User Manual Instrukcja obsługi Cyfrowy Digital Panoramic aparat rentgenowski X-ray System do zdjęć panoramicznych REF. DP700UMPL DP700UM 209304 wersja Rev 1 1 206674 rev 1
Copyright Numer: 209304 wersja 1 Data: 22 lipca 2011 r. Numer dokumentu: D509850 wersja 1 Prawa autorskie 07/2011 zastrzeżone przez firmę Gendex Dental Systems. Wszelkie prawa zastrzeżone. GXDP-700 to zarejestrowany znak towarowy firmy Gendex Dental Systems. Windows to znak towarowy firmy Microsoft Corporation na terenie Stanów Zjednoczonych i w innych krajach. Dokumentacja, znak towarowy i oprogramowanie są chronione prawami autorskimi z zastrzeżeniem wszelkich praw. Zgodnie z prawami autorskimi niniejsza dokumentacja nie może być, wcałości ani w części, kopiowana, fotokopiowana, odtwarzana, tłumaczona lub przekształcana do jakiegokolwiek nośnika elektrycznego bądź formatu nadającego się do automatycznego odczytania bez wcześniejszego uzyskania pisemnej zgody od firmy Gendex Dental Systems. Niniejsze tłumaczenie powstało w oparciu o podręcznik w języku angielskim (nr 206674, wersja 2). W przypadku rozbieżności w interpretacji obowiązuje tekst w języku angielskim. Firma Gendex Dental Systems zastrzega sobie prawo do wprowadzania zmian do opisanych w niniejszym dokumencie danych technicznych i funkcji oraz do wycofania opisywanego produktu w dowolnej chwili bez wcześniejszego powiadomienia. Najbardziej aktualne informacje można uzyskać od przedstawiciela firmy Gendex Dental Systems. Wyprodukowano dla Producent Gendex Dental Systems 1910 North Penn Road Hatfield, PA 19440 USA Tel.: 1-800-323-8029 Faks: 847-550-1322 PaloDEx Group Oy Nahkelantie 160 Fl-04300 TUUSULA, Finlandia W przypadku konieczności wykonania czynności serwisowych należy skontaktować się z lokalnym dystrybutorem.
Spis treści 1 Wprowadzenie... 1 1.1 GXDP-700... 1 1.2 Przeznaczenie aparatu... 1 1.3 Informacje na temat niniejszej instrukcji... 2 1.4 Skróty używane w instrukcji... 2 1.5 Ostrzeżenia i środki ostrożności... 2 1.6 Odpowiedzialność producenta... 6 2 Opis aparatu... 7 2.1 Główne części i elementy sterowania... 7 2.2 Laserowe wskaźniki pozycjonowania pacjenta... 10 2.3 Panel elementów sterowania kolumną... 13 2.3.1 Element sterujący warstwy obrazowania... 14 2.4 Przycisk zatrzymania awaryjnego... 15 2.5 Programy pantomograficzne... 16 2.5.1 Standardowe programy projekcji pantomograficznej... 16 2.5.2 Zaawansowane programy projekcji pantomograficznej... 19 2.5.3 Programy zdjęć cefalometrycznych... 23 2.5.4 Programy 3D... 24 3 Wyświetlacz ekranu dotykowego... 27 3.1 Główny panel sterowania... 27 3.2 Sekcja metody obrazowania... 28 3.3 Ustawienia ekspozycji... 28 3.3.1 Ustawienia wielkości pacjenta... 28 3.3.2 Wskaźniki i ustawienia ekspozycji... 29 3.4 Sekcja stanu... 29 3.5 Inne sekcje... 30 4 Obsługa aparatu... 31 4.1 Podłączanie i odłączanie czujnika... 31 4.1.1 Podłączanie czujnika... 31 4.1.2 Odłączanie czujnika... 32 4.2 Przygotowanie systemu... 32 4.3 Zdjęcia pantomograficzne... 33 4.3.1 Urządzenia pozycjonujące... 33 4.3.2 Instrukcje ogólne... 34 4.3.3 Pozycjonowanie pacjenta... 36 4.3.3.1 Zdjęcie pantomograficzne... 36 4.3.3.2 Zdjęcie stawów skroniowo-żuchwowych... 39 4.3.3.3 Zdjęcie zatok szczękowych... 42 4.3.4 Wykonywanie zdjęcia... 44 4.4 Zdjęcia cefalometryczne... 46 4.4.1 Instrukcje ogólne... 46 4.4.2 Pozycjonowanie pacjenta... 47 4.4.2.1 Dziecięca i standardowa projekcja boczna... 47 4.4.2.2 Projekcja tylno-przednia... 48 4.4.3 Wykonywanie zdjęcia... 48 Gendex Dental Systems i
4.5 Ekspozycje 3D... 50 4.5.1 Urządzenia pozycjonujące... 50 4.5.2 Instrukcje ogólne... 50 4.5.3 Obraz 3D... 54 4.5.4 Podgląd zdjęcia... 54 4.6 Komunikaty ostrzegawcze i o błędach... 56 4.6.1 Potwierdzanie błędów... 56 4.6.2 Błędy podczas przesyłania obrazów... 56 5 Rozwiązywanie problemów... 57 5.1 Pozycjonowanie pacjenta... 57 5.2 Wygląd obrazu... 61 5.3 Artefakty... 62 5.4 Obsługa aparatu... 64 6 Konserwacja... 65 6.1 Procedura konserwacji... 65 6.1.1 Konserwacja coroczna... 65 6.1.2 Odstępy kalibracji... 65 6.1.3 Wykonywanie kalibracji... 66 6.1.4 Przygotowanie do kalibracji... 66 6.1.5 Kalibracja i kontrola jakości projekcji pantomograficznych... 67 6.1.5.1 Pantomograficzna kalibracja pikseli... 68 6.1.5.2 Sprawdzenie jakości zdjęcia pantomograficznego... 69 6.1.6 Kalibracja i kontrola jakości obrazowania 3D... 70 6.1.6.1 Kalibracja 3D pikseli... 71 6.1.6.2 Sprawdzenie jakości zdjęć 3D... 72 6.2 Wymiana bezpieczników... 73 6.3 Czyszczenie i odkażanie aparatu... 74 6.4 Utylizacja... 76 7 Dane techniczne... 77 7.1 Dane techniczne... 77 7.2 Wymiary aparatu... 89 7.3 Symbole umieszczone na aparacie... 92 7.4 Etykiety na aparacie... 94 7.5 Tabele kompatybilności elektromagnetycznej (EMC)... 94 ii Gendex Dental Systems
1 Wprowadzenie 1.1 GXDP-700 Aparat rentgenowski GXDP-700 firmy Gendex Dental Systems (określany dalej jako aparat ) to sterowany oprogramowaniem, diagnostyczny, stomatologiczny aparat RTG, umożliwiający uzyskiwanie rentgenowskich zdjęć cyfrowych wysokiej jakości, obejmujących uzębienie, stawy skroniowo-żuchwowe i czaszkę. Aby możliwe było uzyskanie obrazu z wykorzystaniem aparatu, konieczne jest posiadanie odpowiedniego sprzętu komputerowego podłączonego do aparatu, a także oprogramowania do obrazowania, umożliwiającego obróbkę obrazów. Aparat umożliwia wykonywanie następujących procedur: standardowe zdjęcie pantomograficzne; zdjęcie pantomograficzne dziecięce; zdjęcie zębów przednich; zdjęcie pantomograficzne szerokiego łuku zębowego; zdjęcie skrzydłowo-zgryzowe; ortogonalne zdjęcie uzębienia; zdjęcie zatok szczękowych; ortogonalne zdjęcie stawów skroniowo-żuchwowych, skorygowana osiowo projekcja boczna; zdjęcie stawów skroniowo-żuchwowych w projekcji tylno-przedniej; dziecięce zdjęcie cefalometryczne, projekcja boczna (LL); zdjęcie cefalometryczne, projekcja boczna (LL); zdjęcie cefalometryczne, projekcja tylno-przednia (PA)/ przednio-tylna (AP); obrazowanie 3D. 1.2 Przeznaczenie aparatu Aparat może być używany i obsługiwany wyłącznie przez stomatologów i innych wykwalifikowanych pracowników służby zdrowia. Można go wykorzystywać wyłącznie do wykonywania zdjęć pantomograficznych, cefalometrycznych i 3D obejmujących ludzką twarzoczaszkę. Nie należy go używać do obrazowania jakichkolwiek innych części ciała ludzkiego. Dotyczy wyłącznie Stanów Zjednoczonych PRZESTROGA! Prawo federalne ogranicza możliwość zakupu niniejszego urządzenia wyłącznie przez stomatologa bądź innego lekarza lub na jego zlecenie. Gendex Dental Systems 1
1 Wprowadzenie 1.3 Informacje na temat niniejszej instrukcji W niniejszej instrukcji obsługi opisano sposób konfiguracji i korzystania z aparatu. Instrukcję tę należy przeczytać przed rozpoczęciem stosowania aparatu. PRZESTROGA! Przed rozpoczęciem korzystania z aparatu użytkownik powinien zapoznać się zostrzeżeniami i środkami ostrożności wymienionymi wczęści 1.5. Należy brać pod uwagę wymienione ostrzeżenia i środki ostrożności za każdym razem podczas pracy z aparatem. 1.4 Skróty używane w instrukcji FOV = Pole widzenia (ang. Field Of View). Cylindryczna przestrzeń 3D, która jest rekonstruowana przez system. ROI = Obszar zainteresowania (ang. Region Of Interest). Struktura anatomiczna lub obszar ciała pacjenta, stanowiący przedmiot zainteresowania lekarza. H = Poziomy (ang. Horizontal) 1.5 Ostrzeżenia i środki ostrożności Konieczne do uwzględnienia podczas pracy aparatu Aparat może służyć wyłącznie do wykonywania stomatologicznych zdjęć rentgenowskich opisanych w niniejszej instrukcji. Aparat NIE MOŻE służyć do wykonywania jakichkolwiek innych zdjęć RTG. Podejmowanie prób wykonania zdjęcia RTG, do którego aparat nie jest przystosowany, jest niebezpieczne. Jedynie wykwalifikowany personel stomatologiczny i/lub medyczny może obsługiwać aparat i przeprowadzać rozpoznanie oparte o wynik badania, uzyskany za pomocą aparatu. Jeżeli nie są przestrzegane zalecenia dotyczące bezpieczeństwa przedstawione w tej instrukcji, aparat nie jest wykorzystywany w sposób w niej opisany i/lub użytkownik nie potrafi go obsługiwać, wówczas aparat może stanowić zagrożenie dla użytkownika i pacjenta. 2 Gendex Dental Systems
1 Wprowadzenie Niniejszy aparat spełnia wymogi zgodności elektromagnetycznej, zawarte w normie IEC 60601-1- 2. Sprzęt emitujący fale radiowe, telefony komórkowe i tym podobne urządzenia nie powinny być używane wpobliżu aparatu, ponieważ mogą wpływać na jego działanie. Ponieważ ograniczenia dotyczące promieniowania RTG i przepisy bezpieczeństwa zmieniają się okresowo, użytkownik ponosi odpowiedzialność za zapewnienie przestrzegania wszystkich obowiązujących przepisów bezpieczeństwa. Podczas wszystkich badań użytkownik obsługujący aparat RTG powinien nosić odzież ochronną. Podczas zwykłej obsługi aparatu nie jest konieczne przebywanie w pobliżu pacjenta. Ochronę przed promieniowaniem rozproszonym można również zapewnić, korzystając z przełącznika ręcznego zlokalizowanego w odległości co najmniej 2 m od plamki ogniskowania i wiązki RTG. Operator powinien pozostawać w kontakcie wzrokowym z pacjentem i widzieć współczynniki techniczne. Pozwala to na natychmiastowe przerwanie promieniowania przez zwolnienie przycisku ekspozycji w sytuacji nieprawidłowej pracy lub zakłóceń. Za określenie, czy zdjęcie RTG jest konieczne, odpowiedzialność ponosi lekarz. Minimalny wzrost pacjenta, którego organizm można poddawać działaniu promieni rentgenowskich w pozycji stojącej, wynosi 113 cm, natomiast wzrost maksymalny pacjenta to 200 cm. Wartości te odnoszą się wyłącznie do pacjentów o typowej anatomii. Podczas wykonywania zdjęć rentgenowskich u pacjenta o anatomii nietypowej (zazwyczaj osoby bardzo wysokiej lub bardzo otyłej) należy wykonać najpierw test (bez generowania promieni RTG), co pozwoli upewnić się, że możliwe jest osiągnięcie prawidłowej pozycji pacjenta w aparacie. Należy zawsze stosować najniższą dawkę promieniowania RTG, wystarczającą do uzyskania obrazu o żądanej jakości. Należy unikać wykonywania zdjęć RTG u kobiet wciąży. Gendex Dental Systems 3
1 Wprowadzenie Podczas wykonywania zdjęcia u dziecka należy zawsze stosować najniższą możliwą dawkę promieniowania, możliwie najmniejszy obszar obrazowania i możliwie najmniejszą rozdzielczość, która umożliwi osiągnięcie żądanego celu diagnostycznego. Jeżeli pacjent ma wszczepiony rozrusznik serca, przed przystąpieniem do ekspozycji należy skonsultować się z producentem rozrusznika w celu upewnienia się, że aparat rentgenowski nie zakłóci jego pracy. Wraz z akcesoriami do pozycjonowania pacjenta należy zawsze stosować jednorazowe osłony ochronne: jednorazową osłonę gryzaka; jednorazową osłonę podparcia podbródka; jednorazową osłonę podparcia skroni; osłonę zatyczki usznej. Po każdym pacjencie należy odkazić wszystkie powierzchnie, z którymi styka się pacjent. Należy odkazić wszystkie akcesoria, z którymi styka się pacjent w czasie badania radiologicznego. Niebezpieczeństwo: Zagrożenie eksplozją nie stosować w obecności palnych anestetyków. Ostrzeżenia ogólne Należy zachować odpowiednią ilość wolnej przestrzeni wokół miejsca instalacji aparatu. Miejsce instalacji aparatu i punkt, z którego użytkownik wykonuje zdjęcia, muszą być odpowiednio zabezpieczone przed promieniowaniem generowanym przez pracujący aparat. Aparat ani jego podzespoły nie mogą być zamieniane ani modyfikowane w jakikolwiek sposób bez uzyskania akceptacji i instrukcji od firmy Gendex Dental Systems. Podczas napraw serwisowych należy stosować wyłącznie zatwierdzone części zamienne, dostarczone przez firmę Gendex Dental Systems. Kabel sieci Ethernet powinien być nieekranowanym kablem CAT6, uniemożliwiającym połączenie kilku ram. 4 Gendex Dental Systems
1 Wprowadzenie Jeżeli niniejszy aparat będzie stosowany wraz z oprogramowaniem obrazującym pochodzącym od innego producenta, nie dostarczonym przez firmę Gendex Dental Systems, wówczas oprogramowanie to musi spełniać wymagania obowiązujących przepisów, dotyczących oprogramowania do zarządzania danymi pacjentów. Obejmuje to dyrektywę dotyczącą urządzeń medycznych 93/42/EWG i/lub odpowiednie przepisy obowiązujące w Stanach Zjednoczonych. Użytkownik musi zawsze dopilnować, w szczególności po awarii systemu lub zerwaniu łączności między aparatem a komputerem, bądź w czasie obrazowania 2D bez przypisywania identyfikatora pacjenta, aby obrazy uzyskane z aparatu zostały skojarzone z odpowiednim pacjentem. Nie należy podłączać do aparatu żadnego sprzętu, który nie był dostarczony wraz z aparatem lub nie jest zalecany przez firmę Gendex Dental Systems. Użycie akcesoriów niespełniających stosownych wymagań bezpieczeństwa dla tego aparatu może spowodować obniżenie poziomu bezpieczeństwa powstałego systemu. Płyta aparatu i obudowa głowicy lampy są wykonane z ołowiu (Pb), który jest materiałem toksycznym. Nie należy dotykać tych części nieosłoniętymi rękami. Aparat musi zostać zainstalowany i być serwisowany przez wykwalifikowanego technika zgodnie ze wskazówkami zawartymi w instrukcji instalacji i regulacji. Produkt spełnia wymagania normy IEC 60601-1, dotyczącej bezpieczeństwa medycznego. Aby było możliwe zachowanie zgodności z tą normą po podłączeniu do systemu komputera, MUSI on być komputerem medycznym LUB znajdować się wodległości większej niż 1,5 m od aparatu. Osoba instalująca aparat lub użytkownik systemu musi zagwarantować spełnienie co najmniej jednego zpowyższych wymagań. Komputer medyczny to urządzenie spełniające wymagania normy IEC 60601-1 i oznaczone jako komputer medyczny w dołączonej do niego dokumentacji. Zobacz rozdział 7.1, Dane techniczne. Minimalne wymagania dotyczące komputera. Gendex Dental Systems 5
1 Wprowadzenie 1.6 Odpowiedzialność producenta Jako producent możemy przyjąć na siebie odpowiedzialność za bezpieczne i wiarygodne działanie niniejszego aparatu jedynie pod warunkiem: Przeprowadzenia instalacji aparatu zgodnie z wytycznymi zamieszczonymi w instrukcji instalacji i regulacji, wykonanej przez wykwalifikowanego sprzedawcę aparatu. Korzystania z aparatu zgodnie z dołączoną do niego instrukcją obsługi. Zainstalowania oprogramowania komputerowego zgodnie z wytycznymi zamieszczonymi w instrukcji instalacji oprogramowania do obrazowania. Korzystania z oprogramowania do obrazowania zgodnie z dołączoną do niego instrukcją obsługi. Prowadzenia czynności konserwacyjnych i wykonywania napraw przez wykwalifikowanego sprzedawcę aparatu. Korzystania z oryginalnych lub autoryzowanych części zamiennych. W celu zagwarantowania maksymalnej jakości obrazów przez cały okres eksploatacji tego najwyższej jakości systemu obrazowania zaleca się stosowanie specjalnej procedury oraz przedmiotów testowych do celów zapewniania jakości obrazu. Zalecamy również, aby raz w roku lub po wykonaniu 2000obrazów wykwalifikowany technik sprawdził aparat pod kątem zachowania stanu pierwotnego w odniesieniu do bezpieczeństwa elektrycznego, radiologicznego i mechanicznego, zgodnie z naszym programem konserwacji, opisanym bardziej szczegółowo w serwisowej instrukcji obsługi. Więcej informacji można uzyskać u lokalnego sprzedawcy. Zgodnie z normą EN 61223-3-4 oraz DIN 6868-151 W przypadku wykonania czynności serwisowych w odniesieniu do aparatu konieczne jest przedstawienie przez serwisanta zlecenia naprawy, zawierającego opis rodzaju oraz zakresu wykonanej naprawy. Musi on zawierać informacje dotyczące zmian, nominalnych danych lub zakresu wykonanych czynności. Zlecenie naprawy musi również zawierać datę naprawy, nazwę wykonującej ją firmy oraz ważny podpis. Użytkownik powinien zachować to zlecenie naprawy w celu wykorzystania w przyszłości. 6 Gendex Dental Systems
2 Opis aparatu 2.1 Główne części i elementy sterowania 1. Kolumna 2. Przeniesienie 3. Główne podparcie 4. Moduł obrotowy 5. Przełącznik wł./wył. (tylna powierzchnia kolumny) i główne bezpieczniki 6. Zespół głowicy lampy 7. Wyświetlacz ekranu dotykowego 8. Elementy sterowania kolumną 9. Czujnik 10. Podparcie głowy 11. Podpora podbródka 12. Uchwyty na ręce Gendex Dental Systems 7
2 Opis aparatu Przełącznik wł./wył. i główne bezpieczniki Komputer z oprogramowaniem do obrazowania stomatologicznego iwyświetlania 3D, spełniającym wymagania dyrektywy dotyczącej urządzeń medycznych (niedołączony). Wszelkie oprogramowanie musi spełniać wymogi dyrektywy dotyczącej wyrobów medycznych oraz stosownych przepisów prawa obowiązujących na terenie Stanów Zjednoczonych. Komputer musi spełniać wymagania oprogramowania do obrazowania stomatologicznego. 8 Gendex Dental Systems
2 Opis aparatu 1. Uchwyt czujnika (aparaty bez opcji 3D) 2. Czujnik obrazowania 2D Gendex Dental Systems 9
2 Opis aparatu 2.2 Laserowe wskaźniki pozycjonowania pacjenta 1. Laserowy wskaźnik płaszczyzny strzałkowej (pośrodkowej) 2. Laserowy wskaźnik płaszczyzny frankfurckiej (FH) 3. Laserowy wskaźnik warstwy obrazowania 4. Cefalometryczny laser poziomy 5. Laserowy wskaźnik stawów skroniowożuchwowych 6. Laser poziomy, górna część pola widzenia (tylko opcja 3D) 7. Laser poziomy, dolna część pola widzenia (tylko opcja 3D) 10 Gendex Dental Systems
2 Opis aparatu Laserowe wskaźniki do zdjęć pantomograficznych 1. Laserowy wskaźnik płaszczyzny strzałkowej (pośrodkowej) 2. Laserowy wskaźnik płaszczyzny frankfurckiej (FH) 1. Laserowy wskaźnik warstwy obrazowania 2. Laserowy wskaźnik stawów skroniowożuchwowych Gendex Dental Systems 11
2 Opis aparatu Laserowe wskaźniki do zdjęć cefalometrycznych 1. Laserowy wskaźnik płaszczyzny frankfurckiej (FH) Lasery 3D 1. Laserowy wskaźnik płaszczyzny strzałkowej (pośrodkowej) 2. Laser poziomy (H), górna część pola widzenia 3. Laser poziomy (H), dolna część pola widzenia 12 Gendex Dental Systems
2 Opis aparatu 2.3 Panel elementów sterowania kolumną 1. Przycisk Patient In (Pacjent obecny w aparacie) powoduje przesunięcie modułu obrotowego w celu ułatwienia pacjentowi zajęcia pozycji w aparacie. 2. Positioning lasers ON/OFF (WŁ./WYŁ. lasery pozycjonowania) 3. Carriage UP (W GÓRĘ) 4. Carriage DOWN (W DÓŁ) 5. Image Layer Adjustment - Retrusion (Dostosowanie warstwy obrazowania Retruzja). 6. Image Layer (Warstwa obrazowania) pozycja zwykła ; można również użyć do wyzerowania pozycji 7. Image Layer Adjustment - Protrusion (Dostosowanie warstwy obrazowania Protruzja). 8. Chin support UP (Podparcie podbródka w GÓRĘ) 9. Chin support DOWN (Podparcie podbródka wdół) 10. Przycisk resetowania Gendex Dental Systems 13
2 Opis aparatu 2.3.1 Element sterujący warstwy obrazowania Warstwa obrazowania odpowiada szerokości obszaru objętego promieniowaniem RTG (szczeliny ogniska) w odniesieniu do pozycji zębów. Zazwyczaj ta szczelina wcałości obejmuje zęby przednie. Jednak w przypadku retruzji zęby mogą znajdować się za szczeliną. I odwrotnie, w przypadku protruzji zęby mogą wychodzić przed szczelinę. W obu przypadkach rezultatem jest uzyskanie pogorszonego obrazu. Przyciski warstwy obrazowania pozwalają operatorowi na dopasowanie się do rzeczywistych struktur anatomicznych pacjenta, z użyciem kłów jako wskazówki. Po uruchomieniu laserowego wskaźnika warstwy obrazowania należy ocenić jego położenie w odniesieniu do kła, a następnie wybrać odpowiedni z trzech przycisków warstwy obrazowania retruzji, układu prawidłowego lub protruzji. 14 Gendex Dental Systems
2 Opis aparatu 2.4 Przycisk zatrzymania awaryjnego W przypadku nieprawidłowego funkcjonowania przycisku ekspozycji lub innych elementów ochronnych aparatu dostępny jest przycisk zatrzymania awaryjnego, znajdujący się w pobliżu uchwytów na ręce i w górnej części głowicy kraniostatu, dzięki czemu pacjent może go dosięgnąć. Naciśnięcie przycisku zatrzymania awaryjnego w czasie ekspozycji powoduje natychmiastowe przerwanie ekspozycji i całkowite zatrzymanie generowania promieniowania RTG. Przerwanej ekspozycji nie można kontynuować w późniejszym czasie, lecz trzeba ją rozpocząć od początku. Naciśnięcie przycisku powoduje zatrzymanie pracy aparatu, natomiast jego obrócenie zwolnienie przycisku. Gendex Dental Systems 15
2 Opis aparatu 2.5 Programy pantomograficzne 2.5.1 Standardowe programy projekcji pantomograficznej W zakładce Pan (Zdjęcia pantomograficzne) na ekranie LCD aparatu dostępne są wymienione poniżej standardowe programy. Warstwa obrazowania odpowiada grubości obszaru objętego promieniowaniem RTG (szczeliny ogniska) w odniesieniu do pozycji zębów. Zazwyczaj ta szczelina wcałości obejmuje zęby przednie. Jednak w przypadku retruzji zęby mogą znajdować się za szczeliną. I odwrotnie, w przypadku protruzji zęby mogą wychodzić przed szczelinę. W obu przypadkach rezultatem jest uzyskanie pogorszonego obrazu. Przyciski dostosowania warstwy obrazowania pozwalają operatorowi na dopasowanie się do rzeczywistych struktur anatomicznych pacjenta, z użyciem kłów jako wskazówki. W przypadku korzystania z laserowego wskaźnika warstwy obrazowania należy ocenić jego położenie w odniesieniu do kła, a następnie wybrać odpowiedni z trzech przycisków dostosowania warstwy obrazowania retruzji, układu prawidłowego lub protruzji. Jeśli wskaźnik świetlny znajduje się za kłem pacjenta, kliknij ten przycisk, aby wymusić kompensację podczas przechwytywania obrazu. Aparat automatycznie wykona dostosowanie o 3 mm do przodu. Jeśli wskaźnik świetlny znajduje się przed kłem pacjenta, kliknij ten przycisk, aby wymusić kompensację podczas przechwytywania obrazu. Aparat automatycznie wykona dostosowanie o 3 mm do tyłu. Dokonaj wyboru wielkości pacjenta spośród trzech ikon dostępnych w górnej części ekranu LCD. Począwszy od lewej strony, ikony odzwierciedlają dużą, średnią i małą wielkość pacjenta. Dawka rośnie w lewą stronę i maleje w prawo. Wybór innego ustawienia wielkości pacjenta może mieć również wpływ na niektóre trajektorie lub ustawienia kolimacji programów projekcji pantomograficznej, zgodnie z informacjami zawartymi w poszczególnych opisach programów. 16 Gendex Dental Systems
2 Opis aparatu Duże zdjęcie pantomograficzne: współczynnik powiększenia 1,3 Wybór przycisków zdjęcia pantomograficznego i dużej wielkości pacjenta skutkuje utworzeniem obrazu pantomograficznego, który ma pełną wysokość, i pozwala na wykonanie obrazowania czaszki odużych rozmiarach. Współczynniki ekspozycji są dostosowane do obrazowania dużej czaszki. Ten program powoduje uzyskanie nieznacznie szerszej trajektorii pantomograficznej łuku w odcinku przednim. Standardowe zdjęcie pantomograficzne: współczynnik powiększenia 1,3 Wybór przycisków zdjęcia pantomograficznego i średniej wielkości pacjenta skutkuje utworzeniem obrazu pantomograficznego, który ma pełną wysokość, i pozwala na wykonanie obrazowania czaszki o przeciętnej wielkości. Współczynniki ekspozycji są dostosowane do obrazowania średniej czaszki. Ten program powoduje uzyskanie typowej trajektorii pantomograficznej łuku podczas całego skanowania. Zdjęcie pantomograficzne dziecięce: współczynnik powiększenia 1,3 Wybór przycisków zdjęcia pantomograficznego i małej wielkości pacjenta skutkuje utworzeniem obrazu pantomograficznego, który jest delikatnie skolimowany od góry do dołu i ma krótszą trajektorię od strony lewej do prawej. Współczynniki ekspozycji są również zmniejszone. Program ten może być również przydatny w przypadku pacjentów o węższej niż średnia szczęce. Gendex Dental Systems 17
2 Opis aparatu Zdjęcie skrzydłowo-zgryzowe: współczynnik powiększenia 1,3 Program zdjęć skrzydłowo-zgryzowych udostępnia dwa segmentowane widoki ortogonalne uzębienia po jednym dla prawej i lewej strony. Każdy widok rozciąga się od kła do trzeciego zęba trzonowego ze zmienioną osią Y ścieżki obrotu w celu poprawienia kąta wiązki, a także zbliżenia do ustawienia prostopadłego względem powierzchni interproksymalnych. Obrazy skrzydłowo-zgryzowe są skolimowane od góry i od dołu w celu pokazania jedynie uzębienia. Przednie zdjęcie stawów skroniowożuchwowych: współczynnik powiększenia 1,55 Program zdjęć przednich stawów skroniowożuchwowych udostępnia skorygowane widoki przednie o szerokiej warstwie, obejmujące lewy i prawy staw skroniowo-żuchwowy pacjenta. Wciskanie tego samego przycisku dla programów zdjęć stawów skroniowo-żuchwowych umożliwia przełączanie pomiędzy programami zdjęć przednich i bocznych, oznaczonymi odpowiednio literą F (Frontal) oraz L (Lateral). Zdjęcie boczne stawów skroniowożuchwowych: współczynnik powiększenia 1,23 a b Program zdjęć bocznych stawów skroniowo-żuchwowych udostępnia skorygowane widoki boczne o szerokiej warstwie, obejmujące lewy i prawy staw skroniowożuchwowy pacjenta. 18 Gendex Dental Systems
2 Opis aparatu Wciskanie tego samego przycisku dla programów zdjęć stawów skroniowo-żuchwowych umożliwia przełączanie pomiędzy programami zdjęć bocznych i przednich, oznaczonymi odpowiednio literą L (Lateral) oraz F (Frontal). 2.5.2 Zaawansowane programy projekcji pantomograficznej Dostęp do zaawansowanych programów projekcji pantomograficznej można uzyskać z poziomu ekranu LCD, klikając zakładkę narzędzi w lewym dolnym rogu. Wwyświetlonym menu zaznacz pole wyboru Advanced PAN Mode (Zaawansowany tryb pantomograficzny) i wróć do zakładki Pan (Zdjęcia pantomograficzne). Spowoduje to wyświetlenie dodatkowego zestawu zaawansowanych programów projekcji pantomograficznej. Można powrócić do wyświetlania podstawowego zestawu programów projekcji pantomograficznej, wybierając zakładkę narzędzi i usuwając zaznaczenie z pola Advanced PAN Program (Zaawansowany program projekcji pantomograficznej). Dokonaj wyboru wielkości pacjenta spośród trzech ikon dostępnych w górnej części ekranu LCD. Począwszy od lewej strony, ikony odzwierciedlają dużą, średnią i małą wielkość pacjenta. Dawka rośnie w lewą stronę i maleje w prawo. Wybór innego ustawienia wielkości pacjenta może mieć również wpływ na niektóre trajektorie lub ustawienia kolimacji programów projekcji pantomograficznej, zgodnie z informacjami zawartymi w poszczególnych opisach programów. Zdjęcie zębów przednich: współczynnik powiększenia 1,3 Program zdjęcia zębów przednich generuje skolimowany w pionie i poziomie obraz pantomograficzny o długości około 50 mm i wyśrodkowany na zębach przednich. Zwykle obraz ten obejmuje górne idolne zęby od kła do kła. Gendex Dental Systems 19
2 Opis aparatu Ortogonalne zdjęcie uzębienia: współczynnik powiększenia 1,3 Zoptymalizowany widok wyłącznie uzębienia ze skorygowanym zgięciem i zmniejszonym promieniowaniem. Program zdjęć ortogonalnych powoduje uzyskanie widoku pantomograficznego ze zmodyfikowaną geometrią projekcji. Oś Y ścieżki obrotu jest zmieniania w celu poprawy kąta wiązki i zbliżenia do ustawienia prostopadłego względem powierzchni interproksymalnych. Te udoskonalenia doprowadziły do pojawienia się innych problemów: może dojść do utraty gałęzi żuchwy i, w przypadku pacjentów dorosłych, zwiększenia dodatkowych cieni. Y Y Połowiczne (P/L) zdjęcie pantomograficzne: współczynnik powiększenia 1,3 Program połowicznego zdjęcia pantomograficznego generuje połowiczny obraz pantomograficzny o pełnej wysokości, obejmujący tylko lewą lub prawą połowę szczęk pacjenta, co wiąże się ze zmniejszeniem napromieniowania. Wybieranie tego samego przycisku dla połowicznego programu pantomograficznego powoduje przełączanie pomiędzy obrazowaniem lewej i prawej strony pacjenta, oznaczonej odpowiednio ikoną L oraz R. Do połowicznego obrazu pantomograficznego mają zastosowanie te same współczynniki techniczne i trajektorie pełnego obrazu pantomograficznego, które są dostępne po wyborze małej, średniej i dużej wielkości pacjenta. 20 Gendex Dental Systems
2 Opis aparatu Połowiczne (P/L) zdjęcie ortogonalne uzębienia: współczynnik powiększenia 1,3 Program połowicznego zdjęcia ortogonalnego generuje połowiczny obraz ortogonalny o pełnej wysokości, obejmujący tylko lewą lub prawą połowę szczęk pacjenta, co wiąże się ze skorygowanym zgięciem i zmniejszeniem napromieniowania. Wybieranie tego samego przycisku dla połowicznego programu ortogonalnego powoduje przełączanie pomiędzy obrazowaniem lewej i prawej strony pacjenta, oznaczonej odpowiednio ikoną L oraz R. Do połowicznego obrazu ortogonalnego mają zastosowanie te same współczynniki techniczne, trajektorie i ograniczenia pełnego obrazu ortogonalnego, które są dostępne po wyborze małej, średniej i dużej wielkości pacjenta. Zdjęcie zatok szczękowych: współczynnik powiększenia 1,3 10 mm do przodu Początek 10 mm do tyłu Program zdjęć zatok szczękowych powoduje uzyskanie warstwy pantomograficznej, przechodzącej przez tylną część zatok szczękowych. Warstwa ta jest bardziej płaska niż w przypadku standardowych programów projekcji pantomograficznej i jest przesunięta o 18 mm do tyłu. Obrazy te są przydatne podczas wizualizacji środkowej i tylnej części zatok szczękowych. Gendex Dental Systems 21
2 Opis aparatu Warstwę obrazowania programu zdjęć zatok szczękowych można przesunąć o 10 mm do przodu, naciskając przycisk retruzji warstwy obrazowania. Warstwę obrazowania programu zdjęć zatok szczękowych można przesunąć o 10 mm do tyłu, naciskając przycisk protruzji warstwy obrazowania. 22 Gendex Dental Systems
2 Opis aparatu 2.5.3 Programy zdjęć cefalometrycznych Cefalometryczna pionowa projekcja boczna Dziecięce cefalometryczne projekcje boczne mają zoptymalizowany rozmiar obrazu (184 mm wysokości x 260 mm szerokości), który jest stosowany przykładowo w przypadku dzieci, jednak również u pacjentów dorosłych, w celu zmniejszenia dawki promieniowania. Dziecięce projekcje boczne obejmują wszystkie typowe punkty badania cefalometrycznego, począwszy od punktu Nasion ku dołowi do kręgosłupa, a punkt początkowy skanu bocznego można dostosować z użyciem programów standardowych i dziecięcych bocznych programów cefalometrycznych. Cefalometryczne projekcje boczne Cefalometryczna maksymalna projekcja boczna Boczna projekcja cefalometryczna wykorzystuje pole obrazu o pełnej wysokości (221 mm wysokości x 260 mm szerokości). Standardowa cefalometryczna projekcja boczna obejmuje wszystkie typowe punkty badania cefalometrycznego, począwszy od punktu nasion ku dołowi do kręgosłupa u pełnowymiarowych pacjentów. Pozioma projekcja boczna Gendex Dental Systems 23
2 Opis aparatu Tylno-przednie (PA) projekcje cefalometryczne Cefalometryczna maksymalna projekcja tylno-przednia Tylno-przednia projekcja cefalometryczna wykorzystuje pełnowymiarowe pole obrazu (221 mm wysokości x 200 mm szerokości), które jest nieco węższe od pola w standardowej projekcji bocznej. Tylno-przednia projekcja cefalometryczna Projekcja cefalometryczna widoku nadgarstka (niedostępna w USA) Widok nadgarstka wykorzystuje pole obrazu o pełnej wysokości (221 mm wysokości x 200 mm szerokości), które ma ten sam rozmiar co pole w projekcji tylno-przedniej. Na potrzeby widoku nadgarstka moc promieniowania RTG jest obniżana ze względu na obrazowanie cienkich kości dłoni. Program widoku nadgarstka nie powinien być wykorzystywany do obrazowania czaszki, gdyż obniżona dawka nie będzie wystarczająca do uzyskania dobrej jakości obrazu w widoku cefalometrycznym bocznym lub tylno-przednim. Zdjęcie nadgarstka powinno być stosowane tylko w sytuacjach dopuszczonych przez lokalne przepisy prawa. 24 Gendex Dental Systems
2 Opis aparatu 2.5.4 Programy 3D Pole widzenia 61 mm x 41 mm Standardowa lub wysoka rozdzielczość. Standardowa rozdzielczość Wysoka rozdzielczość Pole widzenia o rozmiarze 61 mm (wysokość) x 41 mm (średnica) to standardowa objętość obrazowania 3D. Standardowym ustawieniem rozdzielczości dla tej objętości jest woksel o rozmiarze 0,20 mm. W przypadku wysokiej rozdzielczości jest to woksel o wielkości 0,13 mm. Ten rozmiar objętości 3D zazwyczaj będzie obejmował 3 4 zęby w ramach jednego łuku i może obejmować 3 4 zęby górne i 3 4 zęby dolne od wierzchołka do wierzchołka, jeżeli objętość zostanie wyśrodkowana na płaszczyźnie zwarciowej. Płaszczyzna zwarciowa powinna być ustawiona poziomo w celu uzyskania optymalnego pokrycia obrazu. Gendex Dental Systems 25
2 Opis aparatu Pole widzenia 61 mm x 78 mm (opcjonalne) Standardowa lub wysoka rozdzielczość. Standardowa rozdzielczość Wysoka rozdzielczość Pole widzenia o rozmiarze 61 mm (wysokość) x 78 mm (średnica) to większa, dodatkowa objętość obrazowania 3D. W przypadku zakupienia tej opcji można dokonać wyboru mniejszego lub większego pola widzenia (FOV), dotykając odpowiedniej ikony na ekranie dotykowym. Standardowym ustawieniem rozdzielczości dla tej objętości jest woksel o rozmiarze 0,30 mm. W przypadku wysokiej rozdzielczości jest to woksel o wielkości 0,20 mm. Ten rozmiar objętości 3D zazwyczaj będzie obejmował cały górny lub dolny łuk od zębów przednich do drugiego lub trzeciego zęba trzonowego i może obejmować górne oraz dolne łuki od wierzchołka do wierzchołka, jeżeli objętość zostanie wyśrodkowana na płaszczyźnie zwarciowej. Płaszczyzna zwarciowa powinna być ustawiona poziomo w celu uzyskania optymalnego pokrycia obrazu. 26 Gendex Dental Systems
3 Wyświetlacz ekranu dotykowego 3.1 Główny panel sterowania 66 66 1. Sekcja wyboru metody/ programu obrazowania 2. Stan aparatu 3. Ustawienia 4. Ustawienia ekspozycji Gendex Dental Systems 27
3 Wyświetlacz ekranu dotykowego 3.2 Sekcja metody obrazowania Wybierz jedną z zakładek metody obrazowania PAN (zdjęcia pantomograficzne), CEPH (zdjęcia cefalometryczne) lub 3D. W programach projekcji pantomograficznych łuk zębowy oraz obraz modelu są swoiste dla programu. W przypadku programów zdjęć cefalometrycznych dostępne są odrębne, swoiste dla programu głowice modeli i przyciski ustawień pozycji początkowej skanowania bocznego. W przypadku programów 3D (obejmujących dwa rozmiary FOV) dostępne są przyciski do wyboru trybu niskiej rozdzielczości, wysokiej rozdzielczości lub trybu podglądu zdjęcia. Pole widzenia podczas obrazowania 3D można ustawić w płaszczyźnie XY, wybierając punkt środkowy FOV na łuku zębowym za pomocą ekranu dotykowego. Pole widzenia jest ustawiane w kierunku Z za pomocą ruchu podpory podbródka i laserów pozycjonowania. 3.3 Ustawienia ekspozycji 3.3.1 Ustawienia wielkości pacjenta Dokonaj wyboru wielkości pacjenta spośród trzech ikon dostępnych w górnej części ekranu LCD. Począwszy od lewej strony, ikony odzwierciedlają dużą, średnią i małą wielkość pacjenta. Dawka rośnie w lewą stronę i maleje w prawo. Wybór innego ustawienia wielkości pacjenta może mieć również wpływ na niektóre trajektorie lub ustawienia kolimacji programów projekcji pantomograficznej, zgodnie z informacjami zawartymi w poszczególnych opisach programów. Wartości kv oraz ma dla każdego programu można zmieniać, naciskając klawisze +/- w dolnej części ekranu LCD. 28 Gendex Dental Systems
3 Wyświetlacz ekranu dotykowego 3.3.2 Wskaźniki i ustawienia ekspozycji 66 Wartość kv Wartość ma Nazwisko pacjenta 66 Wielkość i czas ekspozycji Wartość dawki (DAP) Ustawienia wielkości pacjenta Tryb testowy (bez promieniowania) 3.4 Sekcja stanu Pola stanu wskazują gotowość aparatu do przechwytywania obrazów lub wystąpienie problemu. Dany stan jest wskazywany kolorem zielonym lub czerwonym. Kolor zielony oznacza gotowość do wykonania zdjęcia, natomiast kolor czerwony jej brak. W czasie wykonywania rzeczywistej ekspozycji na wyświetlaczu ekranu dotykowego pojawi się duży symbol ostrzegawczy promieniowania. Wskaźnik ekspozycji Gendex Dental Systems 29
3 Wyświetlacz ekranu dotykowego 3.5 Inne sekcje Ustawienia ogólne Local Pan Preview (Lokalny podgląd pantomograficzny) - Po wybraniu tej opcji na ekranie dotykowym aparatu wyświetlany jest obraz pantomograficzny Advanced Panoramic Mode (Zaawansowany tryb pantomograficzny) - Po wybraniu tej opcji stają się dostępne zaawansowane programy zdjęć pantomograficznych SmartLogicTM Keys (Przyciski SmartLogicTM) - Po wybraniu tej opcji ustawienia wielkości pacjenta oraz wyboru programu w każdej zakładce zostaną domyślnie ustawione na najczęściej stosowane wartości - Naciśnij i przytrzymaj w celu wyzerowania licznika Retrieve Last Image (Pobierz ostatni obraz) - Z tej opcji należy korzystać do pobierania ostatniego obrazu z pamięci aparatu, np. po awarii systemu - Należy się upewnić, że pozyskany obraz zostanie powiązany z właściwym pacjentem Show System Data (Pokaż dane systemowe) - Adres IP systemu i inne powiązane dane systemowe Quality Assurance (Zapewnianie jakości) - Z opcji tej należy korzystać do uzyskiwania dostępu do programów konserwacji okresowej 30 Gendex Dental Systems
4 Obsługa aparatu 4.1 Podłączanie i odłączanie czujnika OSTRZEŻENIE! Z czujnikiem należy obchodzić się ostrożnie, zgodnie z informacjami zawartymi w niniejszej instrukcji. Nie należy go upuszczać ani wystawiać na uderzenia. Wskaźnik wstrząsów wewnątrz czujnika sygnalizuje wystawienie czujnika na działanie nadmiernej siły. 4.1.1 Podłączanie czujnika UWAGA! W zwykłych warunkach nie jest konieczne zdejmowanie czujnika. 1. Nałóż cztery szczeliny, znajdujące się z tyłu czujnika, na cztery haczyki na jego uchwycie. Gendex Dental Systems 31
4 Obsługa aparatu 2. Wsuwaj czujnik do dołu do momentu zatrzymania, anastępnie przesuń pokrętło blokujące z boku czujnika w dół, aby zablokować czujnik na miejscu. 4.1.2 Odłączanie czujnika 1. Przesuń pokrętło blokujące z boku czujnika w górę, aby odblokować czujnik. 2. Przesuń czujnik do góry i zdemontuj go. 4.2 Przygotowanie systemu 1. Włącz aparat oraz komputer i poczekaj na ich uruchomienie. Podczas uruchamiania aparat emituje sygnał testowy potwierdzający, że dźwięk emitowany podczas ekspozycji funkcjonuje prawidłowo. 2. Komputer: uruchom oprogramowanie do wyświetlania. 3. Komputer: wybierz pacjenta i zaplanuj akwizycję. 32 Gendex Dental Systems
4 Obsługa aparatu 4.3 Zdjęcia pantomograficzne Standardowe: połączenie średniej wielkości pacjenta i standardowego zdjęcia pantomograficznego Dziecięce: połączenie małej wielkości pacjenta i standardowego zdjęcia pantomograficznego Szeroki łuk zębowy: połączenie dużej wielkości pacjenta i standardowego zdjęcia pantomograficznego Programy zdjęć ortogonalnych Zdjęcie skrzydłowo-zgryzowe Ortogonalne zdjęcie stawów skroniowo-żuchwowych, skorygowana osiowo projekcja boczna Zdjęcie stawów skroniowo-żuchwowych w projekcji tylno-przedniej Zdjęcie zatok szczękowych 4.3.1 Urządzenia pozycjonujące Pręt gryzaka wraz z gryzakiem Pręt gryzaka wraz z pozycjonerem zgryzowym dla bezzębnego pacjenta Podparcie podbródka dla bezzębych pacjentów Podpora zatok Podpora podbródka Podpory do zdjęć stawów skroniowo-żuchwowych Gendex Dental Systems 33
4 Obsługa aparatu 4.3.2 Instrukcje ogólne 66 66 1. Uruchom oprogramowanie do obrazowania na komputerze do akwizycji. UWAGA! W przypadku skanów 2D można również wykonać skanowanie pacjenta bez uruchomienia oprogramowania do wyświetlania. Uzyskany zostanie obraz bez identyfikatora pacjenta. W tym przypadku należy dopilnować powiązania obrazu z prawidłowym pacjentem. 2. Wprowadź lub wybierz pacjenta z poziomu komputera. 3. Kliknij ikonę planowania akwizycji w oprogramowaniu do obrazowania. 4. Wybierz zakładkę PAN (Zdjęcia pantomograficzne) na ekranie dotykowym. 5. Wybierz program obrazowania na ekranie dotykowym. 6. Ustaw wartości kv oraz ma lub wybierz wielkość pacjenta (mały, średni, duży) na ekranie dotykowym. 34 Gendex Dental Systems
4 Obsługa aparatu 7. Naciśnij przycisk obecności pacjenta w aparacie na przeniesieniu w celu obrotu aparatu do pozycji z obecnym pacjentem. 8. Rozsuń podparcia skroni. Unieś i pociągnij zespół podparcia głowy do przodu i w górę. Aby ułatwić pacjentowi zajęcie pozycji w aparacie odsuń podparcie głowy, wciskając przyciski A po obu stronach iodciągając podparcie. Zwolnienie przycisków spowoduje zablokowanie zespołu. W tym momencie poproś pacjenta o zajęcie miejsca w aparacie, stanięcie w całkowicie wyprostowanej pozycji i chwycenie za uchwyty na ręce. Następnie obróć pokrętło B w celu zamknięcia podparcia skroni. A B 9. Poproś pacjenta o zdjęcie okularów, aparatów słuchowych, ruchomych protez, biżuterii (naszyjników, kolczyków w wardze, języku itp.), a także spinek i szpilek do włosów. Załóż pacjentowi ołowiany fartuch ochronny. 10. Po ukończeniu konfiguracji i pozycjonowania poproś pacjenta o przełknięcie śliny, dociśnięcie języka do podniebienia i pozostanie nieruchomo w czasie trwania ekspozycji. Gendex Dental Systems 35
4 Obsługa aparatu 4.3.3 Pozycjonowanie pacjenta 4.3.3.1 Zdjęcie pantomograficzne 1. Umieść podporę zatok, podporę podbródka oraz pręt gryzaka wraz z gryzakiem. Załóż jednorazowe osłony. UWAGA! W przypadku każdego pacjenta stosuj nową osłonę jednorazową. 2. Dostosuj wysokość aparatu, korzystając z przycisków ruchu przeniesienia w górę/w dół na panelu sterowania kolumną, tak aby ustawić aparat na wysokości nieco powyżej podbródka pacjenta. 3. Pomóż pacjentowi zająć pozycję w aparacie i poproś o przyjęcie możliwie jak najbardziej wyprostowanej i wyciągniętej w górę pozycji. Ekspozycję można również wykonać w pozycji siedzącej, w tym także w przypadku osób na wózkach inwalidzkich. Poproś pacjenta o chwycenie za uchwyty na ręce i nagryzienie gryzaka w taki sposób, aby górne i dolne zęby przednie znalazły się w jego rowkach. W przypadku pacjentów bezzębnych skorzystaj z pozycjonera zgryzowego dla bezzębych pacjentów lub podparcia podbródka. 4. Dostosuj wysokość aparatu w taki sposób, aby laserowy wskaźnik płaszczyzny frankfurckiej przechodził przez punkty orbitale i porion. 36 Gendex Dental Systems
4 Obsługa aparatu 5. Sprawdź ustawienie laserowego wskaźnika płaszczyzny strzałkowej (pośrodkowej). Jeśli nie znajduje się on w płaszczyźnie strzałkowej (pośrodkowej) pacjenta, ostrożnie zmień ustawienie głowy pacjenta. Upewnij się, że głowa pacjenta nie jest obrócona ani pochylona. Jeśli pacjent sprawia wrażenie pochylonego, poproś go o wyprostowanie się i delikatnie wyciągnij szyję pacjenta od tyłu czaszki, jednocześnie przyciągając jego podbródek w dół. 6. Sprawdź ustawienie laserowego wskaźnika warstwy obrazowania. Jeśli nie znajduje się on policzkowo względem kła szczęki (lub u podstawy nosa w przypadku pacjenta bezzębnego), dostosuj warstwę obrazowania, wybierając przycisk z pozycją lasera odpowiadający rzeczywistej lokalizacji kła pacjenta. Gendex Dental Systems 37
4 Obsługa aparatu Przycisk dostosowania warstwy obrazowania: A B C Retruzja. Jeśli wskaźnik świetlny znajduje się za kłem pacjenta, kliknij ten przycisk, aby aparat wykonał kompensację podczas przechwytywania obrazu. Aparat automatycznie wykona dostosowanie o 3 mm do przodu. Zwarcie prawidłowe (domyślnie). Skorzystaj z tego ustawienia, jeśli laserowy wskaźnik trafia w środek kła. Protruzja. Jeśli wskaźnik świetlny znajduje się przed kłem pacjenta, kliknij ten przycisk, aby aparat wykonał kompensację podczas przechwytywania obrazu. Aparat automatycznie wykona dostosowanie o3mmdo tyłu. 7. Przy właściwym pochyleniu głowy pacjenta przeciągnij podparcie głowy w kierunku pacjenta, wciskając przyciski A po obu stronach, lub w górę i dół, naciskając przycisk B. Zwolnienie przycisków spowoduje zablokowanie zespołu. Następnie obróć pokrętło C w celu zamknięcia podparcia skroni. 8. Poproś pacjenta o wykonanie kroku naprzód w celu wyprostowania kręgosłupa. Podczas obrazowania pacjent pochyla się lekko do tyłu, trzymając się pewnie uchwytów na ręce. Jeśli szyja pacjenta jest pochylona do przodu, delikatnie wyciągnij ją, począwszy od podstawy czaszki. 9. Poproś pacjenta o przełknięcie śliny, dociśnięcie języka do podniebienia i pozostanie nieruchomo w czasie trwania ekspozycji. 38 Gendex Dental Systems
4 Obsługa aparatu 4.3.3.2 Zdjęcie stawów skroniowo-żuchwowych Podparcie nosa 1. Umieść wymagane urządzenia pozycjonujące, w tym podparcie nosa do obrazowania stawów skroniowożuchwowych. UWAGA! Do projekcji bocznych i tylno-przednich wymagane są różne podparcia nosa. UWAGA! W przypadku każdego pacjenta stosuj nową osłonę jednorazową. 2. Dostosuj wysokość aparatu, korzystając z przycisków ruchu przeniesienia w górę/w dół w elementach sterowania kolumną, tak aby ustawić aparat na wysokości nieco powyżej podbródka pacjenta. 3. Pomóż pacjentowi zająć pozycję w aparacie i poproś o przyjęcie możliwie jak najbardziej wyprostowanej i wyciągniętej w górę pozycji. Poproś pacjenta o chwycenie za uchwyty na ręce i ustawienie nosa naprzeciw podparcia nosa do obrazowania stawów skroniowo-żuchwowych. 4. Dostosuj wysokość aparatu w taki sposób, aby laserowy wskaźnik płaszczyzny frankfurckiej przechodził przez punkty orbitale i porion. Gendex Dental Systems 39
4 Obsługa aparatu 5. Sprawdź ustawienie laserowego wskaźnika płaszczyzny strzałkowej (pośrodkowej). Jeśli nie znajduje się on w płaszczyźnie strzałkowej (pośrodkowej) pacjenta, ostrożnie zmień ustawienie głowy pacjenta. 6. Dostosuj pozycję laserowego wskaźnika stawów skroniowo-żuchwowych do momentu jego wyrównania ze środkiem kłykcia, korzystając z przycisków laserowego wskaźnika dostosowania warstwy obrazowania. W tym przypadku dojdzie do zmiany położenia wskaźnika świetlnego w obszarze stawów skroniowo-żuchwowych pacjenta. 40 Gendex Dental Systems
4 Obsługa aparatu Przyciski dostosowania pozycji laserowego wskaźnika stawów skroniowo-żuchwowych: A B C Do przodu lub przednio (w kierunku lustra) Wyzerowanie Do tyłu lub tylnie (od lustra) 7. Użyj podparcia głowy w opisany wcześniej sposób. 8. a) Stawy skroniowo-żuchwowe w zwarciu Poproś pacjenta o zaciśnięcie zębów, przełknięcie śliny, dociśnięcie języka do podniebienia i pozostanie nieruchomo w czasie trwania ekspozycji. b) Stawy skroniowo-żuchwowe w rozwarciu Poproś pacjenta o maksymalnie szerokie otwarcie ust i pozostanie nieruchomo w trakcie ekspozycji. Gendex Dental Systems 41
4 Obsługa aparatu 4.3.3.3 Zdjęcie zatok szczękowych 1. Umieść wymagane urządzenia pozycjonujące, pręt gryzaka wraz z gryzakiem na podporze zatok. Załóż jednorazowe osłony. UWAGA! W przypadku każdego pacjenta stosuj nową osłonę jednorazową. 2. Dostosuj wysokość aparatu, korzystając z przycisków ruchu przeniesienia w górę/w dół na panelu sterowania kolumną, tak aby ustawić aparat na wysokości nieco powyżej podbródka pacjenta. 3. Pomóż pacjentowi zająć pozycję w aparacie i poproś o przyjęcie możliwie jak najbardziej wyprostowanej i wyciągniętej w górę pozycji. Poproś pacjenta o chwycenie za uchwyty na ręce i nagryzienie gryzaka. 4. Dostosuj wysokość aparatu w taki sposób, aby laserowy wskaźnik płaszczyzny frankfurckiej przechodził przez punkty orbitale i porion. 42 Gendex Dental Systems
4 Obsługa aparatu 5. Sprawdź ustawienie laserowego wskaźnika płaszczyzny strzałkowej (pośrodkowej). Jeśli nie znajduje się on w płaszczyźnie strzałkowej (pośrodkowej) pacjenta, ostrożnie zmień ustawienie głowy pacjenta. 6. Dostosuj w razie potrzeby ustawienie warstwy obrazowania. Warstwa obrazowania jest przesunięta o 18 mm do tyłu w porównaniu ze standardową procedurą wykonywania zdjęć pantomograficznych. Dostosuj laserowy wskaźnik warstwy obrazowania, korzystając z przycisków wskaźnika świetlnego kłów. Przyciski dostosowania warstwy obrazowania: A B C 10 mm do przodu Środek 10 mm do tyłu 7. Użyj podparcia głowy w opisany wcześniej sposób. 8. Poproś pacjenta o przełknięcie śliny, dociśnięcie języka do podniebienia i pozostanie nieruchomo w czasie trwania ekspozycji. Gendex Dental Systems 43
4 Obsługa aparatu 4.3.4 Wykonywanie zdjęcia 1. Sprawdź pozycję pacjenta. Przed opuszczeniem obszaru naciśnij przycisk resetowania. Chociaż czynność ta nie jest wymagana, skraca czas, przez który pacjent musi pozostawać nieruchomo. Zabezpiecz się przed promieniowaniem, opuszczając obszar i stając za odpowiednią osłoną, chroniącą przed promieniowaniem RTG. Pamiętaj, że musisz widzieć i słyszeć pacjenta podczas wykonywania zdjęcia. UWAGA! Podczas wszystkich badań użytkownik obsługujący aparat RTG powinien nosić odzież ochronną. Podczas zwykłej obsługi aparatu nie jest konieczne przebywanie w pobliżu pacjenta. Ochronę przed promieniowaniem rozproszonym można zapewnić, korzystając z przełącznika ręcznego zlokalizowanego wodległości co najmniej 2 m od plamki ogniskowania iwiązki RTG. Operator powinien pozostawać w kontakcie wzrokowym z pacjentem i widzieć współczynniki techniczne. Pozwala to na natychmiastowe przerwanie promieniowania przez zwolnienie przycisku ekspozycji w sytuacji nieprawidłowej pracy lub zakłóceń. UWAGA! Jeśli pacjent obawia się procedury, można mu zademonstrować działanie aparatu, aby go uspokoić. Naciśnij przycisk testu, a następnie wciśnij i przytrzymaj przycisk ekspozycji. Aparat wykona pełny cykl ekspozycyjny bez generowania promieniowania rentgenowskiego. 2. Naciśnij i przytrzymaj przycisk ekspozycji (na wyzwalaczu ręcznym lub module ściennym) do momentu ukończenia całego procesu, okrążenia przez moduł obrotowy głowy pacjenta i całkowitego zatrzymania ruchu. Podczas ekspozycji słyszalny jest sygnał dźwiękowy, a na ekranie dotykowym widoczny jest symbol ostrzegawczy ekspozycji. 44 Gendex Dental Systems
4 Obsługa aparatu 3. Po ekspozycji rozsuń podparcie skroni i zdejmij zespół podparcia głowy z pacjenta. Ostrożnie wyprowadź pacjenta z aparatu. Zdejmij jednorazowe osłony i przeprowadź odkażanie wymagających tego elementów z użyciem zatwierdzonych metod i produktów. 4. Komputer: obraz można wyświetlić na komputerze zużyciem oprogramowania do wyświetlania. Gendex Dental Systems 45
4 Obsługa aparatu 4.4 Zdjęcia cefalometryczne Dziecięca projekcja boczna Projekcja boczna Projekcja tylno-przednia Widok nadgarstka (niedostępny w USA) 4.4.1 Instrukcje ogólne 1. Umieść czujnik cefalometryczny w uchwycie czujnika. 2. Komputer: uruchom oprogramowanie do wyświetlania, wybierz pacjenta i zaplanuj akwizycję. 3. Wybierz zakładkę CEPH (Zdjęcia cefalometryczne) na ekranie dotykowym. 66 66 4. Wybierz program obrazowania. 5. Ustaw wartości kv oraz ma lub wybierz wielkość pacjenta (mały, średni, duży) 6. Naciśnij przycisk obecności pacjenta w aparacie w celu ustawienia aparatu w pozycji z obecnym pacjentem. 7. Poproś pacjenta o zdjęcie okularów, aparatów słuchowych, ruchomych protez, biżuterii (naszyjników, kolczyków w wardze, języku itp.), a także spinek i szpilek do włosów. Załóż pacjentowi ołowiany fartuch ochronny. 46 Gendex Dental Systems
4 Obsługa aparatu 4.4.2 Pozycjonowanie pacjenta 4.4.2.1 Dziecięca i standardowa projekcja boczna 1. Odblokuj dźwignię i obróć pręty uszne do pozycji projekcji bocznej. Zablokuj pozycję. Odchyl na bok podparcie punktu nasion. Załóż jednorazowe osłony. UWAGA! W przypadku każdego pacjenta stosuj nową osłonę jednorazową. 2. Dostosuj wysokość aparatu. 3. Wprowadź pacjenta do aparatu. Poproś pacjenta o przyjęcie możliwie jak najbardziej wyprostowanej i wyciągniętej w górę pozycji pod głowicą kraniostatu. Wsuń zatyczki uszne w uszy pacjenta. 4. Dostosuj wysokość aparatu w taki sposób, aby laserowy wskaźnik płaszczyzny frankfurckiej przechodził przez punkty orbitale i porion. 5. Pochyl podparcie punktu nasion do dołu i przesuń w kierunku tego punktu u pacjenta. Gendex Dental Systems 47
4 Obsługa aparatu 4.4.2.2 Projekcja tylno-przednia 1. Odblokuj dźwignię i obróć pręty uszne do pozycji projekcji tylno-przedniej. Zablokuj pozycję. Odchyl na bok podparcie punktu nasion. Załóż jednorazowe osłony. UWAGA! W przypadku każdego pacjenta stosuj nową osłonę jednorazową. 2. Dostosuj wysokość aparatu. 3. Wprowadź pacjenta do aparatu. Poproś pacjenta o przyjęcie możliwie jak najbardziej wyprostowanej i wyciągniętej w górę pozycji pod głowicą kraniostatu. Wsuń pręty uszne w uszy pacjenta. 4.4.3 Wykonywanie zdjęcia 1. Zabezpiecz się przed promieniowaniem, opuszczając obszar i stając za odpowiednią osłoną, chroniącą przed promieniowaniem RTG. Pamiętaj, że musisz widzieć i słyszeć pacjenta podczas wykonywania zdjęcia. 2. Naciśnij i przytrzymaj przycisk ekspozycji (na wyzwalaczu ręcznym lub module ściennym) do momentu zakończenia emisji sygnału dźwiękowego iwyświetlania symbolu ostrzegawczego ekspozycji na ekranie dotykowym. 3. Po ekspozycji zwolnij pręty uszne. Ostrożnie wyprowadź pacjenta z aparatu. Zdejmij jednorazowe osłony i przeprowadź odkażanie wymagających tego elementów z użyciem zatwierdzonych metod i produktów. 48 Gendex Dental Systems
4 Obsługa aparatu 4. Komputer: obraz można poddać analizie przy pomocy oprogramowania służącego do obrazowania. Zapoznaj się z instrukcją użytkownika oprogramowania do obrazowania. UWAGA! Podczas wszystkich badań użytkownik obsługujący aparat RTG powinien nosić odzież ochronną. Podczas zwykłej obsługi aparatu nie jest konieczne przebywanie w pobliżu pacjenta. Ochronę przed promieniowaniem rozproszonym można zapewnić, korzystając z przełącznika ręcznego zlokalizowanego wodległości co najmniej 2 m od plamki ogniskowania iwiązki RTG. Operator powinien pozostawać w kontakcie wzrokowym z pacjentem i widzieć współczynniki techniczne. Pozwala to na natychmiastowe przerwanie promieniowania przez zwolnienie przycisku ekspozycji w sytuacji nieprawidłowej pracy lub zakłóceń. Gendex Dental Systems 49
4 Obsługa aparatu 4.5 Ekspozycje 3D 4.5.1 Urządzenia pozycjonujące Podparcie podbródka 4.5.2 Instrukcje ogólne 1. Umieść podporę zatok oraz podporę i podparcie podbródka. Załóż jednorazową osłonę. UWAGA! W przypadku każdego pacjenta stosuj nową osłonę jednorazową. 2. Komputer: wybierz pacjenta i kliknij opcję Schedule acquisition (Zaplanuj akwizycję). 3. Wybierz zakładkę metody obrazowania 3D na ekranie dotykowym. 66 50 Gendex Dental Systems
4 Obsługa aparatu 4. Wybierz wielkość pacjenta i w razie potrzeby dostosuj wartość ma. 5. Wybierz pole widzenia (FOV): FOV 61 mm x 41 mm (program 1) FOV 61 mm x 78 mm (program 2, opcjonalny) 6. Wybierz obszar zainteresowania, przeciągając celownik na widoku łuku zębowego do momentu wyśrodkowania krzyżyków na obszarze zainteresowania. Pole widzenia 3D jest ustawiane bardziej precyzyjnie z wykorzystaniem trybu podglądu zdjęcia. Obszar zainteresowania można dostosować na ekranie dotykowym po wykonaniu podglądu zdjęcia. 7. Naciśnij przycisk obecności pacjenta w aparacie w celu obrotu aparatu do pozycji z obecnym pacjentem. 8. Dostosuj wysokość aparatu, korzystając z przycisków ruchu przeniesienia w górę/w dół na panelu sterowania kolumną, tak aby ustawić aparat na wysokości nieco powyżej podbródka pacjenta. Gendex Dental Systems 51
4 Obsługa aparatu 9. Poproś pacjenta o zdjęcie okularów, aparatów słuchowych, ruchomych protez, biżuterii (naszyjników, kolczyków w wardze, języku itp.), a także spinek i szpilek do włosów. 10. Wprowadź pacjenta do aparatu. Poproś pacjenta o przyjęcie możliwie jak najbardziej wyprostowanej i wyciągniętej w górę pozycji w aparacie. Obrazowanie u pacjenta można w szczególnych wypadkach wykonać również w pozycji siedzącej, np. w przypadku pacjentów przykutych do wózka lub zbyt wysokich i niemieszczących się w aparacie w pozycji stojącej. Poproś pacjenta o chwycenie za uchwyty na ręce i umieszczenie podbródka na podporze podbródka. 11. Sprawdź ustawienie laserowego wskaźnika płaszczyzny strzałkowej (pośrodkowej). Jeśli nie znajduje się on w płaszczyźnie strzałkowej (pośrodkowej) pacjenta, ostrożnie zmień ustawienie głowy pacjenta. 52 Gendex Dental Systems
4 Obsługa aparatu 12. Dostosuj wysokość aparatu oraz podpory podbródka, tak aby obszar zainteresowania znalazł się pomiędzy wskaźnikami laserowymi górnej i dolnej granicy FOV. Ustaw pacjenta w taki sposób, aby płaszczyzna zwarciowa była pozioma. Pozioma linia biegnąca od górnej granicy skrawka ucha do dolnej granicy skrzydełka nosa stanowi bliski odpowiednik poziomej płaszczyzny zwarciowej. 1. Laser poziomy, górna część pola widzenia 2. Laser poziomy, dolna część pola widzenia 13. Przeciągnij podparcie głowy w kierunku pacjenta, wciskając przyciski A po obu stronach, lub w górę i dół, naciskając przycisk B. Zwolnienie przycisków spowoduje zablokowanie zespołu. Następnie obróć pokrętło C w celu zamknięcia podparcia skroni. Gendex Dental Systems 53
4 Obsługa aparatu 4.5.3 Obraz 3D 1. Wybierz standardową jakość obrazu 3D lub obraz 3D o wysokiej rozdzielczości. 4.5.4 Podgląd zdjęcia 1. Zabezpiecz się przed promieniowaniem, stając za odpowiednią osłoną, chroniącą przed promieniowaniem RTG. Pamiętaj, że musisz widzieć i słyszeć pacjenta podczas wykonywania zdjęcia. 2. Naciśnij i przytrzymaj przycisk ekspozycji. Podczas ekspozycji słyszalny jest sygnał dźwiękowy, a na ekranie dotykowym wyświetlany jest symbol ostrzegawczy ekspozycji. Trzymaj wciśnięty przycisk ekspozycji do momentu zakończenia emitowania sygnału dźwiękowego i całkowitego zatrzymania ruchu aparatu. 54 Gendex Dental Systems
4 Obsługa aparatu 3. Na ekranie dotykowym pojawią się dwa podglądy zdjęcia. 66 A C A B 4. Dostosuj precyzyjnie umiejscowienie podglądu zdjęcia, korzystając z przycisków ze strzałkami w bok (A), tak aby obszar zainteresowania znalazł się pośrodku każdego podglądu zdjęcia. 5. Jeśli konieczna jest regulacja w pionie w celu wyśrodkowania obszaru zainteresowania w niższej lub wyższej pozycji, konieczne będzie podniesienie lub obniżenie podpory podbródka za pomocą przycisków podnoszenia/obniżania podpory podbródka, które znajdują się na panelu sterowania kolumną. Może być również konieczne dostosowanie wysokości przeniesienia za pomocą przycisków w GÓRĘ/w DÓŁ. Obniżenie podparcia podbródka pozwoli na wyświetlenie wyższej części górnego łuku, a jego podniesienie niższej części dolnego łuku. W celu wprowadzenia większych poprawek w pozycji pacjenta może być konieczne wykonanie kolejnego podglądu zdjęcia. 6. Użyj przycisku ekspozycji do przechwycenia obrazu 3D lub w razie potrzeby wykonaj nowy podgląd zdjęcia, naciskając przycisk podglądu zdjęcia (B) i wyzwalając ekspozycję. Użyj przycisku wstecz (C), aby powrócić do poprzedniego ekranu w celu wprowadzenia zmian do ustawień przechwytywania. Gendex Dental Systems 55