MINISTERSTWO INFRASTRUKTURY SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY TRANSPORT KONFERENCJA Rozwój infrastruktury transportowej w kontekście kwestii środowiskowych DEPARTAMENT FUNDUSZY STRUKTURALNYCH
REALIZACJAPROJEKTÓW INFRASTRUKTURALNYCH SPOT NA LATA 2004-2006 W KONTEKŚCIE POLITYKI OCHRONY ŚRODOWISKA Realizacja projektów Sektorowego Programu Operacyjnego Transport przypadała w okresie, kiedy polskie prawo nie było w pełni zharmonizowane z prawem wspólnotowym w zakresie wymagańpolityki ochrony środowiska. Od momentu wejścia Polski do Unii Europejskiej prawo ochrony środowiska podlegało kilkukrotnym modyfikacjom.
NAJWAŻNIEJSZE DYREKTYWY UNIJNE Z ZAKRESU OCHRONY ŚRODOWISKA Dyrektywa Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków niektórych publicznych i prywatnych przedsięwzięć dla środowiska, znowelizowana Dyrektywą Rady 97/11/WE i Dyrektywą Rady 2003/35/WE, Dyrektywa Rady 92/43/EWG o ochronie siedlisk przyrodniczych oraz dziko żyjącej fauny i flory z dnia 21 maja 1992 r. (zmieniona dyrektywą 97/62/EWG) tzw. DYREKTYWA SIEDLISKOWA, Dyrektywa Rady 79/409/EWG o ochronie dziko żyjących ptaków z dnia 2 kwietnia 1979 r. (zmieniana późniejszymi dyrektywami) tzw. DYREKTYWA PTASIA, Dyrektywa 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny oddziaływania pewnych planów i programów na środowisko, Dyrektywa 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2003 r.w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska i uchylająca dyrektywę Rady 90/313/EWG, Dyrektywa Rady 2003/35/WE ustanawiająca udział społeczeństwa w przygotowaniu niektórych planów i programów dotyczących środowiska oraz zmieniająca Dyrektywy Rady: 85/337/EWG i 96/61/WE w odniesieniu do udziału społeczeństwa i dostępu do sprawiedliwości.
NAJISTOTNIEJSZE PROBLEMY BENEFICJENTÓW REALIZUJĄCYCH PROJEKTY SPOT ZWIĄZANE Z POLITYKĄ OCHRONY ŚRODOWISKA: niewystarczające wyznaczenie obszarów Natura 2000 w momencie wejścia Polski do UE przedłużający się proces uzgadniania listy obszarów Natura 2000 z Komisją Europejską (np. wydłużenie procedury zatwierdzania przez KE tzw. dużego projektu zlokalizowanego w granicach obszaru z tzw. shadow list), brak pełnej inwentaryzacji obszarów Natura 2000, nieprawidłowa transpozycja przepisów dotyczących zezwolenia na inwestycję w odniesieniu do zgłoszenia (budowy lub wykonywania robót budowlanych oraz zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, dokonywanego na postawie ustawy Prawo budowlane) brak możliwości przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, zbyt wczesne w toku procesu inwestycyjnego przeprowadzanie postępowania w sprawie ooś dla dróg krajowych brak możliwości przeprowadzania procedury ooś na etapie uzyskiwania pozwolenia na budowę, w tym konsultacji społecznych.
Pomimo ww. problemów beneficjenci SPOT wraz z Ministerstwem Infrastruktury, pełniącym rolęinstytucji Pośredniczącej w Zarządzaniu SPOT (IPZ SPOT), podejmowali próby spełnienia wszystkich wymagańw zakresie ochrony środowiska, zarówno na etapie przygotowania, w trakcie realizacji jak i po zakończeniu projektów. Np.: Beneficjenci we własnym zakresie przeprowadzali konsultacje społeczne, nawiązywali współpracęz organizacjami ekologicznymi, Beneficjenci przygotowywali suplementy do raportów oceny oddziaływania na środowisko analizujące potencjalny wpływ projektów na obszary Natura 2000 i w razie konieczności przeprowadzali inwentaryzację gatunków znajdujących się na obszarach Natury 2000, Beneficjenci uzyskiwali post factum decyzjęśrodowiskową, na podstawie przepisów przejściowych ustawy Prawo ochrony środowiska, dla projektów realizowanych na tzw. zgłoszenie, w trakcie realizacji prowadzone były, zarówno przez beneficjenta jak i IPZ SPOT, kontrole na miejscu projektu, pod kątem zgodności z politykąochrony środowiska, Beneficjenci przygotowywali analizy wpływu zrealizowanego przedsięwzięcia na środowisko (nawet jeśli wykonanie ich nie było nałożone na beneficjenta decyzją administracyjną).
MINISTERSTWO INFRASTRUKTURY SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY TRANSPORT PREZENTACJA WYBRANE PROJEKTY SPOT DEPARTAMENT FUNDUSZY STRUKTURALNYCH
NR PROJEKTU: SPOT/2.2/135/05 BENEFICJENT: Miasto Bydgoszcz Wzmocnienie nawierzchni drogi krajowej nr 5 od Ronda Fordońskiego do granicy m. Bydgoszczy USYTUOWANIE PROJEKTU: ZespółParków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego Obszar ochrony krajobrazu Północny Pas Rekreacyjny miasta Bydgoszczy teren ochrony pośredniej zewnętrznej ujęcia Las Gdański" EFEKTY / ZAKŁADANE EFEKTY: Przeprowadzone postępowanie w sprawie ocen oddziaływania na środowisko zrealizowanego przedsięwzięcia polegającego na modernizacji i wzmocnieniu konstrukcji nawierzchni drogi wykazało, że inwestycja zabezpieczyła środowisko przed wprowadzaniem zanieczyszczeńbezpośrednio do wód i gruntu oraz obniżyła hałas i zanieczyszczenia powietrza związane z normalną eksploatacją obiektu. DZIAŁANIA MITYGUJĄCE: przebudowa systemu kanalizacji deszczowej na tzw. odcinku zamiejskim, udrożnienie systemu odwadniającego poprzez wymianęistniejącego drenu na kanałdeszczowy 300 mm, ułożenie na odcinku od km 5 + 800 do km 6 + 203, pod całąszerokościąjezdni, warstwy odsączającej z pospółki, na całej długości odcinka z warstwą odsączającą przewidziano wykonanie nowych drenów, które ułożono wzdłużobu niższych krawędzi każdej z jezdni, a których zadaniem jest odbiór wody z warstwy odsączającej i odprowadzenie jej -poprzez odbudowane studzienki - do nowego kanału, dokonano odbudowęprzerwanych drenów i ścieków korytkowych oraz zasypanych wpustów i studzienek
NR PROJEKTU: SPOT/2.2/41/04 BENEFICJENT: Miasto Gorzów Wielkopolski Przebudowa odcinka drogi krajowej nr 3 w Gorzowie Wlkp. - ulica Grobla -Most Staromiejski USYTUOWANIE PROJEKTU: Inwestycja zlokalizowana jest w pobliżu: obszaru specjalnej ochrony ptaków Dolina Dolnej Noteci (ok. 1 km) Obszar Ujście Noteci (ok. 1.5 km) EFEKTY / ZAKŁADANE EFEKTY: Głównymi celami realizacji przedmiotowego projektu są: przebudowa drogi i mostu zapewnienie przejezdności tej drogi dla ruchu krajowego i międzynarodowego, poprzez zwiększenie przepustowości i zapewnienia płynności ruchu zwiększenie bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz polepszenie poziomu życia mieszkańców regionu. DZIAŁANIA MITYGUJĄCE: obustronne pasy izolacyjne z drzew i krzewów zbiorniki i separatory oczyszczające wody spływające z drogi zastosowanie wysokiej jakości tzw. cichej nawierzchni SMA ograniczyło hałas i drgania, co zostało potwierdzone pomiarami hałasu wykonanymi po zrealizowaniu projektu
NR PROJEKTU: SPOT/2.1/12/04 BENEFICJENT: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Przebudowa drogi krajowej nr 7 na odcinku Jazowa-Elbląg od km 68+244,15 do km 82+315 USYTUOWANIE PROJEKTU: projekt jest zlokalizowany poza obszarami Natura 2000 najbliżej usytuowanym jest obszar specjalnej ochrony ptaków Jezioro Drużno EFEKTY / ZAKŁADANE EFEKTY: Głównymi celami realizacji przedmiotowego projektu są: poprawa warunków ruchu drogowego dla tranzytu do Obwodu Kaliningradzkiego i dalej do Litwy, Łotwy i Estonii poprawa warunków ruchu drogowego dla tranzytu w korytarzu Trójmiasto Elbląg -Warszawa Kraków Chyżne i dalej na południe Europy poprawa dostępu do portów morskich w Gdańsku i Gdyni rozwój regionu i połączeńregionalnych poprzez polepszenie poziomu obsługi w dziedzinie transportu bezpieczniejsza infrastruktura poprawa warunków społeczno ekonomicznych DZIAŁANIA MITYGUJĄCE: ekrany akustyczne nasadzenie zieleni ochronnej kanalizacja deszczowa wraz z separatorami i osadnikami podniesienie niwelety chodnika w celu ochrony układu korzeniowego sąsiadujących drzew przeglądy i udrażnianie rowów melioracyjnych
NR PROJEKTU: SPOT/2.1/77/04 BENEFICJENT: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Budowa obwodnicy m. Kobylanka, Morzyczyn, Zieleniewo w ciągu drogi krajowej nr 10 Szczecin Bydgoszcz USYTUOWANIE PROJEKTU: projekt znajduje się w sąsiedztwie: obszaru specjalnej ochrony ptaków Jezioro Miedwie i Okolice (ok. 2,5 km) specjalnego obszaru ochrony siedlisk Dolina Płonii Jezioro Miedwie EFEKTY / ZAKŁADANE EFEKTY: Planowane zadanie eliminuje wąskie gardło we wspólnotowej infrastrukturze transportowej oraz dostosowuje standard drogi do standardów UE, w tym przede wszystkim do nacisków 115 kn/oś dopuszczanych w krajach zachodnioeuropejskich. Nastąpi poprawa stanu środowiska naturalnego w obrębie jeziora Miedwie poprzez wyeliminowanie ruchu tranzytowego z obszarów zabudowy mieszkaniowej i turystycznej. DZIAŁANIA MITYGUJĄCE: wykonanie osłon izolacyjnych z drzew i krzewów, których celem jest pełnienie funkcji przeciwhałasowych, przeciwwietrznych i przeciwerozyjnych. montażzespołów podczyszczania wód opadowych (separatorów) budowa zbiorników infiltracyjnoodparowujących dla podczyszczonych wód opadowych ustawienie ekranów akustycznych przesadzenie konwalii majowych
Najważniejsze przepisy nowej ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oceny strategiczne dwukrotne postępowanie w sprawie ooś, tj. ocenę oddziaływania na środowisko przeprowadza się w ramach: - postępowania w sprawie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach -postępowania w sprawie wydania decyzji o pozwoleniu na budowęi decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej jeżeli stwierdzono taką konieczność udział społeczeństwa rozszerzenie do wymagań UE m.in. rozszerzono uprawnienia organizacji ekologicznych, oceny na obszarach Natura 2000 rozszerzenie
realizacja przedsięwzięćmogących znacząco oddziaływaćna środowisko oraz przedsięwzięćmogących znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 wyłącznie na podstawie pozwolenia na budowę(odejście od zgłoszeń) nowy centralny organ administracji rządowej Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska powołany do realizacji zadańw zakresie ocen oddziaływania na środowisko i ochrony sieci Natura 2000 oraz innych zadańw dziedzinie ochrony środowiska 16 regionalnych oddziałów GDOŚ w perspektywie koniecznośćzmiany Rozporządzenia RM z 9 listopada 2004 r. w sprawie rodzajów przedsięwzięćmogących znacząco oddziaływaćna środowisko oraz szczegółowych uwarunkowańzwiązanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko
MINISTERSTWO INFRASTRUKTURY SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY TRANSPORT Dziękuję za uwagę Patrycja Wolińska Bartkiewicz PODSEKRETARZ STANU MINISTERSTWO INFRASTRUKTURY