Kroniki podwórkowe reż. Brahim Fritah MATERIAŁY DYDAKTYCZNE DLA NAUCZYCIELI SPIS TREŚCI 1. Scenariusz lekcji języka polskiego. (str. 2) Temat: Świat z mojej perspektywy. 2. Załącznik: karta pracy ucznia. (str. 6)
Opracowała : Wioletta Mrozek Temat: Świat z mojej perspektywy. CELE LEKCJI SCENARIUSZ LEKCJI GIMNAZJUM W trakcie lekcji uczeń: porządkuje informacje dotyczące treści filmu; właściwie interpretuje tytuł filmu; dostrzega różne rodzaje narracji i plany kompozycyjne filmu; dostrzega różnice między realistycznym a surrealistycznym obrazowaniem; dostrzega znaczenie poetyckiego i prozaicznego obrazowania; redaguje opis, list, felieton, opowiadanie i rozprawkę na podstawie dzieła filmowego; uczestniczy aktywnie w dyskusji nad problematyką filmu. METODY I FORMY PRACY dyskusja, analiza dzieła filmowego, reminiscencja literacka, praca zbiorowa i indywidualna. ŚRODKI DYDAKTYCZNE CZAS fragmenty filmu Kroniki podwórkowe (Chroniques d une cour de récré), reż. Brahim Fritah, Francja 2012, 85 ; karta pracy ucznia załącznik nr 1. 1 godzina lekcyjna
PRZEBIEG LEKCJI 1. Dyskusja wprowadzająca do lekcji. Nauczyciel zadaje pytania, odnoszące się do treści filmu i postaci głównego bohatera: a) Kim jest Ibrahim? Ibrahim jest synem robotnika obcego pochodzenia, uczniem poszukującym własnego miejsca i świata, utożsamia się z własną rodziną i miejscem, w którym mieszka zakładem pracy ojca, patrzy na świat inaczej, z dużą ciekawością i bez pośpiechu. Potrafi analizować rzeczywistość, często wybiega myślami w przyszłość. b) Jak Ibrahim patrzy na świat? Opiszcie dokładnie, kiedy w filmie historia jest opowiadana z perspektywy chłopca? Czym wtedy odróżnia się ta opowieść od głównej płaszczyzny narracji? Chłopiec często zatrzymuje ujęcia, zawiesza sytuacje w bezruchu, jakby robił zdjęcia. c) Dlaczego właśnie w ten sposób często jest pokazywany świat chłopca? Chłopiec chciałby robić zdjęcia starym aparatem. Mimo że aparat nie jest wyposażony w kliszę, chłopiec często tworzy rytuał robienia zdjęć. Mówi Salvadorowi, że chciałby zatrzymywać chwile. d) W zdjęciach ważny jest też kolor, czy przypominacie sobie sceny z opowieści, kiedy w narracji dominuje kolor? Scena, gdy chłopiec na lekcji wyobraża sobie płonący budynek ze zdjęcia dominuje wtedy czerwony kolor ognia. Kolejną jest scena czarno-biała, gdy Ibrahim orientuje się, że ich telewizor, przyniesiony po naprawie przez Moustache a, nie będzie już emitował kolorowego obrazu. Podobna jest scena utrzymana w stylu szpiegowskim, gdy mama Ibrahima kupuje okulary 3D u oszusta. 2. Główne ćwiczenie dotyczące czytania treści filmu: a) Nauczyciel pokazuje uczniom krótkie fragmenty filmowe, a uczniowie wypełniają karty pracy, w których do każdego fragmentu muszą uzupełnić trzy rubryki tabeli. Fragment filmu Element ze świata własnego bohatera Modyfikacja wprowadzona do narracji 1.15.23 Dom i rodzina Znikanie mebli z gabinetu dyrektora, Ibrahim siedzi w pustym gabinecie kompozycja klamrowa sceny, wewnątrz scena robienia zdjęć, ujęcie rodziny szczęśliwej, pozującej do zdjęcia z Ibrahimem, na przeciwujęciu sam Ibrahim. 0.17.45 Szkoła Trwająca zabawa zmontowana dynamicznie na przeciwujęciach. W momencie konfrontacji Emocje przedstawione w scenie Uczucia skierowane do rodziny nostalgia, przywiązanie, sentyment. Uczucie dominujące (w gabinecie dyrektora) smutek, samotność, świadomość nadchodzącej przyszłości niepewność. Narastające napięcie między chłopcami, rywalizacja, zazdrość o relację Salvadora z Natalią, gniew,
chłopców Ibrahima i Salvadora ujęcie z góry, stopklatka. Nauczyciel obserwuje zatrzymaną scenę zestaw fotografii uczniów. Bójka chłopców pokazana za pomocą fotografii, potem przechodzi w płynne ujęcie. 0.42.51 Salvador Chłopcy wchodzą na posesję, ujęcie przez bramę, Ibrahim robi zdjęcia, Salvador pokazany w stopklatkach z dołu. Stopklatkami zmontowana scena przerażenia na widok malutkiego psa. Ucieczka pokazana w przyspieszonym tempie, scena wygaszona zawężeniem ekranu jak w sitcomie. 1.03.41 Natalia Rozpoczęta wygaszaczem ekranu telewizora czarnobiała scena tańca chłopców w maskach podczas szkolnej maskarady (montaż na przenikaniu ujęć). W chwili zbliżenia twarzy Ibrahima pojawia się kolor, przeniesienie ujęcia na wejście Natalii w azjatyckim kostiumie. Natalia idzie wraz z kamerą, jakby w stronę ekranu telewizora. 0.15.02 Fabryka Chłopiec obserwuje konstrukcję dźwigu skupiając się na detalach kołyszących się butelek, w tle słychać głosy pracowników fabryki wrogość. Uczucia chłopców przytłumione w hałasie i wrzawie uczniów, jakby miały ginąć w tłumie. Są zauważone dopiero przy starciu chłopców. Ekscytacja i radość, potem zaskoczenie i odruch ucieczki wyolbrzymiony strach, który pokazany groteskowo, podkreśla sentymentalny wydźwięk rodzącej się między chłopcami przyjaźni. Uczucie fascynacji, zauroczenia dziewczyną, zachwyt nad jej urodą. Scena może wyobrażać marzenie chłopca. Empatia Ibrahima w stosunku do dorosłych troszczących się o byt swoich rodzin, chłopiec słyszy pragnienia i obawy innych. Przywiązanie do
ich osobiste refleksje, jakby wydobywały się z butelek. Po stłuczeniu się butelek pokazana jest destrukcja dźwigu w planie ogólnym. Ibrahim obserwuje plac i zauważa leżące postaci na ziemi robotników i dzieci, które wyglądają na śpiące lub martwe. Chłopiec próbuje ich bezskutecznie budzić wielokrotne zbliżenia twarzy chłopca. Scena naturalnie przechodzi w scenę gwaru na podwórku w czasie dnia. miejsca, w którym się mieszka. Podwórko małą ojczyzną. Dźwig symbolem wspólnoty, dziedzictwa tych prostych ludzi. Niepokój o przyszłość. Co fabryka da swoim robotnikom? Jaką przyszłość? Bezradność chłopiec nie ma wpływu na to, co się dzieje w tej dziwnej, jakby katastroficznej wizji. b) Po przedstawieniu efektów pracy, uczniowie wymieniają się spostrzeżeniami dotyczącymi wybranych scen, uzupełniają tabelę własnymi skojarzeniami, konfrontują je. Sprawdzenie tego ćwiczenia może przerodzić się w otwartą dyskusję nad scenami, fragmentami filmu, które zostawiły w uczniach najwięcej pytań lub wątpliwości. 3. Na zamknięcie lekcji nauczyciel może postawić pytania: a) Dlaczego film nosi tytuł Kroniki podwórkowe? Co oznacz ten tytuł? Kroniki oznaczają dokumentację pewnych zdarzeń, które tworzą historię danego miejsca. Są zatem wspomnieniem po tym, co minęło. b) W filmie widać, że chłopiec pożegnał się z tym miejscem. Jak myślicie, z czym lub kim jeszcze chłopiec się pożegnał? Pożegnał się z przyjacielem, dzieciństwem, niewinnością i beztroską. Ibrahim wyjechał do innego świata, gdzie będzie musiał odnaleźć się jako dojrzały już chłopak. PRACA DOMOWA Napisz list Ibrahima do Salvadora z nowego miejsca zamieszkania, w którym chłopak będzie wspominał ich przyjaźń i czasy szkolne, Natalię, podwórko i inne ważne dla niego rzeczy. Napisz ten list opisując przeżycia wewnętrzne bohatera. Skup się na jego świecie wewnętrznym.
Załącznik 1 Karta pracy ucznia Fragment filmu Element ze świata własnego bohatera 1.15.23 Modyfikacja wprowadzona narracji do Emocje przedstawione w scenie 0.17.45 0.42.51 1.03.41 0.15.02