Michał Dwornik 1, Anna Józefiak 3, Gąsior Łukasz 3, Fabian Mikuła 3, Maria Kłoda 1,2, Katarzyna Wasiak 1, Izabela Korabiewska 1, Bartosz Kaczyński 4 Próba oceny wpływu zabiegów neuromobilizacji na spoczynkowe napięcie spastyczne mięśni u pacjentów po udarach mózgu. Badanie pilotażowe 1 Zakład Rehabilitacji Oddziału Fizjoterapii II Wydziału Lekarskiego, Warszawski Uniwersytet Medyczny 2 Oddział Neurologii, Wojewódzki Szpital Bródnowski, Klinika Neurologii Wydziału Nauki o Zdrowiu, Warszawski Uniwersytet Medyczny 3 Studenckie Koło Naukowe Fizjoterapii przy Zakładzie Rehabilitacji Oddziału Fizjoterapii II Wydziału Lekarskiego, Warszawski Uniwersytet Medyczny 4 Zakład Informatyki Medycznej i Telemedycyny I Wydziału Lekarskiego, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Wstęp Jednym z głównych problemów występujących u pacjentów po udarze mózgu jest spastyczne napięcie mięśni Trwają poszukiwania metod terapeutycznych obniżających patologiczne zwiększone napięcie mięśni, których skuteczność oparta jest na dowodach naukowych zgodnych z Evidence Based Medicine.
Cel pracy Próba oceny wpływu zabiegów neuromobilizacji na zmianę spoczynkowego napięcia spastycznego mięśni u pacjentów po udarach mózgu
Hipotezy badawcze - działanie fizjologiczne neuromobilizacji Neuromobilizacja Stymulacja receptorów własnych tkanki nn receptory blaszkowate i nervi nervorum pni nn Zmiany strukturalne UN w mechanizmie plastyczności mózgu Zdrowe komórki nn przejmują funkcję uszkodzonych Obniżenie napięcia mięśniowego Wznowienie czynności hamującej tworu siatkowatego obniżenie aktywności komórek gamma
Materiał i metody (1) Przebadano 29 pacjentów ( 15K i 14M), leczonych z powodu przebytego niedokrwiennego udaru mózgu (średni wiek 73,07±7,18 SD) Z grupy 29 osób wyodrębniono trzy grupy badane: - grupa badana 1 (m. zginacze przedramienia) n= 16 (8K i 8M) - grupa badana 2 (m. czworogłowy uda) n=14 (6K i 8M) - grupa badana 3 (m. dwugłowy ramienia) n=12 (6K i 6M) Kryterium włączenia do poszczególnych grup była spastyczność mięśni (min. 1 stopień wg Zmodyfikowanej Skali Ashworth a) z jednoczesnym dodatnim wynikiem tych samych mięśni w badaniu powierzchniowym EMG > 3 µv
Materiał i metody (2) Badano wielkość spastycznego napięcia mięśni czworogłowego uda, dwugłowego ramienia i zginaczy stawu promieniowo nadgarstkowego w ruchu - skalą Ashworth a i wielkość spastycznego napięcia tych samych mięśni w spoczynku za pomocą powierzchniowego EMG Zastosowano zabiegi neuromobilizacji nerwów udowego, mięśniowo-skórnego oraz opony twardej rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym kręgosłupa Ponownie zbadano wielkość spastycznego napięcia mięśni czworogłowego uda, dwugłowego ramienia i zginaczy stawu promieniowo nadgarstkowego w ruchu - skalą Ashworth a i wielkość spastycznego napięcia tych samych mięśni w spoczynku za pomocą powierzchniowego EMG
Materiał i metody (3) - kryteria wyłączenia z grupy badanej Brak potwierdzenia podwyższonego napięcia spoczynkowego mięśni w badaniu semg Endoprotezy stawu biodrowego, kolanowego, ramiennego niestabilność szyjnego odcinka kręgosłupa Obecność zmian nowotworowych Stany pourazowe, zapalne Padaczka Brak logicznego kontaktu Ból przy zmianie pozycji ciała Przeciwwskazania do zabiegu neuromobilizacji Ogólne przeciwwskazania do kinezyterapii inne choroby, które mogłyby wpłynąć na stan pacjenta i interpretację wyników badań lub stanowić przeciwwskazanie do zabiegów
Materiał i metody (4) - badanie powierzchniowe EMG NeuroTrac SIMPLEX Verity Medical Wzmacniacz CMRR : 130 dbs Filtr RMS Czułość : 0,1 μv RMS europejski atest dla sprzętu medycznego CE 0120, norma ISO 1348 oprogramowanie komputerowe rejestrujące graficzne wykresy czynności badanego mięśnia
Materiał i metody (5) - badanie powierzchniowe EMG Ocena spoczynkowego napięcia mięśni mm zginacze przedramienia m. czworogłowy uda m. dwugłowy ramienia Analizie poddano średnią wartość napięcia badanych mięśni z pomiaru w czasie 1 minuty
Materiał i metody (6) - badanie powierzchniowe EMG Badania przeprowadzone zgodnie ze standardami SENIAM, ISEK i AAN Skóra przemywana alkoholem przed ułożeniem elektrod Oporność skóry < 10 kω Elektrody powierzchniowe: =1cm Elektrody ułożone 1 cm od siebie Elektroda referencyjna: na wysokości C7 Pomiar czynności mm w spoczynku Pomieszczenie ciche Temperatura pomieszczenia 21 C
Materiał i metody (7) - badanie Zmodyfikowana skala Ashworth a 0 Napięcie prawidłowe lub obniżone 1 Nieznaczny wzrost napięcia objawiający sie oporem i uwolnieniem lub minimalnym wzrostem napięcia mięsni w końcowej fazie ruchu zginania lub prostowania + 1 Nieznaczny wzrost w stanie napięcia mięśnia objawjąjący sie oporem i uwolnieniem oraz występujący w drugiej połowie zakresu ruchu w stawie 2 Bardziej zaznaczony wzrost napięcia mięśnia przez większa część zakresu ruchu w stawie ale dotknięta część kończyny daje sie łatwo poruszać 3 Wyraźny wzrost napięcia mięśnia, ruch bierny trudny do wykonania 4 Dotknięty mięsień sztywny w zgięciu i wyproście
Materiał i metody (8) - analiza statystyczna Normalność rozkładu określono za pomocą testu chi-kwadrat Do porównania wyniku początkowego i końcowego wykorzystano test kolejności par Wilcoxona Analizy dokonano za pomocą programu Microsoft Excel 2000 oraz Statistica PL ver. 7.1. Za poziom istotności statystycznej we wszystkich wymienionych testach przyjęto wartość graniczną p=0,05
Wyniki (1) Napięcie spastyczne mięśni w spoczynku po zabiegach neuromobilizacji uległo statystycznie istotnemu obniżeniu we wszystkich badanych mięśniach
Wyniki (2) 1. Średnie obniżenie napięcia dla mięśni zginaczy stawu promieniowo nadgarstkowego w grupie badanej 1 wyniosło z 8,9µV do 4,85µV ( n=16, p<0,005) p<0,005 µv µv 8,9µV5 4,85µV
Wyniki (3) 2. Średnie obniżenie napięcia mięśnia czworogłowego uda w grupie badanej 2 wyniosło z 12,35µV do 6,7µV (n= 14, p<0,005) 12,35 µv 6,7µV
Wyniki (4) 3. Średnie obniżenie napięcia mięśnia dwugłowego ramienia w grupie badanej 3 wyniosło z 6,15 µv do 4,55 µv (n=12, p<0,005) p<0,005 6,15µV5 4,55µV µv
Wnioski 1. Zabiegi neuromobilizacji mogą być przydatne w kompleksowej fizjoterapii pacjentów po udarze mózgu 2. Uzyskane wyniki stanowią podstawę do dalszych badań opartych o liczniejsze randomizowane grupy: badaną i kontrolną
Dziękuję za uwagę