Ubezpieczenie na życie z funduszem kapitałowym jako forma długoterminowego oszczędzania Ewa Wierzbicka Instytut Zarządzania Wartością, SGH w Warszawie Konferencja 20 21.06. 2016r.
Ubezpieczenie na życie powiązane z UFK W Polsce dostępne na rynku od lat 90.XX w. początkowo jako ubezpieczenie na życie z funduszem inwestycyjnym. Przewidziane jako produkt długookresowy na 10 30 lat, należy do grupy 3 ryzyka działu I ubezpieczeń na życie, jest połączeniem dwóch elementów tj. umowy ubezpieczenia z umową dotyczącą inwestowania określonej sumy pieniędzy, Część ochronna i część inwestycyjna wpłacanej składki, Składka inwestowana jest w ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe, Wartość funduszy przeliczana jest na jednostki uczestnictwa w różnego rodzaju funduszach.
Znaczenie ubezpieczeń na życie z UFK w rynku ubezpieczeniowym W 2015r wartość składki zebranej w ubezpieczeniach na życie z UFK wyniosła 13 mld zł, co stanowiła 47,3 % składki ogółem działu I ubezpieczeń na życie, ok 40 procent składki zostało pozyskanych przez banki, Oszczędności ulokowane w ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe stanowiło ok.5% wartości oszczędności gospodarstw domowych, Wartość aktywów ulokowanych w UFK na koniec 2015r. szacuje się na ok 55,5 mld zł
Zalety ubezpieczeń na życie z UFK Inwestor klient ma do wyboru fundusze o zróżnicowanym stopniu ryzyka, od bezpiecznych po zrównoważone i agresywne, ma dostęp do różnych instrumentów, w które mogą być lokowane oszczędności Możliwość gromadzenia oszczędności w indywidualnie utworzonym dla inwestora portfelu składającym się z różnych funduszy, Łączna wartość zgromadzonych jednostek uczestnictwa tworzy wartość na wyodrębnionym rachunku ubezpieczającego, Ubezpieczający ma prawo do wykupu umowy ubezpieczenia w całości lub części w każdym czasie, ale zwykle nie wcześniej niż w drugim roku oszczędzania, jednak musi ponieść wszystkie opłaty w tym likwidacyjną.
Zalety ubezpieczenia na życie z UFK w trakcie trwania umowy możliwe jest przenoszenie środków między ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi, bez konieczności uiszczania podatku od zysków kapitałowych, Umowa najczęściej jest bezterminowa i ubezpieczający sam decyduje o długości okresu ubezpieczenia, każda polisa ma wartość wykupu (wartość wykupu to wartość jednostek uczestnictwa w UFK znajdujących się na rachunku klienta na podstawie ich wyceny), w pierwszym roku umowy ubezpieczenia wartość wykupu może być zerowa, ze względu na wysoką procentową opłatę likwidacyjną, ubezpieczony może wskazać dowolną osobę uprawnioną do pobrania świadczenia w razie śmierci ubezpieczonego, a uposażony nie będzie obciążony podatkiem od spadku i darowizn
Wady ubezpieczeń na życie z UFK Reklamowane jako bezpieczne lokaty z wysokim zyskiem, Ubezpieczenie w klasycznej formie nie gwarantuje zachowania, ani zwrotu wpłaconych środków, Inwestycje odbywają się na ryzyko klienta, Występuje ryzyko utraty części a nawet całości inwestowanych środków w przypadku spadku wartości jednostek uczestnictwa w UFK, Ryzyko ograniczonego dostępu do zgromadzonych na rachunku środków, Gwarancja ze strony UFG a nie BFG, w sytuacji bankructwa ubezpieczyciela maksymalna gwarancja jest jednak ograniczona do 50% wierzytelności, jednak nie więcej niż do równowartości 30 tys. euro. Brak świadomości klientów, że część ochronna składki nie podlega zwrotowi, Od 1 stycznia 2015r wypłaty świadczenia z ubezpieczeń na życie z UFK objęte podatkiem od dochodów kapitałowych 19%.
Różne pojęcia określenia - polisolokata Trzy podstawowe rodzaje inwestycyjnych polis: 1/ ubezpieczenia na życie związane z UFK 2/ polisolokata, umowa na życie i dożycie, która powstała jako produkt anty Belkowy, produkt krótkookresowy ze zminimalizowana składką ochronną, wysokość zysku ustalona w umowie, obecnie termin polisolokaty nie może być krótszy niż rok a wartość nie niższa niż 10 tys.zł 3/ strukturyzowane produkty ubezpieczeniowe.
Nieprawidłowości, zły PR, Stowarzyszenie Przywiązani do Polisy Liczne przypadki missellingu, złej sprzedaży, niedopasowania produktu do potrzeb i profilu ryzyka klienta, wiele zapisów umów ubezpieczeń na życie z UFK zawierało klauzule abuzywne, niedozwolone, Najwięcej nieprawidłowości przy umowach grupowych, w których bank lub inny pośrednik finansowy jest ubezpieczającym, tzw. umowa na cudzy rachunek, Pozwy zbiorowe przeciw bankom i ubezpieczycielom, procesy sądowe, Zostały nałożone kary na ubezpieczycieli przez UOKiK.
Korzystne dla klientów zmiany w prawie Ustawa z 5 sierpnia 2015 roku o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym, - lawinowy wzrost reklamacji, Ustawa z 11 września 2015r o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, wprowadziła nowe obowiązki informacyjne wobec ubezpieczających, - analiza potrzeb ubezpieczającego lub ubezpieczonego jeszcze przed zawarciem umowy, opłata likwidacyjna ma wynosić nie 100 % ale 4 %, Wycofać się można z umowy do 60 dni. Rekomendacja U ( ok 40% ubezpieczeń na życie z UFK jest sprzedawana przez banki) - obowiązek wydawania Karty Produktu, w której ważne informacje o produkcie
Znaczenie miękkiego prawa i samoregulacji Rekomendacje KNF z 22 marca 2016 roku, dotyczące adekwatności produktu i systemu zarządzania produktem Zakłady ubezpieczeń będą musiały sprawdzić, czy produkt oferowany jest odpowiedni do potrzeb klientów ich wiedzy, doświadczenia w inwestowaniu oraz ich sytuacji finansowej, (chodzi o badanie dopasowania inwestycyjnego produktu ubezpieczeniowego do potrzeb klienta, a klient będzie musiał napisać oświadczenie, że jest świadomy ryzyka), Zarządzanie produktem, określone zostaną etapy i zasady, na jakich ubezpieczyciele będą projektować i analizować oraz weryfikować produkt, przed jego wprowadzeniem na rynek, a także zasady zarządzania w trakcie życia produktu.
Ubezpieczenie na życie związane z UFK Służy do gromadzenia i inwestowania pieniędzy w dłuższym okresie oraz do ochrony najbliższych na wypadek śmierci, Od czasu powstania tego produktu nastąpiła jego pozytywna ewolucja, Produkt ten jest w miarę przejrzysty oraz elastyczny i daje możliwość dostosowania oszczędzania do potrzeb i akceptowanego ryzyka klienta.
Dziękuję za uwagę ewierz1@sgh.waw.pl