Pod koniec lipca na rynku Catalyst zadebiutowało pięć serii obligacji spółdzielczych, z czego jedna z emisji trafiła zarówno na rynek detaliczny, jak i hurtowy (BondSpot - BS ASO). Nowe papiery cieszyły się na tyle duŝym zainteresowaniem ze strony inwestorów, Ŝe w dniu ich debiutu wolumen ich obrotu wyniósł 47,4% obrotu na GPW ASO. Stosunkowo silny popyt wspierał ceny trzech serii obligacji, w przypadku dwóch pozostałych nie skojarzono ofert kupna i sprzedaŝy. Na debiucie cena rynkowa kształtowała się na poziomie pozwalającym osiągnąć zysk od 1,36% w przypadku papierów z serii BPS718 do nawet 2,35% w przypadku obligacji WBS521 (uwzględniając skumulowane odsetki). Debiuty były więc z reguły udane. Wsparciem dla rynku długu była wyprzedaŝ na rynku akcji. Kapitał poszukiwał bezpiecznych inwestycji. Z tego względu inwestorzy utrzymywali w swoim portfelu obligacje spółdzielcze, które nie uległy tak gwałtownej przecenie jaka została zaobserwowana na akcjach. W skutek dekoniunktury na tym rynku inwestorzy zaangaŝowani w akcje ponosili stratę na tych aktywach. Z kolei posiadacze obligacji spółdzielczych cieszyli się zyskami z inwestycji. W zamieszczonej poniŝej tabeli moŝna porównać atrakcyjność poszczególnych serii obligacji spółdzielczych wynikającą z ich rentowności. 3 25 2 15 1 5 1 8 6 4 2 Obroty na rynku Catalyst (w mln zł) wrz-9 paź-9 lis-9 gru-9 sty-1 lut-1 mar-1 kwi-1 maj-1 cze-1 lip-1 sie-1 wrz-1 paź-1 lis-1 gru-1 sty-11 lut-11 mar-11 kwi-11 maj-11 cze-11 lip-11 sie-11 lip-1 Obroty obligacjami spółdzielczymi na tle rynku GPW ASO obroty na obligacjach spółdzielczych (w mln zł; l.o.) sie-1 wrz-1 paź-1 lis-1 gru-1 sty-11 udział w strukturze GPW ASO (p.o.) lut-11 mar-11 kwi-11 maj-11 cze-11 lip-11 sie-11 1% 8% 6% 4% 2% % Zestawienie obligacji spółdzielczych Wartość Nazwa Data emisji obligacji wykupu (w mln zł) Oprocentowanie w bieŝącym ok. odsetkowym Rentowność bieŝąca YTM* (rentowność w okresie do wykupu) Cena brutto (w zł) BBS1225 225-12-24 2,9 7,74% 7,55% 7,45% 14,1 BOM221 221-2-11 1, 8,32% 8,24% 8,16% 11,5 BPL421 221-4-15 7, 7,47% 7,29% 7,11% 15,37 BPS718 218-7-15 1, 7,77% 7,66% 7,48% 12,54 BPS72 22-7-12 8, 8,26% 8,6% 7,87% 13,63 BPT62 22-6-11 4, 7,83% 7,71% 7,59% 13,28 BRB425 225-4-9 1, 7,95% 7,79% 7,71% 15,18 BSC62 22-6-18 1, 7,73% 7,73% 7,73% 11,61 BSC621 221-6-22 8, 7,74% 7,74% 7,74% 11,53 BSL521 221-5-13 1, 7,71% 7,63% 7,56% 13,37 BSP62 22-6-25 5, 7,75% 7,56% 7,36% 13,97 BSS418 218-4-1 8, 7,91% 7,79% 7,59% 14,94 BSW721 221-7-8 1, 7,96% 7,84% 7,74% 12,72 ESB725 225-7-16 5, 7,76% 7,62% 7,55% 12,82 GBS621 221-6-1 6,8 7,42% 7,42% 7,42% 11,71 MBS72 22-7-23 6, 7,98% 7,86% 7,74% 12,4 OKB52 22-5-28 7, 7,62% 7,46% 7,27% 14,23 PBS72 22-7-2 25, 8,75% 8,54% 8,34% 13,99 PMS624 224-6-18 5, 7,73% 7,68% 7,65% 12,21 SBK12 22-1-29 2,7 8,51% 8,22% 7,96% 16,44 SBR325 225-3-12 2, 7,9% 7,78% 7,72% 15,27 SBR725 225-7-16 5, 8,26% 8,1% 8,2% 13,9 WBS521 221-5-27 8, 7,82% 7,74% 7,67% 13,1 *- przy załoŝeniu, Ŝe nie zmieni się kupon
W pierwszej części sierpnia duŝym zainteresowaniem cieszyła się seria obligacji SBK12, która posiada jeden z najwyŝszych kuponów odsetkowych. Jednak większe zainteresowanie tym papierem prawdopodobnie wynikało ze zbliŝającego się nowego okresu odsetkowego, w którym kupon będzie jeszcze wyŝszy niŝ dotychczasowe oprocentowanie (o ile nie nastąpi spadek stawki WIBOR 6M). W skali całego miesiąca największy wolumen obrotów osiągnięto na dwóch nowych seriach papierów BPS718 i BSW721, które zadebiutowały na rynku pod koniec lipca. Przy czym ze względu na wartość emisji pierwszego z wymienionych papierów (BPS718; wartość emisji 1 mln zł) naleŝy on do umiarkowanie płynnych walorów, w przeciwieństwie do BSW721. W drugiej części sierpnia dokonano mniejszej ilości transakcji, ale o większej wartości, co moŝe sugerować wzrost aktywność inwestorów instytucjonalnych. W sierpniu zakończył się pierwszy okres odsetkowy obligacji BOM221, której dotychczasowy kupon wynosił 7,82%, zaś obecnie wzrósł o 5 pb. (do 8,32%), co wynikało ze zmiany 6-miesięcznej stawki WIBOR, na której oparte jest oprocentowanie obligacji. Zgodnie ze sposobem naliczania odsetek marŝa zostanie powiększona (o 1 pb. do 36 pb.) w lutym 216 r., a do tej pory pozostanie stabilna. Tym samym atrakcyjność tego papieru wynikająca z jego oprocentowania będzie w ponad trzyletnim horyzoncie uzaleŝniona od zmiany kosztu pieniądza na krajowym rynku międzybankowym (stawka WIBOR). W rozpoczynającym się miesiącu nie zmieni się oprocentowanie Ŝadnej obligacji spółdzielczej. NajbliŜsza zmiana będzie dotyczyła papierów Krakowskiego Banku Spółdzielczego (SBK12), który juŝ obecnie posiada jeden z najwyŝszych kuponów. 28 2 211 Najpłynniejsze obligacje spółdzielcze Nazwa obligacji Płynność BSW721 18,54% WBS521 1,2% SBK12 4,99% BSW721 8 23 31 Sep 11.5 11.45 11.4 11.35 11.3 11.25 11.2 11.15 11.1 11.5 11. 1.95 5 Najatrakcyjniejsze oprocentowanie w bieŝącym okresie odsetkowym Nazwa obligacji Wysokość oprocentowania PBS72 8,75% SBK12 8,51% BOM221 8,32% PBS72 SBK12 BOM221 OKB52 BPL421 GBS621 Obligacje spółdzielcze o najmniejszym i największym oprocentowaniu w bieŝącym okresie odsetkowym 7,47% 7,42% 7,62% 8,32% 8,51% 8,75% 6,5% 7,% 7,5% 8,% 8,5% 9,% Sześciomiesięczna stawka WIBOR wyhamowała zwyŝki i ustabilizowała się na stosunkowo wysokim poziomie 4,73-4,75%. Kontrakty na stopy procentowe (FRA PLN 6x12 kontrakt na 6- miesięczny WIBOR za rok) wskazują jednak, Ŝe za rok stawka ta będzie niŝsza niŝ obecnie. O ile jeszcze na początku III kwartału br. wygasały oczekiwania na podwyŝki stóp procentowych, o tyle teraz inwestorzy dyskontują moŝliwość dokonania zwrotu w polityce pienięŝnej. Dla posiadaczy obligacji spółdzielczych oznacza to, Ŝe tendencja wzrostowa w zakresie oprocentowania tych papierów dobiega końca, gdyŝ w przyszłości prawdopodobnie nastąpi spadek stawek WIBOR (patrząc na kontrakty). Póki co odwrócenie tendencji w koszcie pieniądza na rynku międzybankowym nie nastąpiło. Jednak zakładając, Ŝe rynek nie myli się, to w przeciągu roku oprocentowanie obligacji spółdzielczych powinno obniŝyć się. 5,4 5,2 5, 4,8 4,6 4,4 4,2 4, 3,8 Stawka WIBOR 6M 31 sierpnia 211 29 lipca 211 4,74 % 4,68 % lip 1 sie 1 Stawka WIBOR 6M na tle kontraktów FRA (dane w %) WIBOR 6M FRA PLN 6x12 wrz 1 paź 1 lis 1 gru 1 sty 11 lut 11 mar 11 kwi 11 maj 11 cze 11 lip 11 sie 11 5,4 5,2 5, 4,8 4,6 4,4 4,2 4, 3,8
Na rynku obligacji spółdzielczych przewaŝają zlecenia kupna obligacji. W ujęciu globalnym nadwyŝka wolumenu transakcji zakupu papierów spółdzielczych nad wolumenem transakcji sprzedaŝy odzwierciedla oczekiwania inwestorów dotyczące przyszłego poziomu kursu obligacji. Relacja tych wielkości wynosi 1,43:1, czyli na kaŝde 1 wystawionych na sprzedaŝ obligacje jest zlecenie dokonania zakupu 143 obligacji, choć oczywiście informacja o relacji tych wielkości jest jedynie przybliŝeniem, gdyŝ zestawienie te nie obejmuje zleceń ukrytych. Tym nie mniej w oparciu o zbiór reprezentatywny moŝna oszacować pewien układ sił popytu i podaŝy na poszczególne papiery. W większości przypadków wolumen zleceń kupna netto (czyli po uwzględnieniu zleceń sprzedaŝy) jest dodatni, zaś przewaga popytu wywiera presję na wzrost cen. Wyjątkiem od tej ogólnej zasady jest sześć serii papierów. Największym zainteresowaniem inwestorów cieszą się papiery BPS Warszawa z serii BPS72. W przypadku pozostałych obligacji spółdzielczych wolumen zleceń kupna jest do siebie ogólnie zbliŝony. Z kolei po stronie podaŝowej istnieje duŝe zróŝnicowanie. Pod presją podaŝy są m.in. obligacje z serii PBS72, których cena jest jedną z wyŝszych na rynku (12,5) i jej wysoki poziom ogranicza wielkość potencjalnych zysków dla nowych inwestorów. Część z obligatariuszy prawdopodobnie chcę zrealizować zyski pozbywając się z portfela obligacji najbardziej rentownych (w bieŝącym okresie odsetkowym ich oprocentowanie wynosi 8,75%). Wzrost awersji do ryzyka widoczny przez pryzmat rynku kapitałowego nie uderzył w polskie obligacje skarbowe. Co więcej w ciągu ostatniego miesiąca rentowności tych papierów ze stosunkowo krótkim terminem zapadalności obniŝyła się o 22 pb. do 4,41%, zaś w mniejszym stopniu skala spadków rentowności dotyczyła obligacji 1-letnich (o 18 pb.). W efekcie widoczne było wystromienie krzywej dochodowości, co było skutkiem zmiany oczekiwań w zakresie kształtowania w przyszłości głównego parametru polityki pienięŝnej w Polsce. Czynnikiem umacniającym papiery skarbowe były takŝe tendencje na rynku niemieckim (bazowym), gdzie skala wzrostu cen tamtejszych obligacji była jeszcze większa. W efekcie nastąpiło rozszerzenie spreadów pomiędzy polskimi i niemieckimi papierami o od 17 do 28 pb. W kierunku umocnienia krajowego rynku długu oddziaływał takŝe udany przetargu obligacji przeprowadzony przez Ministerstwo Finansów 1 sierpnia. Wówczas resort sprzedał wszystkie wystawione w ofercie papiery (z serii OK713, OK114 i PS416) o wartości nominalnej wynoszącej 5, mld zł z krótkim i średnim terminem zapadalności. Ceny uzyskane przez Ministerstwo były poniŝej cen 6 5 4 3 2 1-1 -2-3 6 5 4 3 2 1 7, 6,5 6, 5,5 5, 4,5 4, Zlecenia jawne na obligacje spółdzielcze (stan na początek handlu 1 września 211r.) wolumen zleceń kupna netto BBS1225 BOM221 BPL421 BPS718 BPS72 BPT62 BRB425 BSC62 BSC621 BSL521 BSP62 BSS418 BSW721 ESB725 GBS621 MBS72 OKB52 PBS72 PMS624 SBK12 SBR325 SBR725 WBS521 Zlecenia jawne na obligacje spółdzielcze (stan na początek handlu 1 września 211r.) wolumen zleceń sprzedaŝy wolumen zleceń kupna BBS1225 BOM221 BPL421 BPS718 BPS72 BPT62 BRB425 BSC62 BSC621 BSL521 BSP62 BSS418 BSW721 ESB725 GBS621 MBS72 OKB52 PBS72 PMS624 SBK12 SBR325 SBR725 WBS521 21-1-1 Rentowności polskich obligacji skarbowych 21-2-1 21-3-1 21-4-1 rentowność 2-letnich obligacji rentowność 5-letnich obligacji rentowność 1-letnich obligacji 21-5-1 21-6-1 21-7-1 21-8-1 21-9-1 21-1-1 Obligacje skarbowe 2-letnie 5-letnie 1-letnie 31.8 4,41% 4,97% 5,61% 29.7 4,63% 5,29% 5,79% zmiana -22 pb. -32 pb. -18 pb. 21-11-1 21-12-1 211-1-1 211-2-1 211-3-1 211-4-1 211-5-1 211-6-1 211-7-1 211-8-1 211-9-1
rynkowych z poprzedniego dnia. Relacja popytu do sprzedaŝy na aukcji podstawowej wyniosła 1,89:1. Przewagę popytu i dobre ceny, resort wykorzystał do przeprowadzenia przetargu uzupełniającego, na którym uplasowano kolejny 1 mld zł, z czego większość stanowiły papiery pięcioletnie. Biorąc pod uwagę wysoki stopień realizacji potrzeb poŝyczkowych na ten rok Ministerstwo Finansów nie będzie musiało przeprowadzać w czwartym kwartale większych emisji obligacji. Rynek nie będzie więc pod cięŝarem podaŝy. Ewentualne ograniczenie emisji moŝe skutkować tym, Ŝe inwestorzy poszukujący bezpiecznych aktywów mogą zainteresować się pozostałymi obligacjami notowanymi na rynku Catalyst (będącymi alternatywą dla papierów skarbowych). Wyniki przetargu sprzedaŝy obligacji z 1 sierpnia br. oferta popyt sprzedaŝ średnia rentowność OK713 1,61 1,23 4,47% OK114 2,-5, 4,9 1,59 4,58% PS416 3,77 2,19 5,26%
Dom Maklerski Banku BPS SA ul. Płocka 11/13 1-231 Warszawa, tel.: +48 22 53 95 555, fax.: +48 22 53 95 556 www.dmbps.pl dm@dmbps.pl Biuro Analiz i Doradztwa Inwestycyjnego: Sobiesław Kozłowski, MPW handel, instytucje finansowe sobieslaw.kozlowski@dmbps.pl tel.: (22) 539 55 14 Kamil Artyszuk kamil.artyszuk@dmbps.pl tel.: (22) 539 55 35 Łukasz Kopeć, lukasz.kopec@dmbps.pl tel.: (22) 539 55 27 Departament Operacji: Katarzyna Patora-Kopeć, makler papierów wartościowych katarzyna.patora-kopec@dmbps.pl tel.: (22) 539 55 2 Bogdan Dzimira, makler papierów wartościowych bogdan.dzimira@dmbps.pl Tel.: (22) 539 55 23 Grzegorz Kołcz, makler papierów wartościowych grzegorz.kolcz@dmbps.pl Tel.: (22) 539 55 3 Artur Kobos, makler papierów wartościowych artur.kobos@dmbps.pl Tel.: (22) 539 55 11 Jan Woźniak, makler papierów wartościowych jan.wozniak@dmbps.pl tel.: (22) 539 55 36 Grzegorz Górski, makler papierów wartościowych grzegorz.gorski@dmbps.pl tel.: (22) 539 55 4 Wyjaśnienia dotyczące stosowanej terminologii fachowej i wskaźników: ASO Alternatywny System Obrotu platforma transakcyjna prowadzona przez GPW lub Bond-Spot dla wtórnego obrotu nieskarbowymi dłuŝnymi papierami wartościowymi. BondSpot spółka akcyjna Bond Spot S.A. naleŝąca do grupy kapitałowej GPW, dawniej MTS CeTO, prowadząca dwie platformy sprzedaŝy niepublicznych, dłuŝnych papierów wartościowych. Catalyst rynek instrumentów dłuŝnych GPW i BondSpot. Cena brutto cena rynkowa powiększona o narosłe odsetki. Data wykupu termin, w jakim naleŝność główna z tytułu wykupu obligacji jest wymagalna i płatna. Data wypłaty odsetek termin, w jakim nastąpi wypłata odsetek za dany okres odsetkowy. Kontrakt FRA umowa na stopę procentową odnoszącą się do pewnego okresu w przyszłości. Kupon odsetkowy kwota płatności z tytułu odsetek, przypadająca na koniec okresu odsetkowego. Wyliczany zgodnie z warunkami emisji w oparciu o oprocentowanie obligacji w danym okresie odsetkowym i wartość nominalną papieru dłuŝnego. MarŜa liczba wyraŝona w pkt. proc. dodawana do stopy bazowej w celu obliczenia oprocentowania obligacji w danym okresie odsetkowym. Obligacja dłuŝny papier wartościowy, emitowany w serii, wystawiony zgodnie z wymogami odpowiedniej ustawy. Obligatariusz pierwotny (pierwszy) właściciel obligacji lub wtórny jej nabywca. Stopa bazowa stopa wyznaczająca oprocentowanie obligacji o zmiennym oprocentowaniu (np. stawka WIBOR 6M). Wysokość stopy bazowej podawana jest w warunkach emisji obligacji. Termin wykupu/zapadalności dzień, w którym emitent musi wykupić obligacje, to jest zapłacić obligatariuszowi cenę wykupu (zwykle równą wartości nominalnej). Dzień ten wypada wraz z upływem okresu zapadalności obligacji, to jest czasu, na jaki obligacje były emitowane (np. 2 lata). WIBOR ang. Warsaw Interbank Offered Rate stawka procentowa na warszawskim międzybankowym rynku od depozytów oferowanych, podawana dla róŝnych, standardowych przedziałów czasowych tych depozytów (np. WIBOR 6M stawka WIBOR 6-miesięczna). YTM ang. Yield To Maturity stopa dochodu, którą inwestor uzyskuje nabywając obligację po cenie rynkowej i trzymając ją w swoim portfelu inwestycyjnym do terminu wykupu. Wskaźnik obliczany w celu porównania atrakcyjności instrumentu z innymi moŝliwościami inwestycyjnymi. Nota wyraŝa wiedzę oraz poglądy jej autorów według stanu na dzień sporządzenia niniejszego opracowania. Materiał został sporządzony z zachowaniem naleŝytej staranności i rzetelności przy zachowaniu zasad metodologicznej poprawności na podstawie ogólnodostępnych informacji, w dniu publikacji opracowania, pozyskanych ze źródeł wiarygodnych dla Domu Maklerskiego Banku BPS S.A. Dom Maklerski Banku BPS S.A. nie gwarantuje ich kompletności i dokładności. Organem sprawującym nadzór nad działalnością Domu Maklerskiego Banku BPS S.A. jest Komisja Nadzoru Finansowego z siedzibą w Warszawie, przy Placu Powstańców Warszawy 1. Informacje zawarte w niniejszym raporcie nie stanowią rekomendacji w rozumieniu Rozporządzenia Ministra Finansów z 19 października 25 roku w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, ich emitentów lub wystawców (Dz. U. z 19 października 25 r. Nr 26, poz. 1715). DM Banku BPS SA nie ponosi odpowiedzialności za decyzje inwestycyjne podjęte na podstawie niniejszego opracowania ani za szkody poniesione w wyniku tych decyzji inwestycyjnych. Powielanie bądź publikowanie w jakiejkolwiek formie niniejszego opracowania, lub jego części, oraz zwartych w nim zaleceń, oraz wykorzystywanie materiału do własnych opracowań celem publikacji, bez pisemnej zgody DM Banku BPS S.A. jest zabronione. Niniejsze opracowanie stanowi publikację handlową i jest prawnie chronione zgodnie z Ustawą z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 1994 nr 24 poz. 83 z późn. zm.).