiej wody z wiadra i w przypadku gdyby była jeszcze wyraźnie ciepła należy schłodzić ją dodając odrobiny zimnej wody tak aby słodka woda stała się letnia (ok. 30 st. C) ale nie zimna (jak do kąpieli niemowlaka). Dobór temperatury wody przy nastawieniu zacieru ma ogromny wpływ na cały dalszy proces fermentacji. Należy zawsze pamiętać, że drożdże zabija temperatura 35 stopni C a temperatura poniżej 20 st. C. je usypia). Fermentacja burzliwa, która trwa przez pierwsze 3 dni sama dostarcza energii cieplnej pochodzącej z rozbicia pierwiastków tlenu zawartych w cukrze. Przegrzanie fermentującego zacieru będzie skutkować słabymi wynikami na zawartość alkoholu ze względu na przedwczesną śmierć drożdży, których naturalnym sposobem zakończenia pracy powinno być zatrucie alkoholem. Wracając do naszego zacieru, w miseczce z letnią słodką wodą rozpuszczamy 5 kostek drożdży, tak aby nie pozostało żadnych stałych lub półpłynnych kawałków i odstawiamy na 20 minut pozwalając drożdżom na rozpoczęcie pracy. Następnie wlewamy ciepłą wodę z cukrem do zimnej w beczce i po ok. 20 min dodajemy rozpuszczone w miseczce drożdże (nad płynem w miseczce powinna zrobić się warstwa piany) i energicznie mieszamy. Beczkę można odstawić do pomieszczenia z temp. otoczenia co najmniej 20 stopni C, nie należy beczki przykrywać czy owijać czymkolwiek, przez pierwsze trzy dni powietrze powinno mieć swobodny dostęp do nagrzewających się ścian beczki. Można ewentualnie przykryć wylot beczki złożoną kilka razy tkaniną, żeby wyeliminować w 11

pomieszczeniu zapach fermentacji. Po 3 dniach możemy założyć przygotowane wcześniej korki z rurkami fermentacyjnymi i szczelnie dokręcić. Po upływie 2 tygodni zacier powinien być lekko cierpki lub gorzkawy, nie powinno się też słyszeć odgłosu musowania z beczki. Oznacza to, że drożdże wykonały pracę i przerobiły nastaw fermentacyjny. Następnie zacier należy wyklarować nadając mu przejrzysty żółtawy kolor. Wykonuje się to przez dodanie wymieszanego w szklance wody preparatu do klarowania wina. (klarowin, bentonit) W przeciwieństwie do podanego w przepisie sposobu postępowania należy zwiększyć ilość wody do 300 ml na dwie torebki i najlepiej mieszać przez 5 min w mikserze kuchennym. Po dolaniu przygotowanej mikstury do beczki należy kilkanaście razy energicznie potrząsnąć całą beczką co jakiś czas upuszczając zbierający się w niej musujący gaz. Następnie należy postawić beczkę w miejscu, w którym będziemy przelewać (najlepiej wężem) zacier do zbiornika aparatu, i odczekać 2-3 godziny (najlepsze wyniki w klarowaniu osiągamy po 12-24 godzinach) aż drożdże i białka opadną na dno beczki. Na koniec pozostaje nam jedynie przelać sklarowany zacier do zbiornika aparatu destylacyjnego i przystąpić do destylacji. Przygotowanie prostego nastawu fermentacyjnego na bazie drożdży gorzelniczych jest prostsze i szybsze. Do każdego z przygotowanych trzydziesto litrowych zbiorników wlewamy po 22,5 litra przegotowanej wody o temperaturze 50 stopni C. następnie wsypujemy po 7,5 kg. cukru i energicznie mieszamy aż do całkowitego rozpuszczenia cukru. Następnie sprawdzamy temperaturę roztworu wody z cukrem i gdy mieści się ona w zakresie od 25 do 30 st. C. wsypujemy suszone drożdże gorzelnicze i energicznie mieszamy ok. 1 min. Dla drożdży typu TURBO Fast 24/48 H, TURBO 8 KG, TURBO Pure wystarczy 1 opakowanie na 1 zbiornik z nastawem. Gdy drożdże przerobią cały cukier (nastaw będzie cierpki lub gorzki) na alkohol (czas trwania fermentacji zależy od rodzaju drożdży i wynosi od 24 godzin do 5 dni), możemy ale nie musimy dokonać klarowania nastawu fermentacyjnego (w nastawie ilość białek i martwych drożdży jest znikoma, nie wpływająca ujemnie na smak i zapach destylatu). Tak przygotowany i przerobiony wsad fermentacyjny jest gotowy do destylacji. Ważne: Podczas fermentacji temperatura otoczenia nie powinna spadać poniżej 20 st. C. ani wzrosnąć powyżej 35 st. C. Po za granicami podanych temperatur drożdże przestaną pracować nie dokonując pełnej fermentacji nastawu. Zawsze polecamy sprawdzenie jakości otrzymanego nastawu fermentacyjnego za pomocą aerometru do win (cukromierza), który pokazuje zawartość cukru w nastawie oraz ilość Blg w temperaturze 20 st. C. Przygotowanie nastawu fermentacyjnego na drożdżach gorzelniczych jest szybsze, łatwiejsze, mniej pracochłonne oraz zawsze daje lepszej jakości nastaw fermentacyjny. Pomiary Kolejnym etapem po zakończeniu destylacji, jest fachowe dokonanie pomiarów i przeliczenie proporcji wody i alkoholu. Omawiany aparat destyluje alkohol eliminując zanieczyszczenia mineralne co umożliwia mieszanie destylatu z wodą bez ryzyka uzyskania szarego lub białomlecznego koloru mieszaniny. Uzyskiwane z pomocą naszego urządzenia destylaty są zawsze krystalicznie przejrzyste. 12

Do wykonania pomiarów i przeliczenia proporcji wykorzystujemy probierz alkoholowy (alkoholomierz). W celu dokonania pomiarów wlewamy destylat do próbówki napełniając ją do połowy i wsuwamy do środka probierz. Wynik procentowy wskazuje nam poziom płynu na skali probierza. Przy pomiarach należy zwrócić uwagę aby probierz nie przylepiał się do ścianek próbówki oraz aby mierzony destylat miał temperaturę 20 st. C. Po otrzymaniu wyników (np.: 91%) należy sprawdzić ilość uzyskanego destylatu. Najlepiej zastosować wyskalowaną butelkę 5l po wodzie demineralizowanej. Zakładając, że uzyskaliśmy np. 4,5 litra destylatu o wartości procentowej 91%, dokonujemy mnożenia 4,5x91 i uzyskujemy absolutny wynik procentowy destylacji czyli 410. Wartość 410 dzielimy na wartość procentową destylatu jaki chcemy uzyskać, powiedzmy 40%. 410/40=10,25. W ten sposób otrzymujemy ilość całkowitą destylatu przy wartości 40%. Teraz wystarczy od 10,25 odjąć 4,5, które już mamy w wyniku destylacji i otrzymujemy wynik pokazujący, że do uzyskania 10,25 litra 40% destylatu (wódki) musimy dolać 5,75 litra wody (najlepiej mineralnej, niegazowanej z jak najmniejszą ilością minerałów i mikroelementów). Po wymieszaniu z wodą rozcieńczony destylat (trunek) jest gotowy do spożycia jednak może on wciąż posiadać charakterystyczny zapach domowego alkoholu. W celu wyeliminowania zapachu należy przefiltrować uzyskany destylat przez filtr kolumnowy z zestawu rozszerzonego (np. Econo S2/S3 lub Tower L2/L3). Filtrowanie wstępne filtrem Econo S2 lub Econo S3 (wyposażenie dodatkowe) Kolumna Filtra Kolumnę filtra ustawiamy pionowo i mocujemy ją do płaskiej powierzchni ( np. ściany) za pomocą stalowych obejm z gumowymi podkładkami i kołkami rozporowymi (kołki rozporowe oraz śruby mocujące w komplecie) Zbiornik Zbiornik (dowolny) łączymy z kolumną filtra za pomocą sylikonowego węża. W celu wykonania poprawnego połączenia, wąż należy wsunąć na króciec (u góry kolumny) przy zaworze odpowietrzającym. (Połączenie węży sylikonowych z króćcami należy wzmocnić za pomocą stalowych opasek zaciskowych ) U dołu kolumny przykręcamy filtr końcowy / mechaniczny tupu Carbon Inline lub CRS-Pro a na samym dole mocujemy zawór wylotowy regulujący prędkość filtrowania i odbioru destylatu. Podczas napełniania filtra destylatem należy otworzyć zawór odpowietrzający (białe pokrętło) i zamknąć zawór wylotowy (niebieska dźwignia). Po napełnieniu kolumny filtra otwieramy zawór wylotowy i zaczynamy odbierać filtrat. Zalecana prędkość odbioru to 0,5 do 1 l. destylatu na godzinę. UWAGA: Filtrowanie należy zawsze prowadzić zgodnie z kierunkiem wskazanym na obudowie. Niewłaściwy kierunek filtrowania może spowodować błędne działanie filtra. W przypadku Filtrów Econo S2 i Econo S3 bez pompy kompresyjnej kierunek filtracji wyznacza grawitacja tzn. filtrat przepływa z góry na dół w kolumnie filtrującej. W celu polepszenia oraz zachowania właściwości filtracyjnych węgla, Na początku użytkowania a potem, co pół roku lub po przefiltrowaniu 250 litrów destylatu należy wykonać reaktywację węgla. 13

Sposób reaktywowania wkładu węglowego filtrów typu CRS-Pro, Econo oraz Tower Wsypujemy do naczynia węgiel i następnie zalewamy wodą i gotujemy aż węgiel opadnie na dno a na powierzchni zaczną się zbierać czarne zanieczyszczenia. Trzeba wtedy odlać górną porcję wody i dolać świeżej a następnie powtórzyć tą czynność kilka razy ok. 3-4 aż woda zrobi się względnie przejrzysta. Specjaliści radzą zostawić ten węgiel w wodzie aż nasiąknie przez noc i dopiero potem wsypać całość do filtra ( będzie to przypominać papkę węglową). Węgiel został już przez nas przygotowany w sposób opisany powyżej tak, więc jedyne, co pozostaje użytkownikowi to pilnowanie, aby regularnie, co ok. 6 miesięcy wykonać reaktywację węgla. Po przefiltrowaniu całego destylatu należy wlać do zbiornika filtra 3 litry ciepłej wody ( max. 50 st. C). W tym celu należy zamknąć zawór wypływowy (regulujący prędkość filtrowania) w kolumnie, otworzyć zawór odpowietrzający a następnie wlać 3 litry wody. Po wlaniu wody zamykamy zawór odpowietrzający, otwieramy lekko zawór odbioru i woda spowoduje wypychanie z kolumny filtrującej pozostałej reszty destylatu. Po przefiltrowaniu 250-300 litrów destylatu lub co 6 miesięcy należy dokonać reaktywacji węgla, wykonuje się to przy użyciu piekarnika do którego wkładamy rozłożony na blachach węgiel wysypany z filtra i wstępnie przegotowany. W rozgrzanym do 250 stopni piekarniku należy przetrzymać węgiel ok. 3 godzin aż do całkowitego wysuszenia. Jeżeli piekarnik nie ma wentylatora, co kwadrans powinno się uchylić drzwiczki umożliwiając wydostanie się oparów wody i zanieczyszczeń zgromadzonych w czasie użytkowania filtra. Po wysuszeniu i ostygnięciu można wsypać węgiel z powrotem do. UWAGA Bardzo Ważne - w czasie filtrowania nie wolno zbliżać się do urządzeń filtrujących ze źródłem otwartego ognia ani żarzącymi przedmiotami. W zależności od potrzeb należy dokonać ponownych obliczeń proporcji dodać wymagane ilości wody. 14

Szacunkowy koszt wyprodukowania 1 litra destylatu 40% w domowych warunkach wynosi około 4-5 PLN w zależności od ceny cukru. Ponadto jakość alkoholu jest wielokrotnie wyższa od wódek ze średniej i niskiej półki. 12,5 HETP (odpowiednik teoretycznych półek destylacyjnych) aparatu V.S.O.P. gwarantuje uzyskanie bardzo dobrych wyników procentowych. Podczas testowania urządzenia wyniki przekroczyły nasze oczekiwania. Wyniki tego modelu to 93% przy prędkości 30ml/1min, co stawia wybrany aparat w czołówce małych aparatur zachodnich, nastawionych na produkcję wysokoprocentowych alkoholi w ilościach nie przekraczających 4 litrów w sesji. Wynik ogólny dał nam 460 punktów procentowych przy zalaniu 27 litrami nastawu, co w efekcie pozwoliło na wyprodukowanie 11,5 litra destylatu 40% (wódki). W celu podniesienia liczby HETP polecamy zastosowanie rozszerzenia kolumny V.S.O.P. o moduł VIP 60, który umożliwia podniesienie rozdzielczości wypełn ienia kolumny frakcyjnej o 5 HETP (z wypełnieniem standardowym) przyczyniając się do poprawy walorów smakowych i jakościowych destylowanego alkoholu. Kolejnym elementem podnoszącym jakość destylatu są Filtry Katalityczne FK20, FK25, FK30 (tzw. katalizatory destylacyjne), które w czasie destylacji wychwytują substancje o odczynie kwasowym z oparów destylatu i wiążą powierzchniowo na powierzchni wypełnienia pryzmatycznego. Ponad to, Filtry katalityczne podnoszą ogólną liczbę HET od 5,2 do 10,4 Filtry Katalityczne typu FK moduł typu VIP 15

modele: FK15, FK20, FK25, FK30, FK40 Destylacyjny Filtr Katalityczny FK (element wyposażenia dodatkowego) Filtr katalityczny służy do katalitycznego oczyszczania oparów destylatu z substancji o odczynie kwaśnym na wstępnym etapie destylacji. Jego wypełnienie stanowi pakietowa, pryzmatyczna miedź katalityczna. W czasie eksploatacji filtra wypełnienie filtra będzie miało coraz ciemniejszą barwę a w czasie dłuższych odstępów w pracy może pokryć się zielonkawym nalotem (tlenkiem miedzi). Wtedy należy przeprowadzić czynność oczyszczania wkładu filtra. Sposób montażu: Gwinty filtra i kolumny należy uszczelnić taśmą teflonową. Filtr FK należy wkręcić w zbiornik poprzez dwu calowe gwintowane złącze. Następnie do filtra podłączamy kolumnę destylacyjną/rektyfikacyjną. Środki ostrożności: Filtr należy przechowywać w pozycji pionowej, szerszym końcem ku górze. Nie należy opróżniać filtra z wypełnienia pryzmatycznego i pod żadnym pozorem nie wolno ubijać wypełnienia może to spowodować wadliwe działanie zestawu destylacyjnego oraz może spowodować zagrożenie dla życia i zdrowia użytkownika. Sposób oczyszczania wkładu pryzmatycznej miedzi katalitycznej. Cały filtr należy zanurzyć w roztworze wody utlenionej i 10% octu sporządzonego w proporcji 1:1 I trzymać w nim ok. 20 do 30 minut. Następnie należy go obficie wypłukać wodą bieżącą. Czynność oczyszczania filtra należy wykonywać każdorazowo tuż przed destylacją pod warunkiem, że czas od ostatniego użycia filtra jest większy niż 14 dni, oraz doraźnie i każdorazowo, gdy na powierzchni wypełnienia miedzianego pojawi się zielonkawy nalot (tlenek miedzi). Roztwór wody utlenionej i octu należy przechowywać w szczelnym pojemniku (np. słój) i można go wielokrotnie wykorzystywać do oczyszczania wkładu filtra FK (nawet do roku czasu). Numer urządzenia Model Data kontroli Kontakt: tel. +48 22 393 4848 w godzinach od 9:00 do 17:00 tel. kom. +48 888 044 684 w godzinach od 9:00 do 19:00 poczta e-mail: info@vsop.com.pl http://www.vsop.com.pl (strona główna i oferta handlowa V.S.O.P.) http://vsop.blox.pl (blog z aktualnościami V.S.O.P.) http://www.bimber.info/forum/index.php ( kopalnia wiedzy fachowej ) Dane techniczne: Wysokość kolumny 1,40m Szerokość kolumny - 2 Wypełnienie - spiralne ze stali kwasoodpornej INOX Ilość teoretycznych półek HETP dla mocy optymalnej 4500W 10,8 /... Maksymalna czystość destylatu 95,3% z 1 destylowania. Maksymalna prędkość destylacji w pierwszym gotowaniu dla 4300W- 1350ml/20min Średnia moc destylatu po pierwszym gotowaniu 93-95% Średnia prędkość destylacji w pierwszym gotowaniu 3000ml/60min Zalecana moc palnika - 3500-6500W Maksymalna pojemność zbiornika - 50 L Maksymalne robocze napełnienie - 45 L 16

Wyniki badań chemicznych: wyniki z poszczególnych oznaczeń: > Ad 1) moc 93,41% > Ad 2) roztwór nie odbarwia się w czasie większym niż godzina > Ad 3) zawartość metanolu 0,0294% > Ad 4) zawartość kwasowa (w przeliczeniu na kwas octowy) 0,0154g/dm^3 Według specjalistów powyższe normy odpowiadają spirytusom rektyfikowanym oraz luksusowym produkowanym w polskich zakładach spirytusowych. Czyste składniki Mieszanina azeotropowa Składniki A B c Temperatura wrzenia C Składnik Temperatura wrzenia C Składnik Temperatura wrzenia C Zawartość składnika A Zawartość składnika B Zawartość składnika C Temperatura wrzenia C Alkohol propylowy Alkohol izobutylowy Alkohol izoamylowy Maślan etylu Octan izoamylu Acetal Furfurol Kwas masłowy Octan etylu 97 107 132 120 142 103 162 163 77 woda woda woda woda alkohol etyl. woda woda woda 100 100 100 100 100 78,3 100 100 100 alkohol etyl. 78,3 70,9 67,0 50,4 18,5 64,9 76,0 35,0 18,4 82,6 29,1 33,0 49,6 81,5 35,1 24,0 65,0 81,6 9,0 8,4 87,8 89,8 95,2 87,9 99,1 76,0 97,5 99,4 70,2 Aeotropy dwu- i trójskładnikowe utworzone z wody, etanolu i niektórych ubocznych produktów fermentacji alkoholowej Temperatura wrzenia roztworów wodno-alkoholowych oraz zawartość alkoholu w parach powstających z tych cieczy Zawartość alkoholu w roztworze Temperatura wrzenia Zawartość alkoholu w parze Zawartość alkoholu w roztworze Temperatura wrzenia Zawartość alkoholu w parze % obj. C % obj. % obj. C % obj. 0 100,0 0,0 75,0 80,4 84,2 1,0 90,0 9,9 80,0 79,9 86,5 5,0 95,9 35,8 85,0 79,5 89,1 10,0 92,6 51,0 90,0 79,0 91,8 20,0 88,3 66,2 91,0 78,8 92,6 30,0 85,7 69,3 92,0 78,6 93,3 40,0 84,1 72,0 93,0 78,5 93,8 50,0 82,8 75,0 94,0 78,4 94,5 55,0 82,3 76,6 95,0 78,3 95,4 60,0 81,8 78,2 96,0 78,2 96,2 65,0 81,2 80,0 97,0 78,2 97,1 70,0 80,8 81,9 97,2 78,17 97,2 Współczynniki lotności zanieczyszczeń spirytusu surowego 17

Współczynniki lotności K Zawartość alkoholu etylowego w roztworze % obj. alkohol amylowy octan amylu izowaleria niań etylu izomaślan etylu 25 5,55 _ 15,2 30 3,00 12 6 35 2,45 10,5 12,5 40 1,92 8,6 10,5 45 50 55 60 65 1,50 1,20 0,98 0,80 0,65 3,5 2,8 2,2 1,7 1,4 2,3 1,9 4,2 2,9 octan etylu 7,1 5,8 4,9 4,3 3,9 octan metylu 9,0 7,9 7,0 6,4 5,9 mrówczan etylu 12,0 10,4 9,4 aldehyd octowy 4,5 4,3 4,1 4,0 3,9 70 75 80 85 0,54 0,44 1,1 0,9 0,34 0,32 0,8 0,7 1,7 1,5 1,3 1,1 90 0,30 0,6 0,9 1,1 2,4 4,1 5 8 3 4 95 0,23 0,55 0,8 0,95 2,1 3,8 3,1 3,3 2,3 1,8 1,4 1,2 3,6 3,2 2,9 2,7 5,4 5,0 4,6 4,3 8,5 7,8 7,2 6,5 3,8 3,7 3,6 3,5 Zawartość alkoholu w roztworze Temperatura wrzenia Zawartość alkoholu w parze % obj. C % obj. 0 100,0 0,0 1,0 99,0 9,9 5,0 95,9 35,8 10,0 92,6 51,0 20,0 88,3 66,2 30,0 85,7 69,3 40,0 84,1 72,0 50,0 82,8 75,0 55,0 82,3 76,6 60,0 81,8 78,2 65,0 81,2 80,0 70,0 80,8 81,9 75,0 80,4 84,2 80,0 79,9 86,5 85,0 79,5 89,1 90,0 79,0 91,8 91,0 78,8 92,6 92,0 78,6 93,3 93,0 78,5 93,8 94,0 78,4 94,5 95,0 78,3 95,4 96,0 78,2 96,2 97,0 78,2 97,1 97,2 78,17 97,2 18

Instrukcja obsługi oraz opis funkcji i działania termometru elektronicznego model ST 9290 C/D Funkcje: 1. ON/OFF włącz/wyłącz 2. MIN/MAX odczyt min/max temperatury zapamiętanej podczas dokonanego pomiaru 3. HI/LOW funkcja alarmu Charakterystyka: Zakres temperatur -50 C ~ + 150 C lub -50 C ~ + 300 C model ST 9290 D Czas zmiany temperatury co 1 sekundę Dopuszczalna temperatura dla plastikowych części -10 C ~ + 40 C Baterie: 1x1,5 V Sonda umieszczona na 60 mm przewodzie Ustawianie temperatur alarmu: Termometr posiada funkcję zapamiętywania założonej temperatury alarmu. Aby termometr zaalarmował użytkownika, gdy temperatura wzrośnie do lub powyżej założonej należy wcisnąć i przytrzymać wciśnięty przycisk HI. Na wyświetlaczu pojawi się temperatura -50 C i będzie wzrastać co jeden stopień aż do + 150 C. Gdy temperatura na wyświetlaczu osiągnie zakładaną przez nas wartość należy zwolnić przycisk. Wówczas na wyświetlaczu pojawi się symbol HI. W czasie pracy termometru, gdy badana temperatura osiągnie wartość przez nas zaprogramowaną wtedy termometr co 1 minutę będzie emitował 4 dźwięki. Aby termometr zaalarmował użytkownika, gdy temperatura spadnie do lub poniżej założonej należy wcisnąć i przytrzymać wciśnięty przycisk LO. Na wyświetlaczu pojawi się temperatura - 50 C i będzie wzrastać co jeden stopień aż do + 150 C. Gdy temperatura na wyświetlaczu osiągnie zakładaną przez nas wartość należy zwolnić przycisk. Wówczas na wyświetlaczu pojawi się symbol LO. W czasie pracy termometru gdy badana temperatura osiągnie wartość przez nas zaprogramowaną wtedy termometr co 1 minutę będzie emitował 4 dźwięki.. Alarm wyłączamy przyciskiem ON/OFF Środki ostrożności: Aby uzyskać najlepsze wyniki koniec sondy należy zanurzyć na minimum 10 mm w badanej substancji. Wyjmować baterie na czas przechowywania termometru, jeśli nie będzie używany przez nas dłużej. Termometr nie może być używany ani umieszczany w piecu i urządzeniach mikrofalowych Termometr należy chronić przed zalaniem i zawilgoceniem. 19

Instrukcja obsługi Wielofunkcyjny układ sterowania chłodzeniem głowicy skraplającej (reflux) i chłodnicy. (element wyposażenia dodatkowego) Automatyczny układ chłodzenia został zaprojektowany i zbudowany dla osiągnięcia dwóch najważniejszych korzyści. Przede wszystkim ma zredukować i ograniczyć czynności wykonywane przez użytkownika w celu osiągnięcia wymaganych parametrów destylatu. Ponad to dzięki pracy automatycznego układu chłodzenia, ilość zużywanej wody do chłodzenia można obniżyć nawet o 30%. Dla przykładu, podczas pierwszej destylacji zużycie wody chłodzącej liczone w litrach na godzinę można zredukować nawet do 25 l./h. Podstawowe parametry techniczne: Zaprogramowana temperatura czujnika i regulatora w kolumnie frakcyjnej wynosi 78,2 st. C. Zasilanie 230 V / 50-60 Hz, maksymalne zużycie energii elektrycznej wynosi 60W/h Uwaga - niezbędne środki ostrożności Przed przystąpieniem do montażu i uruchomieniem należy koniecznie zapoznać się z instrukcją obsługi. Przed podłączeniem urządzenia do sieci elektrycznej należy się upewnić, czy gniazdko elektryczne jest wyposażone w bolec uziemienia. Czujniki elektronicznych termometrów należy podłączyć w odpowiedniej kolejności: Czujnik regulatora podłączamy w złączu czujnika kolumny frakcyjnej (u góry) a czujnik termometru (z wyświetlaczem LCD ) podłączamy w złączu zbiornika (na dole). Jeżeli zestaw został wcześniej wyposażony w dwa termometry elektroniczne z wyświetlaczem LCD to czujnik górnego termometru należy usunąć ze złącza czujnika w kolumnie (u góry) i zastąpić go czujnikiem automatycznego regulatora (szary kabel) Pod żadnym pozorem nie wolno zamieniać czujników! Niewłaściwe podłączenie termometrów spowoduję wadliwą pracę urządzenia i może spowodować jego uszkodzenie. Jeżeli którykolwiek z czujników jest nie podłączony, nie działa lub został uszkodzony to absolutnie nie można rozpoczynać ani kontynuować pracy urządzenia. W miarę możliwości należy podłączyć czujniki zgodnie z instrukcją. Jeżeli z różnych przyczyn, jest to niemożliwe to należy niezwłocznie zgłosić to do serwisu. Zawór manualny (kulowy) doprowadzający wodę do urządzenia powinien być otwarty przez cały czas, ponieważ automatyczny elektrozawór zabezpiecza układ chłodzenia przed niekontrolowanym przepływem chłodziwa nawet w czasie spoczynku i po odłączeniu od sieci elektrycznej. W wężu doprowadzającym wodą do urządzenia występuje duże ciśnienie wody (takie jak w sieci wodociągowej) i jakikolwiek wyciek lub nieszczelność może spowodować awarię a nawet zalanie pomieszczenia, dlatego należy koniecznie sprawdzić szczelność połączeń węża łączącego baterię (kran) z urządzeniem. Nie zastosowanie się do którejkolwiek z powyższych uwag, może doprowadzić do poważnej awarii i uszkodzenia urządzenia oraz może spowodować zagrożenie życia i zdrowia użytkownika oraz osób przebywających w pobliżu urządzenia. 20

Schemat podłączeń Widok z boku Przyłącze wody z sieci wodociągowej Zawór kulowy do ręcznej regulacji chłodzeniem Widok z przodu Wyświetlacz zespołu sterującego pracą kolumny i układu chłodzenia SET przycisk zapamiętywania zmian temp. Przełącznik trybu manualnego/automatycznego Termometr elektroniczny LCD, Montowany tylko w zestawach do ogrzewania gazowego Zawór odpowietrzający kolumny destylacyjnej Widok z tyłu Czujnik temperatury Odpływ zużytej wody do kanalizacji. Doprowadzenie wody do chłodnicy Przyłącze główne wody z sieci wodociągowej. Wąż wodny łączący zespół automatyki sterującej kolumną z chłodnicą destylatora. 21

Kolejność wykonywania czynności, mających na celu bezpieczne uruchomienie urządzenia i zestawu destylacyjnego. 1. Zbiornik należy ustawić na płaskiej, utwardzonej powierzchni. 2. Podłączyć prawidłowo kolumnę destylacyjną. 3. Podłączyć prawidłowo czujniki regulatora (szary przewód) do kolumny i termometru elektronicznego do zbiornika (przewód czarny). Obydwa czujniki powinny być zaopatrzone w osłonę z węża sylikonowego średnicy 6 mm. 4. Napełnić zbiornik dopuszczalną ilością płynu, który zamierzamy destylować. 5. Podłączyć przewody doprowadzające i odprowadzające chłodziwo 6. Odkręcić kurek kranu doprowadzającego wodę do regulatora (przewód łączący kran z urządzeniem spęcznieje pod wpływem ciśnienia wody). 7. Upewnić się, że włącznik (niebieski) manualnego sterowania przepływem chłodziwa jest wyłączony a kontrolka podświetlająca się nie świeci. 8. Włączyć wtyk zasilania do gniazdka 230 V 9. Po 30 sekundach automatyczny układ regulacji chłodzenia rozpocznie pracę. Na wyświetlaczu regulatora chłodzenia powinna być wyświetlona aktualna temperatura w kolorze czerwonym. Jeżeli na wyświetlaczu nic się nie pojawi to należy sprawdzić, czy urządzenie jest podłączone do sieci elektrycznej i/lub, czy sieć elektryczna dostarcza prąd. W tym celu proszę na chwilę włączyć niebieski przycisk na panelu. Jeżeli kontrolka zaświeci się na niebiesko i poczujemy lekkie wibracje na obudowie regulatora, to znaczy że zasilanie jest podłączone prawidłowo ale wystąpiła awaria regulatora i w takim przypadku nie można prowadzić procesu destylacji i należy niezwłocznie skontaktować się z serwisem w celu ustalenia przyczyny awarii i dalszego postępowania. 10. Następnie należy włączyć grzanie zbiornika. 11. W celu napełnienia układu chłodzenia wodą, należy włączyć przycisk manualnej kontroli przepływu chłodziwa (niebieski przycisk na panelu regulatora) na ok. 30 sekund. Elektrozawór puści wodę chłodzącą, która po kilku sekundach zacznie wypływać wężem odpływowym. Następnie należy wyłączyć przycisk (niebieski) sterowania manualnego i urządzenie wróci do trybu automatycznego. 12. Podczas pracy układ samoczynnie będzie regulował przepływem chłodziwa dbając o jak najmniejsze odchylenia temperatury w kolumnie frakcyjnej. 13. W czasie pracy zestawu nie należy zamykać zaworów doprowadzających wodę do urządzenia. Jedynie po przełączeniu regulatora w tryb manualny, można samodzielnie regulować dopływ wody do urządzenia za pomocą zaworu kulowego (z tyłu obudowy regulatora) i/lub kurka w kranie. 14. Po zakończeniu destylacji i/lub gdy wystąpi konieczność odłączenia węża doprowadzającego wodę do urządzenia należy zakręcić kran w baterii, następnie włączyć niebieski przycisk na panelu kontrolnym na 3 sekundy i dopiero wtedy można odłaczyć wąż doprowadzający wodę. Niezastosowanie się do tego punktu instrukcji, spowoduje gwałtowne i niekontrolowane wydostanie się wody z węża doprowadzającego i może spowodować awarię urządzenia i/lub zalanie pomieszczenia. Po ponownym podłączeniu węża doprowadzającego wodę do układu chłodzenia należy wykonać czynności z punktu 5,6,11. 15. Jeżeli w czasie destylacji nastąpi awaria sieci energetycznej a wyświetlacz regulatora przestanie wskazywać temperaturę, to należy niezwłocznie wyłączyć grzanie i zatrzymać proces destylacji. W przeciwnym razie temperatura oparów i destylatu gwałtownie wzrośnie i parametry destylatu zostaną niebezpiecznie przekroczone, a jakośc destylatu gwałtownie się pogorszy. 22

Jeżeli awaria zasilania będzie krótsza niż pięć minut, to można wznowić pracę urządzenia bez dodatkowych czynności, i uruchomić ponownie grzanie zbiornika. Jeżeli awaria zasilania będzie dłuższa na tyle, że kolumna frakcyjna oraz zbiornik zaczną stygnąć, to po ponownym włączeniu urządzenia należy pamiętać o konieczności odbioru pierwszych frakcji (skroplin, przegonów) do oddzielnego zbiornika, ponieważ ponownie rozgrzewający się zestaw będzie musiał ponownie przejść przez temperaturę parowania np. alkoholu metylowego, który należy odseparować od destylatu właściwego. Działanie Tryb automatyczny Automatyczny układ regulacji przepływem chłodziwa na podstawie odczytów z elektronicznego czujnika umieszczonego w kolumnie frakcyjnej samoczynnie i automatycznie reguluje przepływem wody dozując jej odpowiednią ilość. W ten sposób warunki temperaturowe pracy reflux u i chłodnicy są zoptymalizowane i mieszczą się w wymaganym przedziale temperatur pracy układu skraplającego. Poprzez automatyczną kontrolę procesu chłodzenia użytkownik nie musi wykonywać czynności regulujących prędkością przepływu chłodziwa. Urządzenie w dużym stopniu niweluje skoki ciśnienia wody w sieci wodociągowej oraz zmiany jej temperatury. Dzięki temu, obsługa użytkownika ogranicza się do kontrolowania jakości destylatu. W skrajnych przypadkach, gdy ciśnienie wody z sieci wodociągowej jest zbyt duże a dozowanie wody wywołuje duże skoki temperatury w kolumnie powyżej 2 st. C od zadanych 78,2 st. C., wtedy należy zredukować dopływ wody do urządzenia poprzez zawór manualny (kulowy) umieszczony z tyłu obudowy regulatora i/lub zawór w baterii (kranie). W czasie działania regulatora, po przekroczeniu zadanej temperatury na wyświetlaczu regulatora zaświeci się ikona śnieżynki, oznaczającej pracę układu chłodzenia. Ustawianie zadanej temperatury: W celu zmiany aktualnie stabilizowanej temperatury w kolumnie destylacyjnej należy wykonać następujące czynności: 1. Przycisnąć i przytrzymać kilka sekund klawisz SET (wyświetli się stała temperatura 78,2 st. C) 2. Klawiszami oznaczonymi strzałkami w górę i w dół należy ustawić zadaną temperaturę. 3. W celu zapamiętania zmiany należy ponownie przycisnąć klawisz SET Od tej chwili automatyka sterowania będzie zaprogramowana na zadaną temperaturę i w celu przywrócenia fabrycznego ustawienia temperatury należy ponownie wykonać czynności z punktów 1,2,3 ustawiając temperaturę 78,2 st. C. Tryb manualny Jeżeli użytkownik chce samodzielnie wpływać na jakość i wysokość stężenia procentowego destylatu może tego dokonać poprzez przełączenie niebieskiego włącznika na panelu sterowania w tryb manualny pracy regulatora ( zaświeci się niebieska kontrolka). Ale przed przystąpieniem do samodzielnej regulacji układem chłodzenia należy sięgnąć do podstawowej instrukcji obsługi zestawu destylacyjnego do rozdziału poświęconego pierwszej i drugiej destylacji, opisującej zakres czynności regulacyjnych, które musi wykonać użytkownik. 23