LKA P/15/088 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

LKA.410.014.01.2015 P/15/088 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

I. Dane identyfikacyjne kontroli Numer i tytuł kontroli Jednostka przeprowadzająca kontrolę Kontrolerzy Jednostka kontrolowana Kierownik jednostki kontrolowanej P/15/088 Wykonywanie zadań przez Transportowy Dozór Techniczny. Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Katowicach Andrzej Pakuła, gł. specjalista k.p., upoważnienie do kontroli nr 94772 z dnia 1 czerwca 2015 r. Andrzej Królikiewicz, gł. specjalista k.p., upoważnienie do kontroli nr 94773 z dnia 1 czerwca 2015 r. [Dowód: akta kontroli str. 1-4] Transportowy Dozór Techniczny 1 Oddział Terenowy w Katowicach 2, ul. Cedrowa nr 8, 40-181 Katowice. Andrzej Kolasa Dyrektor Transportowego Dozoru Technicznego. [Dowód: akta kontroli str. 5] II. Ocena kontrolowanej działalności Ocena ogólna Najwyższa Izba Kontroli ocenia 3 pozytywnie mimo stwierdzonych nieprawidłowości działalność Oddziału w zakresie zapewnienia bezpiecznej eksploatacji urządzeń technicznych oraz realizacji zadań dotyczących drogowego przewozu towarów niebezpiecznych w latach 2012 2015 (I półrocze). Uzasadnienie oceny ogólnej Oddział był prawidłowo przygotowany pod względem kadrowym i wyposażenia technicznego do przeprowadzania badań technicznych dozorowanych urządzeń, a właściwa organizacja pracy zapewniła terminowe i rzetelne wykonywanie zadań dozoru technicznego, dotyczących w szczególności: wydawania decyzji związanych z wykonywanymi zadaniami, prowadzenia działań na rzecz bezpiecznej pracy eksploatowanych urządzeń technicznych, sprawdzania kwalifikacji osób obsługujących i konserwujących urządzenia techniczne objęte dozorem, wydawania świadectw dopuszczenia pojazdów do przewozu towarów niebezpiecznych. Oddział prawidłowo prowadził w okresie objętym kontrolą gospodarkę finansową, zapewniając właściwą realizację zadań dotyczących drogowego przewozu towarów niebezpiecznych oraz bezpieczną eksploatację urządzeń technicznych objętych dozorem. Stwierdzone nieprawidłowości polegały na: 1 Zwany dalej TDT 2 Zwany dalej Oddziałem. 3 Najwyższa Izba Kontroli stosuje 3-stopniową skalę ocen: pozytywna, pozytywna mimo stwierdzonych nieprawidłowości, negatywna. 2

zaniechaniu monitorowania terminów ważności decyzji zezwalających na eksploatacje urządzeń, co skutkowało m. in. stwierdzonymi w trakcie kontroli przypadkami nielegalnego użytkowania takich urządzeń, braku niezwłocznych i rzetelnych działań po powzięciu informacji o eksploatowaniu urządzeń bez ważnej decyzji zezwalającej na ich eksploatację, zaniechaniu wydawania decyzji zezwalających na użytkowanie cystern do przewozu materiałów niebezpiecznych po przeprowadzeniu badań technicznych, czym naruszono przepisy ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym 4, nieprawidłowym, w stosunku do przepisów rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18 lipca 2001 r. w sprawie trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych 5, przeprowadzaniu i dokumentowaniu przebiegu egzaminów sprawdzających kwalifikacje osób obsługujących i konserwujących urządzenia techniczne podlegające dozorowi. Powyższe skutkowało nierównym traktowaniem osób egzaminowanych w zakresie: dopuszczenia do egzaminu, sposobu przeprowadzania egzaminu teoretycznego, przekazywania osobom zainteresowanym informacji o tematyce egzaminu sprawdzającego kwalifikacje i o wynikach egzaminów. Opis stanu faktycznego III. Opis ustalonego stanu faktycznego 1. Przygotowanie organizacyjne Oddziału do realizacji zadań. W okresie objętym kontrolą Oddział, zgodnie z obowiązującymi w TDT regulaminami organizacyjnymi 6, realizował zadania określone w art. 44 ust. 1 pkt 1-5 i art. 37 pkt 8-15 ustawy o dozorze technicznym, art. 9 ust. 1 pkt 4 lit. d ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych 7, 4 pkt 1 lit b, c i d Statutu TDT ustalonego rozporządzeniem Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 1 marca 2001 r. w sprawie nadania statutu Transportowemu Dozorowi Technicznemu 8 oraz prowadził działania windykacyjne przeterminowanych należności. [Dowód: akta kontroli str. 6-24] Zadania te realizowane były w kolejnych latach okresu 2012 r. 2015 r. przez, odpowiednio: 35, 34, 36 i 37 pracowników 9, z których wszyscy posiadali wykształcenie wyższe. Odpowiednio 28, 27, 27 i 29 spośród ww. pracowników wykonywało czynności dozoru. Dla wszystkich pracowników wykonujących czynności dozoru ustalono w formie pisemnej obowiązki pracownicze, uprawnienia dozorowe i odbiorcze 10, obowiązki na stanowisku pracy (w tym w zakresie aktualizacji ewidencji urządzeń i prowadzenia postępowań wydawania świadectw ADR). W okresie objętym kontrolą 22 inspektorów zatrudnionych w Oddziale nabyło dodatkowe uprawnienia, w tym: 10 osób nabyło uprawnienia w zakresie urządzeń 4 J.t. Dz. U. z 2015 r., poz. 1125, zwana dalej ustawą o dozorze technicznym. 5 Dz. U. nr 79, poz. 849 ze zm., zwane dalej rozporządzeniem w sprawie kwalifikacji. 6 Zatwierdzonych odpowiednio zarządzeniami Dyrektora TDT: Nr 32/10 z 20.07.2010 r. (obowiązującym od 21.07.2010 r. do 31.12.2013 r.), Nr 48/2013 z 20.12.2013 r. (obowiązującego od 1.01.2014 r.), aneksem Nr 1/2014 z 13.06.2014 r. 7 Dz. U. Nr 227, poz. 1367 ze zm., zwana dalej uptn. 8 Dz. U. z 2015 r., poz. 3. 9 Odpowiednio na koniec lat 2012, 2013 i 2014 oraz na dzień 15 czerwca 2015 r. 10 Odpowiednie do posiadanych uprawnień. 3

do podawania płynnego betonu zainstalowanych na pojazdach drogowych 11, 5 w zakresie zbiorników stałych i przenośnych, po 2 - w zakresie zbiorników transportowych oraz urządzeń do napełniania i opróżniania zbiorników 12, po 1 - w zakresie kolei linowych, wyciągów narciarskich i zjeżdżalni grawitacyjnych. W okresie objętym kontrolą w Oddziale było zatrudnionych: 4 inspektorów posiadających uprawnienia tylko w jednym zakresie 13, po 5 inspektorów posiadało uprawnienia w dwóch, trzech i czterech zakresach, 6 inspektorów w 5 zakresach i 7 inspektorów w co najmniej 6 zakresach. Spośród inspektorów zatrudnionych w Oddziale najwięcej osób - 26 - posiadało uprawnienia w zakresie zbiorników stałych i przenośnych, po 13 w zakresie urządzeń UNO i w zakresie zbiorników transportowych w ruchu drogowym, kolejowym i żegludze śródlądowej, po 11 inspektorów w zakresach: dźwignic i SKP, 10 inspektorów w zakresie urządzeń RB, po 7 w zakresach: wyciągów narciarskich i kolei linowych. Kierownik Oddziału szkolenia inspektorów Oddziału podał w wyjaśnieniach, że zdobywanie dodatkowych uprawnień realizowane było zgodnie z rocznymi planami szkoleń, sporządzanymi na podstawie potrzeb dotyczących specyfiki i liczby zaplanowanych badań poszczególnych urządzeń objętych dozorem, a dodatkowo spowodowane było rotacją kadr. [Dowód: akta kontroli str. 25 37, 87, 1256-1263 i 1344] Wszyscy inspektorzy zatrudnieni w Oddziale posiadali upoważnienia Dyrektora TDT do wydawania decyzji administracyjnych w zakresie określonym w art. 14 ust. 1 i art. 18 ust. 1-3 ustawy o dozorze technicznym (tj. decyzji zezwalających na eksploatację urządzeń technicznych objętych dozorem TDT oraz wstrzymujących eksploatację takich urządzeń lub decyzji o wycofaniu ich z obrotu i wstrzymaniu ich wytwarzania). Kierownik Oddziału oraz dwóch inspektorów 14 posiadało ponadto pełnomocnictwa Dyrektora TDT do wydawania decyzji administracyjnych, postanowień i zaświadczeń oraz do załatwiania spraw w imieniu Dyrektora TDT w zakresie wydawania świadectw ADR. [Dowód: akta kontroli str. 38 i 88-92] W maju 2015 r. 27 inspektorów Oddziału wykonało ogółem 1 922 badań 15 tj. średnio 71 badań na jednego inspektora, co stanowiło 28% średniej liczby badań wykonywanych miesięcznie przez inspektorów Oddziału w okresie objętym kontrolą (średnio 252 badań w miesiącu 16 ). Analiza miesięcznej ewidencji pracy inspektorów Oddziału wykazała, że dziewięciu z nich wykonało łącznie 1 393 badania, tj. 72,5% badań zrealizowanych przez Oddział w maju 2015 r. [Dowód: akta kontroli str. 1256-1343] Według informacji Kierownika Oddziału w okresie objętym kontrolą inspektorzy Oddziału w ciągu jednego dnia wykonali badania pięciu dźwigników lub czterech żurawi lub czterech suwnic albo trzech wózków jezdniowych podnośnikowych. Badanie losowo wybranej próby postępowań dozorowych 40 urządzeń technicznych zarejestrowanych w Oddziale w 2013 r. wykazało, że w 36 przypadkach Oddział wydał (na podstawie przeprowadzonych badań) decyzje dopuszczające te 11 Zwanych dalej Urządzeniami RB 12 Zwanych dalej Urządzeniami UNO 13 W tym trzech w zakresie zbiorników stałych i przenośnych. 14 Na wypadek nieobecności Kierownika Oddziału. 15 Odpowiednio: 923 badań okresowych, 663 doraźnych, 300 odbiorczych, 21 pośrednich i 15 innych. 16 W 2012 r. 273 badania, w 2013 r. 181 badań, w 2014 r. 304 badania i w I półroczu 2015 r. 246 badań w miesiącu. 4

urządzenia do eksploatacji w terminie do 23 dni od daty ich rejestracji lub wniosku użytkownika o przeprowadzenie badań. W jednym przypadku decyzje taką Oddział wydał po 48 dniach 17 od rejestracji w związku z oczekiwaniem na uzyskanie przez wnioskodawcę niezbędnej dokumentacji do przeprowadzenia badań odbiorczych. W pozostałych trzech badanych postępowaniach 18, badania odbiorcze przeprowadzały dwa inne oddziały TDT (w Gdańsku i Warszawie). [Dowód: akta kontroli str. 1344, 210-220, 309-318, 461-477, 751-753 i 1453-1496] Oddział był wyposażony w łącznie 210 szt. urządzeń i przyrządów umożliwiających wykonywanie badań i pomiarów wymaganych przed wydaniem decyzji o zezwoleniu na eksploatację. W skład ww. wyposażenia wchodziły m.in.: ciśnieniomierze 19, manometry i wakuometry, grubościomierze 20, wzorce grubości i suwmiarki, przymiary, dalmierze laserowe, niwelatory, lupy, endoskopy, spoinomierze, detektory gazu, szczelinomierze oraz sprawdziany do łańcuchów. Wszystkie ww. użytkowane przyrządy kontrolno pomiarowe posiadały wymagane dopuszczenie do eksploatacji. [Dowód: akta kontroli str. 39-42] Ocena cząstkowa Najwyższa Izba Kontroli ocenia pozytywnie przygotowanie Oddziału do realizacji zadań z zakresu działalności inspekcyjnej. 2. Wykonywanie dozoru technicznego i wydawanie decyzji związanych z dozorem technicznym. 2.1. Prowadzenie ewidencji dozorowanych urządzeń technicznych. Opis stanu faktycznego W kontrolowanym okresie Oddział prowadził elektroniczną ewidencję urządzeń podlegających dozorowi technicznemu pn. Transdozór TDT. W ewidencji tej dokonywano wpisów w podziale na następujące grupy/rodzaje urządzeń technicznych określonych w ustawie o dozorze technicznym: urządzenia portowe baz przeładunkowych 21 ; urządzenia transportu bliskiego i linowego 22, w tym m. in.: suwnice, żurawie, wózki jezdniowe podnośnikowe, wciągniki wciągarki, dźwigniki śrubowe; urządzenia ciśnieniowe i bezciśnieniowe w tym: kotły 23 (głównie kotły wodne), wytwornice 24, zbiorniki i urządzenia NO 25 (głównie zbiorniki sprężonego powietrza w układzie hamulcowym na pojazdach szynowych); rurociągi przesyłowe i technologiczne; urządzenia służące do podawania pod ciśnieniem płynnego betonu. W ewidencji tej, zgodnie z obowiązującymi w TDT procedurami ujmowano m.in. następujące dane dotyczące urządzenia: nr ewidencyjny 26, symbol, nazwa 17 Dot wyciągu narciarskiego nr rej. TDT DN-106. 18 Dot. zbiorników nr rej. TDT: ZH-16084, ZH-16337 i ZH-16495. 19 O zakresie pomiarowym od 0,06 do 40 MPa. 20 W tym ultradźwiękowe. 21 Z których największą liczbę stanowiły przenośniki. 22 21 rodzajów urządzeń. 23 5 rodzajów. 24 3 rodzaje. 25 26 rodzajów. 5

producenta 27, data rejestracji 28, liczba, lokalizacja, datę przeprowadzenia badań i nr protokołu z ich przeprowadzenia. Obowiązek uzupełnienia ww. ewidencji o dane zawarte w protokołach z przeprowadzonych badań oraz z wydawanych decyzji, spoczywał na inspektorach dokonujący badań i wydający decyzje (zezwalającą lub odmawiającą takiego zezwolenia). W Oddziale prowadzona była również Ewidencja badań technicznych 29, w której odnotowano m.in. daty: przeprowadzonych badań, ważności decyzji i terminy kolejnych badań 30. Dokumentacja każdego dozorowanego przez Oddział urządzenia gromadzona była w archiwum pod właściwym dla urządzenia numerem ewidencyjnym. Zawierała ona dokumenty związane z rejestracją i przebiegiem nadzoru nad urządzeniem (protokoły z badań i wydane decyzje). Po wyrejestrowaniu urządzenia spod dozoru TDT dokumentacja związana z dozorem urządzeń przechowywana była w archiwum przez okres od 2 do 5 lat. Według informacji uzyskanych inspektorów prowadzących ewidencje w Oddziale, aktualizacja danych o urządzeniu dokonywana była podczas przeprowadzania badań urządzenia, a do 1 grudnia 2014 r. dane były weryfikowane przed wystawieniem rachunku w ramach opłaty rocznej. Kierownik Oddziału podał w wyjaśnieniach, że na poziomie Oddziału nie ma możliwości uzyskania z systemu Transdozór TDT wykazu urządzeń bez aktualnych badań technicznych lub ustalenia urządzeń nieposiadających ważnych decyzji zezwalających na eksploatację, bez przeprowadzenia dodatkowej weryfikacji informacji z dokumentacją techniczną danego urządzenia. Według tych wyjaśnień wygenerowanie list urządzeń nieposiadających aktualnych badań technicznych przez informatyków na poziomie TDT (centrali) wymaga dodatkowych weryfikacji z posiadaną w oddziałach terenowych dokumentacją, celem potwierdzenia statusu tych urządzeń, a brak możliwości wykonywania ww. wykazów z użytkowanego systemu Transdozór na poziomie Oddziału, związany jest również z niezatrudnianiem w Oddziale informatyka. Powyższe wskazuje na nieprawidłowe działanie użytkowanego systemu informatycznego, umożliwiającym sprawowanie właściwego nadzoru nad czynnościami dozoru technicznego i funkcjonowaniem TDT, w tym w zakresie informowania użytkowników o zbliżających się terminach badań oraz wydawania decyzji administracyjnych wstrzymujących eksploatację urządzeń. W swoich wyjaśnieniach Kierownik Oddziału wskazał, że od I kwartału 2014 r. w centrali TDT trwają pracę nad nowym zintegrowanym systemem informatycznym. [Dowód: akta kontroli str. 43-45, 125-128] Według sporządzonego w trakcie niniejszej kontroli przez TDT wykazu, na dzień 2 czerwca 2015 r. w Oddziale zarejestrowanych było 7 548 urządzeń 31, którym upłynął termin ważności decyzji zezwalającej na eksploatację. Badanie dokumentacji dotyczącej 50 wybranych losowo urządzeń z ww. wykazu wykazało, że na dzień 28 sierpnia 2015 r. 27 z nich nie zostało zgłoszonych przez właścicieli lub użytkowników do badań. Z pozostałych 23 urządzeń: 5 posiadało 26 Składający się z symbolu Oddziału Terenowego w Katowicach (tj. 41 ), symbolu urządzenia (np. ZL ) oraz kolejnego nr urządzenia. 27 Nr fabryczny, rok budowy. 28 Data wyrejestrowania. 29 Archiwizowany w dokumentacji urządzenia w TDT. 30 Eksploatacyjnych, kontrolnych td. 31 W tym: 7 288 SUC, 199 UTB, 60 UTL i jedno SUT. 6

aktualne badania 32, 6 urządzeń poddano badaniom dozorowym w trakcie kontroli 33, 2 urządzenia zostały wyrejestrowane 34, 1 urządzenie znajdowało się w remoncie 35, 1 poza granicami kraju 36, a kolejne było wyłączone z eksploatacji 37. Dwa urządzenia znajdowały się w zakładzie w trakcie likwidacji 38,a 1 urządzenie 39 dwukrotnie 40 nie uzyskało zgody na użytkowanie, a 4 koleje linowe i wyciągi 41 są eksploatowane wyłącznie zimą i ich przeglądy wykonywane są jesienią.. [Dowód: akta kontroli str. 1053-1250] W latach objętych kontrolą wzrastała liczba urządzeń technicznych objętych dozorem Oddziału z 49 942 42 w 2012 r. (z czego 29 988 objęto pełnym dozorem, a 19 954 ograniczonym dozorem technicznym), do 50 201 43 w 2013 r. (29 959 pełnym i 20 242 ograniczonym), 51 805 44 w 2014 r. ( 30 775 pełnym i 21 030 ograniczonym) i 52 602 45 na koniec I półrocza 2015 r. (31 003 pełnym i 21 599 ograniczonym). Aż 97% urządzeń technicznych objętych dozorem w kontrolowanych latach 46 stanowiły urządzenia ciśnieniowe i bezciśnieniowe 47 (w tym głównie zbiorniki w układach hamulcowych). Oprócz ww. urządzeń ciśnieniowych i bezciśnieniowych dozorem technicznym Oddział obejmował urządzenia: transportu bliskiego 48 i liniowego 49 (w latach 2012-2015 w liczbie odpowiednio: 1 268, 1 303, 1 363 i 1 376), urządzenia służące do podawania pod ciśnieniem płynnego betonu 50 (odpowiednio: 1, 42, 99 i 125 takich urządzeń) oraz urządzenia portowych baz przeładunkowych (odpowiednio: 17, 16, 16 i 20 takich urządzeń). [Dowód; akta kontroli str. 46-57]. Zmiana liczby urządzeń technicznych podlegających dozorowi sprawowanemu przez Oddział w podziale na ich rodzaje w kontrolowanych latach przedstawiała się następująco: a) w 2012 r. wzrost o 1 122 urządzeń (tj. 3 698 urządzeń przyjętych na stan, przy 2 576 urządzeń skreślonych z ewidencji), z czego przybyło: 1 140 urządzeń ciśnieniowych i bezciśnieniowych i jedno urządzenie do podawania betonu pod ciśnieniem, a ubyło: 18 - urządzeń transportu bliskiego i jedno urządzenie portowych baz przeładunkowych, 32 Odpowiednio: dźwignik nr rej. 41 DE-366 do 30.11.2015 r., wypornica sieci trakcyjnej nr rej. 41 DW-14 do 30.09.2015 r., dwa zbiorniki sprężonego powietrza nr rej. 41 ZE-35034 do 31.12.2017 r. i 41 ZE-26847 oraz wiązki butli nr rej. 41 ZW-5209 do 31.08.2023 r. 33 Urządzenia nr rej. 41 DP-66 w dniu 30.07.2015 r., 41 RB-20 w dniu 14.07.2015 r., 4 ZS-565 w dniu 27.07.2015 r., 43 ZS-1398 w dniu 30.07.2015 r. i 42 ZS-1156 w dniu 17.07.2015 r. oraz 41 ZL-298 w dniu 1.07.2015 r. 34 Tj. kocił wodny nr rej. 41 KG-41 w dniu 29.01.2014 r. i zbiornik odejmowany nr rej. 41 ZO-31 w dniu 20.07.2015 r. 35 Wywrotnica wagonowa nr rej. 41 BW-2. 36 Układarka do układania torów nr rej. 41 DG-1. 37 Wózek jezdniowy nr rej. 41 DR-83. 38 Suwnica nr rej. 4 DB-209 i układarka do układania torów nr rej. 4 DG-145. 39 Kocioł wodny nr rej 4 KG-168. 40 W roku 2005 i 2010. 41 Odpowiednio o nr rej. 41 DK-26, 41 DM-205, 41 DX-6 i 4 DM-167. 42 W tym 32 620 zbiorników w układach hamulcowych, z czego 13 002 objętych dozorem pełnym i 19 618 objętych dozorem ograniczonym. 43 W tym 32 178 zbiorników w układach hamulcowych (z czego: 12 260 dozorem pełnym i 19 918 dozorem ograniczonym). 44 W tym 32 716 zbiorników w układach hamulcowych (z czego 12 009 dozorem pełnym i 20 707 dozorem ograniczonym). 45 W tym 33 300 zbiorników w układach hamulcowych (z czego 12 089 dozorem pełnym i 21 211 dozorem ograniczonym). 46 97,4% w 2012 r., 97,3% w 2013 r., 97,2% w 2014 r. i 97,1% w 2015 r. 47 Tj.: 48 656 tych urządzeń w 2012 r., 48 840 w 2013 r., 50 327 w 2014 r. i 51 081 w 2015 r. (wg stanu na koniec I półrocza). 48 Zwane dalej UTB 49 Zwane dalej UTL. 50 Zwane dalej: RB. 7

b) w 2013 r. wzrost o 259 urządzeń (3 689 przyjętych na stan, przy 3 430 skreślonych), z czego przybyło: 184 urządzenia ciśnieniowe i bezciśnieniowe, 35 urządzeń transportu bliskiego i 41 pozostałych (urządzenia do podawania betonu pod ciśnieniem), a ubyło jedno urządzenie portowych baz przeładunkowych, c) w 2014 r. wzrost o 1 604 urządzeń (4 686 przyjętych przy 3 082 skreślonych), z czego przybyło: 1 493 urządzenia ciśnieniowe i bezciśnieniowe, 54 urządzenia transportu bliskiego i 57 pozostałych (urządzenia do podawania betonu pod ciśnieniem), d) w I półroczu 2015 r. wzrost o 1 036 urządzeń (1 567 przyjętych przy 531 skreślonych), z czego przybyło: 995 urządzeń ciśnieniowych i bezciśnieniowych, 16 urządzeń transportu bliskiego, 4 urządzenia portowych baz przeładunkowych i 21 pozostałych (urządzenia do podawania betonu pod ciśnieniem). Opis stanu faktycznego Według wyjaśnień Kierownika Oddziału w okresie objętym kontrolą wyrejestrowanie urządzenia z prowadzonej ewidencji, zgodnie z pkt 6.2 ustalonej przez Dyrektora TDT procedury (PJ-09-01 Współpraca z Klientami ) następowało: na wniosek właściciela/eksploatującego urządzenie, w związku ze zgłoszeniem do rejestracji danego urządzenia przez jego nowego użytkownika, w przypadku powzięcia informacji o nieistnieniu lub o nieprowadzeniu działalności przez właściciela/eksploatującego zarejestrowane urządzenie (lub w związku z niemożnością skontaktowania się nim); po upływie co najmniej 2 lat od terminu wykonania kolejnego badania wskazanego w ostatnim protokole badań. [Dowód: akta kontroli str. 58-69 i 128] 2.2. Działania podejmowane celem objęcia ewidencją wszystkich urządzeń technicznych eksploatowanych na obszarze właściwości. Według wyjaśnień Kierownika Oddziału, wszystkie urządzenia rejestrowane były w okresie objętym kontrolą wyłącznie na wniosek jego właściciela lub eksploatującego to urządzenie. W 2013 r. z inicjatywy Oddziału TDT, inspektorzy Oddziału w dwóch przedsiębiorstwach eksploatujących urządzenia techniczne w obszarach wyposażonych w infrastrukturę kolejową, wzięli udział w spotkaniach, których celem była identyfikacja rodzajów i właściwości urządzeń (objętych wcześniej dozorem Urzędu Dozoru Technicznego), pod kątem określenia zasadności objęcia ich dozorem TDT. Miało to miejsce w dniu 4 kwietnia 2013 r. w firmie AMP Zakład Huta Królewska w Chorzowie oraz w dniu 19 lipca 2013 r. w firmie Morris w Chorzowie. Ponadto w dniu 10 października 2013 r. w Dąbrowie Górniczej pracownicy Oddziału, wspólnie z pracownikami oddziałów Urzędu Dozoru Technicznego w Krakowie i Dąbrowie Górniczej, przeprowadzili spotkanie z przedstawicielami Arcelor Mittal Poland, celem omówienia sprawowania dozoru nad specjalistycznymi urządzeniami technicznymi eksploatowanymi na terenie Huty Katowice. W wyniku ww. spotkań powyższe firmy zgłosiły do ewidencji łącznie 20 urządzeń technicznych (objętych wcześniej dozorem Urzędu Dozoru Technicznego ). W okresie objętym kontrolą Okręgowy Inspektorat Pracy Państwowej Inspekcji Pracy trzykrotnie informował Oddział o eksploatowaniu przez przedsiębiorstwa urządzeń nie posiadających decyzji TDT zezwalających na ich eksploatację. W wyniku podjętych przez Oddział czynności (jedynie w postaci pisemnego powiadomienia tych spółek o terminie badań urządzeń oraz o zakazie ich 8

Opis stanu faktycznego eksploatacji bez decyzji organu dozoru technicznego), dwie spółki złożyły wnioski o rejestracje eksploatowanych urządzeń. W przypadku jednego podmiotu inspektorzy TDT orzekli, że eksploatowane urządzenie 51 nie podlega dozorowi TDT. W okresie objętym kontrolą pracownicy Oddziału przeprowadził jedną wspólną kontrolę (w dniu 29 listopada 2013 r.) z Wojewódzkim Inspektoratem Transportu Drogowego w Katowicach. Kontrola ta została przeprowadzona na wniosek (uzgodniony z Głównym Inspektorem Transportu Drogowego) Dyrektora TDT i dotyczyła należącego do spółki TSL zbiornika do przewozu towarów niebezpiecznych 52. Kontrola nie wykazała nieprawidłowości. 2.3. Wykonywanie czynności dozoru technicznego. [Dowód: akta kontroli str. 128-158 i 1355-1356] Wykonując obowiązki dozoru inspektorzy Oddziału wykonali w kontrolowanym okresie ogółem 291 508 badań, z tego:91 707 badań 53 w 2012 r., 58 569 badań 54 w 2013 r., 98 438 badań 55 w 2014 r. i 42 794 badań 56 w I półroczu 2015 r. Ww. badania przeprowadzone były przez inspektorów Oddziału TDT w zakresach: a) działalności dozorowej w: 1 011 jednostkach organizacyjnych w roku 2012 i w 2013 r., w 1062 takich jednostkach w 2014 r. i w 1 100 jednostkach organizacyjnych w 2015 r., b) działalności odbiorczej odpowiednio w: 13 jednostkach w 2012 i 2013 r., 8 jednostkach w 2014 r. i 4 jednostkach w 2015 r. [Dowód: akta kontroli str. 70-74] W poniższej tabeli przedstawiono liczby przeprowadzonych badań technicznych przez Oddział w okresie objętym kontrolą, w podziale na grupy urządzeń technicznych. Rok Rodzaj badania Urządzenia portowe przeładunkowe UTB i UTL Grupa urządzeń technicznych Urządzenia ciśnieniowe i bezciśnieniowe Pozostałe Razem Razem bez zbiorników w układach hamulcowych 1 2 3 4 5 6 7 8 odbiory techniczne 0 42 73808 0 73850 90 2012 badania okresowe 15 728 5684 0 6427 3032 badania nadzwyczajne 5 306 11119 0 11430 3075 2013 odbiory techniczne 0 29 42094 0 42123 74 badania okresowe 12 678 6382 0 7072 3240 51 Naczepa asenizacyjna. 52 Nr TDT 21ZB-5210 własności Spółki TSL. 53 W tym: 85 510 (tj. 93,2%) badań zbiorników LGP i zbiorników sprężonego powietrza w układach hamulcowych pojazdów szynowych. 54 W tym 52 368 (tj. 89,4%) badań zbiorników LPG i zbiorników sprężonego powietrza w układach hamulcowych pojazdów szynowych. 55 W tym 91 767 (tj. 93,2%) badań zbiorników LPG i zbiorników sprężonego powietrza w układach hamulcowych pojazdów szynowych. 56 W tym 40 537 (tj. 94,7%) ww. badań zbiorników LPG i zbiorników sprężonego powietrza w układach hamulcowych pojazdów szynowych. 9

badania nadzwyczajne odbiory techniczne badania 2014 okresowe badania nadzwyczajne odbiory techniczne I pół. badania 2015 okresowe badania nadzwyczajne 16 269 9089 0 9374 2887 0 28 77488 2 77518 65 13 811 6383 6 7213 3674 5 352 13299 51 13707 2932 4 12 34537 16 34569 69 2 273 3209 24 3508 1542 4 125 4688 29 4717 646 OGÓŁEM 76 3653 287780 128 291508 21326 [Dowód: akta kontroli str. 75-86] Oddział (poza 13 przypadkami opisanymi w dalszej części wystąpienia, w sekcji Ustalone nieprawidłowości) prawidłowo wykonywał czynności dozoru technicznego przed wydaniem decyzji zezwalającej na eksploatację oraz w trakcie eksploatacji urządzeń technicznych. Badania prowadzonych przez Oddział postępowań dot. 40 urządzeń technicznych zarejestrowanych w Oddziale w 2013 r., tj.: 10 urządzeń z grupy specjalistycznych urządzeń transportu ciągłego i bliskiego 57, 10 urządzeń z grupy urządzeń transportu bliskiego 58, 10 urządzeń transportu linowego 59 oraz 10 urządzeń z grupy specjalistycznych urządzeń ciśnieniowych 60 wykazały m. in, że rejestracja i badania przed dopuszczeniem do eksploatacji wszystkich ww. urządzeń technicznych następowała na pisemny wniosek właściciela lub użytkownika do których załączona była dokumentacja wymagana: Dla SUT w 2 rozporządzenia Ministra Transportu z dnia 20 września 2006 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie projektowania, wytwarzania, eksploatacji, naprawy i modernizacji specjalistycznych urządzeń transportu ciągłego i bliskiego 61, tj. m.in.: opisy techniczne, rysunki i schematy, instrukcje obsługi, poświadczenia wykonania, protokoły odbiorów (w tym robót budowlanych). Dla UTB w 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 października 2003 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego 62, tj. m. in.: opisy techniczne, rysunki i schematy, instrukcje eksploatacji, świadectwa badań. Dla UTL w 3 i 4 rozporządzenia Ministra Transportu z dnia 1 czerwca 2006 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie projektowania, wytwarzania, eksploatacji, naprawy i modernizacji urządzeń transportu linowego 63, tj. m.in.: informacje ogólne, opisy trasy UTL, 57 Zwanych dalej SUT, tj. urządzeń zarejestrowanych w ewidencji TDT pod nr: 41 DE-396, 41 DE-397, 41 DE-398, 41 DE- 399, 41 DE-400, 41 DE-401, 41 DE-402, 41 DE-403, 41 DE-404, 41 DE-405. 58 Zwanych dalej UTB, tj. urządzeń zarejestrowanych w ewidencji TDT pod nr: 41 DA-300, 41 DB-392, 41 DB-393, 41 DB- 395, 41 DB-396, 41 DD-412, 41 DP-74, 41 DP-75, 41 DP-76 41 DS-9. 59 Zwanych dalej UTL, tj. urządzeń zarejestrowanych w ewidencji TDT pod nr: 41 DK-29, 41 DK-30, 41 DX-5, 41 DN-106, 41 DN-107, 41 DN-108, 41 DN-109, 41 DN-110, 41 DZ-8 i 41 DL-28. 60 Zwanych dalej SUC, tj. urządzeń zarejestrowanych w ewidencji TDT pod nr: 41 ZE-37773, 41 ZE-37956, 41 ZE-38200, 41 ZE-38497, 41 ZE-38856, 41 ZH-16084, 41 ZH-16337, 41 ZH-16495 i 41 ZH-16916. 61 Dz. U. Nr 178, poz. 1320, zwane dalej rozporządzeniem ws. dozoru SUT. 62 Dz. U. Nr 193, poz. 1890, zwane dalej rozporządzeniem ws. dozoru UTB. 63 Dz. U. Nr 106, poz. 717, zwanego dalej: rozporządzeniem ws. dozoru UTL. 10

charakterystykę liny, dane urządzeń (napędowych, elektrycznych, przewojowych i pojazdów) oraz dokumenty uzupełniające. Dla SUC w 3 rozporządzenia Ministra Transportu z dnia 20 października 2006 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie projektowania, wytwarzania, eksploatacji, naprawy i modernizacji specjalistycznych urządzeń ciśnieniowych 64, tj. m.in.: paszporty urządzeń, deklaracje zgodności CE, rysunki i schematy. Przed wydaniem decyzji zezwalających na eksploatację ww. badanych 40 urządzeń, Oddział każdorazowo przeprowadzał ich badania odbiorcze lub doraźne eksploatacyjne. We wszystkich przypadkach zakończone one były wynikiem pozytywnym. W protokołach z tych badań odnotowano: imiona i nazwiska oraz nr uprawnień osób obsługujących i konserwatorów uczestniczących w badaniach, protokoły badań i pomiarów 65, poświadczeń z wykonanych przeglądów, posiadania certyfikatów i deklaracji zgodności (CE lub WE) oraz urządzeń i przyborów pomiarowych używanych w trakcie badań przez inspektora TDT 66.. W przypadku SUC, protokoły zawierały informację o wykonaniu rewizji zewnętrznych i prób szczelności. We wszystkich 40 skontrolowanych postepowaniach, Oddział wydał decyzję zezwalającą na eksploatację, przy czym w 39 przypadkach wydano ją w dniu przeprowadzenia badań odbiorczych lub doraźnych eksploatacyjnych, a w jednym 67 po 18 dniach od przeprowadzenia badań odbiorczych. Wyznaczone w tych decyzjach terminy następnych badań i ustalone formy dozoru 68 były zgodne z określonymi w rozporządzeniach: ws. dozoru SUT 69, ws. dozoru UTB 70, ws. dozoru UTL 71 oraz ws. dozoru SUC 72. W okresie objętym kontrolą dla ww. 30 objętych badaniem urządzeń SUT, UTB i UTL 73 Oddział przeprowadził łącznie 52 badania okresowe lub doraźne eksploatacyjne, w tym: 14 dla urządzeń SUT, 18 dla UTB i 20 dla UTL, z których 49 zakończyło się wynikiem pozytywnym. W tych przypadkach Oddział wydał decyzje zezwalające na eksploatowanie urządzeń przez kolejny rok oraz ustalił pełny dozór techniczny 74. W protokołach z badań okresowych lub doraźnych eksploatacyjnych, tak jak w protokołach z badań odbiorczych odnotowano: imiona i nazwiska oraz nr uprawnień osób obsługujących i konserwatorów uczestniczących w badaniach, poświadczenia i protokoły badań i pomiarów 75, informacji o dokonaniu kontroli 64 J.t. Dz. U. z 2014 r. poz. 1465, zwanego dalej: rozporządzeniem ws. dozoru SUC. 65 W tym elektrycznych, przeciwporażeniowych i rezystancji izolacji wraz z podaniem osób je wykonujących i z nr ich uprawnień. 66 Wraz z podaniem ich nr ewidencyjnych. 67 Schody ruchome zarejestrowane w ewidencji pod nr TDT 41 DS.-9. 68 W 35 przypadkach był to dozór pełny, a w 5 dozór ograniczony (Zbiorniki sprężonego powietrza w układzie hamulcowym na pojazdach szynowych bez własnego napędu, tj. urządzenia zarejestrowane w ewidencji pod nr TDT: 41 ZE-37773, 41 ZE- 37956, 41 ZE-38200, 41 ZE-38497 i 41 ZE-38856). 69 W przypadku badanych 10 SUT (dźwigniki po podnoszenia pojazdów kolejowych) pełny dozór i badania okresowe co jeden rok. 70 W przypadku badanych 10 UTB, tj. dźwigu osobowego, 4 suwnic specjalnego przeznaczenia, 3 przeciągarek do wagonów, elektrowyciągu linowego oraz schodów ruchomych - pełny dozór i badania okresowe co jeden rok. 71 W przypadku 10 badanych UTL: 3 osobowe kolejki linowe pełny dozór i badania okresowe 2 razy w roku, 6 wyciągów narciarskich pełny dozór i badania okresowe jeden raz w roku oraz jednego przenośnika do przemieszczania osób ze sprzętem narciarskim lub turystycznym pełny dozór i badania jeden raz w roku na jesień. 72 W przypadku 10 badanych SUC: 5 zbiorników sprężonego powietrza zamontowanych na pojazdach kolejowych z napędem własnym pełny dozór i termin następnych badań po 3 latach oraz 5 zbiorników sprężonego powietrza na pojazdach kolejowych bez własnego napędu ograniczony dozór i termin następnych badań po 4 latach. 73 Dla badanych urządzeń SUC w okresie objętym kontrola Oddział TDT nie przeprowadzał badań okresowych i doraźnych eksploatacyjnych. 74 Nie dokonał zmiany formy dozoru ustalonej przy odbiorze urządzenia. 75 W tym elektrycznych, przeciwporażeniowych i rezystancji izolacji wraz z podaniem osób je wykonujących i z nr ich uprawnień. 11

wpisów w książkach obsługi i konserwacji urządzeń oraz o przyborach pomiarowych używanych w trakcie badań (z podaniem ich nr ewidencyjnych). W trzech przypadkach, w których badania doraźne eksploatacyjne zakończyły się wynikiem negatywnym 76, w protokołach z badań dwóch z tych urządzeń 77 wpisano zakaz eksploatacji urządzeń do czasu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości, a w jednym przypadku 78 wydano decyzję nie zezwalającą na eksploatacje urządzenia do odwołania 79. W protokołach ponownych badań obu dźwigników 80 wymieniono działania podjęte przez użytkownika tych urządzeń celem uzupełnienia brakującej dokumentacji i przywrócenia urządzenia do pełnej sprawności. [Dowód: akta kontroli str. 210-806] W trakcie przeprowadzanych przez inspektorów Oddziału badań okresowych, odbiorczych i doraźnych eksploatacyjnych u sześciu użytkowników 81 inspektorzy wykonujący ww. badania dokonali: sprawdzenia przedkładanych przez użytkowników tych urządzeń dokumentacji technicznej, w tym: książek rewizji, książek konserwacji, karty badań elementów urządzeń i ich atestów lub poświadczeń producentów oraz protokołów z badań izolacji, identyfikacji badanych urządzeń, w tym porównania danych przedstawionych w badanej dokumentacji urządzenia z danymi faktycznymi na tabliczkach znamionowych, sprawdzenia kwalifikacji osób obsługujących i konserwujących urządzenia wraz z odnotowaniem nr ich uprawnień. Ww. badania zostały przeprowadzone przez inspektorów Oddziału z wykorzystaniem przyrządów pomiarowych dopuszczonych z aktualnymi terminami wzorcowania 82 w zakresach określonych w: 23 ust. 5 rozporządzenia w sprawie warunków dozoru SUT, 23 ust 3 rozporządzenia w sprawie warunków dozoru UTB oraz 18, 19, 21 i 22 rozporządzenia w sprawie warunków dozoru SUC. Z ww. badań inspektorzy Oddziału sporządzili 36 protokołów oraz wydali 30 decyzji zezwalających na eksploatację badanych urządzeń i jedną decyzję niezezwalającą na eksploatację 83, przy czym badania okresowe 5 zbiorników sprężonego powietrza lokomotywy CKD Praha dotyczyły tylko rewizji wewnętrznej tych zbiorników, przed zainstalowaniem ich na ww. lokomotywie. W trakcie wykonywania badań, inspektorzy TDT wykonywali czynności dozorowe dotyczące jedynie 36 urządzeń zgłoszonych do badań przez ich użytkowników. Czas wykonywania badań, łącznie ze sporządzeniem protokołów i decyzji, wynosił: od 1 godz. i 35 min do 4 godz. i 45 min, w przypadku urządzeń SUT i UTB; 2 godz. i 35 min, w przypadku 22 zbiorników LPG; 76 Badania: z 3.10.2014 r. urządzenia SUT nr rej. TDT 41 DE-400, z 6.10.2014 r. urządzenie SUT nr rej. TDT 41 DE-401 i z 23.12.2014 r. urządzenia UTB nr rej. TDT 41 DP-76. 77 Odpowiednio nr TDT 404/590/14 z 2.10.2014 r. (dla urządzenia nr rej. TDT 41 DE-400) i nr TDT404/591/14 z 6.10.2014 r. (dla urządzenia nr rej. TDT 41 DE-401). 78 Przeciągarka wagonów (nr rej 41 DP-76). 79 Nr TDT-414/788/14 z 23.12.2014 r. 80 Odpowiednio nr TDT 404/413/15 z 14.04.2015 r. i TDT 404/414/15 z 14.04.2015 r. 81 Czynności wykonywane przez inspektorów Oddziału poddano oględzinom NIK. Badania okresowe obejmowały ogółem 36 urządzeń, tj. żuraw hydrauliczny ŻH-5A nr rej. TDT 71 DC-85, suwnica o nr fabrycznym 313834, nr rej TDT 43 DB-299, dźwignik śrubowy o nr fabrycznym 357/1980 nr rej. TDT 43 DE-301, wózek jezdniowy podnośnikowy CPCD35N-RW15A nr rej. TDT 41 DR-90, 6 zbiorników sprężonego powietrza przeznaczonych do zainstalowania na lokomotywie CKD Praha typ 448p o nr rej. Od TDT 6 ZE-2170 do TDT 6 ZE-2174, 22 samochodowych zbiorników LPG oraz 5 zbiorników sprężonego powietrza zainstalowanych na kolejowych pojazdach szynowych bez własnego napędu nr ew. od TDT 41 ZE-42417 do TDT 41 ZE- 42420 i TDT 41 ZE-42480. 82 Za wyjątkiem badań samochodowych zbiorników LPG, które przeprowadzono z wykorzystaniem manometrów użytkownika będącego zakładem uprawnionym. 83 Decyzja Nr TDT-414/411/15 z 22.07.2015 w związku z stwierdzeniem niesprawności wózka jezdniowego podnośnikowego nr rej. TDT-41 DR-90. 12

50 min w przypadku rewizji wewnętrznej 6 zbiorników sprężonego powietrza na lokomotywie; 1 godz. 20 min w przypadku badań zbiorników sprężonego powietrza na wagonach. [Dowód: akta kontroli str. 807-962] W okresie objętym kontrolą pracownicy Oddziału przeprowadzili łącznie 39 228 badań 84 nadzwyczajnych 85, z czego 9 540 badań dotyczyło urządzeń innych niż zbiorniki w układach hamulcowych i zbiorniki LPG 86. W badanej próbie 40 postępowań Oddział przeprowadził łącznie 27 badań doraźnych eksploatacyjnych, w tym: 12 badań w przypadku objętych kontrolą wszystkich 10 SUT, 10 takich badań 8 UTB 87 i 5 badań 5 UTL 88. Wszystkie ww. badania zostały przeprowadzone na wniosek użytkownika, a ich zakres i sposób ich udokumentowania w protokołach z badań został opisany powyżej. [Dowód; akta kontroli str. 230, 237, 243, 252, 262-263, 267, 269, 283, 290, 298, 305, 348, 354-357, 371, 381, 390-392, 417, 443, 566, 605, 730, 749, 816] W ewidencji badań przeprowadzonych przez pracowników Oddziału w kontrolowanym okresie wykazano 91 badań 89, z tego 6 badań powypadkowych i 85 poawaryjnych. Kontrola dokumentacji dotyczącej wybranych losowo 10 badań, z tego 4 powypadkowych 90 i 6 poawaryjnych 91 wykazała, że badania te wykonywane były przez komisje powołane odpowiednio: przez Dyrektora TDT i przez Kierownika Oddziału. Komisje te powoływano w terminie do 5 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o wypadku bądź awarii. Zakres badań każdorazowo był określony w decyzji powołującej komisję. Każdorazowo z badań powypadkowych i poawaryjnych inspektorzy Oddziału sporządzili protokoły, w których wymieniono czynności podejmowane w ich trakcie, takie jak sprawdzenie: książek konserwacji, protokołów i raportów, uprawnień osób obsługujących i konserwujących, oględzin tych urządzeń, poprawności działania urządzeń zabezpieczających, a w przypadku urządzeń do transportu towarów niebezpiecznych rewizji zewnętrznych i wewnętrznych oraz prób szczelności. Na podstawie wyników przeprowadzanych badań ww. komisje sporządziły i przesłały do Dyrektora TDT protokoły z ustalenia przyczyn awarii lub wypadku, w których: wymieniono dokumenty analizowane przez komisje, oceniono stan techniczny urządzeń i przyczyny zaistniałych awarii lub wypadków oraz zaproponowane działania zapobiegawcze. W przypadku czterech urządzeń pracownicy Oddziału wydali decyzje niezezwalające na eksploatację badanych urządzeń 92. [Dowód: akta kontroli str. 968-1026 i 1360] 84 W tym: 11 430 w 2012 r., 9 374 w 2013 r., 13 707 w 2014 r. i 4 717 w I półroczu 2015 r. 85 Doraźnych: eksploatacyjnych, powypadkowych i poawaryjnych. 86 W tym: 3 075 w 2012 r., 2 887 w 2013 r., 2 932 w 2013 r. i 646 w I półroczu 2015 r. 87 Urządzeń nr rej. TDT: DB-392, DB-393 (3 badania doraźne eksploatacyjne), DB-395, DB-396, DD-412, DP-74, DP-75 i DP- 76. 88 Urządzenia nr rej. TDT: DK-30, DL-28, DN-109 i DN-110. 89 28 w 2012 r., 33 w 2013 r., 17 w 2014 r. i 13 w I półroczu 2015 r. 90 Po wypadkach: suwnicy nr rej. TDT 41 DB-114 z 13.03.2013 r., żurawia nr rej. TDT 41 DC-909 z 30.04.2013 r., wyciągu dla narciarzy wodnych nr rej. TDT 41 DM-247 i kolei linowej kabinowej nr rej. TDT 4 DL-7 z 25.08.2013 r. 91 Po awariach: przeciągarki wagonowej nr rej. TDT DP-64, cysterny kolejowej nr rej. TDT 53 ZC-4031, żurawia nr rej. TDT 6 DC-989, naczepy cysterny nr rej. TDT 71 ZB-3580, suwnicy pomostowej nr rej. TDT 41 DB-340 i chodów ruchomych nr rej TDT 41 DS.-12. 92 Decyzje: TDT 401/34/13 z 30.04.2015 r. dot. żurawia nr rej. TDT DC-909, TDT-410/14/15 z 30.01.2015 r. dot. przeciągarki wagonów nr rej. TDT DP-64, TDT-417/545/14 z 16.10.2014 r. dot. żurawia nr rej. TDT 6 DC-989 i TDT 417/3/12 z 4.01.2012 r. dot. suwnicy nr rej. TDT DB-340. 13

W odniesieniu do 7 urządzeń technicznych 93, którym upłynęły terminy ważności decyzji zezwalającej na eksploatację oraz 1 urządzenia z ważną decyzją zezwalającą na eksploatację 94 objętych nadzwyczajnymi badaniami kontrolnymi inspektorów Oddziału 95, 5 urządzeń którym upłynęły terminy ważności decyzji nie było użytkowanych w związku z wyłączeniem ich z eksploatacji i ich naprawą (planowana lub trwająca), a przeprowadzone przez inspektora Oddziału badania kontrolne 96 potwierdziły prawidłowe funkcjonowanie urządzenia posiadającego ważne pozwolenie na eksploatację 97. [Dowód: akta kontroli str. 830 i 1027-1052] Inspektorzy Oddziału uznawali posiadane uprawnienia przez osoby obsługujące lub konserwujące urządzenia podlegające dozorowi TDT, wydane przez inne organy dozoru (UTD i WTD) na mocy zawartego w dniu 24 stycznia 2014 r. porozumienia pomiędzy TDT, UTD i WTD o wzajemnym uznawaniu zaświadczeń kwalifikacyjnych oraz uprawnień w zakresie wytwarzania/naprawy/modernizacji urządzeń technicznych. Jak wyjaśnił Kierownik Oddziału, przed dniem podpisania ww. porozumienia inspektorzy Oddziału uznawali zaświadczenia i uprawnienia wydane przez Kolejowy Dozór Techniczny i Urzędy Morskie (jako organy poprzedzające TDT) oraz przez UDT i WDT (dot. urządzeń technicznych ogólnego przeznaczenia ). Według wyjaśnień Kierownika Oddziału, w okresie objętym kontrolą nie wystąpiły przypadki utrudniania inspektorom Oddziału wykonywania badań i czynności dozoru technicznego. 2.4. Naliczanie opłat z tytułu dozoru. [Dowód: akta kontroli str. 126-134 i 1344-1346] Opis stanu faktycznego Kontrola 25 wystawionych przez Oddział w 2015 r. rachunków 98 na łączna kwotę 24 347,63 zł wykazała, że odpowiadały wymogom rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 26 listopada 2010 r. w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego 99. W badanych rachunkach naliczone były opłaty: w 9 przypadkach z tytułu badań okresowych lub doraźnych kontrolnych (podejmowanych na wniosek użytkowników) 100, a naliczone kwoty były zgodne ze stawkami opłaty za czynności dozoru określonymi w pkt 1 załącznika do rozporządzenia ws. opłat, w 16 przypadkach za wykonywane czynności dozoru wymienione w 5 rozporządzenia w sprawie opłat, tj. za uzgadnianie dokumentacji technicznej w zakresie zgodności z przepisami i warunkami technicznymi dozoru, przeprowadzenie badań doraźnych eksploatacyjnych, za czynności związane z badaniem odbiorczym i przyjęciem pod dozór techniczny u wytwórcy lub eksploatującego oraz za czynności przygotowawcze związane z przyjęciem urządzenia pod dozór (sprawdzeniem wymaganej dokumentacji) wraz 93 Zespołu podnośników śrubowych Kutruffa nr rej TDT 41 DE-373, podestu ruchomego nr rej TDT 41 DF-65, przeciągarki wagonów nr rej TDT 41 DP-73 i 4 wózków podnośnikowych o nr rej. TDT: 41 DR-6, 41 DR-8, 41 DR-9 i 41 DR-106. 94 Napowietrzna kolej linowa krzesełkowo gondolowa nr rej TDT 41 DL-28. 95 Czynności wykonywane przez inspektorów Oddziału poddano oględzinom NIK. 96 Badania dokumentacji oraz działania urządzenia bez obciążenia i działania elementów bezpieczeństwa. 97 Decyzja Nr TDT-416/19/15 z 18.05.2015 r. ze zezwoleniem na eksploatację do 30.11.2015 r. 98 20 losowo wybranych faktur na kwotę 19 922,96 zł i 5 faktur za czynności dozoru poddanych oględzinom na kwotę 4 424,67 zł. 99 Dz. U. Nr 229, poz. 1502 ze zm., zwane dalej rozporządzeniem ws. opłat. 100 Dot. łącznie 19 urządzeń (5 cystern i naczep do przewozu mat. niebezpiecznych, po jednym: wyciągu narciarskim, suwnicy, żurawiu i wózku podnośnikowym oraz 10 zbiorników ciśnieniowych ZH). 14

Opis stanu faktycznego z badaniem doraźno-eksploatacyjnym 101, wg stawki godzinowej określonej w pkt 4 załącznika do rozporządzenia ws. opłat (116,00 zł za godzinę), w 2 przypadkach za wystawienie duplikatów poświadczeń dla zbiornika w wysokości określonej w pkt 3 załącznika do rozporządzenia ws. opłat (65,00 zł). W 15 badanych rachunkach w których Oddział naliczył opłatę za czynności dozoru wg stawki godzinowej 102, zgodnie z 5 ust. 3 rozporządzenia. ws. opłat Oddział TDT doliczono koszty dojazdów w wysokości od 16,72 zł do 195,58 zł. Kierownik Oddziału w wyjaśnianiach podał, że koszty dojazdów inspektorów naliczane są na podstawie faktycznie poniesionych kosztów dojazdu do użytkowników urządzeń. W przypadku dojazdu środkami komunikacji zbiorowej podstawą są ceny biletów, a w przypadku dojazdu samochodem służbowym lub prywatnym - liczba przejechanych kilometrów pomnożona przez stawki za jeden km określonej w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy 103. [Dowód: akta kontroli str. 162-209] 2.5. Wykonywanie zadań związanych z naprawą i modernizacją urządzeń technicznych. W latach 2012 2015 (I półrocze) Oddział dokonał łącznie 363 uzgodnień napraw lub modernizacji urządzeń technicznych, w tym: 109 w 2012 r., 98 w 2013 r., 103 w 2014 r. i 53 w I półroczu 2015 r.. Uzgodnienia takie dokonywane były poprzez pisemne wyrażenie aprobaty. W piśmie tym wyszczególniano dokumenty stanowiące podstawę uzgodnienia (wykazy rysunków, obliczeń i innych dokumentów), wraz z podaniem ich numerów, ilości stron oraz terminów weryfikacji uzgodnionej dokumentacji (jeśli były wymagane). Według wyjaśnień Kierownika Oddziału, w każdym przypadku po uzgodnieniu naprawy lub modernizacji urządzenia, inspektorzy przeprowadzili ich badania doraźne eksploatacyjne po naprawie lub modernizacji. W okresie objętym kontrolą pracownicy Oddziału nie ujawnili przypadków wykonania napraw lub modernizacji urządzeń bez uzgodnienia z TDT lub wykonania takich napraw lub modernizacji przez podmioty lub osoby nie posiadające właściwych uprawnień. [Dowód: akta kontroli str. 129-130] We wszystkich skontrolowanych 104 przypadkach badań okresowych, odbiorczych i doraźnych eksploatacyjnych urządzeń SUT, UTB i UTL 105 inspektorzy wykonujący ww. badania dokonali sprawdzenia przedkładanej przez użytkowników tych urządzeń dokumentacji technicznej również pod względem wykonywanych ich napraw lub modernizacji oraz uzgadniania tych czynności z TDT. Jedno 101 W dwóch rachunkach Nr TDT-4-2497/RA-B/2015 i Nr TDT-4-2581/RA-B/2015 naliczono opłaty za czynności dozoru ustalone w tabelach z pkt 1 załącznika do rozporządzenia w sprawie opłat i za czynności wg stawki godzinowej. 102 Za wyjątkiem rachunku Nr TDT-4-500/RA-B/2015 za uzgodnienie dokumentacji technicznej urządzenia w zakresie zgodności z przepisami i warunkami technicznymi dozoru technicznego, które nie wymagało dojazdu do wnioskodawcy. 103 Dz. U. Nr 27, poz. 271 ze zm. 104 Czynności wykonywane przez inspektorów Oddziału podczas badań okresowych, odbiorczych i doraźnych eksploatacyjnych podlegały oględzinom NIK. 105 Żurawia hydraulicznego ŻH-5A nr rej. TDT 71 DC-85, suwnicy o nr fabrycznym 313834, nr rej TDT 43 DB-299, dźwignika śrubowego o nr fabrycznym 357/1980 nr rej. TDT 43 DE-301, wózka jezdniowego podnośnikowego CPCD35N-RW15A nr rej. TDT 41 DR-90 i kolej linowa krzesełkowa gondolowa nr rej. TDT 41 DL-28. 15

z kontrolowanych badań 106, było badaniem doraźnym eksploatacyjnym prowadzonym na wniosek użytkownika w związku z dokonaną naprawą i modernizacją urządzenia. [Dowód: akta kontroli str. 807-851 i 1034-1038] 2.7 Wydawanie decyzji administracyjnych związanych z eksploatacją urządzeń podlegających dozorowi. Kontrola 113 decyzji, w tym 110 decyzji zezwalających i 3 decyzji niezezwalających na eksploatację 107 urządzeń, wydanych przez Oddział w badanych 40 postępowaniach dozorowych oraz po wykonaniu badań poddanych oględzinom, wykazała, że decyzje te zawierały wszystkie elementy wymagane 107 ust. 1 i ust. 3 Kpa, a decyzje nie zezwalające na eksploatację również uzasadnienie z podaniem przyczyny negatywnej decyzji i ze wskazaniem naruszonego przepisu. Spośród ww. badanych decyzji 112 zostało wydanych w dniu przeprowadzenia badań, a w jednym przypadku po 18 dniach od badań. [Dowód: akta kontroli str. 227, 229, 231, 244, 246, 248, 253, 255, 260-261, 268, 271, 277, 279, 280, 281, 285, 289, 291, 295, 297, 304, 306, 320, 323, 326, 347, 355, 358, 359, 362, 372, 380, 389, 393, 398, 402, 415, 416, 440, 442, 452 456, 480, 496, 509, 511, 524, 547, 552, 562, 573, 576, 586, 607-609, 617, 647-648, 667-672, 683, 687, 701, 709, 713, 725, 731, 746, 750, 756, 770, 775, 780, 783, 795, 799-805, 810, 812, 817, 826, 833, 836-847, 856-898, 920, 928, 935, 942, 949 i 956] Ustalone nieprawidłowości W działalności kontrolowanej jednostki w przedstawionym wyżej zakresie stwierdzono następujące nieprawidłowości: W Oddziale nierzetelnie prowadzono ewidencję dozorowanych urządzeń technicznych oraz nie monitorowano terminów ważności decyzji zezwalających na użytkowanie urządzeń objętych dozorem. W trakcie kontroli stwierdzono, że elektroniczna ewidencja urządzeń podlegających dozorowi technicznemu Transdozór TDT na dzień 2 czerwca 2015 r. zawierała łączne 7 548 urządzeń 108 (zarejestrowanych w Oddziale), którym upłynął termin ważności decyzji zezwalającej na eksploatację, co stanowiło 14,3% wszystkich urządzeń zarejestrowanych w tej ewidencji na koniec I półrocza 2015 r. Badanie dokumentacji 50 losowo wybranych takich urządzeń wykazało, że 10% z nich posiadało aktualne badania 109, czego jednak nie odnotowano w ww. ewidencji. Powyższe świadczy o niezapewnieniu rzetelności danych prowadzonej ewidencji. Nadto, Oddział nie monitorował na bieżąco terminów ważności decyzji zezwalających na eksploatację urządzeń technicznych, pomimo, że prowadzona ewidencja zawierała dane określające termin kolejnego badania. Skutkowało to pozostawianiem urządzeń poza rzeczywistym dozorem i mogło mieć wpływ na bezpieczeństwo pracy. NIK nie podziela wyjaśnień Kierownika Oddziału o braku możliwości wykonywania ww. analiz ze względu na: niemożność wygenerowania z systemu (na poziomie Oddziału) bazy danych zawierających wykaz takich urządzeń ze względu z niezatrudnianiem w Oddziale informatyka. Izba zauważa, że dla rzetelnego wykonywania zadań dozoru nad zarejestrowanymi urządzeniami TDT posiada 106 Żurawia hydraulicznego nr rej. TDT 71 DC-85 107 Decyzje nr: TDT-414/788/14 z 23.12.2014 r., TDT-416/10/14 z 26.01.2014 r. i TDT-414/411/15 z 22.07.2015 r. 108 W tym: 7 288 SUC, 199 UTB, 60 UTL i jedno SUT. 109 Odpowiednio: dźwignik nr rej. 41 DE-366 do 30.11.2015 r., wypornica sieci trakcyjnej nr rej. 41 DW-14 do 30.09.2015 r., dwa zbiorniki sprężonego powietrza nr rej. 41 ZE-35034 do 31.12.2017 r. i 41 ZE-26847 oraz wiązki butli nr rej. 41 ZW-5209 do 31.08.2023 r. 16

wystarczające instrumenty prawne, tj. np. przeprowadzanie z inicjatywy TDT badań doraźnych kontrolnych tych urządzeń. NIK wskazuje ponadto, że jak wykazała kontrola możliwe jest sporządzenie niezbędnej bazy danych na poziomie TDT i zweryfikowanie jej z posiadaną w Oddziale dokumentacją, celem potwierdzenia statusu urządzeń. Ponadto doraźne kontrolne 5 losowo wskazanych przez kontrolerów NIK urządzeń wymienionych w ww. wykazie, którym upłynął termin ważności decyzji zezwalającej na eksploatację, wykazały że dwa urządzenia 110 były jednak użytkowane. [Dowód: akta kontroli str. 126-128 i 1039-1250] 2. W Oddziale nie podejmowano niezwłocznych (rzetelnych) działań po powzięciu informacji o eksploatowaniu urządzeń bez ważnej decyzji zezwalającej na eksploatacje. W dniu 29 lipca 2015 r. w trakcie nadzwyczajnych badań kontrolnych urządzeń 111, którym upłynęły terminy ważności decyzji zezwalającej na eksploatację, stwierdzono dwa przypadki użytkowania lub mające znamiona użytkowania urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu bez decyzji zezwalającej na ich eksploatację 112. Powyższe dotyczyło użytkowania wózka jezdniowego podnośnikowego z mechanicznym napędem podnoszenia 113 oraz znamion użytkowania przeciągarki elektrycznej linowej 114. Oddział wydał decyzje wstrzymujące eksploatację tych urządzeń 115 dopiero 24 sierpnia 2015 r. tj. po 26 dniach od dnia stwierdzenia powyższego stanu. Inspektor Oddziału przeprowadzający ww. badania w wyjaśnieniach podał, że nie było praktyką przyjętą i stosowaną w TDT było wystawianie decyzji administracyjnych zakazujących lub wstrzymujących eksploatację urządzeń, które podczas badań doraźnych nie posiadały ważnej decyzji na eksploatację. Powstałe opóźnienie wydania stosownej decyzji w przypadku ww. dwóch urządzeń wyjaśnił natomiast koniecznością ustalenia formy i treści tych decyzji z Wydziałem Prawnym TDT, które uzyskał dopiero w dniu 24 sierpnia 2015 r. (do czasu kontroli NIK Oddział nie prowadził takich postępowań). Zdaniem NIK, powyższe wskazuje na konieczność opracowania i unormowania w Oddziale formy i treści decyzji zakazujących lub wstrzymujących eksploatację urządzeń, by niezbędne działania mogły być podejmowane bezzwłocznie. [Dowód: akta kontroli str. 1039-1052, 1502-1511 i 1517-1518] 3. W Oddziale po przeprowadzonych badaniach cystern do przewozu materiałów niebezpiecznych w ruchu drogowym nie wydawano decyzji zezwalających/ niezezwalających na eksploatację tych urządzeń, co było niezgodne z przepisami ustawy o dozorze technicznym. W żadnym z poddanych kontroli przypadków postepowań po badaniach urządzeń transportowych przeznaczonych do przewozu towarów niebezpiecznych w ruchu drogowym (tj. 10 badań doraźnych eksploatacyjnych przed wydaniem świadectw ADR oraz 1 badania poawaryjnego 116 ) Oddział nie wydawał decyzji zezwalającej na 110 Wózek widłowy nr rej. TDT 41 DR-106 i przeciągarka wagonowa nr rej. TDT 41 DP-73. 111 Urządzenia zostały losowo wskazane przez kontrolera NIK na podstawie wykazu otrzymanego z TDT, Czynności wykonywane przez inspektorów Oddziału w ramach nadzwyczajnych badań kontrolnych podlegały oględzinom NIK.. 112 Protokoły badań nr: TDT-401/436/15 i TDT-401/437/15 113 Nr rej. TDT 41 DR-106, którego pozwolenie na eksploatację (decyzja TDT -414/155/13 z 23.08.2013 r.) wygasła z dniem 1 września 2014 r. 114 Nr rej. TDT 41 DP-73, którego pozwolenie na eksploatację (decyzja TDT -414/211/14 z 29.05.2014 r.) wygasła z dniem 1 czerwca 2015 r. 115 Odpowiednio nr TDT-401/436/15 i TDT--401/437/15 116 Urządzenie o nr rej. 71 Zb-3580. 17