1
2
1. Rysunek techniczny jako sposób komunikowania się Ćwiczenie 1 Rysunek jest jednym ze sposobów przekazywania sobie informacji. Informuje o wyglądzie i wielkości konkretnego przedmiotu. W opisie rysunku znajdują się także informacje o rodzaju materiału z jakiego został wykonany. Ćwiczenie 2 Rysunek techniczny może przedstawiony jako: odręczny szkic, rysunek wykonany przy zastosowaniu przyborów kreślarskich lub programu komputerowego, rysunek poglądowy, rysunek schematyczny. Ćwiczenie 3 1. Norma - jest to ustalona, ogólnie przyjęta zasada, reguła, wzór, przepis, sposób postępowania w określonej dziedzinie. 2. Normy rysunkowe zawierają szczegółowo opracowane przepisy dotyczące wszystkich zagadnień związanych z wykonaniem rysunku technicznego. 3. Skrót PN Polskie Normy; skrót EN Europejskie Normy; skrót ISO Międzynarodowe Normy. 2. Arkusze rysunkowe Ćwiczenie 1 Podstawowym formatem arkusza jest format A4. Format A3 powstaje przez dodanie do siebie dwóch arkuszy formatu A4. Format A2- powstaje przez podwojenie formatu A3. Przez dwukrotne zmniejszenie arkusza formatu A4 otrzymuje się arkusz formatu A5. Największy format arkusza to format A0. 3
Ćwiczenie 2 A5 szerokość 148 mm, wysokość 210 mm; A4 szerokość 210 mm, wysokość 297 mm; A3 szerokość 297 mm, wysokość 420 mm; A2 szerokość 420 mm, wysokość 594 mm. Ćwiczenie 3 Arkusz A1 zawiera 16 arkuszy formatu A5. Arkusz A2 zawiera 8 arkuszy formatu A5. Arkusz A3 zawiera 4 arkusze formatu A5. Arkusz A4 zawiera 2 arkusze formatu A5. 3. Przybory kreślarskie Ćwiczenie 1 Litera B umieszczona na ołówku oznacza, że jest on miękki, cyfra 4 oznacza stopień miękkości. Im wyższa cyfra, tym bardziej miękki jest ołówek. Litera H umieszczona na ołówku oznacza, że jest on twardy, cyfra 2 oznacza stopień twardości. Im wyższa cyfra, tym większa jest twardość ołówka. Litery HB umieszczone na ołówku oznaczają, że ołówek posiada twardość pośrednią. Ćwiczenie 2 Przybory kreślarskie Nazwa Zastosowanie cyrkiel do rysowania okręgów oraz łuków Liniał rysunkowy do rysowania linii prostych oraz do odmierzania i odczytywania wymiarów rysowanego przedmiotu 4
Kątomierz do mierzenia kątów na rysunkach oraz do odmierzania i rysowania krótkich linii prostych Ekierka do odmierzania kątów o wartości: 90, 45, 30, 60 oraz do kreślenia linii prostych prostopadłych i równoległych 4. Rodzaje linii rysunkowych Ćwiczenie 1 Rodzaj linii Linia Zastosowanie linii Ciągła cienka do zaznaczania linii wymiarowych, pomocniczych linii wymiarowych oraz do zaznaczania osi symetrii otworów o wymiarze równym lub mniejszym niż 12 mm Ciągła gruba do rysowania widocznych krawędzi przedmiotu linia konturowa Kreskowa do rysowania niewidocznych krawędzi i zarysów przedmiotu Punktowa do rysowania osi przedmiotów o wymiarze większym niż 12 mm oraz osi okręgów o średnicy ponad 12 mm 5
Ćwiczenie 2 5. Pismo techniczne Ćwiczenie 2 6. Wymiarowanie rysunków technicznych Ćwiczenie 1 Przy wykonywaniu rysunków technicznych najlepiej jest, gdy przedmiot można narysować w wielkości naturalnej. Jeżeli jednak jest on zbyt duży należy go na rysunku zmniejszyć, stosując podziałkę zmniejszającą. W przypadku, gdy przedmiot jest mały i narysowanie go sprawia trudność, wówczas należy go narysować w powiększeniu, stosując podziałkę powiększającą. 6
Ćwiczenie 2 a) podziałka 1:2 oznacza, że przedmiot został dwukrotnie zmniejszony; b) podziałka 5:1 oznacza, że przedmiot został pięciokrotnie zwiększony; c) podziałka 1:1 oznacza, że przedmiot jest w naturalnej wielkości. Ćwiczenie 4 Linie wymiarowe i pomocnicze linie wymiarowe rysuje się linią cienką ciągłą. Linie wymiarowe zakończone są grotami. Odległość linii wymiarowych od zarysu przedmiotu wynosi około 10mm. Linie wymiarowe nie mogą się przecinać. Pomocnicze linie wymiarowe rysuje się prostopadle do wymiarowanego odcinka, przeciągając je poza grot. Linie te mogą się przecinać. Na rysunkach podaje się wymiary rzeczywiste w milimetrach nie umieszczając jednostek. Liczby wymiarowe pisze się pośrodku nad linią wymiarową. Nie mogą one dotykać linii wymiarowej i powinny być jednakowej wysokości. Ćwiczenie 5 Znak wymiarowy Znaczenie Przykład x grubość przedmiotu x10 średnica otworu 20 R promień krzywizny R15 7
Ćwiczenie 6 a) Poprawnie zwymiarowany jest rysunek pierwszy. Uzasadnienie błędów rysunku drugiego: liczby wymiarowe umieszczone są w złym miejscu - na linii wymiarowej; liczba 30 napisana jest w złym kierunku. b) Poprawnie zwymiarowany jest rysunek pierwszy. Uzasadnienie błędów rysunku drugiego: linie wymiarowe są umieszczone wewnątrz zarysu przedmiotu i przecinają się; liczby wymiarowe nie są umieszczone na środku i nad linią wymiarową; podany jest wymiar zbędny, który wynika z innych wymiarów. c) Poprawnie zwymiarowany jest rysunek drugi. Uzasadnienie błędów rysunku pierwszego: brak wymiaru grubości; linie pomocnicze przecinają się z liniami wymiarowymi; podane wszystkie trzy wymiary dotyczące wysokości przedmiotu, spowodowały zamknięcie łańcucha wymiarowego. 8
Ćwiczenie 7 a) b) 9
c) Ćwiczenie 8 a) b) 10
c) 7. Rzuty prostokątne Ćwiczenie 1 Ćwiczenie 2 11
Ćwiczenie 3 a) b) 12
c) d) 13
Ćwiczenie 5 8. Rzuty aksonometryczne Ćwiczenie 1 1 3 2 14
Ćwiczenie 2 a) izometria; b) dimetria ukośna; 15
c) dimetria prostokątna. Ćwiczenie 3 16
Ćwiczenie 4 Ćwiczenie 5 17
9. Podsumowanie wiadomości z rysunku technicznego Odpowiedzi do testu Numer pytania 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 A X X B X X X X C X X X X 18